Przygotowanie do operacji raka sutka
Fizyczne
Psychiczne
Dietetyczne
Farmakologiczne
Profilaktyka p/zakrzepowa
Zarezerwowanie karetki do przewiezienia guzka na badanie HP ??
Niepokój i lek z powodu rozpoznania choroby nowotworowej
Rozmowa na temat możliwości leczenia
i pielęgnacji
Zgłoszenie do Klubu Amazonek
Zaproponować rozmowę
Zaburzenia emocjonalne
Poinformowanie o możliwości protezowania
Ułatwienie kontaktu z wolontariuszką KA
Omówienie możliwości zabiegów plastycznych
Udzielenie wsparcia psychicznego
Ułatwienie zrozumienia własnych emocji
w związku z chorobą
Przytoczyć przykłady z życia znanych osób które publicznie mówią o chorobie
Możliwość wystąpienia obrzęku limfatycznego
Wyjaśnić istotę potencjalnego problemu
Wysokie ułożenie kończyny
z wykorzystaniem klina
Obserwacja drenażu
Przestrzeganie zasady nie wykonywania iniekcji i mierzenia RR
Poinformowanie o ułożeniu wysokim kończyny w różnych sytuacjach życiowych
Możliwość wystąpienia obrzęku limfatycznego
Poinformowanie o konieczności zrezygnowania z niektórych prac domowych
Kierowca - zaświadczenie zwalniające
z jazdy w pasach bezpieczeństwa
Proponowanie luźnej odzieży
Omówienie form rekreacji (jazda rowerem)
Omówienie zasady masażu limfatycznego
z pominięciem blizny i miejsc napromieniowanych
Możliwość wystąpienia obrzęku limfatycznego
Stosowanie ucisku zewnętrznego za pomocą rękawa przeciwobrzękowego i pompy pneumatycznej
Ćwiczenia kinezyterapeutyczne - ćwiczenia czynne i bierne, relaksacyjne
Fizykoterapia - masaże wirowe, podwodne
W fazie ostrej obrzęku zastosowanie elektrostymulacji wysokonapięciowej
Możliwość wystąpienia obrzęku limfatycznego
Po zabiegach fizykalnych powinno się stosować także bandażowania, pamiętając
o tym, że w obrzękach limfatycznych zalecane jest wielowarstwowe zakładanie bandaża (2 -3 warstwy).
Możliwość wystąpienia obrzęku limfatycznego
Charakterystyka obrzęku
0 bez objawów klinicznych, obecne cechy patologii w postaci zaburzeń odpływu chłonki
1 obrzęk ciastowaty, odwracalny, miernie nasilony proces włóknienia
2 obrzęk brunatny, znacznie nasilone włóknienie, nieodwracalny, z cechami nadmiernego rogowacenia
3 słoniowacizna
Możliwość wystąpienia obrzęku limfatycznego
Zasadniczym narzędziem używanym w limfologii jest pomiar objętości kończyn zwykłą miarą krawiecką na danej wysokości
Na kończynie górnej pierwszy pomiar obwodu dokonywany jest 4 cm powyżej bruzdy nadgarstkowej a następnie co 4 cm.
W przypadku, gdy obrzęk dotyczy tylko jednej kończyny druga służy nam jako kontrolna.. Różnica zawarta w przedziale do 10% jest różnicą fizjologiczną, kończyna dominująca jest większa.
