Babyboom / Dzieci 3-6 / Rozwój / Rozwój psychofizyczny trzylatka

Rozwój psychofizyczny trzylatka

Mieć trzylatka to prawdziwa rozkosz. Dzieci w tym wieku stają się otwarte i gotowe do współpracy. Pogodne, mało konfliktowe. Nie mają w sobie nic z "potwornych" dwulatków. Nie chce się wierzyć, prawda?

 

Rozwój społeczny i emocjonalny

• Bawi się z innymi dziećmi

• Dzieli się z innymi

• Jest nastawiony na współpracę

• Zawiera przyjaźnie

• Słucha i wykonuje polecenia

• Lubi słuchać historii na swój temat

• Upewnia się, czy jest kochany przez rodziców

• Lubi zabawy w dom, rodzinę

• Rozróżnia płcie

• Potrafi opowiedzieć o problemie

• Okazuje miłość bliskim

• Boi się ciemności, samotności,

• Czasami adoruje jednego z rodziców

• Chętnie pomaga w domowych prostych czynnościach

• Chętnie się wygłupia, chce rozśmieszać innych

• Ma okresy płaczliwości i braku poczucia bezpieczeństwa, pojawiają się pytania typu „ kochasz mnie jeszcze?”

 

Rozwój fizyczny i motoryczny

• Sam myje ząbki

• Sam je

• Samodzielnie myje ręce

• Potrafi nalać napój z butelki, czy dzbanka

• Potrafi korzystać z toalety, kontroluje swoje potrzeby fizjologiczne

• Potrafi się ubrać i rozebrać (potrzebuje pomocy przy guzikach, zamkach błyskawicznych, itp.)

• Wkłada buty

• Rysuje kwadraty i koła

• Zaczyna się posługiwać się nożyczkami

• Chodzi na paluszkach

• Skacze na 1 nodze

• Przez chwilę stoi na jednej nodze

• Bez problemu korzysta z urządzeń na placu zabaw

• Sprawnie sobie radzi z omijaniem przeszkód na drodze, nawet kiedy biegnie

• Kopie i rzuca piłkę

• Jeździ na 3 kołowym rowerku

 Rozwój intelektualny

 

• Sprawnie posługuje się mową

• Oscyluje pomiędzy światem rzeczywistym i nierzeczywistym

• Ma bogatą wyobraźnię. Może tworzyć, np.: niewidocznych przyjaciół

• Coraz więcej zapamiętuje

• Zaczyna dokonywać wyborów, w oparciu o przewidywanie konsekwencji , a nie o działanie

• Uczy się rozwiązywać problemy

• Chętnie słucha bajek, opowiadań

• Zna kilka wierszyków i piosenek

• Potrafi mówić krótkie zdania i prowadzić krótką rozmowę

• Czasem się zacina, jąka  lub powtarza słowa (zwłaszcza w emocjonujących chwilach)

• Większość tego, co mówi jest zrozumiałe

• Rozróżnia, że coś jest takie same lub inne

• Zna imię swojego przyjaciela

• Nazywa podstawowe kolory

• Rozróżnia pojęcie teraźniejszości, przyszłości

• Układa proste puzzle

• Potrafi policzyć 2-3 rzeczy

• Potrafi powiedzieć , jak się nazywa i ile ma lat

• Obserwuje

• W tym wieku fantazja miesza się z rzeczywistością i dziecko ma tendencje do nie rozróżniania tych dwóch obszarów

  

Sen
Większość dzieci rezygnuje z popołudniowych drzemek.
W tym wieku pojawia się lęk przed ciemnością, a bujna wyobraźnia powołuje „do życia” różne strachy. Przydaje się lampka nocna w sypialni malucha.

 
Jedzenie
W wieku trzech lat dziecko zaczyna jeść posiłki zbliżone do twoich. Ważne żeby dostawało je o stałych porach. Chociaż trzylatek wydaje nam się już bardzo samodzielny nie pzeceniajmy jego możliwości. Nadal pamiętaj żeby podawać małe porcje i małe kawałki, łatwe do nabrania na sztućce ( najlepiej żeby dziecko miało swój komplet sztućców dziecięcych).

