PROGRAM EDUKACJI MUZYCZNEJ
NAUCZANIE WCZESNOSZKOLNE
opracowala Aleksandra Pilarska
SZKOLA PODSTAWOWA im. Jana PawLa II
w Bobrowicach
rok szkolny 2009/2010
Podstawowym zadaniem umuzykalnienia dzieci jest budzenie zainteresowań oraz rozwijanie muzykalności i zdolności muzycznych. Dokonuje się to przez rozwijanie różnych form kształcenia, głównie przez aktywne angażowanie dzieci w działanie.
WSTĘP
Zajęcia muzyczne i taneczne posiadają dla dziecka w wieku wczesnoszkolnym wielkie znaczenie, nie tylko kształcące i wychowawcze, ale również zdrowotne. Śpiewanie piosenek wpływa pozytywnie na prawidłowy rozwój klatki piersiowej oraz wiązadeł głosowych. Zajęcia ruchowe kształcą ogólną koordynację ruchową dziecka, oddziałując dodatnio na pracę narządów wewnętrznych (płuc, serca) oraz na układ nerwowy. Ponadto, tego typu zajęcia rozwijają wyobraźnię dziecka, wzbogacają jego słownictwo, poprawiają wymowę. Treść poznawanych piosenek poszerza zakres jego wiadomości o świecie i ludziach. Opanowanie tekstu słownego ćwiczy pamięć dziecka, a także sprzyja rozwojowi prawidłowej wymowy. Poprzez przyswajanie piosenek lub zapamiętywanie kolejności ruchów w zabawie lub tańcu, dziecko uczy się myślenia i koncentracji uwagi. Zajęcia te wdrażają dziecko również do porządku i ładu, szybkiej orientacji i podejmowania decyzji. Budzą chęć pokonywania trudności i umożliwiają uaktywnienie dzieci wykazujących bierną postawę w działaniu. Zbiorowe działania podczas zajęć wywierają korzystny wpływ na dzieci nieśmiałe i nie mające wiary we własne siły. Wszystkie formy zajęć umuzykalniających kształcą w dzieciach wrażliwość estetyczną, wzbudzają zamiłowanie do śpiewu, muzyki i ruchu przy muzyce. W trakcie zajęć dziecko zdobywa pewne umiejętności: uczy się słuchać, śpiewać i poruszać zgodnie z muzyką w zabawie lub w tańcu, grać na instrumentach perkusyjnych.
CELE GŁÓWNE ZAJĘĆ:
rozwijanie wrażliwości artystycznej i emocjonalnej
rozbudzanie pozytywnego stosunku do muzyki;
rozbudzanie i rozwijanie zainteresowań i uzdolnień muzycznych;
Pobudzanie wielostronnej aktywności dziecka : muzycznej, plastycznej, ruchowej i słownej
Odkrywanie i rozbudzanie możliwości ekspresyjnych dziecka
Rozwijanie zdolności i umiejętności, budowanie trwałych motywacji i zainteresowań
Wychowanie do muzyki, do jej uprawiania i odbioru
Nabywanie przez dzieci śmiałości poprzez uczestnictwo w grupie
kształtowanie osobowości twórczej i aktywnej;
CELE SZCZEGÓŁOWE PROGRAMU
WIADOMOŚCI
Utrwalenie w formie zabawowej poznanych wiadomości z teorii muzyki (wartość nut, tempo, dynamika, metrum, dźwięki gamy, ich barwa, rytm )
Poznanie muzyki klasycznej i ludowej innych narodów
Poznanie muzyki różnych regionów Polski
Poznanie podstawowych kroków polskich tańców ludowych ( krakowiak, trojak )
Poznanie różnych stylów w muzyce
Uświadomienie roli muzyki w życiu człowieka
UMIEJĘTNOŚCI
Nabywanie umiejętności uważnego słuchania utworu muzycznego
Opanowanie umiejętności poprawnego śpiewania piosenki
Kształcenie umiejętności poprawnego operowania oddechem
