uzyskały dziś taki stopień przyspieszenia swojego rozwoju, ekspozycji i

innowacyjności, że zostały jako zjawiska w rozwoju ludzkości wyodrębnione w sferze faktów, w sferze pojęć, a nawet w sferze doktryn. Dla potrzeb pokazania

procesu rozrostu administracji (także polskiej administracji) wyróżniamy tu przede wszystkim:

- rozwój cywilizacji informacyjnej,

- planowanie przestrzenne,

- globalizację gospodarki,

- zwalczanie terroryzmu,

~ ekorozwój i ochronę środowiska,

- ochronę żywności,

- reformy administracji,

- ciągłe dostosowywanie dokumentów obywatelskich do jakichś nowych wymogów,

- stałą tendencję do zatrudniania jako zjawisko cywilizacyjne.

Rozwój cywilizacji informacyjnej

Warto przytoczyć za koncepcją polityki przestrzennego zagospodarowa­nia kraju, iż Polska musi sprostać nowym jakościowym wyzwaniom XXI wieku, które tworzy cywilizacja informacyjna. Cywilizacja informacyjna sta­nowi wyznacznik rozwoju kraju w systemie światowym. Jej podstawowym, masowo wytwarzanym, przesyłanym, kupowanym, sprzedawanym i konsumo­wanym produktem jest informacja. Ludzie, ich kwalifikacje, postawy i sposób organizowania się, stają się współcześnie główną siłą motoryczną rozwoju.

Odległość fizyczna traci na znaczeniu, wzrasta natomiast znaczenie tech­nicznej i językowej dostępności telekomunikacyjnej. Oznacza to znacznie większą mobilność majątku produkcyjnego, zmianę dominującego sposobu produkcji z masowego i taśmowego na jednostkowy i elastyczny. Powoduje także wzrost potrzeb osobistych kontaktów między ludźmi. Procesy te będą prowadziły do wzrostu wyspecjalizowanej organizacyjnie i terytorialnie admi­nistracji, ale także np. do przestrzennego zróżnicowania dynamiki dotychcza­sowego rozwoju. Regiony i miasta będą szybciej rosły i szybciej upadały. Ewentualna pomoc państwa dla obszarów upadających będzie wymagać ela­stycznego, zarówno scentralizowanego jak i zdecentralizowanego zarządzania oraz znacznego skrócenia czasu podejmowania ustaleń politycznych i tworze­nia aktów normatywnych, a także szybszego ich realizowania przez admini­strację publiczną. Cywilizacja informacyjna tworzy nowe rynki elektroniczne­go obrotu finansowego, elektronicznych zakupów, telekonkurencji, internetu, poczty elektronicznej, telefonii komórkowej, telewizji kablowej i interakcyjnej, środków audiowizualnych itp. Informatyzacja zmienia organizację wielu dziedzin życia, powstają też nowe sfery działalności. Do istotnych tu zjawisk

208

tego rodzaju należy zwłaszcza telepraca, nauka na dystans, sieci uniwersytec­kie i badawcze, usługi telekomunikacyjne i informacyjne dla małych i średnich firm, administrowanie ruchem drogowym, kontrola ruchu powietrznego, elek­troniczne przetargi, infostrady, sieci opieki zdrowotnej.

Planowanie przestrzenne

Planowanie przestrzenne jest przedsięwzięciem państwowym nawet wte­dy, gdy realizowane jest przez organy samorządów terytorialnych.

Nie wystarczy władztwo samorządów, by prawidłowo zakreślić i pra­widłowo realizować całość wymogów tego planowania. Polski system plano­wania przestrzennego jest dosyć rozbudowany. Mimo że słabnie jego meryto­ryczne znaczenie, plany przestrzenne utrzymują swoje miejsce w strukturze uregulowań prawnych.

Na stopniu krajowym jest opracowywana:

- koncepcja polityki przestrzennego zagospodarowania kraju,

- okresowe raporty o stanie zagospodarowania kraju oraz

- programy zawierające zadania administracji rządowej służące realizacji celów publicznych, sporządzane przez ministrów i przez centralne organy administracji rządowej.

Na stopniu województwa są uchwalane przez sejmik województwa na­stępujące akty planistyczne:

- strategia rozwoju województwa,

- plan zagospodarowania przestrzennego województwa,

- wieloletnie programy wojewódzkie,

- priorytety współpracy zagranicznej województwa. Wymienione programy wojewódzkie powinny być spójne z koncepcją polityki przestrzennego zagospodarowania kraju oraz z planami zagospodarowania przestrzennego sąsiednich województw. Plan zagospodarowania przestrzenne­go województwa, ani żaden inny z wymienionych wyżej dokumentów, nie są aktami prawa miejscowego i nie naruszają uprawnień gmin.

Na stopniu powiatu organy powiatowe mogą prowadzić w granicach swojej właściwości rzeczowej:

- analizy i

- studia z zakresu zagospodarowania przestrzennego, odnoszące się do obszaru powiatu i zagadnień jego rozwoju.

Na stopniu gminy opracowywane są dwa dokumenty:

- studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy,

- miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego (dla całej gminy lub dla jej części).

209

---