Katedra Chirurgii

Zabieg operacyjny planowy i

Zabieg operacyjny planowy i

pilny

pilny

Przygotowanie do zabiegu

Przygotowanie do zabiegu

Ryzyko operacji

Ryzyko operacji

Odczyn ustroju na zabieg

Odczyn ustroju na zabieg

Prowadzenie pooperacyjne

Prowadzenie pooperacyjne

Najczęstsze powikłania

Najczęstsze powikłania

Postępowanie w urazowych

Postępowanie w urazowych

uszkodzeniach ciała (podział,

uszkodzeniach ciała (podział,

pierwsza pomoc, powikłania)

pierwsza pomoc, powikłania)

Zabieg Operacyjny



Operacja, zabieg operacyjny, zabieg

Operacja, zabieg operacyjny, zabieg

chirurgiczny

chirurgiczny



to wszelkiego rodzaju

to wszelkiego rodzaju

zabiegi

zabiegi

na

na

narządach

narządach

i

i

tkankach

tkankach

ciała, służące

ciała, służące

poprawie stanu

poprawie stanu

zdrowia

zdrowia

i samopoczucia

i samopoczucia

chorego, bądź postępowanie

chorego, bądź postępowanie

diagnostyczne

diagnostyczne

przeprowadzane w taki

przeprowadzane w taki

sposób.

sposób.



Wbrew nazwie, zabiegi

Wbrew nazwie, zabiegi

chirurgiczne

chirurgiczne

nie

nie

należą do kompetencji wyłącznie lekarzy

należą do kompetencji wyłącznie lekarzy

chirurgów

chirurgów

- do operacji należy m.in.

- do operacji należy m.in.

cięcie cesarskie

cięcie cesarskie

, będące jednym z

, będące jednym z

podstawowych zabiegów wykonywanych

podstawowych zabiegów wykonywanych

przez lekarza

przez lekarza

ginekologa

ginekologa

.

.

Zabieg Operacyjny

-podział



według specjalności lekarskich

według specjalności lekarskich

(specjalności wewnątrz chirurgicznych)

(specjalności wewnątrz chirurgicznych)



operacje

operacje

ginekologiczne

ginekologiczne



operacje

operacje

okulistyczne

okulistyczne



Operacje

Operacje

ortopedyczne

ortopedyczne



Operacje laryngologiczne

Operacje laryngologiczne



Operacje neurochirurgiczne

Operacje neurochirurgiczne



Operacje onkologiczne itp.

Operacje onkologiczne itp.

Zabieg operacyjny



Operacja planowa

Operacja planowa



Operacja pilna

Operacja pilna

Operacja:



Operacja nagła

Operacja nagła



to zabieg, który dla odniesienia efektu

to zabieg, który dla odniesienia efektu

musi być wykonany w krótkim czasie po

musi być wykonany w krótkim czasie po

wystąpieniu objawów, w przeciwnym

wystąpieniu objawów, w przeciwnym

razie następuje znaczne pogorszenie

razie następuje znaczne pogorszenie

stanu zdrowia pacjenta. Taką operacją

stanu zdrowia pacjenta. Taką operacją

jest na przykład wycięcie

jest na przykład wycięcie

··wyrostka robaczkowego

··wyrostka robaczkowego

(appendektomia), albo nacięcie

(appendektomia), albo nacięcie

··tchawicy

··tchawicy

(tracheotomia).

(tracheotomia).



Operacja planowa

Operacja planowa



ma miejsce, gdy nie ma potrzeby

ma miejsce, gdy nie ma potrzeby

niezwłocznego jej wykonania. Odbywa się

niezwłocznego jej wykonania. Odbywa się

w ustalonym terminie. Przykładem

w ustalonym terminie. Przykładem

takiego zabiegu może być większość

takiego zabiegu może być większość

operacji kosmetycznych.

operacji kosmetycznych.

Operacja







Operacja radykalna

Operacja radykalna



to zabieg mający na celu całkowite

to zabieg mający na celu całkowite

wyleczenie choroby, najczęściej jednak

wyleczenie choroby, najczęściej jednak

połączony z szerokim wycięciem narządów,

połączony z szerokim wycięciem narządów,

bądź dużej części pojedynczego narządu.

bądź dużej części pojedynczego narządu.

Tego rodzaju operacje są wykonywane

Tego rodzaju operacje są wykonywane

często w przypadku

często w przypadku

··nowotworów

··nowotworów

, na

, na

przykład wycięcie

przykład wycięcie

··płuca

··płuca

z powodu

z powodu

··raka

··raka

.

