f.ukł.ek-intensywność produkcji materii organicznej oraz metabolizm różnych grup organizmów.krążenia materii i przepływu energii.Środowisko -ogół czynników ożywionych i nieożywionych,mających bezpośrednie znaczenie dla życia i rozwoju organizmu danego gatunku lub jego populacji.Ekosystem-Układ ekologiczny. Każdy ekosystem składa się z czynników ożywionych (biotycznych) i nieożywionych (abiotycznych),podobnie jak środowisko.jest sumą siedliska i biocenozy,w pewnej określonej przestrzeni.Ekosystem a Środowisko-W przypadku ekosystemu interesuje nas jak pewien fragment przyrody jest zbudowany (złożony) i jak funkcjonuje.Patrzymy na to niejako od zewnątrz. Pojęcie to jest częściej stosowane w synekologii.W przypadku środowiska interesuje nas jak czynniki, które tworzą ten sam fragment przyrody, oddziałują na jakiś organizm (populację) - jakie warunki życia im stwarzają. Patrzymy na to niejako od wewnątrz. Pojęcie to jest częściej stosowane w autekologii.Biocenoza-naturalny zespoł organizmów żywych danego środowiska (ekosystemu), powiązanych ze sobą przez rozmaite czynniki ekologiczne i tworzących organiczną całość, która dzięki rozmnażaniu i samoregulacji utrzymuje się trwale w przyrodzie w stanie dynamicznej równowagi.Krajobraz-Jest to zespół różnych ekosystemów.Biom-zespół wszystkich ekosystemów tego samego typu na kuli ziemskiej.Biosfera-pojęcie nadrzędne dla krajobrazu i biomu.wszystkie ekosystemy na kuli ziemskiej tworzą razem biosferę.jest tez używane jako nadrzędne względem środowiska, lub siedliska.
Klimaks- końcowe, stabilne stadium rozwoju roslinnosci i gleby, osiagajacego rownowage produkcji, dekompozycji i ilości gatunkow.Monoklimaks- końcowe stadium jednoznacznie określone przez warunki klimatycznePoliklimaks- koncepcja która dopuszcza możliwość formowania się roznych postaci klimaksu (klimatyczny, edaficzny, topograficzny)Dysklimaks- biocenoza zastepujaca klimaks na skutek zaburzen środowiskowych np. intensywny wypas może przeksztalcic step (klimaks) w pustynie (dysklimaks)Plagioklimaks- trawale stadium rozwoju roślinności, powstające w wyniku zmiany kierunku lub zatrzymania sukcesji przez człowieka (np. koszenie łak zatrzymuje sukcesje w kierunku lasu)Mechanizmy ułatwiania, tolerancji i hamowania w sukcesji?Ułatwienie- modyfikacja środowiska przez wczesnych okupantow ułatwia rekrutacje „późno sukcesyjnych” gatunkówTolerancja- modyfikacja środowiska przez wczesnych okupantow ma mały albo żaden wpływ na rekrutacje „pozno sukcesyjnych” gatunkowHamowanie- modyfikacja środowiska przez wczesnych okupantow ogranicza rekrutacje „pozno sukcesyjnych” gatunkowPionierzy- gatunki drzewiaste we wszystkich fazach rozwoju światłożadnePostpionierzy- gatunki drzewiaste cienioznosne. Driady- gatunki drzewiaste cienioznosne. W fazie kiełkowania i siewki wykorzystują swiatlo przefiltrowanenajważniejsze aspekty środowiskotwórczej roli lasu-Środowisko wewnętrzne lasu (fitoklimat i gleba),Retencja (regulacja stosunków wodnych, ograniczanie erozji),Klimat lokalny (wilgotność powietrza, opad, temperatura, promieniowanie, wiatr),Inne funkcje ochronne ( lawiny, hałas, oczyszczanie wód, oczyszczanie gleby, fitoremediacja),Produkcja tlenu i absorpcja dwutlenku węgla,Bioróżnorodność
Kształtowanie środowiska wewnętrznego przez las?-ŚWIATŁO,mniejsze natężenie,przewaga rozproszonego; światło obrazkowe,zubożone widmo ( mniej promieniowania fotosyntetycznie czynnego)-TEMPERATURA,średnia roczna nieznacznie niższa (~ 1 °C),średnia okresu wegetacyjnego niższa (~ 1,5 °C),średnia okresu spoczynku wyższa (~ 0,5 °C),amplitudy roczne mniejsze o kilka stopni,amplitudy dobowe mniejsze o kilkanaście stopni,pod okapem nie ma przymrozków radiacyjnych,WODA,większa wilgotność powietrza (średnio ~ 5%; do 25%),znacznie mniejsza ewaporacja (~ 50%),dociera ~ 75% opadów (intercepcja ~ 25%),znacznie większy udział opadów poziomych ( do ~ 50%)WIATR,wnika na ~ 50 m do zwartego drzewostanu z okrajkiem,wnika na ~ 250 m do rozrzedzonego drzewostanu bez okrajka,pionowe ruchy powietrza związane ze stosunkami termicznymiGleby leśne (w porównaniu z glebami nieleśnymi),Charakterystyczne typy gleb: bielicowe, rdzawe; płowe, brunatne,Charakterystyczne typy próchnic: mull, moder, mor,Duża ilość materii organicznej,Latem nieco zimniejsze, ale zimą płycej zamarzają,Stosunkowo kwaśne (pH przeważnie od 4 do 7),Duża aktywność edafonu,Większa aktywność grzybów niż bakterii,Silnie przerośnięta korzeniami; dużo kanałów korzeniowych,Duża porowatość,Specyficzne stosunki wodne: wierzchnia warstwa, rizosfera, poziom wód gruntowych,Właściwości retencyjne
