S E P A R A C J A W K O Ś C I E L E
W jakich wypadkach Kościół zezwala na separację ? Mówiąc o separacji należy ją odróżnić od pojęcia rozwód, którego prawo kościelne nigdy nie dopuszcza.
Separacja jest to rozdział od łoża i stołu w pożyciu małżeńskim z zachowaniem ważności, jedności i nierozerwalności związku małżeńskiego. Dopuszczalna jest w wypadku cudzołóstwa popełnionego przez jedną ze stron. Strona poszkodowana ma prawo, przy trwaniu węzła, do zerwania wspólnego pożycia. - Chyba że popełniła przestępstwo tego samego rodzaju, lub dała powód drugiej stronie do popełnienia cudzołóstwa.
Z jakich przyczyn może małżonek oddalić się na pewien czas od wspólnego pożycia ?
Gdyby jeden z małżonków przystąpił do jakiegoś wyznania akatolickiego albo gdyby wychowywał potomstwo nie po katolicku lub prowadził życie wysoce gorszące, gdyby narażał życie i ciało drugiej strony na wielkie niebezpieczeństwo lub szkody, gdyby przez swą brutalność czynił życie wspólne zbyt uciążliwym - drugi współmałżonek może wówczas w tych okolicznościach odejść na drodze prawnej w oparciu o powagę Ordynariusza albo nawet własną i może opuścić współmałżonka, jeżeli o przyczynie publicznie wiadomo i jeżeli niebezpieczeństwo jest bardzo bliskie.
Jeżeli przyczyna separacji przestała istnieć, małżonkowie winni powrócić do wspólnego pożycia. Warunkiem separacji jest również złożenie rękojmii, że dzieci zostaną wychowano po katolicku i będą miały zapewnioną opiekę.
Małżeństwo ważnie zwarte i dopełniona jest nierozerwalne aż do śmierci jednego ze współmałżonków.
Zdarzają się jednak wypadki, że małżeństwo zostanie zawarte nieważnie.
Przez unieważnienie małżeństwa, rozumiemy sądowe orzeczenie Kościoła, że małżeństwo od pierwszej chwili nie było ważnie zawarte wskutek braku warunków potrzebnych od pierwszej chwili usiłowania jego zawarcia (np. nie może zawrzeć związku sakramentalnego człowiek rozwiedziony). Jeśli jednak wprowadzi w błąd otoczenie i kapłana, przemilczając fakt pierwszego małżeństwa i powtórnie bierze ślub kościelny z inną osobą, to wówczas ten drugi ślub od samego początku jest nieważny ( i nie zachodzi tu np. potrzeba orzeczenia rozwodu cywilnego). Również separacja jest czymś różnym i nie mającym nic wspólnego z rozwodem, gdyż rozwód jest swej istocie rozbiciem małżeństwa. Natomiast separacja nigdy nie rozbija małżeństwa, gdyż małżonkowie mogą zawsze za obopólna zgodą powrócić do wspólnego życia oraz zabezpiecza wychowanie dzieci po katolicku.