PIERWSZA REWOLUCJA PAŃSTWOWOTWÓRCZA (3 tyś p.Ch.- państwa starożytne)
Pierwsze państwa rozwinęły się na rozległych terytoriach kontynentu azjatyckiego (m.in. Chiny, Indie) oraz na wybrzeżach Śródziemnomorza (m.in. Egipt, Mezopotamia). Były to państwa w głównej mierze niewolnicze (praca niewolnika podstawą produkcji). Władza najwyższa najczęściej należała do jednostki - despoty. Społeczeństwo było ściśle zhierarchizowane. W Starożytnym Wschodzie myślano w kategoriach religijnych (poglądy polityczno - prawne integralnie związane z systemami wierzeń), stąd prosta droga do mistyfikowania rzeczywistości (Egipt), która korzystnie służyła absolutnemu władcy i panującej warstwie wielkich właścicieli ziemskich. Istotną cechą tych państw był wszechobecny prymitywizm ogółu społeczeństwa, który harmonizował z wyrafinowanym intelektualizmem wąskiego grona ludzi (np. kapłanów w Egipcie). Państwa St. Wsch. znaturalizowały i uświęciły zasadę nierówności społecznej (zgodnie z wolą bogów ludzie są sobie z natury nierówni), której naruszenie powodowało ostrą reakcję władcy - „pomazańca” bożego, albo wręcz samego boga. W tych państwach do perfekcji opanowano wpajanie zasady boskości władzy państwowej, wzmacnianej dodatkową klauzulą, że boskość otacza też osobę, która władzę sprawuje (ideologia boskości króla osiągnęła najbardziej skrajną postać w Egipcie, w Chinach, w Babilonii). Warto wspomnieć, że zasada boskości monarchy wspierała procesy formowania potężnych i scentralizowanych imperiów. Od zasady boskości rządzącego tylko niewielki krok prowadził do poglądu, że boski charakter mają również normy prawne (cel był oczywisty - chodziło o maksymalne wzmocnienie posłuchu dla normy ustanowionej przez monarchę). Podsumowując, boski monarcha to ojciec i pan wszystkich poddanych, jego interes jest tożsamy z ich interesem (myśl o państwie, jako wspólnym dobru wszystkich mieszkańców zrobi na europejskim gruncie błyskotliwą karierę).
DRUGA REWOLUCJA PAŃSTWOWOTWÓRCZA ( 1500-1800 -państwa feudalne)
-prawo średniowieczne i wczesno nowożytne
-od form prymitywnych fazy rozpadu wspólnot rodowo-plemiennych i powstawania pierwszych państw aż do prawa wysoko rozwiniętego państw nowożytnych
-powstało w ramach organizmów polit. Wyrastających na terytorium dawnego imperium rzymskiego
-zetknięcie prawa prymitywnego z tradycjami wysoko rozwiniętej kultury rzymskiej
-prymitywny stan gospodarki i warunki życia społecznego
-w późnym średniowieczu nastąpił renesans pr. rzymskiego
-podział na prawo zwyczajowe(powstające w drodze praktyki społecznej, usankcjonowane przez państwo) i prawo stanowione (świadomie tworzone przez określone organy prawotwórcze i wydawane w odpowiedniej formie)
-prejudykaty-orzeczenia sądowe zapadłe wcześniej w podobnej sprawie (anglosaski, w Europie kontynentalnej w sądach miejskich i tam gdzie były niedostatki norm prawnych)
-jurysprudencja-nauka o prawie, dzieła uczonych prawników
-Prymat prawa zwyczajowego -aparat państwowy słabo rozwinięty, panujący nie mogli egzekwować wydawanego prawa, jego akty dotyczyły zmian lub uzupełniania prawa zwyczajowego,
- XIII w ideologia prawodawstwa :proces przezwyciężania rozdrobnienia feudalnego, potrzeba uzasadnienia mocy prawa wydawanego przez panującego-zajęli się tym uczeni w prawie rzymskim prawnicy królewscy, legiści i kanoniści
-spisywano istniejące prawo, ustanawiano nowe normy
-tam gdzie panował absolutyzm-spisane prawo stanowione, gdzie go nie było-pr. Zwyczajowe
-partykularyzm prawa : zasada osobowości i terytorialności
-unifikacja i spisanie lokalnych praw-możliwość poznania prawa i pewność prawa
-stanowość prawa; przywileje, umowy między królem a właścicielem ziemskim lub między właścicielami ziemskimi
Państwo feudalne
System Feudalny kształtował się stopniowo przez przeobrażanie systemu niewolniczego, był też rezultatem osiadłości plemion wędrownych. Podstawą ekonomiczną były duże własności ziemskie tzw. latyfundia, należące do warstw najzamożniejszych czyli monarchów, kleru i rycerstwa. Początkowo wszystkie ziemie należały do monarchy, lecz nadawał je on ludziom zasłużonym dla państwa. Struktura społeczeństwa oparta była na stanie majątkowym i publicznym. Stopniowo zanikała klasa niewolników, lecz w różnym stopniu, zależnym od stanu majątku. W konsekwencji tego ukształtowały się 4 warstwy społeczne:
szlachta,
duchowieństwo,
mieszczaństwo,
chłopstwo.
Jedynie 3 pierwsze warstwy były uprzywilejowane. Chłopów dzieliło się na poddanych czyli na zależnych prawnie od swego pana i na pańszczyźnianych, czyli mających obowiązek pracy lub innych świadczeń na rzecz pana, ale nie byli oni całkowicie ubezwłasnowolnieni. Ustrój w feudalizmie oparty był na jednowładztwie monarchy.
TRZECIA REWOLUCJA PAŃSTWOWOTWÓRCZA (od 1800 - państwa kapitalistyczne i socjalistyczne)
Państwo kapitalistyczne
Ten typ ukształtował się jako efekt walki z feudalnym absolutyzmem. Kształtował się poprzez rewolucję antyfeudalną, burżuazyjną. Podstawowym założeniem dla tego typu była Deklaracja Praw Człowieka i Obywatela (opracowana we Francji po Wielkiej Rewolucji Francuskiej, 1789 roku). W XIX wieku dokonywały się rewolucje w różnych krajach, co umożliwiało likwidację feudalizmu i wprowadzenie kapitalizmu. Podstawą ekonomiczną dla tego typu jest ideologia liberalizmu, która zakłada swobodę działalności gospodarczej oraz wolny rynek, to toruje drogę do rozwoju ekonomicznego. Została zniesiona feudalna hierarchia własności. Własność prywatna była nienaruszalna i podlegała ochronie prawnej. Ustrój społeczny oparty był na zasadzie równości wszystkich ludzi wobec prawa, bez względu na pochodzenie, majątek, religię, rasę czy narodowość.
Państwo socjalistyczne
Stosunki ekonomiczne opierały się na zasadzie własności społecznej środków produkcji, oraz na centralnym planowaniu rozwoju gospodarki narodowej. To wiązało się z ograniczeniem bądź likwidowaniem sektora prywatnego w gospodarce. Hasłami tego okresu były „zniesienie wyzysku człowieka przez człowieka” i „każdemu według jego pracy”. Podział społeczny w tym typie wyglądał tak:
-klasa robotnicza (najważniejsza),
-pracujące chłopstwo,
-pracująca inteligencja.
Ustrój polityczny opierał się na zasadach: klasowości państwa, ludowładztwa (sojusz ludu pracującego miast i wsi), przewodniej w społeczeństwie roli partii komunistycznej