Umiejętności
Umiejętności
przygotowania do operacji
przygotowania do operacji
ginekologicznej drogą
ginekologicznej drogą
brzuszną bądź drogą
brzuszną bądź drogą
pochwową
pochwową
Na oddziale ginekologii leczone są
Na oddziale ginekologii leczone są
kobiety z chorobami narządu
kobiety z chorobami narządu
rodnego w każdej fazie życia.
rodnego w każdej fazie życia.
Jedną z metod jest leczenie
Jedną z metod jest leczenie
operacyjne, które może być
operacyjne, które może być
przeprowadzone drogą brzuszną lub
przeprowadzone drogą brzuszną lub
pochwową.
pochwową.
Na prawidłowy przebieg zarówno
Na prawidłowy przebieg zarówno
zabiegu operacyjnego, jak i okresu
zabiegu operacyjnego, jak i okresu
pooperacyjnego, ma wpływ stopień
pooperacyjnego, ma wpływ stopień
przygotowania pacjentki do operacji.
przygotowania pacjentki do operacji.
Mówiąc o przygotowaniu chorej do
Mówiąc o przygotowaniu chorej do
zabiegu operacyjnego, należy mieć
zabiegu operacyjnego, należy mieć
na uwadze przygotowanie fizyczne i
na uwadze przygotowanie fizyczne i
psychiczne, na każdym z jego
psychiczne, na każdym z jego
etapów, tj. dalszym i bliższym.
etapów, tj. dalszym i bliższym.
Przygotowanie dalsze ma swój
Przygotowanie dalsze ma swój
początek w momencie podjęcia
początek w momencie podjęcia
decyzji o sposobie leczenia a kończy
decyzji o sposobie leczenia a kończy
się na jedną dobę przed planowanym
się na jedną dobę przed planowanym
zabiegiem operacyjnym.
zabiegiem operacyjnym.
PRZYGOTOWANIE DALSZE
PRZYGOTOWANIE DALSZE
Przygotowanie fizyczne pacjentki
Przygotowanie fizyczne pacjentki
odbywa się w oparciu o ocenę stanu
odbywa się w oparciu o ocenę stanu
biologicznego poszczególnych
biologicznego poszczególnych
układów (krążenia, oddechowego,
układów (krążenia, oddechowego,
pokarmowego, moczowo-płciowego),
pokarmowego, moczowo-płciowego),
aktywności i sprawności fizycznej,
aktywności i sprawności fizycznej,
funkcjonowania narządu zmysłów i
funkcjonowania narządu zmysłów i
stanu skóry.
stanu skóry.
Przygotowanie psychiczne chorej do
Przygotowanie psychiczne chorej do
zabiegu polega na pomocy w
zabiegu polega na pomocy w
rozwiązaniu problemów związanych z
rozwiązaniu problemów związanych z
jej nastawieniem do operacji,
jej nastawieniem do operacji,
akceptacją zabiegu przez pacjentkę,
akceptacją zabiegu przez pacjentkę,
jej męża, rodzinę.
jej męża, rodzinę.
Powinno się ono zaczynać jak
Powinno się ono zaczynać jak
najwcześniej.
najwcześniej.
Ważne jest przyjęcie do oddziału, które
Ważne jest przyjęcie do oddziału, które
powinno sprzyjać adaptacji kobiety
powinno sprzyjać adaptacji kobiety
do nowych warunków bytowych i
do nowych warunków bytowych i
osób w nim przebywających.
osób w nim przebywających.
Konieczne jest przedstawienie chorej
Konieczne jest przedstawienie chorej
zespołu terapeutycznego, nawiązanie
zespołu terapeutycznego, nawiązanie
z nią kontaktu emocjonalnego oraz
z nią kontaktu emocjonalnego oraz
rozmowa z jej rodziną, a także
rozmowa z jej rodziną, a także
zapoznanie z innymi pacjentkami
zapoznanie z innymi pacjentkami
przebywającymi w danej sali.
przebywającymi w danej sali.
Ponadto kolejnym zadaniem jest
Ponadto kolejnym zadaniem jest
zapoznanie pacjentki z topografią
zapoznanie pacjentki z topografią
oddziału, regulaminem dnia, kartą
oddziału, regulaminem dnia, kartą
praw pacjenta oraz przekazanie
praw pacjenta oraz przekazanie
informacji dotyczącej możliwości
informacji dotyczącej możliwości
utrzymywania kontaktu z
utrzymywania kontaktu z
najbliższymi.
najbliższymi.
Gromadzenie danych o pacjentce odbywa się przez wywiad.