 

Jak możesz pomóc swojemu dziecku. 

• Dziecko w tym wieku potrzebuje z twojej strony dużo wsparcia. Nie zapominaj o okazywaniu uczuć i zapewnianiu o twojej miłości

• W wieku trzech lat dzieci u rozwija się  zainteresowanie językiem. Zadawaj dziecku dużo pytań i słuchaj jego odpowiedzi. Odpowiadaj na zadawane pytania.Wprowadzaj nowe słowa.

• Jeśli potrzebujesz zmotywować trzylatka używaj słów: mógłbyś, zgadnij, pomóż.

• Pamiętaj, że dziecku sprawią przyjemność historie typu „ Kiedy byłeś małym dzidziusiem”.

• Wspólnie uczcie się liczyć. Wykorzystujcie do tego laki, samochodziki, ciasteczka, itp. Pamiętaj, że chodzi o zabawę w naukę.

• Czytajcie książki. Proś dziecko żeby samo opowiedziało ci przeczytaną historię.

• Ucz dziecko, jak się nazywa.

• czcie się prostych piosenek

• Bawcie się w teatrzyk, zachęcaj dziecko do opowiadania różnych historii
   

Propozycje zabaw
Trzylatek ma już dość sprawne rączki, które z chęcią próbują naklejać nalepki w odpowiednich miejscach w książeczce, ale także z zapałem będą miętosić plastelinę lub ciastolinę.

 
Połóż na podłodze arkusz szarego papieru, na którym położy się dziecko, a następnie ty obrysuj jego kształt. Wspólnie go wytnijcie, a dziecko niech spróbuje dorysować usta, nos i oczy, a także ubranie - to, które ma na sobie, a może wymyślny strój kosmonauty lub księżniczki? A może odwrócić role i niech dziecko obrysowuje mamę lub tatę...

 
Możecie też przygotować z papieru rybki, pokolorować je, a następnie do każdej z nich przyczepić zwykły spinacz biurowy. Teraz jeszcze tylko patyk z grubą nitką oraz magnesem na końcu i już można wędkować.

 

Twoje dziecko ma już duży zasób słów, dlatego z przyjemnością weźmie udział w zabawie w nazywanie. Zabawa jest prosta: pokazując na przedmioty w waszym domu lub w książce z obrazkami, powiedz „to jest stół, a to...” i zawieś głos - dziecko dokończy wypowiedź. Jeśli od czasu do czasu się pomylisz, z radością cię poprawi! Zabawa może mieć różne warianty: sprawdzające znajomość kolorów, kształtów czy zastosowania danych przedmiotów.
  

Pamiętaj, że każde dziecko rozwija się inaczej, więc wiadomości tu zawarte mają charakter wyłącznie informacyjny. Jeśli coś cię niepokoi
skontaktuj się z lekarzem.

IV okres - swoistej mowy dziecięcej. Przypada na okres przedszkolny, a więc między trzecim a siódmym rokiem życia. W dalszym ciągu wzbogacany jest zasób słownictwa, rozwijana umiejętność budowania zdań złożonych, następuje dalszy rozwój artykulacyjny. 3-latek powinien już wymawiać wszystkie samogłoski ustne i nosowe, chociaż w wymowie może jeszcze zamieniać a-o, e-a, i-y. Powinien również wypowiadać spółgłoski: p, b, m, f, w, ś, ź, ć, dź, ń, k, g, h, t, d, n, l, ł, j. W tym wieku pojawiają się głoski s, z, c, dz. Chociaż dużo głosek umie już dziecko wypowiedzieć poprawnie w izolacji, w mowie potocznej zastępuje je łatwiejszymi. Najczęściej s, z, c, dz, sz, ż, cz, dż są zastępowane przez zmiękczone odpowiedniki: ś, ź, ć, dź; r wymawiane jest jako l bądź j, zamiast f występuje h.