Wyrabianie umiejętności gry na instrumentach perkusyjnych niemelodycznych i melodycznych
Kształcenie umiejętności śpiewu z jednoczesnym akompaniamentem na instrumentach perkusyjnych
Kształcenie umiejętności ilustrowania muzyki ruchem, gestem, mimiką, rysunkiem
Kształcenie umiejętności rozpoznawania i naśladowania różnych odgłosów świata zewnętrznego
Kształcenie umiejętności poprawnej wymowy
Rozwijanie poczucia rytmu, słuchu muzycznego, wyobraźni i pamięci muzycznej
Pobudzanie i usprawnianie procesów percepcji wizualno-wyobrażeniowej
Utrwalanie stron i kierunków ruchu ( prawa - lewa, góra - dół, w przód -
w tył )
Rozwijanie i podtrzymywanie ogólnej sprawności fizycznej poprzez ćwiczenia ruchowe przy muzyce
POSTAWY
Motywowanie dziecka do działania
Budowanie trwałych motywacji i zainteresowań
Odczuwanie radości, dumy, odpowiedzialności podczas prezentacji umiejętności
Nabywanie śmiałości, umiejętności opanowywania tremy
Kształcenie umiejętności komunikacji i współpracy w zespole
METODY:
Specyfika kształcenia i wychowania poprzez muzykę pozwala na sformułowanie metod charakterystycznych dla wychowania muzycznego. Podczas konstruowania zajęć muzycznych czy umuzykalniających zwykle brane są pod uwagę formy wychowania muzycznego.
Na zajęciach powinny dominować metody ekspresyjne, zabawowe, problemowe i zadaniowo-naśladowcze. Dzieci pracują przede wszystkim w zespole, ale także w grupach i indywidualnie.
W programie wykorzystałam elementy wychowania muzycznego Carla Orffa.
Metody pracy z dziećmi w toku zajęć muzycznych
Metody |
Rodzaj umiejętności |
|
Poznawanie materiału dźwiękowego (piosenki, utwory instrumentalne). |
|
|
|
Słuchanie muzyki (poznawanie literatury muzycznej). |
|
Tworzenie własnych rytmów i melodii. |
|
Realizacja rytmów w ruchu. |
i inscenizacyjnych. |
Realizacja tańców i inscenizacji do muzyki. |
Pozostałe metody to:
problemowo - analityczną,
ekspozycji,
organizowania i rozwijania działalności muzycznej.
TECHNIKI NAUCZANIA
a) przy nauczaniu piosenek:
- zapamiętywanie;
- powtarzanie fragmentów;
- stosowanie elementów mnemotechniki -wprowadzenie zespołu reguł i środków
ułatwiających zapamiętywanie;
- wprowadzenie ilustracji plastycznych, symboli odnoszących się do poszczególnych
wyrazów piosenki lub wersów;
b) przy przyswajaniu i zapamiętywaniu melodii piosenek:
- analiza melodii (motyw, fraza, poprzednik, następnik);
- wyklaskiwanie rytmu;
- recytacja rytmiczna;
c) przy zabawach ruchowych:
- reagowanie ruchem na zmiany charakteru muzyki;
- reagowanie ruchem na zmiany tempa i kierunku;
d) przy łączeniu śpiewu z zabawami ruchowymi:
- ruch powodowany określonymi wartościami rytmicznymi w trakcie śpiewania;
-zabawy ilustrujące, wyrażające treść piosenki;
e) przy zabawach i ćwiczeniach w słuchowym rozpoznawaniu poznanych problemów
muzycznych:
- praca przy instrumencie;
f) przy współdziałaniu grup:
- zabawy w „echo rytmiczne”;
- zabawy w muzyczne „pytania i odpowiedzi”;
g) przy tworzeniu mini-spektakli będących połączeniem muzyki, ruchu i teatrzyku:
- przedstawienie bajki muzycznej;
- oprawa muzyczno-ruchowa imprez szkolnych.
