ŚRODKI ANTYSEPTYCZNE

1. Fenol (kw. karbolowy) - gł. odkażanie przedmiotów, bo ścina białko; neutralizujemy alkoholem; zatrucia

• czysty 95% - krótkie, silne odkażanie małej powierzchni tkanek (kikut macicy)

• 1:120 - odkażanie rąk i ran

• 5% - sterylizacja ostrych narzędzi

• płyn Chlumskyego - na zakażone rany i do przetok ropnych

Lizol - silnie odkażający i zmydlający; lizol wlewamy DO ciepłej wody; (-) nie miesza się z krwią i ropą

• czysty - sterylizacja ostrych narzędzi (zanurzamy w pojemniku)

• wodny r-r 2% - odkażanie naczyń

• wodny r-r 1% - odkażanie rąk i skóry

• 1:400 - bezpośr. kontakt z ranami i błonami śl.

• Bioval - preparat myjąco-odkażający (chlorokrezol + mydło potasowe)

• spirytusowy r-r 10% - odkażanie pola

• wodny r-r 1% - odkażanie rąk

• Kreolina - działa podobnie jak lizol + właściwości odwadniające

• r-ry 0,5/1/2% - leczenie schorzeń kopyt i racic

• Chlorheksydyna - środek dezynfekujący i antyseptyczny (większość bakterii)

• r-r 1:1000 - przemywanie jam ciała

• wodny r-r 1:400 - przemywanie oczu

• glicerynowy jałowy r-r 1:400 - dezynfekcja i cewnikowanie dróg moczowych

• spirytusowy (70%) r-r 1:40 - odkażanie rąk, pola, narzędzi

• do przechowywanie narzędzie z dodatkiem azotynu sodowego (antykorozyjny)

• Abacil - zwiększa właściwości myjące, barwi zasięg odkażonego pola; NIE w okulistyce i jamach ciała

• w 7% spirytusie 1:10 - dezynfekcja pola, rąk, narzędzi

• wodny r-r 1:250 - przechowywanie narzędzi (+ azotyn sodu)

• Manusan - do rąk

• vagothyl - bakteriobójczy, hemostatyczny, ściągający; denaturuje WYŁĄCZNIE tkanki chore i martwe, a nie uszkadza zdrowych!

• nierozcieńczony - dla hemostazy

• wodny r-r 1:10 - inne zastosowania

• vagothyl + jodoform - gł. opatrywanie odsłoniętego tworzywa kopyt i racic, np. przy rzekomym raku strzałki

• dziegcie (pix liquida) - świerkowy oraz bukowy i brzozowy; leczenie kopyt i racic (w 10% spirytusie lub w maści)

• chlor - krótkotrwała ale silna antyseptyka: chlorowanie w obecności białka niszczenie tkanek bakteryjnych i innych

• chloramina T - mniej drażniąca; nie rozpuszcza martwych tkanek

• wodny r-r 0,1% - oczy

• wodny r-r 0,2% - błony śluzowe

• składnik past i maści

• Sublimat - bardzo silne działanie bakteriobójcze, ale z białkami łączy się w nieczynne związki (↓ skuteczność w stosunku do bakterii w wysiękach); silnie trujący

• wodny r-r 1:1000 lub spirytusowy r-r 1:500 - odkażanie rąk

• wodny r-r 1:2000 - rany

• wodny r-r 1-5:10 000 - błony śluzowe i spojówka

• Jodek rtęci - działa podobnie jak sublimat ale nie tworzy białczanów i mniej drażni tkanki; sublimat + jodek potasowy

• Lapis

• wodne r-ry 0,5-5% - na spojówkę i inne błony śluzowe oraz ziarninujące rany

• w postaci pałeczek do regulacji ziarninowania

• Organiczne preparaty srebra - np. Collargol; stężenia 0,5-10%

• Jod - silnie niszczący dla drobnoustrojów; ścina białko ( staje się nieczynny szybko w ranie)