Gromadzenie danych o pacjentce odbywa się przez wywiad.
Wywiad taki dotyczy:
Wywiad taki dotyczy:
•
przebytych chorób, zabiegów i operacji, w tym także
przebytych chorób, zabiegów i operacji, w tym także
ginekologicznych oraz przebiegu okresów pooperacyjnych,
ginekologicznych oraz przebiegu okresów pooperacyjnych,
•
chorób współistniejących,
chorób współistniejących,
•
objawów, z którymi pacjentka zgłosiła się do szpitala,
objawów, z którymi pacjentka zgłosiła się do szpitala,
•
przeszłości położniczej, czyli liczby przebytych porodów i
przeszłości położniczej, czyli liczby przebytych porodów i
poronień,
poronień,
•
wiedzy pacjentki i jej rodziny na temat istoty choroby,
wiedzy pacjentki i jej rodziny na temat istoty choroby,
zabiegu operacyjnego, rodzaju znieczulenia w czasie
zabiegu operacyjnego, rodzaju znieczulenia w czasie
zabiegu,
zabiegu,
•
możliwości uzyskania pomocy i wsparcia ze strony
możliwości uzyskania pomocy i wsparcia ze strony
najbliższych,
najbliższych,
•
pełnionych ról społecznych,
pełnionych ról społecznych,
•
wyznania religijnego.
wyznania religijnego.
Przez cały okres pobytu w szpitalu pielęgniarka prowadzi
Przez cały okres pobytu w szpitalu pielęgniarka prowadzi
bieżącą obserwację i ocenę podstawowych parametrów
bieżącą obserwację i ocenę podstawowych parametrów
stanu ogólnego. Podczas rozmów z kobietą i prowadzenia
stanu ogólnego. Podczas rozmów z kobietą i prowadzenia
obserwacji stara się ocenić:
obserwacji stara się ocenić:
•
stan nawodnienia ustroju,
stan nawodnienia ustroju,
•
stan uzębienia pacjentki i możliwości przeżuwania,
stan uzębienia pacjentki i możliwości przeżuwania,
połykania pokarmów,
połykania pokarmów,
•
aktywność fizyczną i motywację chorej do ruchu, jeżeli nie
aktywność fizyczną i motywację chorej do ruchu, jeżeli nie
ma przeciwwskazań,
ma przeciwwskazań,
•
stan skóry pacjentki pod katem zmian (zapalnych,
stan skóry pacjentki pod katem zmian (zapalnych,
predyspozycji do tworzenia odleżyn),
predyspozycji do tworzenia odleżyn),
•
stan narządów zmysłu, tj. zaburzenia widzenia, słuchu,
stan narządów zmysłu, tj. zaburzenia widzenia, słuchu,
równowagi, obniżenia wrażliwości na dotyk,
równowagi, obniżenia wrażliwości na dotyk,
•
nastawienie chorej do operacji i zespołu terapeutyczno-
nastawienie chorej do operacji i zespołu terapeutyczno-
pielęgnującego oraz stosunek rodziny do hospitalizowanej.
pielęgnującego oraz stosunek rodziny do hospitalizowanej.
Udział personelu pielęgniarskiego w
Udział personelu pielęgniarskiego w
badaniach diagnostycznych to
badaniach diagnostycznych to
jeszcze inny sposób na zdobywanie
jeszcze inny sposób na zdobywanie
zaufania chorej, a także możliwość
zaufania chorej, a także możliwość
świadczenia pomocy i wspierania jej,
świadczenia pomocy i wspierania jej,
poprzez wyjaśnianie celowości
poprzez wyjaśnianie celowości
wykonywanych badań, pytanie o
wykonywanych badań, pytanie o
zgodę, indywidualne przygotowanie
zgodę, indywidualne przygotowanie
do nich.
do nich.
Do ważniejszych zadań należy również
Do ważniejszych zadań należy również
pobieranie materiałów do badań
pobieranie materiałów do badań
laboratoryjnych (krwi, moczu,
laboratoryjnych (krwi, moczu,
wymazu z pochwy) oraz udział w
wymazu z pochwy) oraz udział w
farmakoterapii, a także sprawdzenie
farmakoterapii, a także sprawdzenie
raz jeszcze określenia grupy krwi i
raz jeszcze określenia grupy krwi i
czynnika Rh. W przypadku braku
czynnika Rh. W przypadku braku
takiej informacji konieczne jest
takiej informacji konieczne jest
pobranie krwi na badanie.
pobranie krwi na badanie.
