Barok i sarmatyzm
1. Barok
Rozpoczyna się w Polsce w epoce Wazów. Najwybitniejszym architektem tego okresu jest pochodzący z Niderlandów Tylman z Gameren.
Najsłynniejsze budowle barokowe w Polsce to: Zamek Królewski w Warszawie, pałace w Białymstoku, Wilanowie i Łańcucie, kościół św. Anny w Krakowie oraz większość kościołów jezuickich (m.in. w Wilnie).
2. Sarmatyzm
a. definicja
Ideologia konserwatywnej szlachty polskiej XVII i początku XVIII w., charakteryzująca się:
- przekonaniem o starożytnym pochodzeniu szlachty od ludu Sarmatów (z tego względu tylko szlachta jest narodem polskim);
- uznaniem ustroju Rzeczpospolitej za najdoskonalszy;
- ksenofobią i nietolerancją wobec obcych wartości kulturowych, a także wobec innych niż katolicka religii;
- zamiłowaniem do przepychu;
- orientalizacją kultury.
b. literatura
Powstają przede wszystkim Pamiętniki Jana Chryzostoma Paska, a także twórczość Wespazjana Kochowskiego, Wacława Potockiego i Jana Andrzeja Morsztyna.