Fluktuacja- trwałość fitocenozy i powtarzalność kombinacji gatunkowej zapewnione poprzez krazenie propagul wewnątrz fitocenozyRegeneracja- odtworzenie zniszczonych lub zniekszalconych fragmentow fitocenozy przez propagule pochodzące z tej samej fitocenozySukcesja- tworzenie lub odtwarzanie całej fitocenozy przez propagule pochodzące z innej fitocenozyRegresja- zanik fitocenozy. Zanik produkcji i krążenia propagul.Sukcesja pierwotna- wystepuje wtedy , gdy organizmy zywe kolonizują obszar dotychczas jałowySukcesja wtórna- przebiega na obszarze mocno zmienionym, ale nie jałowym, już skolonizowanym.Sukcesja autogeniczna- przebieg zależy od organizmow biorących w niej udziałallogeniczna- wymuszona przez zmiany w środowiskuDrzewostany-A: generatywne lub wegetatywne,B: naturalne lub sztuczneGeneratywne:Drzewostany powstałe z nasion:bezpośrednio: samosiew, siew,pośrednio: siewki, sadzonkiDrzewostany takie tworzą „gospodarstwo wysokopienne”,Wegetatywne:Drzewostany powstałe z odrośli, odkładów lub zrzezów:odrośla (z korzeni lub pnia) tworzą np.: Wb, Os, Ol, Lp, Gb, Db,,odkłady tworzą np.: Św, Wb, płożące krzewy,ze zrzezów można odnawiać np.: Tp, WbDrzewostany takie tworzą „gospodarstwo niskopienne”Naturalne:Drzewostany zarówno generatywnego (samosiew, zoochoria),wegetatywnego (odrośla, odkłady) pochodzenia.Sztuczne:Drzewostany zarówno generatywnego (siew, sadzenie), jak i wegetatywnego (zrzezy) pochodzenia.
funkcjonowanie układu ekologicznego -intensywność produkcji materii organicznej oraz metabolizm różnych grup organizmów.krążenia materii i przepływu energii.Środowisko -ogół czynników ożywionych i nieożywionych,mających bezpośrednie znaczenie dla życia i rozwoju organizmu danego gatunku lub jego populacji.Ekosystem-Układ ekologiczny. Każdy ekosystem składa się z czynników ożywionych (biotycznych) i nieożywionych (abiotycznych),podobnie jak środowisko.jest sumą siedliska i biocenozy,w pewnej określonej przestrzeni.Ekosystem a Środowisko-W przypadku ekosystemu interesuje nas jak pewien fragment przyrody jest zbudowany (złożony) i jak funkcjonuje.Patrzymy na to niejako od zewnątrz. Pojęcie to jest częściej stosowane w synekologii.W przypadku środowiska interesuje nas jak czynniki, które tworzą ten sam fragment przyrody, oddziałują na jakiś organizm (populację) - jakie warunki życia im stwarzają. Patrzymy na to niejako od wewnątrz. Pojęcie to jest częściej stosowane w autekologii.Biocenoza-naturalny zespoł organizmów żywych danego środowiska (ekosystemu), powiązanych ze sobą przez rozmaite czynniki ekologiczne i tworzących organiczną całość, która dzięki rozmnażaniu i samoregulacji utrzymuje się trwale w przyrodzie w stanie dynamicznej równowagi.Krajobraz-Jest to zespół różnych ekosystemów.Biom-zespół wszystkich ekosystemów tego samego typu na kuli ziemskiej.Biosfera- Jest pojęciem nadrzędnym dla krajobrazu i biomu.wszystkie ekosystemy na kuli ziemskiej tworzą razem biosferę.biosfery jest tez używane jako nadrzędne względem środowiska, lub siedliska.Fluktuacja- trwałość fitocenozy i powtarzalność kombinacji gatunkowej zapewnione poprzez krazenie propagul wewnątrz fitocenozyRegeneracja- odtworzenie zniszczonych lub zniekszalconych fragmentow fitocenozy przez propagule pochodzące z tej samej fitocenozySukcesja- tworzenie lub odtwarzanie całej fitocenozy przez propagule pochodzące z innej fitocenozyRegresja- zanik fitocenozy. Zanik produkcji i krążenia propagul.Sukcesja pierwotna- wystepuje wtedy , gdy organizmy zywe kolonizują obszar dotychczas jałowySukcesja wtórna- przebiega na obszarze mocno zmienionym, ale nie jałowym, już skolonizowanym.Sukcesja autogeniczna- przebieg zależy od organizmow biorących w niej udziałallogeniczna- wymuszona przez zmiany w środowiskuKlimaks- końcowe, stabilne stadium rozwoju roslinnosci i gleby, osiagajacego rownowage produkcji, dekompozycji i ilości gatunkow.Monoklimaks- końcowe stadium jednoznacznie określone przez warunki klimatycznePoliklimaks- koncepcja która dopuszcza możliwość formowania się roznych postaci klimaksu (klimatyczny, edaficzny, topograficzny)Dysklimaks- biocenoza zastepujaca klimaks na skutek zaburzen środowiskowych np. intensywny wypas może przeksztalcic step (klimaks) w pustynie (dysklimaks)Plagioklimaks- trawale stadium rozwoju roślinności, powstające w wyniku zmiany kierunku lub zatrzymania sukcesji przez człowieka (np. koszenie łak zatrzymuje sukcesje w kierunku lasu)Mechanizmy ułatwiania, tolerancji i hamowania w sukcesji?Ułatwienie- modyfikacja środowiska przez wczesnych okupantow ułatwia rekrutacje „późno sukcesyjnych” gatunkówTolerancja- modyfikacja środowiska przez wczesnych okupantow ma mały albo żaden wpływ na rekrutacje „pozno sukcesyjnych” gatunkowHamowanie- modyfikacja środowiska przez wczesnych okupantow ogranicza rekrutacje „pozno sukcesyjnych” gatunkowPionierzy- gatunki drzewiaste we wszystkich fazach rozwoju światłożadnePostpionierzy- gatunki drzewiaste cienioznosne. Driady- gatunki drzewiaste cienioznosne. W fazie kiełkowania i siewki wykorzystują swiatlo przefiltrowanenajważniejsze aspekty środowiskotwórczej roli lasu-Środowisko wewnętrzne lasu (fitoklimat i gleba),Retencja (regulacja stosunków wodnych, ograniczanie erozji),Klimat lokalny (wilgotność powietrza, opad, temperatura, promieniowanie, wiatr),Inne funkcje ochronne ( lawiny, hałas, oczyszczanie wód, oczyszczanie gleby, fitoremediacja),Produkcja tlenu i absorpcja dwutlenku węgla,BioróżnorodnośćKształtowanie środowiska wewnętrznego przez las?-ŚWIATŁO,mniejsze natężenie,przewaga rozproszonego; światło obrazkowe,zubożone widmo ( mniej promieniowania fotosyntetycznie czynnego)-TEMPERATURA,średnia roczna nieznacznie niższa (~ 1 °C),średnia okresu wegetacyjnego niższa (~ 1,5 °C),średnia okresu spoczynku wyższa (~ 0,5 °C),amplitudy roczne mniejsze o kilka stopni,amplitudy dobowe mniejsze o kilkanaście stopni,pod okapem nie ma przymrozków radiacyjnych,WODA,większa wilgotność powietrza (średnio ~ 5%; do 25%),znacznie mniejsza ewaporacja (~ 50%),dociera ~ 75% opadów (intercepcja ~ 25%),znacznie większy udział opadów poziomych ( do ~ 50%)WIATR,wnika na ~ 50 m do zwartego drzewostanu z okrajkiem,wnika na ~ 250 m do rozrzedzonego drzewostanu bez okrajka,pionowe ruchy powietrza związane ze stosunkami termicznymiGleby leśne (w porównaniu z glebami nieleśnymi),Charakterystyczne typy gleb: bielicowe, rdzawe; płowe, brunatne,Charakterystyczne typy próchnic: mull, moder, mor,Duża ilość materii organicznej,Latem nieco zimniejsze, ale zimą płycej zamarzają,Stosunkowo kwaśne (pH przeważnie od 4 do 7),Duża aktywność edafonu,Większa aktywność grzybów niż bakterii,Silnie przerośnięta korzeniami; dużo kanałów korzeniowych,Duża porowatość,Specyficzne stosunki wodne: wierzchnia warstwa, rizosfera, poziom wód gruntowych,Właściwości retencyjneDrzewostany-A: generatywne lub wegetatywne,B: naturalne lub sztuczneGeneratywne:Drzewostany powstałe z nasion:bezpośrednio: samosiew, siew,pośrednio: siewki, sadzonkiDrzewostany takie tworzą „gospodarstwo wysokopienne”,Wegetatywne:Drzewostany powstałe z odrośli, odkładów lub zrzezów:odrośla (z korzeni lub pnia) tworzą np.: Wb, Os, Ol, Lp, Gb, Db,,odkłady tworzą np.: Św, Wb, płożące krzewy,ze zrzezów można odnawiać np.: Tp, WbDrzewostany takie tworzą „gospodarstwo niskopienne”Naturalne:Drzewostany zarówno generatywnego (samosiew, zoochoria),wegetatywnego (odrośla, odkłady) pochodzenia.Sztuczne:Drzewostany zarówno generatywnego (siew, sadzenie), jak i wegetatywnego (zrzezy) pochodzenia.