.



Operacja paliatywna

Operacja paliatywna



poprawia jedynie stan chorego, nie

poprawia jedynie stan chorego, nie

usuwając właściwej przyczyny dolegliwości.

usuwając właściwej przyczyny dolegliwości.

Wykonywana ze względów

Wykonywana ze względów

··humanitarnych

··humanitarnych

,

,

dla oszczędzenia cierpień i ograniczenia

dla oszczędzenia cierpień i ograniczenia

bólu. Przykładem takiej operacji jest

bólu. Przykładem takiej operacji jest

zespolenie fragmentów

zespolenie fragmentów

··przewodu pokarmowego

··przewodu pokarmowego

tak, by ominąć

tak, by ominąć

niedrożność spowodowaną nowotworem.

niedrożność spowodowaną nowotworem.







Operacja



Operacja zwiadowcza – diagnostyczna

Operacja zwiadowcza – diagnostyczna



nie ma na celu leczenia, a rozpoznanie

nie ma na celu leczenia, a rozpoznanie

choroby

choroby



wykonywana jest, kiedy nie ma możliwości

wykonywana jest, kiedy nie ma możliwości

zastosowania zachowawczych metod

zastosowania zachowawczych metod

diagnozowania, bądź są one nieskuteczne.

diagnozowania, bądź są one nieskuteczne.

Przykładem takiej operacji jest

Przykładem takiej operacji jest

diagnostyczne otwarcie jamy brzusznej

diagnostyczne otwarcie jamy brzusznej

(laparotomia zwiadowcza).

(laparotomia zwiadowcza).

Operacja



Operacja

Operacja

··plastyczna

··plastyczna



zmienia wygląd lub funkcję narządu.

zmienia wygląd lub funkcję narządu.



Tego rodzaju zabiegami są zarówno

Tego rodzaju zabiegami są zarówno

operacje odtwórcze po wypadkach,

operacje odtwórcze po wypadkach,

umożliwiające normalną egzystencję np. po

umożliwiające normalną egzystencję np. po

utracie

utracie

··nosa

··nosa

,

,

jak i operacje kosmetyczne,

jak i operacje kosmetyczne,

poprawiające niewłaściwy (zdaniem

poprawiające niewłaściwy (zdaniem

pacjenta) wygląd twarzy.

pacjenta) wygląd twarzy.



Całość działań świadomie

Całość działań świadomie

podejmowanych przez personel

podejmowanych przez personel

medyczny i organizacje ochotnicze

medyczny i organizacje ochotnicze

mających na celu osiągnięcie przez

mających na celu osiągnięcie przez

chorego gotowości do leczenia.

chorego gotowości do leczenia.

Przygotowanie pacjenta
do operacji – definicja !

Przygotowanie pacjenta
do operacji



Psychiczne

Psychiczne



Fizyczne

Fizyczne

Przygotowanie pacjenta
do operacji

Tryb planowy

Tryb planowy

Tryb nagły

Tryb nagły

Przygotowanie

Przygotowanie

Przygotowanie

Przygotowanie

Przygotowanie

Przygotowanie

dalsze

dalsze

bliższe

bliższe

podstawowe

podstawowe

Zabieg operacyjny

Zabieg operacyjny

Przygotowanie do operacji



Powiadomienie chorego o

Powiadomienie chorego o

operacji

operacji



Zgoda na badania i operację

Zgoda na badania i operację



Przygotowanie psychiczne

Przygotowanie psychiczne

pacjenta do operacji

pacjenta do operacji



Przygotowanie fizyczne

Przygotowanie fizyczne

Przygotowanie dalsze - cel



ocena ogólnego stanu zdrowia

ocena ogólnego stanu zdrowia

pacjenta

pacjenta



przywrócenie równowagi

przywrócenie równowagi

psychofizycznej organizmu do

psychofizycznej organizmu do

stanu optymalnego

stanu optymalnego

Przygotowanie dalsze
ocena ogólna stanu
zdrowia



Wykrycie chorób

Wykrycie chorób

współwystępujących

współwystępujących



Cukrzyca, nadciśnienie tętnicze,

Cukrzyca, nadciśnienie tętnicze,

choroba serca, choroby żył,

choroba serca, choroby żył,

tarczycy itp..

tarczycy itp..