BADANIA LABORATORYJNE
BADANIA LABORATORYJNE
•
zdj
zdj
ę
ę
cie rentgenowskie p
cie rentgenowskie p
ł
ł
uc - u chorych po 40. roku
uc - u chorych po 40. roku
ż
ż
ycia
ycia
(cz
(cz
ę
ę
sto wystarczy zdj
sto wystarczy zdj
ę
ę
cie z ostatnich dwóch lat); w
cie z ostatnich dwóch lat); w
przypadku podejrzenia lub stwierdzenia nowo tworu
przypadku podejrzenia lub stwierdzenia nowo tworu
zło
zło
ś
ś
liwego wymagane jest aktualne zdj
liwego wymagane jest aktualne zdj
ę
ę
cie klatki piersiowej,
cie klatki piersiowej,
•
EKG u chorych bez obci
EKG u chorych bez obci
ążeń
ążeń
po uko
po uko
ń
ń
czeniu 40. r
czeniu 40. r
ż
ż
.,
.,
morfologia krwi,
morfologia krwi,
•
st
st
ęż
ęż
enie elektrolitów w surowicy krwi, st
enie elektrolitów w surowicy krwi, st
ęż
ęż
enie glukozy w
enie glukozy w
surowicy krwi,
surowicy krwi,
•
badanie ogólne moczu,
badanie ogólne moczu,
•
grupa krwi i czynnik Rh, HBs,
grupa krwi i czynnik Rh, HBs,
•
biocenoza pochwy,
biocenoza pochwy,
•
cytologia szyjki macicy,
cytologia szyjki macicy,
•
zabezpieczenie krwi w dniu poprzedzającym operację.
zabezpieczenie krwi w dniu poprzedzającym operację.
Dobrze jest omówić z pacjentką przebieg
Dobrze jest omówić z pacjentką przebieg
okresu pooperacyjnego, a w nim czas leżenia
okresu pooperacyjnego, a w nim czas leżenia
w łóżku, możliwość korzystania z pomocy
w łóżku, możliwość korzystania z pomocy
personelu medycznego i rodziny, sposób
personelu medycznego i rodziny, sposób
odżywiania oraz zasadność wczesnego
odżywiania oraz zasadność wczesnego
wykonywania ćwiczeń gimnastycznych w
wykonywania ćwiczeń gimnastycznych w
łóżku. Należy wcześniej nauczyć pacjentkę
łóżku. Należy wcześniej nauczyć pacjentkę
wykonywania wszystkich tych ćwiczeń, które
wykonywania wszystkich tych ćwiczeń, które
mogą być przydatne w okresie
mogą być przydatne w okresie
pooperacyjnym.
pooperacyjnym.
Dobrze jest poinformować pacjentkę o
Dobrze jest poinformować pacjentkę o
możliwościach zwalczania bólu po operacji
możliwościach zwalczania bólu po operacji
oraz zapewnić, że zawsze może prosić o lek
oraz zapewnić, że zawsze może prosić o lek
przeciwbólowy.
przeciwbólowy.
PRZYGOTOWANIE BLIŻSZE
PRZYGOTOWANIE BLIŻSZE
Przygotowanie bliższe rozpoczyna się w
Przygotowanie bliższe rozpoczyna się w
dniu poprzedzającym operacje
dniu poprzedzającym operacje
ginekologiczną i kończy się w chwili
ginekologiczną i kończy się w chwili
przekazania chorej na blok
przekazania chorej na blok
operacyjny. Składa się ono, podobnie
operacyjny. Składa się ono, podobnie
jak przygotowanie dalsze, z
jak przygotowanie dalsze, z
przygotowania fizycznego i
przygotowania fizycznego i
psychicznego.
psychicznego.
Do fizycznego zalicza się przygotowanie:
Do fizycznego zalicza się przygotowanie:
przewodu pokarmowego, pola
przewodu pokarmowego, pola
operacyjnego, higieniczne skóry, drogi
operacyjnego, higieniczne skóry, drogi
do intubacji i układu moczowo-
do intubacji i układu moczowo-
płciowego.
płciowego.
Do emocjonalnego natomiast –
Do emocjonalnego natomiast –
kontynuację wcześniej rozpoczętego
kontynuację wcześniej rozpoczętego
przeciwdziałania lękom i niepokojom,
przeciwdziałania lękom i niepokojom,
świadczenie wsparcia, a przez to
świadczenie wsparcia, a przez to
utrzymanie komfortu psychicznego
utrzymanie komfortu psychicznego
kobiety.
kobiety.