• sposób Grossicha (jodyna 3-5%, czyli jod w spirytusie 70-96%) - odkażanie skóry - alkohol umożliwia głębsze wnikanie jodu w naskórek

• płyn Sapieżki (25% r-r jodu w 30% spirytusie + 2% jodku potasowego) - odkażanie rany (przedłużona czynność w ranach) - odkażanie ran

• płyn Lugola (r-r jodu i jodku potasu) - też rany

• Jodobenzyna (jod + parafina + glicerol + benzyna) - gł. oczyszczanie okolicy rany, też odkażanie rąk i pola

• Jodofory - jod + środek powierzchniowo-czynny; powolne uwalnianie jodu - silnie antyseptyczne (bakterie, wirusy, grzyby); nie powodują zatruć

• r-ry 2-3% - kąpiel racic (np. Pollena-Jod K), keratoconjunctivitis (rozpylanie na rogówce)

• Incodyna - błonkotwórczy preparat odkażająco-myjący (wodny r-r 25% jako opatrunek półprzepuszczalny)

• Jodoform - dopiero po zetknięciu z płynami tkankowymi rozkłada się i staje się bakteriobójczy (jod!); trujący; pobudza wzrost ziarniny i naskórka, koi; zawiera 96% jodu…

• rozpuszczonego w eterze (1:7)

• w chloroformie (1:20)

• w alkoholu (1:60)

• w oliwie (1:30)

• w glicerolu (1:100)

• czysty jako zasypka na zakażone rany i błony śluzowe

• zawiesina do wypełniania jam ropnych

• gazy jodoformowe

• Formalina - 40% wodny roztwór formaldehydu; drażni tkanki - rzadko używana!

• 1-3% r-r formaldehydu w zimnej wodzie - przedmioty i pomieszczenia

• również sterylizacja katgutu i gumowych cewników

• kąpiele racic (ale chyba już nie?)

• Lizoform - formalina + płynne mydło potasowe (r-r 2% silnie antyseptyczny)

• Tannoform - produkt kondensacji formaliny i taniny (odkaża i ściąga)

• Alkohol etylowy

• czysty 94,9%

• spirytus rektyfikowany 90% - sterylizacja i przechowywanie narzędzi ostrych

• najlepszy antyseptyczny 70%! (słabo ścina białko)

• rozcieńczony 50% - okłady antyseptyczne i wywołujące przekrwienie (w zap. naczyń chłonnych, w ropowicy; ułatwia wchłanianie wysięku)

• Perhydrol - 30% r-r nadtlenku wodoru w wodzie; słabo odkaża przez utlenianie (rozkłada się po zetknięciu z enzymami (krew, płyny, ropa)

• 2% - można PROSTO DO RANY, również do zachyłków i zacieków ropnych; pomaga w oddzielaniu tkanek martwiczych i strupów; częste płukanie drażni i opóźnia gojenie

• Nadmanganian potasu - nie drażni tkanek

• wodne roztwory - silnie utleniające (odkażanie beztlenowców) + odwadniające

• wodne r-ry nasycone - ręce, pole

• wodne r-ry 1:200 - 1:1000 - przepłukiwanie błon śluzowych i kąpiel kończyn

• r-ry 4% - na świeże oparzenia (garbowanie spalonych tkanek)

• Kwas borowy - nie odkażający, a bakteriostatyczny; nie drażni

• wodny r-r 2% - płukanie błon śluzowych

• wodny r-r 4% - wilgotne okłady

• sproszkowany kwas borowy z krochmalem - zasypka

• maść borowa

• Octan ołowiu

• Woda wapienna

• Siarczan miedzi

• Trypaflawina

• Rywanol, Akrynol

• wodny r-r 1:500 - leczenie ran

• r-r w płynie fizjologicznym 1:1000 - wlewy iv (500 - 1500 ml)

• Akryflawina

• Pioktanina (fiolet metylowy)

• stężone spirytusowe r-ry 5% - leczenie otwartych ran na kończynach (gł. kopyta)

• pałeczki pioktaninowe - łagodne przyżeganie

---