Ocena układu

Ocena układu



oddechowego,

oddechowego,



krążenia

krążenia



wydalania

wydalania

Przygotowanie dalsze
przywrócenie równowagi



Wyrównanie

Wyrównanie



Cukrzycy

Cukrzycy



Zaburzeń wodno-

Zaburzeń wodno-

elektrolitowych

elektrolitowych



Uzupełnienie krwi

Uzupełnienie krwi



Zaburzeń niewydolności

Zaburzeń niewydolności

krążenia

krążenia

Tryb nagły

Przygotowanie podstawowe



1-3 godziny

Przygotowanie pacjenta
do operacji

Gotowość do leczenia

Gotowość do leczenia

Świadome podjęcie decyzji

Świadome podjęcie decyzji

delkaracja postawy

delkaracja postawy

współpracy

współpracy

Przygotowanie psychiczne
- Lęk



Aspekt negatywny

Aspekt negatywny

•

Pojawienie się postaw

Pojawienie się postaw

negatywnych

negatywnych

•

Zaprzeczenie

Zaprzeczenie

•

rezygnacja

rezygnacja



Aspekt pozytywny

Aspekt pozytywny

•

Silna mobilizacja wegetatywno-

Silna mobilizacja wegetatywno-

endokrynna

endokrynna

•

Pobudzenie mechanizmów

Pobudzenie mechanizmów

obronnych

obronnych

Przygotowanie psychiczne
- Lęk



niepewność, bezradność, bezsilność

niepewność, bezradność, bezsilność



Niepokój

Niepokój



Niemożność decydowania o sobie

Niemożność decydowania o sobie



Naruszenie fizjologicznej całości

Naruszenie fizjologicznej całości

ustroju

ustroju



Obnażeniem, odsłonięciem narządów

Obnażeniem, odsłonięciem narządów

płciowych

płciowych



Pozbawieniem samodzielnośći w

Pozbawieniem samodzielnośći w

działaniu

działaniu



Złym samopoczuciem po operacji

Złym samopoczuciem po operacji



Uzależnieniem od aparatury

Uzależnieniem od aparatury

Przygotowanie psychiczne



Pełna informacja o chorobie

Pełna informacja o chorobie



Wyjaśnienie celowości badań,

Wyjaśnienie celowości badań,

zabiegów

zabiegów



Nieograniczony kontakt chorego z

Nieograniczony kontakt chorego z

lekarzem i pielęgniarką

lekarzem i pielęgniarką



Rozładaowanie napięcia

Rozładaowanie napięcia

nerwowego (gest, słowo,

nerwowego (gest, słowo,

zainteresowanie chorym,

zainteresowanie chorym,

obecnością przy chorym w trudnych

obecnością przy chorym w trudnych

chwilach)

chwilach)



Tworzenie atmosfery zaufania,

Tworzenie atmosfery zaufania,

bezpieczeństwa

bezpieczeństwa

Psychiczne przygotowanie
pacjenta do operacji – rola
pielęgniarki



Odnotowywać i przekazywać

Odnotowywać i przekazywać

lekarzowi zaobserwowane

lekarzowi zaobserwowane

trudności w porozumiewaniu się z

trudności w porozumiewaniu się z

chorym

chorym



Być łącznikiem pomiędzy chorym a

Być łącznikiem pomiędzy chorym a

zespołem medycznym oraz jego

zespołem medycznym oraz jego

rodziną

rodziną

Psychiczne przygotowanie
pacjenta do operacji – rola
lekarza i pielęgniarki



Pomagać choremu w przełamaniu

Pomagać choremu w przełamaniu

strachu przed badaniem, operacją

strachu przed badaniem, operacją



Rozwiać wątpliwości chorego dotyczące

Rozwiać wątpliwości chorego dotyczące

diagnozy, umiejętności personelu

diagnozy, umiejętności personelu

medycznego

medycznego



Nauczyć chorego i wyjaśnić celowość

Nauczyć chorego i wyjaśnić celowość

wykonywania ćwiczeń specjalistycznych

wykonywania ćwiczeń specjalistycznych



Oddychania przeponą, napinania i

Oddychania przeponą, napinania i

rozluźniania mięśni, odkrztuszania

rozluźniania mięśni, odkrztuszania

wydzieliny itp..

wydzieliny itp..