FORMY:
indywidualna
grupowa
FORMY MUZYCZNE:
śpiew
gra na instrumentach
tworzenie
ruch
słuchanie
OPIS FORM UMUZYKALNIENIA DZIECI
We współczesnym wychowaniu muzycznym można wyodrębnić następujące formy umuzykalnienia dzieci przedszkolnych:
Śpiew
To podstawowa forma muzycznej ekspresji dziecka, a piosenka jest podstawowym środkiem umuzykalnienia. Dzięki tekstowi słownemu jest najbardziej komunikatywnym rodzajem muzyki. Tekst piosenki powoduje, że jest ona mocno związana
z rzeczywistością otaczającą dziecko. Teksty piosenek opowiadają o przyrodzie, uroczystościach, porach roku. Dzięki temu dziecko poznaje świat, wzbogaca doświadczenia i rozwija inteligencję.
Postawa podczas śpiewu powinna być swobodna, plecy wyprostowane, lecz nie naprężone. Powietrze należy wdychać nosem, dość szybko, lecz i bezgłośnie, przy rozchylonych ustach wypuszczać ustami spokojnie do samego końca (ćwiczenia).
„Przeciętnie w ciągu jednego miesiąca wprowadza się w każdej klasie dwie nowe piosenki.
Niezmiernie ważnym momentem w nauce piosenki jest jej prezentacja przez nauczycielkę. Piosenkę należy znać na pamięć, podczas śpiewu zachować absolutną dokładność intonacji i rytmu, bardzo wyraźną artykulację i dykcję, właściwe nasilenie głosu, naturalną mimikę, ciekawą interpretację. Podczas śpiewu nauczycielka powinna być zwrócona twarzą do dzieci. Jeśli gra na instrumencie krępuje swobodę śpiewu, lepiej zrezygnować z akompaniamentu.
Następnym etapem jest osłuchanie dzieci z melodią, rytmem i tekstem piosenki. Może to być z każdym razem nieco inna forma:
a/.zaśpiewanie piosenki przez nauczycielkę i zainteresowanie dzieci tekstem, wyjaśnianie niezrozumiałych słów,
b/. zabawa ruchowa przy śpiewie nauczycielki,
c/.śpiewanie piosenki z pacynką, kukiełką, obrazkiem,
d/.zaśpiewanie z tekstem fragmentu piosenki / lub całej zwrotki/, aby sprawdzić czy dzieci zapamiętały już cokolwiek z jej melodii i tekstu
Podczas śpiewania zachować należy zasady higieny:
- śpiewać w przewietrzonych pomieszczeniach
- naukę piosenki prowadzić średnim głosem
- unikać śpiewu podczas żywego ruchu
zwrócić uwagę na prawidłowe oddechy, dykcję i emisję
zwrócić uwagę, aby dzieci za długo nie śpiewały w tej samej pozycji
zwrócić uwagę na skalę piosenki
Kryteria doboru piosenki:
- zwrócić uwagę na rozpiętość skali dziecka
- stopień trudności linii melodycznej - unikać dużych skoków i komplikacji
rytmicznych
- dostosować treść słowna do wieku dziecka
wartości artystyczne piosenki - tekst literacki
początkowo uczy bez akompaniamentu (do chwili, aż dzieci dobrze poznają piosenkę
po wyuczeniu utworu można śpiewać różnymi sposobami:
a) śpiew zbiorowy,
b) śpiew w małych grupach (poszczególnym grupom przydzielamy
fragmenty piosenki),
c) śpiew zbiorowy w połączeniu ze śpiewem solowym,
d) śpiew indywidualny.
Etapy pracy z piosenką.
1. Prezentacja piosenki z akompaniamentem przez nauczyciela.
2. Określenie tempa, nastroju, budowy zwrotkowej.
3. Krótka rozmowa na temat treści piosenki.
4. Nauka tekstu fragmentami z równoczesną rytmizacją.
5. Nauka piosenki fragmentami.
6. Śpiew zbiorowy z akompaniamentem.
