DIALOG MOTYWUJĄCY
warsztat
Dialog motywujący - definicja
„Dialog motywujący jest skoncentrowaną na osobie, opartą na współpracy formą prowadzenia klienta w kierunku wydobywania i wzmacniania motywacji do zmiany”
Miller &Rollnick, 2009
Zalety dialogu motywującego
Oszczędny czasowo
Nawet bardzo krótkie interwencje są korzystne dla klienta
Maksimum efektów przy minimalnym czasie pracy specjalisty
Pomaga się klientowi w rozwiązaniu problemów oraz wprowadzeniu zmian, które pozwolą mu lepiej panować nad własnym życiem
Cztery zasady przewodnie
Powstrzymanie odruchu korygującego ( naprawczego)
Zrozumienie motywacji osoby
Uważne ( refleksyjne) słuchanie
Wzmacnianie motywacji do zmiany
Duch dialogu motywującego
Współpraca - partnerskie relacje z klientem, uznanie, że klient jest ekspertem we własnej sprawie
Wydobywanie - zasoby i motywacja do zmiany są w kliencie, odnosimy się do indywidualnych doświadczeń, zasobów, wartości i celów
Autonomia - docenianie i wzmacnianie możliwości klienta samostanowienia o sobie
Podstawowe techniki dialogu motywującego
Pytania otwarte
Dowartościowywanie
( wzmacnianie, afirmacja)
Aktywne słuchanie
( odzwierciedlenia - parafraza, refraza)
Podsumowania
PYTANIA OTWARTE
„ o czym chcesz rozmawiać”
„Co chciałbyś aby się zmieniło”
„co dobrego dla ciebie z tego wynika i co ci przeszkadza”
„Co stracisz jeśli wprowadzisz zmianę”
„Co już próbowałeś robić”
Co chcesz teraz zrobić
(Ćwiczenie - zamień pytania zamknięte na otwarte)
DOWARTOŚCIOWANIA
Stwierdzenia mówiące o mocnych stronach klienta
Budowanie pewności klienta w jego własne możliwości do zmiany
Muszą być autentyczne
( ćwiczenie - wzmocnienia)
SŁUCHANIE ZE ZROZUMIENIEM
Musisz przetrenować myślenie ze zrozumieniem. To w co ty wierzysz i to co ty myślisz nie koniecznie musi być prawdziwe. Szczególnie słowa emocjonalnie naznaczone mają różne znaczenie dla różnych ludzi
SŁUCHANIE ZE ZROZUMIENIEM
Przykład:
Jakie znaczenie mogą mieć słowa:
„Chciałbym być bardziej towarzyski”
dla osoby, która je wypowiada
SŁUCHANIE ZE ZROZUMIENIEM
Dobre odzwierciedlenie ma postać stwierdzenia a nie pytania
RODZAJE ODZWIERCIEDLENIA
1. Powtórzenie - bezpośrednie powtórzenie tego co powiedział klient
2. Parafrazowanie
3. Podwójne odzwierciedlanie
4. Wzmocnione odzwierciedlanie
PODSUMOWANIA
„Sprawdźmy czy rozumiem co do tej pory powiedziałeś…”
„Powiem ci jak to zrozumiałem…”
Jak pracujemy z ambiwalencją?
Przykład:
Odzwierciedlamy sprzeczności:
Wygląda na to, że z jednej strony zależy ci na lepszym życiu, wiesz, że „trawka” od wielu lat ci je komplikuje. Z drugiej strony potrzebujesz marihuany bo jesteś przekonany, że bez niej nie potrafisz już tak dobrze się bawić jak z nią
Rozwijamy sprzeczności:
W jaki sposób marihuana ci pomaga? Jak pozytywnie wpływa na Twoje życie. W jaki sposób chcesz zadbać o siebie?
Wyłapujemy i pracujemy nad wypowiedziami o zmianie:
K: …”może powinienem trochę przystopować z imprezami i braniem ale..
T:…” zastanawiasz się nad ograniczeniem imprez i brania. Co masz na myśli?
Jak pracujemy z ambiwalencją?
Przeprowadzamy bilans decyzyjny
Wydobywamy argumenty przemawiające za zmianą
Sprawdzamy ważność zmiany
Sprawdzamy nadzieję i wiarę w możliwość zmiany
dowartościowujemy
Pułapki w dialogu motywującym
Nakazywanie, wydawanie pleceń
Straszenie, ostrzeganie
Dawanie rad i gotowych rozwiązań
Pouczanie, przekonywanie
Ocenianie, moralizowanie
Krytyka, oskarżanie
Zawstydzanie, wyśmiewanie
Analizowanie, interpretowanie
Chwalenie
Ignorowanie, pocieszanie
Kiedy w dialogu motywującym pojawi się opór…
Unikaj spierania się z klientem
Zareaguj inaczej…
Stosuj odzwierciedlenia proste,wzmocnione,
Przekieruj uwagę
Podkreśl wpływ klienta
Przeformułuj problem…
Jak rozpoznawać oznaki motywacji czyli JĘZYK ZMIANY
Pragnienie zmiany
* „Chciałbym/ chcę…”
* „Mam nadzieję…”
* „ Marzy mi się…”
Możliwość
* „ mogę/ mógłbym…”
* „ chyba jestem w stanie…”
Jak rozpoznawać oznaki motywacji czyli JĘZYK ZMIANY
Powody:
* „czułbym się lepiej gdyby…”
* „zasługuję/ należy….”
Potrzeby:
* „powinnam / należy/ trzeba…”
Zobowiązanie do zmiany:
* „zrobię to, będę to robił, zmienię to…”
Podjęte działania:
* „ w tym tygodniu zrobiłam…”
* „ zaczęłam już…”
( przydatne pytania - ćwiczenia)
JĘZYK ZMIANY - podsumowanie
Wyraża pragnienie, poczucie zdolności do zmiany, odnosi się do korzyści ze zmiany lub strat wynikających z obecnej sytuacji
Dotyczy konkretnych, nawet drobnych zachowań
Jest wypowiadany w czasie teraźniejszym
JĘZYK ZMIANY - podsumowanie
Wydobywanie języka zmiany - celem jest sprowokowanie klienta do argumentowania na rzecz zmiany
Reagowanie na język zmiany -
*rozwijanie wypowiedzi o zmianie
* odzwierciedlanie wypowiedzi o zmianie
* podsumowywanie wypowiedzi o zmianie
* wzmacnianie wypowiedzi o zmianie.