Poinformować (nauczyć) chorego i

Poinformować (nauczyć) chorego i

rodzinę o rodzaju pielęgnacji w domu

rodzinę o rodzaju pielęgnacji w domu

Psychiczne
przygotowanie pacjenta
do operacji



Premedykacja

Premedykacja



Podanie leków uspakajających

Podanie leków uspakajających

nasennych, przeciwbólowych

nasennych, przeciwbólowych

Premedykacja – jaki cel ?



Zmniejszenie

Zmniejszenie

napięcia

napięcia

psychicznego

psychicznego



Obniżenie przemiany

Obniżenie przemiany

materii

materii



Osłabienie

Osłabienie

niepożądanych

niepożądanych

odruchów

odruchów



Zmniejszenie

Zmniejszenie

wydzielania

wydzielania



Zapobieganie

Zapobieganie

niepożądanemu

niepożądanemu

wypływowi leków

wypływowi leków

używanych do

używanych do

znieczulenia

znieczulenia



Zwiększenie działania

Zwiększenie działania

środków

środków

znieczulających

znieczulających

Przygotowanie fizyczne
bliższe



przygotowanie przewodu

przygotowanie przewodu

pokarmowego

pokarmowego



przygotowanie układu moczowego

przygotowanie układu moczowego



przygotowanie skóry

przygotowanie skóry



Premedykacja

Premedykacja

Fizyczne przygotowanie
pacjenta do operacji



Zakaz jedzenia na 12-24 godz

Zakaz jedzenia na 12-24 godz

przed operacją

przed operacją



6 godz przed operacją zakaz picia

6 godz przed operacją zakaz picia



12 godz przed operacja lewatywa

12 godz przed operacja lewatywa

(enema)

(enema)



Przygotowanie skóry do operacji

Przygotowanie skóry do operacji



Ogolenie włosów, mycie,

Ogolenie włosów, mycie,

odkażanie, usunąć lakier z

odkażanie, usunąć lakier z

paznokci,

paznokci,

Fizyczne przygotowanie
pacjenta do operacji



Prowadzić profilaktykę

Prowadzić profilaktykę

p.zakrzepową

p.zakrzepową



Opaski elastyczne lub wyroby

Opaski elastyczne lub wyroby

ucikowe (podkolanówki,

ucikowe (podkolanówki,

pończochy)

pończochy)



Sprawdzić dokumentację chorego

Sprawdzić dokumentację chorego

przed przewiezieniem chorego na

przed przewiezieniem chorego na

salę operacyjną

salę operacyjną



Zgoda na operację (podpis)

Zgoda na operację (podpis)



Podać premedykację

Podać premedykację

Ryzyko Operacji

Ryzyko operacji

Korzyść operacji

Ryzyko operacji



Ocena ogólnego stanu zdrowia

Ocena ogólnego stanu zdrowia

chorego

chorego



Wywiad

Wywiad



Badanie fizykalne

Badanie fizykalne



Badania laboratoryjne

Badania laboratoryjne



Badania dodatkowe (rtg, ekg,

Badania dodatkowe (rtg, ekg,

usg, tk, nmr, badania

usg, tk, nmr, badania

bakteriologiczne, antybiogram)

bakteriologiczne, antybiogram)



Konsultacje specjalistyczne

Konsultacje specjalistyczne

Ryzyko operacji



Wiek (dzieci, chorzy w podeszłym

Wiek (dzieci, chorzy w podeszłym

wieku)

wieku)



Otyłość

Otyłość



Ciąża

Ciąża



Leki (chemioterapia, alergie itp)

Leki (chemioterapia, alergie itp)



Zakażenia

Zakażenia



Choroby niechirurgiczne

Choroby niechirurgiczne

Ryzyko operacji - wiek

•

Ryzyko operacji powinno być

Ryzyko operacji powinno być

oceniane na podstawie stanu

oceniane na podstawie stanu

chorego a nie jedynie jego

chorego a nie jedynie jego

wieku !!!

wieku !!!



Dzieci

Dzieci



Chory w podeszłym wieku

Chory w podeszłym wieku



Miażdżyca

Miażdżyca



Ograniczona rezerwa mięśnia

Ograniczona rezerwa mięśnia

sercowego

sercowego



Choroby nerek itp.

Choroby nerek itp.

Ryzyko operacji - otyłość



Częściej niż u szczupłych występują

Częściej niż u szczupłych występują

u nich inne poważne choroby

u nich inne poważne choroby



Częściej dochodzi do powikłań w

Częściej dochodzi do powikłań w

gojeniu ran

gojeniu ran



Częśćiej dochodzi do występowania

Częśćiej dochodzi do występowania

ŻCHZZ

ŻCHZZ



Większe trudności z znieczuleniem

Większe trudności z znieczuleniem



Do planowych operacji –

Do planowych operacji –

odchudzać pacjenta !!!

odchudzać pacjenta !!!

