Wykład 12
12.01.12
Rothenburg - tam jest rynek, a na rynku jest ratusz i na tym ratuszu sa takie dwie dziury (jedna taka 0 a druga O), każdy mogl w średniowieczu przyłożyć chleb do dziury i sprawdzic czy się zgadza. A dlaczego dwie dziury? Bo w czasach kryzysu mala dziura a w czasach prosperity duza dziura .
Instytucje maja wmontowany mechanizm inercyjny - raz powolane dlugo sobie zyja.
Innowacje instytucjonalne w dziedzinie handlu
W dziedzinie wysoce zyskownego długodystansowego handlu międzynarodowego były dwa problemy: jak pozyskac kapital i jak zarządzać ryzykiem. Bez ich rozwiązania utrzymalby się jedynie handel lokalny.
W Wenecji jak i Genui typowymi instytucjami były:
-tzw. Commenda
- spolka morska
Oba koncepty przypominaly dzisiejsza spółkę zoo zastosowana do handlu morskiego gdzie ryzyko wyprawy ponosil kupiec:
-w przypadku commenda inwestorzy pozostający w domu wykladali całość pieniędzy i otrzymywali ¾ zysku
-w spolce morskiej inwestor wykładał 2/3 pieniedzy a kupiec 1/3 a zyski (straty) dzielili po polowie.
W Ameryce srodkowej wystepuje system wysokich nierówności społecznych - pochodzi to jeszcze z czasow kolonialnych - biala elyta i czarne niewolniki.
Przypadek Zimbabwe - katastrofa instytucjonalna
Permanentny spadek PKB od 99r
W listopadzie 2008 inflacja 80mld % (w ciagu doby ceny podwajaja się) bezrobocie 80%, PKB/capita -40% względem 99r.
konfiskata ziemi białych osadnikow utrata zaufania do prawa własności wzrost ryzyka inwestycyjnego ucieczka kapitalu zagranicznego zalamanie się gieldy
brak tytułów własności do ziemi brak zabezpieczen hipotecznych brak kredytu obrotowego zalamanie systemu bankowego
zalamanie produkcji rolnej, brak motywacji, wiedzy technologicznej, dewastacja majatku
Ot co zrobił Robert MUGABE
Dlaczego instytucje tak wolno się zmieniaja?
Jeśli istnieje określony układ przywilejow to grupa uprzywilejowana nie chce nic zmieniac.
Funkcjonowanie normy antyspołecznej która może być niekorzystna(?). Islandia była biedna bo hodowla, uprawa zle wychodzila, a w społeczeństwie funkcjonowala taka zasada dobrego samarytanina (dobra zasada przy bardzo niskim poziomie rozwoju ALE sprzyja efektowi gapowicza) i była przyjeta norma spoleczna (antyspoleczna) prawie całkowitego zakazu polowu ryb co ograniczalo bardzo możliwości wyjscia z biedy.
Defekt koordynacji - pewne instytucje blokuja się w efekcie dzialania tego mechanizmu (zawodność działań zbiorowych):
jeśli zmiana jest kosztowna problem gapowicza
jeżeli w wyniku zmiany społecznej sa zarówno wygrani jak i przegrani, przy czym straty tych ostatnich sa pewne i dotycza wyraznie zidentyfikowanych grup społecznych zas wygrane sa rozproszone i niepewne, to wspolna realizacja celow społecznych jest malo prawdopodobna nawet jeśli zmiana jest globalnie korzystna
jeżeli w wyniku zmiany społecznej sa zarówno wygrani i przegrani i zmiana jest globalnie korzystna to obietnica skompensowania przegranym strat przez wygranych może nie być wiarygodna. Wówczas przegrani nie udziela zmianom wsparcia
jeśli nie zostanie przekroczony minimalny prog partycypacji to reformy zostana zablokowane gra koordynacji z nieoptymalna rownowaga Nasha
Acemoglu i robinson o demokracji
demokracja i dyktatura - Konflikt miedzy masami a elitami o podzial ekonomicznego tortu ale elity decyduja
kiedy w interesie elit jest demokracja?
Gdy kraj jest bogaty, gdy jest biedny to redystrybucja na rzecz biedniejszych ludzi
Rodzaj aktywow posiadanych przez elity. Im latwiej masom w demokracji przechwycic zasoby które daja elitom przewage i pozycje (ziemia) demokracja kosztowniejsza dla elit.
Zdolność elit do stawiania oporu tendencjom demokratycznym:
Im latwiej przezwyciężyć bariery w dzialaniu zbiorowym
Im latwiej masom przyswoic sobie aktywa bez naruszenia bazy przyszłego rozwoju
tym bardziej prawdopodobna proba zmiany
Porównanie społeczeństw agrarnych i przemysłowych