Przygotowanie pola operacyjnego polega na
Przygotowanie pola operacyjnego polega na
dokładnym jego ogoleniu i zdezynfekowaniu.
dokładnym jego ogoleniu i zdezynfekowaniu.
Przygotowanie przewodu pokarmowego polega na
Przygotowanie przewodu pokarmowego polega na
wprowadzeniu pewnych ograniczeń w
wprowadzeniu pewnych ograniczeń w
spożywaniu pokarmów oraz na jego
spożywaniu pokarmów oraz na jego
oczyszczeniu – wykonanie lewatywy lub podanie
oczyszczeniu – wykonanie lewatywy lub podanie
innego środka przeczyszczającego.
innego środka przeczyszczającego.
Kąpiel całego ciała - dwukrotnie (wieczorem i
Kąpiel całego ciała - dwukrotnie (wieczorem i
rano).
rano).
W dniu poprzedzającym operację pielęgniarka
W dniu poprzedzającym operację pielęgniarka
uczestniczy w konsultacji anestezjologicznej,
uczestniczy w konsultacji anestezjologicznej,
która ma na celu między innymi wybór i
która ma na celu między innymi wybór i
omówienie metody znieczulenia.
omówienie metody znieczulenia.
Ponadto pobiera materiały do zleconych analiz (krew
Ponadto pobiera materiały do zleconych analiz (krew
na morfologię, ), a także towarzyszy pacjentce
na morfologię, ), a także towarzyszy pacjentce
podczas innych, koniecznych jeszcze badań, np.
podczas innych, koniecznych jeszcze badań, np.
wykonanie EKG.
wykonanie EKG.
Ważne jest umożliwienie pacjentce stałego kontaktu z
Ważne jest umożliwienie pacjentce stałego kontaktu z
rodziną, osobami bliskimi, a także spotkanie z
rodziną, osobami bliskimi, a także spotkanie z
osobą duchowną.
osobą duchowną.
Zapewnienie dostatecznie długiego snu i wypoczynku
Zapewnienie dostatecznie długiego snu i wypoczynku
w dniu poprzedzającym operacje ginekologiczną
w dniu poprzedzającym operacje ginekologiczną
również jest bardzo ważne. Należy zadbać o dobre
również jest bardzo ważne. Należy zadbać o dobre
wywietrzenie sali oraz poinformować inne chore o
wywietrzenie sali oraz poinformować inne chore o
bezwzględnym przestrzeganiu ciszy nocnej.
bezwzględnym przestrzeganiu ciszy nocnej.
Ponadto na zlecenie lekarza można podać lek
Ponadto na zlecenie lekarza można podać lek
nasenny.
nasenny.
W dniu zabiegu należy:
W dniu zabiegu należy:
•
sprawdzić ciepłotę ciała, tętno, ciśnienie tętnicze krwi,
sprawdzić ciepłotę ciała, tętno, ciśnienie tętnicze krwi,
a także to czy występuje, np. nieżyt nosa, miesiączka,
a także to czy występuje, np. nieżyt nosa, miesiączka,
•
zapewnić czystą bieliznę szpitalną,
zapewnić czystą bieliznę szpitalną,
•
poinformować o konieczności usunięcia protez
poinformować o konieczności usunięcia protez
zębowych i soczewek kontaktowych oraz
zębowych i soczewek kontaktowych oraz
zabezpieczyć je,
zabezpieczyć je,
•
wykonać inne zlecone zabiegi, np. cewnikowanie,
wykonać inne zlecone zabiegi, np. cewnikowanie,
założyć cewnik do pęcherza moczowego na stałe,
założyć cewnik do pęcherza moczowego na stałe,
•
sprawdzić, czy jest zgoda pacjentki na operacje oraz
sprawdzić, czy jest zgoda pacjentki na operacje oraz
kompletność dokumentacji, wyników badań, a także
kompletność dokumentacji, wyników badań, a także
dostarczonej do oddziału krwi.
dostarczonej do oddziału krwi.
Ważne jest by być blisko pacjentki, uspokajać i wspierać.
Ważne jest by być blisko pacjentki, uspokajać i wspierać.