Ryzyko operacji - ciąża



Duże trudności diagnostyczne (

Duże trudności diagnostyczne (

ciąża

ciąża

zmienia lub maskuje objawy i przebieg choroby)

zmienia lub maskuje objawy i przebieg choroby)



Ryzyko poronienia, porodów

Ryzyko poronienia, porodów

przedwczesnych, wad wrodzonych

przedwczesnych, wad wrodzonych



Niemożność stosowania pewnych

Niemożność stosowania pewnych

grup leków

grup leków



Jeśli konieczność operacji to w 2 trymestrze !!!

Jeśli konieczność operacji to w 2 trymestrze !!!

Ryzyko operacji - Leki



Utrudniają gojenie

Utrudniają gojenie



Immunosupresja

Immunosupresja



Sterydy

Sterydy



niektóre hormony

niektóre hormony



cytostatyki

cytostatyki



Krwotoki

Krwotoki



Kumaryny

Kumaryny



Aspiryna

Aspiryna



Uczulenia - wstrząs

Uczulenia - wstrząs



Środki kontrastowe

Środki kontrastowe



antybiotyki

antybiotyki



itp.

itp.

Ryzyko operacji -

zakażenia



Ryzyko sepsy

Ryzyko sepsy



Chore zęby

Chore zęby



Zapalenie zatok

Zapalenie zatok



Zapalenie pęcherza

Zapalenie pęcherza



Trudność w gojeniu rany

Trudność w gojeniu rany



Zmiany ropne skórne w miejscu

Zmiany ropne skórne w miejscu

cięcia

cięcia



cukrzyca

cukrzyca

Ryzyko operacji – choroby

niechirurgiczne



Cukrzyca

Cukrzyca



Niedokrwienie mięśnia sercowego

Niedokrwienie mięśnia sercowego



Choroby płuc

Choroby płuc



Choroby nerek

Choroby nerek



Udar mózgu

Udar mózgu



Nadciśnienie tętnicze

Nadciśnienie tętnicze



Choroby tarczycy, nadnerczy

Choroby tarczycy, nadnerczy



itp

itp

Prowadzenie pooperacyjne -

okresy



Obserwacja po znieczuleniu

Obserwacja po znieczuleniu



Sala pooperacyjna

Sala pooperacyjna



Intensywne leczenie

Intensywne leczenie



OIOM

OIOM



Zwykła opieka

Zwykła opieka



Oddział chirurgiczny

Oddział chirurgiczny



Opieka w okresie zdrowienia

Opieka w okresie zdrowienia



Dom

Dom



Oddział ozdrowieńców

Oddział ozdrowieńców

Prowadzenie pooperacyjne

- monitorowanie



Układ krążenie

Układ krążenie



Częstość tętna

Częstość tętna



Elektrokardiogram

Elektrokardiogram



Ciśnienie tętnicze

Ciśnienie tętnicze



Ośrodkowe ciśnienie żylne (OCŻ)

Ośrodkowe ciśnienie żylne (OCŻ)



