Pielęgniarstwo chirurgiczne – przygotowanie pacjenta do zabiegu operacyjnego oraz
diagnostycznego w chirurgii ogólnej i chirurgii jednego dnia.
mgr Sylwia Durlej-Kot

Założenia dotyczące pobytu chorego na oddziale chirurgicznym:
- głównym celem pobytu chorego na oddziale chirurgicznym jest leczenie zabiegowe
- okres oczekiwania pacjenta na zabieg chirurgiczny jest skracany do minimum
- badania diagnostyczne oraz leczenie zachowawcze powinny być prowadzone w warunkach
ambulatoryjnych lub przez lekarza rodzinnego
- ze względu na rodzaj schorzenia zabiegi przeprowadzane są w trybie planowym (ze skierowaniem)
lub nagłym

Prawidłowo przeprowadzony proces przygotowania pacjenta do zabiegu operacyjnego
i diagnostycznego stanowi o bezpieczeństwie pacjenta i pomyślnym przebiegu zabiegu.

Na przygotowanie pacjenta do zabiegu operacyjnego i diagnostycznego składają się dwa istotne,
ściśle ze sobą powiązane elementy, które wdrażamy jednoczasowo:

- przygotowanie psychiczne (nawiązanie komunikacji z chorym, wyjaśnienie nurtujących kwestii)

- rozpoznanie potrzeb chorego dotyczących informacji na temat okresu okołooperacyjnego

- wspólne z pacjentem zaplanowanie sposobów zaspokajania tych potrzeb
- pozyskanie chorego do współpracy z zespołem terapeutycznym
- uzyskanie od chorego akceptacji zaproponowanych działań
- zdobycie zaufania oraz nawiązania więzi terapeutycznej
- umożliwienie chorego kontaktu z innymi członkami zespołu terapeutycznego, rodziną,
osobami znaczącymi
- zapoznanie z realizowanym modelem opieki pielęgniarskiej
- prowadzenie edukacji pacjenta związanej z prawidłowym przebiegiem okresu
okołooperacyjnego
- uspokojenie chorego

- przygotowanie fizyczne –

może odbywać się w trybie ambulatoryjnym lub w trakcie pobytu na

oddziale. Należy do niego:

- szczepienie przeciwko WZW typu B

- oznaczenia antygenu HBsAg

- zapis EKG

- prześwietlenie klatki piersiowej

- badania i konsultacje specjalistyczne

- oznaczenie grupy krwi i czynnika Rh, ewentualna rezerwacja krwi

- oznaczenie czasu krwawienia, krzepnięcia, protrombinowego

- oznaczenie poziomu elektrolitów, glukozy, morfologii oraz innych niezbędnych badań

biochemicznych

- wykonanie specjalistycznych

W dniu poprzedzającym zabieg:

- wizyta anestezjologa

- edukacja chorego i nauka pacjenta czynności, które złagodzą okres pooperacyjny

(fizjoterapia oddechowa, ćwiczenia w łóżku)
- wykonanie pomiaru wzrostu i masy ciała
- kontrola higieny ciała (pępek, paznokcie, higiena intymna!!!)
- przygotowanie przewodu pokarmowego (czopek, enema szczególnie przy znieczuleniu
obwodowym, chory na czczo – zniwelowanie odruchu wymiotnego)
- przypomnienie choremu o oddaniu cennych rzeczy do depozytu bądź rodzinie
- premedykacja (środki nasenne dzień przed zabiegiem

W dni zabiegu:

- przypomnienie o pozostaniu na czczo
- wykluczenie przeciwwskazań (kontrola wyników badań etc.)
- pomoc w spakowaniu rzeczy
- poranna toaleta (niepomalowane paznokcie – pulsoksymetr / powrót włośniczkowy)
- przypomnienie o usunięciu metalowych elementów (protez, kolczyków etc.)
- przypomnienie o oddaniu moczu przed premedykacją
- profilaktyka p/zakrzepowa
- przebranie pacjenta w bieliznę operacyjną po toalecie porannej
- wykonanie zleceń dotyczących przygotowania zgodnie z kartą zleceń (cewnikowanie,
profilaktyczna antybiotykoterapia – wysycenie antybiotykiem potencjalnych źródeł zakażeń)
- pomiar ciśnienia
- kontrola dokumentacji
- premedykacja – zgoda pacjenta + zlecenie lekarskie

Chirurgia jednego dnia – zalety.
Skrócenie okresu (maksymalnie 3 dni, minimalnie 3-4 godziny), w którym pacjent przebywa w
szpitalu oraz troskliwa opieka okołooperacyjna korzystnie wpływają na psychikę i stan fizyczny
pacjenta. Znacznemu skróceniu ulega nie tylko czas w jakim pacjent przebywa w szpitalu, ale również
czas niezdolności do pracy. Tym samym zmniejszają się koszty leczenia.

Zalety zabiegów małoinwazyjnych:
- krótki czas zabiegu
- krótki czas znieczulenia ogólnego
- możliwość zastosowania znieczulenia miejscowego i analgosedacja
- wysoka skuteczność i powtarzalność zabiegu
- komfort aktywnego funkcjonowania pacjenta
- znacznie zmniejszone ryzyko powikłań ze strony układu oddechowego i krążenia

Usługi świadczone w ramach chirurgii jednego dnia:
- endoskopia
- chirurgia ogólna (laparoskopia)
- chirurgia naczyniowa (żylaki kończyn dolnych, owrzodzenia żylne)
- chirurgia proktologiczna (żylaki, przetoki, szczeliny odbytu etc.)
- operacje w schorzeniach tarczycy
- usuwanie kaszaków, tłuszczaków i torbieli
- chirurgia onkologiczna
- chirurgia ortopedyczna (artroskopia, leczenie następstw złamań kości oraz wad wrodzonych stopy)
- chirurgia plastyczna i kosmetyczna

Postępowanie po zabiegu chirurgicznym.
Pacjent po zabiegu przekazywany jest na oddział z sali operacyjnej lub sali wybudzeń (pooperacyjnej)
w pełni wydolny oddechowo, krążeniowo a także świadomy.
W bezpośrednim okresie pooperacyjnym (sala pop):
- pomiar parametrów życiowych
- ogrzewanie pacjenta
- przetaczanie płynów fizjologicznych
- obserwacja opatrunku i kontrola drenażu
- działania p/bólowe
- kontrola diurezy (oddanie moczu najpóźniej do 8godzin)
- zapewnienie bezpieczeństwa
- profilaktyka oddechowa

- profilaktyka powikłań zakrzepowo-zatorowych
- wczesna pionizacja
- odżywianie (płyny po 6 godzinach w dowolnych ilościach, sucharki i kleik po 8-10 godzinach, dieta
lekkostrawna – perystaltyka powinna powrócić do 48h)
- usunięcie drenu w pierwszej dobie po zabiegu

Przed wypisem do domu pacjent otrzymuje zalecenia, wskazówki dotyczące samoopieki:
- przestrzeganie zasad aseptyki i antyseptyki
- samoobserwacja objawów
- postępowania w przypadku zaobserwowania niepokojących objawów
- przestrzeganie zasad dietetycznych
- zachowanie równowagi między aktywnością ruchową a odpoczynkiem
- zgłoszenie się do kontroli po 7 dniach

eutyroza – stan równowagi hormonalnej tarczycy