7. Wspólne opracowanie z dziećmi propozycji ruchowej ilustracji danej piosenki.
W doborze repertuaru należy kierować się możliwościami danej grupy dzieci, ich zainteresowaniami oraz potrzebami całościowego programu nauczania.
W swojej pracy nad głosem dziecka nauczyciel powinien uświadomić dziecku, że piosenkę należy śpiewać nie tyle głośno, co wyraźnie.
Ruchy przy muzyce
Dominująca forma aktywności w wychowaniu muzycznym, a także w postępowaniu terapeutycznym. Ruch należy do naturalnych potrzeb dziecka, warunkujących jego prawidłowy rozwój fizyczny i psychiczny.
Ruch przy muzyce stanowi doskonałe ćwiczenie słuchowo- ruchowe. Warunkiem prawidłowego funkcjonowania koordynacji słuchowo- ruchowej jest gotowość do percepcji zróżnicowanych bodźców muzycznych. Nadrzędnym zaś celem ćwiczeń słuchowo- ruchowych jest takie wykształcenie u dzieci wrażliwości słuchowej, która pozwala na odbiór poprawnego wzorca np. podawanego przez logopedę, a także wykształcenie umiejętności dokonywania samokontroli słuchowej koniecznej w czasie mówienia.
Wszystkie ćwiczenia ruchowe maja charakter zabawy. Najogólniej zabawy ruchowe można podzielić na:
Zabawy ruchowe ze śpiewem
zabawy ilustrujące treść piosenki
zabawy inscenizowane
zabawy rytmiczne
zabawy taneczne
Zabawy ruchowe przy akompaniamencie instrumentu
Zabawy z zakresu techniki ruchu
ćwiczenia wyrabiające poczucie świadomego ruchu
- naprężających i rozluźniających
- ćwiczeń rozwijających koordynację ruchową
2. ćwiczenia różnych grup mięśni
3. ćwiczenia orientacyjne w przestrzeni
Zabawy uwrażliwiające na różne elementy muzyki - zakładają reakcję ruchową dzieci na elementy muzyki wyraźnie występujące w akompaniamencie na:
Tempo i jego zmiany,
Czas wybrzmiewania dźwięków i trwanie pauzy,
Rytm,
Dynamikę i metrum,
Wysokość i barwę dźwięków,
Artykulację,
Budowę formalną.
Ćwiczenia inhibicyjno - incytacyjne (hamująco- pobudzające)
Opowieści ruchowe ruchowe - tą nawą objęte są zabawy wysnute z treści piosenek bajek lub wierszy. Nauczycielka poprzedza zabawę krótkim opisem wydarzenia czy sytuacji wprowadzając przy tym określone role indywidualne lub zbiorowe. Dzieci przejmują role ilustrując je ruchem przy odpowiednim akompaniamencie wykonywanym przez nauczycielkę.
Tańce - jest to forma ruchu atrakcyjna, lubiana przez dzieci, ale wymagająca już pewnego wyrobienia takich dyspozycji jak pamięć, orientacja, wrażliwość słuchowa, uwaga, a także wyczucie zwrotów zakończeniowych i opanowania podstawowych kroków tanecznych. Program umuzykalnienia w szkole przewiduje naukę łatwych tańców regionalnych oraz tańców charakterystycznych wiążących się przeważnie z inscenizacją bajek, opowiadań, wierszy.
Ważną grupę ćwiczeń stanowią te, które wyrabiają szybką reakcję ruchowa na sygnały optyczne, muzyczne i słowne. Są to ćwiczenia i zabawy inhibicyjno - incytacyjne (hamująco- pobudzające). Elementem kształcącym tych ćwiczeń jest świadome i celowe kierowanie reakcjami ruchowymi oraz powodowanie u dziecka stałej gotowości psychicznej i ruchowej do wykonania polecenia. Z kolei konieczność zapamiętania różnych sygnałów, które mają pobudzać lub hamować reakcję ruchową, kształci pamięć. Powiązanie tych ćwiczeń z muzyką uczy słuchania i słyszenia , czyli pobudza aktywność słuchu.