Ciśnienie krwi w tętnicy płucnej

Ciśnienie krwi w tętnicy płucnej



Minutowa objętość wyrzutowa

Minutowa objętość wyrzutowa

serca

serca



Całkowity opór naczyń

Całkowity opór naczyń

obwodowych

obwodowych

Prowadzenie pooperacyjne

- monitorowanie



Układ oddechowy

Układ oddechowy



Częstość oddechów

Częstość oddechów



Objętość oddechowa

Objętość oddechowa



Szybkość wydechu

Szybkość wydechu



Ciśnienie wydechu

Ciśnienie wydechu



Podatność płuc

Podatność płuc



Prężność gazów w powietrzu

Prężność gazów w powietrzu

wydechowym

wydechowym



Prężność gazów w krwi tętniczej

Prężność gazów w krwi tętniczej



Objętość wydzieliny drenowanej z

Objętość wydzieliny drenowanej z

opłucnej

opłucnej



Badania radiologiczne klatki piersiowej

Badania radiologiczne klatki piersiowej

Prowadzenie pooperacyjne

- monitorowanie



Ośrodkowy układ nerwowy

Ośrodkowy układ nerwowy



EEG

EEG



Ciśnienie w układzie komorowym

Ciśnienie w układzie komorowym

mózgu

mózgu

Prowadzenie pooperacyjne

- monitorowanie



Układ trawienny

Układ trawienny



Objętość płynów podawanych

Objętość płynów podawanych

doustnie

doustnie



Objętość z sondy żołądkowej

Objętość z sondy żołądkowej



Objętość płynu z przetoki, jej

Objętość płynu z przetoki, jej

skład

skład



RTG przeglądowe jamy brzusznej

RTG przeglądowe jamy brzusznej

Prowadzenie pooperacyjne

- monitorowanie



Układ krwiotwórczy

Układ krwiotwórczy



Morfologia krwi

Morfologia krwi



Hematokryt

Hematokryt



Układ krzepnięcia

Układ krzepnięcia



Liczba płytek krwi

Liczba płytek krwi



Objętość krwi krążącej

Objętość krwi krążącej

Prowadzenie pooperacyjne

- monitorowanie



Układ moczowy

Układ moczowy



Godzinowe wydalanie moczu

Godzinowe wydalanie moczu



Badanie moczu

Badanie moczu



Stężenie mocznika w krwi

Stężenie mocznika w krwi



Stężenie kreatyniny w surowicy

Stężenie kreatyniny w surowicy



Klirans kreatyniny

Klirans kreatyniny



Elektrolity w moczu

Elektrolity w moczu

Prowadzenie pooperacyjne

- monitorowanie



Metabolizm

Metabolizm



Temperatura ciała

Temperatura ciała



Masa ciała

Masa ciała



Objętość płynów podawanych iv

Objętość płynów podawanych iv

Powikłania pooperacyjne

Powikłania pooperacyjne



Powikłania

Powikłania

płucne

płucne



Niedodma

Niedodma



ARDS

ARDS



Zachłyśnięcie

Zachłyśnięcie



Zapalenie płuc

Zapalenie płuc



Zator tętnicy

Zator tętnicy

płucnej

płucnej



Powikłanie w

Powikłanie w

ranie

ranie

operacyjnej

operacyjnej



Krwiak

Krwiak



Wydzielina

Wydzielina

surowicza

surowicza



Zakażenie

Zakażenie



Rozejście rany

Rozejście rany



Wytrzewienie

Wytrzewienie



Przepuklina

Przepuklina

Powikłania pooperacyjne



Powikłania ze

Powikłania ze

strony

strony

otrzewnej

otrzewnej



Zapalenie

Zapalenie

otrzewnej

otrzewnej



Ropnie

Ropnie



Powikłania

Powikłania

kardiologiczne

kardiologiczne



Obrzęk płuc

Obrzęk płuc



Zaburzenia

Zaburzenia

rytmu

rytmu



Zawał mięśnia

Zawał mięśnia

sercowego

sercowego

Powikłania pooperacyjne



Powikłania ze

Powikłania ze

strony PP

strony PP



Rozdęcie

Rozdęcie

żołąka

żołąka



Rostrzeń

Rostrzeń

żołądka

żołądka



Niedrożność

Niedrożność

porażenna

porażenna



Niedrożność

Niedrożność

mechaniczna

mechaniczna



Zapalenie

Zapalenie

trzustki

trzustki



Powikłania ze

Powikłania ze

strony PP cd.

strony PP cd.



Wrzód

Wrzód

stresowy

stresowy



Rzekomobłoni

Rzekomobłoni

aste zapalenie

aste zapalenie

jelit

jelit



Nagromadzeni

Nagromadzeni

e się mas

e się mas

kałowych

kałowych



Zapalenie

Zapalenie

ślinianek

ślinianek



Ropień

Ropień

wątroby

wątroby



WZW

WZW

Powikłania pooperacyjne



Powikłania ze

Powikłania ze

strony układu

strony układu

moczowego

moczowego



Zaleganie

Zaleganie

moczu

moczu



Zakażenie

Zakażenie

dróg

dróg

moczowych

moczowych



Niewydolność

Niewydolność

nerek

nerek



Powikłania

Powikłania

mózgowe

mózgowe



Udar mózgu

Udar mózgu



Psychoza

Psychoza

pooperacyjna

pooperacyjna

Powikłania pooperacyjne



Powikłania żylne

Powikłania żylne



Zakrzepica żylna

Zakrzepica żylna



Odczyny zapalne

Odczyny zapalne