Możliwość wystąpienia obrzęku limfatycznego
Stopień nasilenia obrzęku pomocny jest przy ustaleniu terapii
do 10% fizjologia
11 - 20 % obrzęk niewielkiego stopnia
21 - 30 % obrzęk umiarkowany
31 - 40 % i powyżej obrzęk znacznego stopnia
Obrzęk limfatyczny
Po mastektomii
Słoniowacizna
masywna niedrożność węzłów chłonnych lub mniejszych naczyń limfatycznych
wywoływana jest przez nicienia - filaria Bancrofta
Ból w okolicy rany pooperacyjnej
Podanie leków p/bólowych
Prowadzenie obserwacji bólu
Asystowanie przy zmianie opatrunku
Trudności w gojeniu rany z powodu wydzielania limfy
Aspirowanie zalegające limfy
Zmiana opatrunku zależne od częstości jego przesiąkania
Zmiana bielizny osobistej i pościelowej
Stosowanie diety ułatwiającej proces gojenia
Zapobieganie zakażeniu rany zgodnie
z procedurą
Trudności w samoopiece
Ograniczenia ruchomości w stawach obręczy barkowej i osłabieniu siły mięśniowej
Ocena zakresu koniecznej pomocy
Włączenie rodziny do pomocy ?
Instruktaż ćwiczeń rehabilitacyjnych, oddechowych, ściskanie piłeczki, rozciąganie......
Możliwość powikłań
Ze strony układu kostno-stawowego
z powodu przyjmowania postawy maskującej skutki zabiegu - obniżenie barku, zaokrąglenie pleców
Omówienie zestawu ćwiczeń rehabilitacyjnych
Zachęcenie do prawidłowego protezowania, zwłaszcza pacjentek z dużym gruczołem piersiowym
ZASADY REFUNDACJI
wniosek
proteza piersi - chirurg lub onkolog
peruka z włosów sztucznych - chirurg, onkolog, hematolog, dermatolog
potwierdzić wniosek w N F Z
wniosek na protezę piersi upoważnia każdą kobietę po mastektomii do skorzystania z refundacji raz na 2 lata, w przypadku peruk - raz na rok
obecnie refundacja wynosi 250zł.
Możliwość zaburzeń seksualnych
Reakcja partnera na utratę atrybutu kobiecości
Udzielenie wsparcia psychicznego
Rozmowa z partnerem, za zgodą pacjentki na temat obaw przed odrzuceniem
Wytłumaczenie partnerowi zmiennego zachowania pacjentki
Przygotowanie do obejrzenia blizny
Trudność w zmianie nawyków żywieniowych
Omówienie diety w chorobie nowotworowej
Faza chemioterapii - wymioty, nudności
Faza radioterapii - zmieniony smak
Suplementy diety
Naturalne witaminy
Preparaty ziołowe TAK
Preparaty homeopatyczne NIE
Trudność w zmianie nawyków żywieniowych
Herbata czerwona - usuwa z organizmu nadmiar tłuszczu (zagrożenie estrogenem)
Herbata zielona - reguluje trawienie, działa przeciwutleniająco (dzięki flawonoidom) przez co zapobiega miażdżycy, chorobie niedokrwiennej i nowotworom
Czosnek - stwierdzono, że leukocyty u osób, które jedzą czosnek o wiele skuteczniej atakują i niszczą komórki nowotworowe niż u tych, którzy czosnku unikają.
Trudność w zmianie nawyków żywieniowych
Soja zwiera witaminy z grupy B, potas, żelazo, wapń i fosfor
Brokuły, pomidory, marchew, pietruszka natka, czerwone wino, olej z wiesiołka dwuletniego, dodatkowe ilości wit. B6
Dużo mniej tłuszczu, soli, cukru, kawy, czarnej herbaty, alkoholu, tytoniu
Dieta po radioterapii
herbata (kawa w małych ilościach),
woda mineralna niegazowana,
siemię lniane
mleko sojowe,
jedzenie bezglutenowe (np. chleb, ciasta),
ryż, makaron sojowy,
chrupki kukurydziane (drobne),
kleiki ryżowe, kasza kukurydziana,
Dieta po radioterapii
ziemniaki gotowane, puree gotowane, buraki, gotowana kukurydza, pomidory (bez skórki) po sparzeniu wrzątkiem,
banany, pieczone jabłka,
margaryna, oliwa, oleje roślinne,
polędwica, szynka, drób, polędwice z drobiu, wołowina, cielęcina, ryby - pokarmy duszone i mielone, mogą być z dodatkiem mąki kukurydzianej,
Dieta po radioterapii
jajka na miękko, półtwardo, jajecznica bez dodatków (z samych jajek),
rosół, barszcz czerwony, zupy jarzynowe przetarte.
