Wykład 6

RESORPCJA NA⁺

-z kanalika kłębuszka - wymiana z H⁺

-symport z glukozą i aminokwasami

-kotransport i transport bierny z Cl^-

SEKRECJA K⁺ (najważniejszy kation przestrzeni międzykom.)

-ulega resorpcji i sekrecji w zależności od potrzeb organizmu

NERKI

-udział w zagęszczaniu moczu (przesączu pierwotnego)

-pętla nefronu - wzmacniacz przeciwprądowy - układ pętli nefronów i przebiegających przez rdzeń cewek zbiorczych, który umożliwia wytworzenie w tkance śródmiąższowej rdzenia nerek wysokiego ciśnienia osmotycznego na skutek gromadzenia się w nim substancji biologicznie czynnych, głównie sodu i mocznika

Hormony regulujące czynność nerek:

-wazopresyna (wchłanianie wody w kanaliku zbiorczym)

-aldosteron (wchłanianie sodu, wydalanie potasu w kanaliku dalszym)

-parathormon (wchłanianie wapnia, wydalanie fosforanów)

-kalcytonina (wydalanie wapnia i fosforanów)

-adrenalina i noradrenalina (spadek GFR=> wydalanie elektrolitów i wody)

Strategie „wydalnicze” w świecie zwierząt:

1)zwierzęta amonioteliczne (wydalają amoniak)

-ryby kostnoszkieletowe, dwudyszne

-bezszczękowce

-krokodyle

-kijanki

2)ureoteliczne (mocznik)

-niektóre ryby

-dorosłe płazy

-ssaki

3)urykoteliczne (kwas moczowy)

-gady

-ptaki

TYPY ROZRODU

Bezpłciowy - nowy osobnik rozwija się z części ciała jednego osobnika rodzicielskiego (podział, fragmentacja, pączkowanie)

Płciowy - w tworzeniu nowego osobnika biorą udział wyspecjalizowane komórki - gamety - męska i żeńska

Dymorfizm - zróżnicowanie dwóch form, różnią się zestawem chromosomów.

Komórki sertoleg- przez podział hormonu przysadki

1. Spermatogeneza( przebieg): wytwarzają białko, androgen

2. Komórki Leydiga ( śródmiąższowe )

- naczynia krwionośne

- kanaliki nasienne

- testosteron.

Budowa plemników

- głowa

- jądro

- mitochondria

- ogon

Przed aktywacją i w czasie aktywacji

Stymulacja LH

Komórki Leydiga

testosteron krążenie ogólne

światło kanalików nasieniowych

wiązanie z receptor dla androgenów

w komórkach Sertoliego

przemiana w estrogeny

przemiana w estrogeny

przemiana w 5-L

potrzymanie spermatogenezy dihydrotestosteron ( DHT)

białko wiążące androgeny

regulacja funkcji gruczołów dodatkowych

Hormonalna regulacja funkcji jąder

GONADY

1)jądra

-wytwarzanie kom. rozrodczych i hormonów płciowych

-hormonalna regulacja funkcji jąder:

o FSH (hormon dojrzewania pęcherzyka)

o LH (hormon luteinizujący)

o inhibina (niesteroidowy czynnik wytwarzany przez komórki podporowe - wpływa hamująco na uwalnianie FSH)

o testosteron

2)jajniki

-zawierają pęcherzyki jajnikowe w różnych stadiach rozwoju

-w jajniku 5cio miesięcznego płodu człowieka stwierdza się kilka mln pęcherzyków pierwotnych, u noworodka 400tyś, w ciągu życia dojrzewa zaledwie kilkaset

- pęcherzyki podlegają selekcji (dojrzałe)

ATREZJA - stopniowe zmiany wsteczne pod wpływem 5-dihydrotestosteronu w budowie pęcherzyka, prowadzące do rozpadu i zanikania poszczególnych jego elementów, łącznie z oocytem (proces ten przyczynia się do tego, że niewielka liczba pęcherzyków jajnikowych osiąga stan przedowulacyjnego rozwoju i podlega owulacji)

Atrezja

1 Osłona zewnętrzna

2 Osłona wewnętrzna

3 Osłona wzgórek jajonośny

4 Zasłonka przejrzysta

5 Wieniec promienisty

6 Jamka pęcherzykowa

7 Warstwa ziarnista

W gonadach powstaje testosteron pod wpływem LH

Progesteron - podtrzymanie ciąży => ciałko żółte ciążowe; ulega degeneracji po kilku dniach (luteoliza)

Mechanizm luteolizy - rola PGF₂α (luteolityczny hormon-prostanglandyny)

-wytwarzany w komórkach błony śluzowej macicy

-przeciwprądowy mechanizm wymiany pomiędzy żyłą maciczną a tętnicą jajnikową (oplata żyłę maciczną => substancje drobnocząsteczkowe przechodzą do tętnicy => prostanglandyny zmierzają do jajnika => zniszczenie ciałka żółtego)

Ćwiczenia

RUJA - zespół zewnętrznych objawów informujących o gotowości organizmu samicy do aktu kopulacyjnego, zapłodnienia i rozwoju zarodka

CYKL RUJOWY (1 podział)

-proestrus

• wzrost poziomu estradiolu

• spadek progesteronu

• u psa pojawienie się kom. krwi w moczu

-estrus

• wzrasta poziom estrogenów (wyzwala wylew hormonu lutenizującego - LH => pęknięcie pęcherzyka jajnikowego - uwolnienie kom. jajowej)

• samice są pobudzone (przyzwolenie na kopulację)

• przygotowanie macicy na przyjęcie komórki jajowej

-metestrus

• spadek poziomu estrogenów

• początek luteinizacji (przygotowanie do ciąży)

-diestrus

• rozwój ciałka żółtego (faza lutealna)

• wytwarzanie progesteronu

• ciałko żółte hamuje rozwój innych pęcherzyków

CYKL RUJOWY (2 podział)

-faza pęcherzykowa

-faza lutealna

Krowa

-długość cyklu:21 dni

-estrus: 4-18h

-owulacja 30 h po rozpoczęciu estrus

-proestrus: 3-4 dni

-metestrus: 2 dni

-diestrus: 15 dni

-ciąża: 279 dni

-anestrus: patologia

Locha

-długość cyklu: 21 dni

-estrus: 2-3 dni

-owulacja w 3 części estrus

-proestrus: 2 dni

-metestrus: 2 dni

-diestrus: 14 dni

-ciąża: 114 dni

-anestrus: laktacyjny

Owca

-proestrus: 2 dni

-estrus: 1-2 dni

-metestrus: 2 dni

-diestrus: 11-12 dni

-ciąża: 144 dni

-owulacja w 3 części estrus

-anestrus: sezonowy

Kotka

-owulacja: 24-30 h po kopulacji

Zwierzęta:

-poliestralne (wielorujowe):

• krowa

• locha

-sezonowo poliestralne

• klacz

• owca

• koza

• kotka

-monoestralne (jeden cykl w roku), diestralne (dwa cykle)

• suka

---