Typowe zmiany językowe występujące u 3 latków (które mogą się utrzymywać jeszcze do 5 roku życia) to:

• opuszczanie sylaby początkowej lub końcowej (zupa pomidorowa = zupa midolowa, lokomotywa = komotywa, porasol = palas)

• przestawianie głosek (elementarz = emelemtasz, ławka = wałka)

• tworzenie nowych wyrazów na podstawie dwóch (zadzwonić + telefonować = zatelefonić)

• tworzenie nowych wyrazów na podstawie ich funkcji (żelazko = prasowaczka, fontanna = tryskawica, nabiorę na widelec =zawidelcuję)

Według badań przeprowadzonych przez T. Bartkowską zaledwie 2,9% dzieci w tym okresie mówi poprawnie w stosunku do właściwej formy mowy dorosłych.

• Mowa dziecka trzyletniego

Dziecko rozumie, co do niego mówimy. Spełnia nasze polecenia, podaje swoje imię, zna członków rodziny i umie ich nazwać. Używa zdań kilkuwyrazowych, mówi chętnie i dużo. W jego wypowiedziach są już kategorie gramatyczne, choć występuje jeszcze wiele błędów. Dziecko zaczyna zadawać pytania. W trudnych wyrazach występujące obok siebie spółgłoski mogą być opuszczane lub zastępowane łatwiejszymi. Dziecko wymawia poprawnie większość dźwięków. Może jeszcze głoski syczące (s, z, c, dz) zamieniać na ciszące (ś, ź, ć, dź). Podobnie: sz, ż, cz, dż zastępuje głoskami: ś, ź, ć, dź. Zamiast głoski r dziecko mówi l lub j. Zasób słownika trzylatka wynosi ok. 1000 słów (porównaj wyżej).

Rozwój mowy u dzieci trzyletnich

Rozwój mowy postępuje równolegle z rozwojem motoryki narządów artykulacyjnych: języka, warg, gardła, podniebienia, krtani i płuc. Narządy artykulacyjne są ćwiczone już od najmłodszych lat poprzez odruch ssania, połykania i żucia. W ten sposób, język przygotowuje się do wymowy głosek środkowojęzykowych, a wargi do dwuwargowych. Dziecko, w trzecim roku życia posiada niezwykle dużą umiejętność odtwarzania wszystkich elementów słowa. Winno wymawiać wszystkie samogłoski ustne nosowe (a, o, e, u, i, y, ą, ę) chociaż w mowie mogą występować jeszcze odstępstwa, np.: w postaci zmiany samogłosek a = o, e = a, i = y, co jest spowodowane niewykształcona sprawności narządów artykulacyjnych. U trzylatków mogą już pojawiać się głoski przedniojęzykowo - zębowe (s, z, c, dz), a czasem przedniojęzykowo - dziąsłowe (sz, ż, cz, dż) .
Dziecko umie już wypowiadać wiele głosek poprawnie, w izolacji pod dyktando, ale w mowie spontanicznej często zamienia je jeszcze na łatwiejsze pod względem artykulacyjnym. Charakterystyczną cechą mowy trzylatka jest zmiękczanie głosek (s, z, c, dz, sz, ż, cz, dż), które sa często wymawiane jak (ś, ź, ć, dź); „r” może być wymawiane jak (j lub k); zamiast „f” pojawia się „ch” i odwrotnie. Grupy spółgłoskowe są uproszczone w nadgłosie i w śródgłosie wyrazów, brak wyraźnych końcówek w wyrazach. Teresa Bartkowska twierdzi, iż zaledwie 2,9 % dzieci trzyletnich mówi poprawnie pod względem dźwiękowym .
Dziecko trzyletnie dysponuje około 1000-1500 słów i stosuje w swych wypowiedziach wszystkie części mowy. Tworzy zdania pojedyncze, a pod koniec trzeciego roku życia pojawiają się zdania złożone, w których dziecko „jednym tchem” chce wypowiedzieć wiele treści, nie zawsze łącząc je logicznie np.: „Byłam w sklepie i mama też była, i Adaś, i pani sprzedawała buty, i przyszedł pan i kupił, i pojechałam z mamą autobusem” .

---