5 A. Scharakteryzuj specyficzne kompetencje nauczyciela przedmiotów pedagogicznych;
Dla kształcenia pedagogicznego punktem wyjścia są kompetencje. W definicjach kompetencji autorzy koncentrują się na umiejętnościach. KOMPETENCJE= struktury regulujące poznawanie/ przeżywanie/ przekształcanie otaczającej człowieka rzeczywistości.
KOMPETENCJE= twór złożony z 3 elementów;
wiedzy;
umiejętności (algorytmiczne/ heurystyczne);
właściwości podmiotowych (nastawienia, dążenia, gotowości). Bez właściwości podmiotowych nie ma kompetencji!!!
Najważniejsze kompetencje cechują się następującymi właściwościami:
Są szczególnie ważne dla osiągania celów/ zwłaszcza społecznych;
Są szczególnie potrzebne na większości stanowisk pracy i nie tylko (kompetencje ponadzawodowe);
Odgrywają szczególna role w uczeniu się człowieka w ciągu całego życia.
Kompetencje niezbędne nauczycielowi przedmiotów pedagogicznych (K. Denek);
PRAKSEOLOGICZNE - wyrażają się: w poziomie skuteczności nauczania przedmiotów pedagogicznych, w planowaniu zajęć i realizacji planów, w sposobie radzenia sobie z trudnościami tak, by nie dopuścić do niepowodzeń);
KOMUNIKACYJNE-określają zarówno wiedzę jak i umiejętności wymiany informacji pomiędzy nauczycielem, a słuchaczem. Wyrażają się przede wszystkim w prawidłowym porozumiewaniu się z wychowankami. Oznacza to, że pedagog nie tylko zna ale i rozumie język jakim posługują się wychowankowie, sam dostosowuje swój język do ich możliwości odbiorczych, równocześnie dba o przechodzenie od kodów prostych do kodów złożonych. Równocześnie przestrzega zasad prawidłowego komunikowania się. Język traktuje jako podstawowe narzędzie do komunikowania się z uczniami
WSPÓŁDZIAŁANIA - umiejętności prospołeczne & interaktywne. (nauczyciel posiada umiejętności komunikowania się z uczestnikami zajęć na poziomie synergicznym, stymulowania gdy komunikacja zacznie zamierać, wpływania na procesy uczenia się od siebie). Kompetencje wspierające to: umiejętność słuchania, doceniania kompetencji słuchających i stwarzania warunków do rozwoju;
KREATYWNE- Taki nauczyciel myśli krytycznie i prowadzi refleksję w trakcie i po działaniu, stwarza warunki dla wzrastania autonomii i doskonalenia kompetencji własnych i studentów, posługuje się technikami twórczego myślenia, określają zakres innowacyjności i oryginalności działań pedagogicznych; przy czym chodzi tu o takie działania jak (mają służyć):
wyzwalanie twórczości uczniów, studentów ,słuchaczy;
wyzwalanie samodzielności
lub zwiększanie obszarów samodzielności.
Kompetencje te odpowiadają za:
myślenie krytyczne samego pedagoga, ale i on sam wyzwala krytyczne myślenie innych;
pedagog stosuje techniki wyzwalania twórczości,
stwarza warunki poszerzania zakresu autonomii uczniów, wychowanków, słuchaczy
INFORMATYCZNE- sprawne korzystanie z technologii, komunikowanie się przez sieci informatyczne;
ETYCZNO - MORALNE- refleksja nad własnym działaniem, która odwołuje się do wartości etycznych oraz powinności moralne wobec uczestników zajęć. Oznacza to, że pedagog zna swoje powinności wobec osób, z którymi prowadzi zajęcia. Przejawiają się w tym, że pedagog myśli i czyni zgodnie z dobrem wychowanków, stawia sobie pytanie o etyczność własnego działania, a także o granice odpowiedzialności za swoje pedagogiczne sprawstwo/efekty.