Obserwacja i
Obserwacja i
pielęgnowanie po zabiegu
pielęgnowanie po zabiegu
•
Pielęgnowanie polega na szczególnej, troskliwej i
Pielęgnowanie polega na szczególnej, troskliwej i
intensywnej opieki aż do momentu
intensywnej opieki aż do momentu
ustabilizowania się podstawowych parametrów
ustabilizowania się podstawowych parametrów
życiowych. Celem jest zapewnienie kobiecie
życiowych. Celem jest zapewnienie kobiecie
spokoju, przeciwdziałanie powstawaniu
spokoju, przeciwdziałanie powstawaniu
dolegliwości bólowych. W ciągy pierwszych
dolegliwości bólowych. W ciągy pierwszych
godzin po zabiegu konieczny jest intensywny
godzin po zabiegu konieczny jest intensywny
nadzór oraz kontrolowanie oddechów, ciśnienia
nadzór oraz kontrolowanie oddechów, ciśnienia
tętniczego, tętna, ciepłoty ciała i stanu
tętniczego, tętna, ciepłoty ciała i stanu
świadomości. Stan ogólny pacjentki należy ściśle
świadomości. Stan ogólny pacjentki należy ściśle
monitorowac przez pierwsze 2 godziny co 15 min,
monitorowac przez pierwsze 2 godziny co 15 min,
przez nast. 2 godz co 30 min.
przez nast. 2 godz co 30 min.
•
W obserwacji należy wziąć pod uwage:
W obserwacji należy wziąć pod uwage:
charakter i liczbę oddechów, tor oddychania,
charakter i liczbę oddechów, tor oddychania,
drożnośc dróg oddechowych.
drożnośc dróg oddechowych.
•
Należy obserwowac ilośc wydalanego moczu, a
Należy obserwowac ilośc wydalanego moczu, a
także ocena jego wyglądu a także kiedy
także ocena jego wyglądu a także kiedy
nastąpiła pierwsza mikcja( najlepiej jeśli od 6-8
nastąpiła pierwsza mikcja( najlepiej jeśli od 6-8
godz po zabiegu). Kłopoty z oddaniem moczu
godz po zabiegu). Kłopoty z oddaniem moczu
po raz pierwszy mogą pojawi się u kobiet po
po raz pierwszy mogą pojawi się u kobiet po
operacjach wykonanych drogą pochwową.
operacjach wykonanych drogą pochwową.
Ważna jest również ocena krwawienia z dróg
Ważna jest również ocena krwawienia z dróg
rodnych oraz obserwacja pojawienia się
rodnych oraz obserwacja pojawienia się
wydzieliny z pochwy o innym charakterze.
wydzieliny z pochwy o innym charakterze.
•
Obserwacja pod kątem perystaltyki jelit-
Obserwacja pod kątem perystaltyki jelit-
odchodzenie gazów, wzdęc brzucha, wymiotów.
odchodzenie gazów, wzdęc brzucha, wymiotów.
Pierwszy stolec powinna oddac w 2 bądź 3
Pierwszy stolec powinna oddac w 2 bądź 3
dobie.
dobie.
•
Należy zachęca pacjentke do aktywności
Należy zachęca pacjentke do aktywności
ruchowej, tj. do wykonywania w łóżku wiczeń
ruchowej, tj. do wykonywania w łóżku wiczeń
gimnastycznych które nauczyła się przed
gimnastycznych które nauczyła się przed
operacją.
operacją.
•
Sposób odżywiania się kobiety
Sposób odżywiania się kobiety
•
W dobie zabiegu pacjentki najczęściej
W dobie zabiegu pacjentki najczęściej
otrzymują płyny we wlewach dożylnych lub
otrzymują płyny we wlewach dożylnych lub
mogą pic ciepłą, przegotowaną wodę. Dopiero
mogą pic ciepłą, przegotowaną wodę. Dopiero
pózniej stopniowo wprowadzane są suchary,
pózniej stopniowo wprowadzane są suchary,
kleik, bułka z mlekiem, zupa, a w dalszej
kleik, bułka z mlekiem, zupa, a w dalszej
kolejności stosowana jest dieta lekkostrawna.
kolejności stosowana jest dieta lekkostrawna.
Czas w jakim się to odbywa, uwarunkowanym
Czas w jakim się to odbywa, uwarunkowanym
jest powrotem fizjologicznej pracy jelit. Wczesne
jest powrotem fizjologicznej pracy jelit. Wczesne
odżywianie doustne wiąże się z mniejszą utratą
odżywianie doustne wiąże się z mniejszą utratą
białka, lepszym gojeniem się rany a tym samym
białka, lepszym gojeniem się rany a tym samym
skrócenie czasu hospitalizacji.
skrócenie czasu hospitalizacji.
Dziękujemy za uwagę
Dziękujemy za uwagę
Wykonały: Monika Rowińska,
Wykonały: Monika Rowińska,
Sylwia Skotarska
Sylwia Skotarska