Pokarmy niedozwolone
groch, fasola, kapusta,
pieprz, przyprawy ziołowe, marynaty, czosnek, cebula, ocet,
potrawy (np. mięsa) smażone, pieczone, wędzone.
napoje gazowane
Suplementy diety
Odżywki
Prosobee (proszek), Nutramigen (proszek), Nutridrink (napój),
Nutrison (proszek lub płyn do żywienia przez zgłębnik w kilku odmianach: Standard, Energy Plus i Fibre),
Peptison (płyn do żywienia przez zgłębnik), Pepti 2000 Variant (proszek)
Brak apetytu
wprowadzić zasadę „jeść mniej, ale częściej”
jeść pokarmy wysokokaloryczne.
pobudzać apetyt np. aktywnością fizyczną lub lekami Citropepsin, Peritol
w ciągu dnia używać dodatków o wyraźnym smaku herbata miętowa, pastylki Mentos, pastylki z eukaliptusa, można także jeść pokrojonego w kostkę i schłodzonego ananasa
Ryzyko infekcji po chemioterapii
Ograniczenie kontaktu z osobami chorymi
Obserwacja błon śluzowych jamy ustnej, gardła, kaszlu
Płukanie jamy ustnej środkami aseptycznymi
Kontrola morfologii, leukocytozy
Farmakoterapia
Zaburzenia miesiączkowania
W wyniku stresu, chemioterapii
Wcześniejsza menopauza
Możliwość nudności i wymiotów
Podanie leków p/wymiotnych
Higiena w czasie wymiotów
Płukanie jamy ustnej np. rumiankiem
Nawodnienie
Możliwość wypadania włosów
Leki często powodujące łysienie Adriamycyna, Taxol, Bleomycyna, Aktynomycyna-D, Endoxan, Ifosfamid, Windezyna;
Leki powodujące łysienie okazjonalnie (stopień łysienia zależy tu od dawki leku)
5-Fluorouracyl, Mitoksantron, Wepezyd, Metotreksat, Winkrystyna, Winblastyna, Karmustyna
Możliwość wypadania włosów
Leki powodujące łysienie rzadko: Cis-Platyna, Dakarbazyna, Mitomycyna-C, Lomustina, Arabinozyd Cytozyny, Prokarbazyna, Melfalan, 6-Merkaptopuryna, 6-Tioguanina.
gentamycyna, streptomycyna, antykoagulanty (heparyna), leki przeciwdrgawkowych (fenobarbital, fenytoina), hormony (testosteron, estrogeny), levodopa, propranolol, vitamina A w dawce ponad 50.000 jedn./dzień, chlorpromazyna, hydrochlorotiazyd
Możliwość wypadania włosów
Naturalne zabiegi wzmacniające włosy
Kompresy z nafty kosmetycznej
Skrócić włosy
Nie stosować lakierów, farb, suszarki
Wniosek na perukę przed rozpoczęciem chemioterapii
Możliwość zaburzeń ze strony układu pokarmowego
Skutki uboczne chemioterapii - zaparcia, biegunki
Wprowadzenie zmian dietetycznych
Leki
Możliwość skutków ubocznych napromieniowania
Unikanie słońca
Natłuszczanie kremami dla skóry wrażliwej
Delikatna higiena
Obserwacja stanu
Leki na zlecenie lekarza
Opieka paliatywna
Celem jest poprawa jakości życia, w drugiej kolejności wydłużenie jego trwania.
P/bólowa
P/zapalna
Łagodzenie reakcji popromiennych
Walka z odleżynami
Pielęgnacja wrzodziejących guzów nowotworowych
Chirurgiczne wycięcie przerzutów (metastatektomia)