Istotą zabaw przy akompaniamencie instrumentu jest ścisłe zespolenie z ruchem. Dzieci reagują ruchem na zmiany zachodzące w rejestrach rytmie, dynamice, artykulacji, barwie. Muzyka kieruje niejako przebiegiem zabawy, zastępuje polecenia słowne.
Zabawy rytmiczne
Założeniem tych zabaw jest zgodność ruchu z rytmem muzyki. Polega ona na odtwarzaniu rytmu piosenki za pomocą prostych elementów ruchu: podskoki, klaskanie, tupanie. Do zabaw tego typu można stosować instrumenty perkusyjne.
Zabawy taneczne
Do zabaw tego typu wybieramy dobrze znana piosenkę w rytmie tanecznym. Kroki taneczne powinny być wcześniej przygotowane. Przez wielokrotne powtarzanie nie można doprowadzić do znużenia i zniechęcenia dzieci. Zabawy te traktujemy jako przygotowanie do nauki tańców.
Ćwiczenia inhibicyjno - incytacyjne
Założeniem tych zabaw jest reakcja dzieci na umówiony sygnał dźwiękowy przez
rozpoczęcie ruchu, jego zmianę lub zahamowanie. Można stosować sygnały słowne i muzyczne: dźwięki wysokie i niskie, głośne i ciche, szybkie i wolne lub słowa: „hop”, „już”, „stop”. W każdym przypadku dzieci powinny reagować ruchem lub jego zmianą.
Opowieści ruchowe
To dziecięce improwizacje ruchowe na tle opowiadanej przez nauczycielkę bajki, scenki lub jakiegoś wydarzenia. opowiadaniu może towarzyszyć akompaniament instrumentu, a także inny efekty akustyczne. W zabawach tych mają okazje do twórczych samodzielnych pomysłów.
Taniec
Ćwiczenia ruchowo taneczne zaspokajają nie tylko ruchowe potrzeby dziecka, ale też rozwijają szereg jego dyspozycji psychofizycznych, takich jak: spostrzegawczość, pamięć, koncentracja, szybka reakcja, koordynacja wzrokowo ruchowa, orientacja w schemacie własnego ciała i w przestrzeni. Dziecko w sytuacjach codziennego życia wykonuje wiele różnych ruchów: biega, skacze, podskakuje, unosi ręce, klaszcze w dłonie, porusza każdą częścią ciała. Gdy usłyszy muzykę, zaczyna tańczyć wykorzystując te codzienne ruchy.
Dzieci lubią tańczyć. Lubią zatańczyć prosty taniec, którego układ i krok jest im już znany. Ważne jest, aby taniec umożliwiał dzieciom przeżycie radości, zadowolenia i satysfakcji z własnej aktywności i ze współdziałania z partnerami przy tworzeniu wspólnego ruchu.
Gestodźwięki to wystukiwanie rytmu za pomocą rąk i nóg:
uderzenie o uda,
tupnięcie,
klaśnięcie,
pstryknięcie palcami.
Tataizacja to sylaby rytmiczne:
półnuta: ta - a,
ćwierćnuta: ta,
ósemka: ti,
szesnastka: di - ri,
pauza ćwierćnutowa: sza,
pauza ósemkowa: es
Słuchanie muzyki
Słuchanie muzyki oraz ćwiczenia słuchowe są formą bardzo ważną w procesie usprawniania mowy. Jako czynność mimowolna dokonuje się podczas realizacji wszystkich form. Odmiennym jednak zagadnieniem jest świadome percypowanie muzyki wykonywanej przez innych, umiejętność skoncentrowania uwagi na wszystkich elementach dzieła muzycznego.
Uwaga słuchowa rozwija zmysł słuchu dzięki czemu ma podstawowe znaczenie dla rozwoju mowy dziecka. To właśnie rozwój percepcji słuchowej warunkuje rozwój mowy i myślenia dziecka.
W pracy z dziećmi starszymi przechodzimy stopniowo do obserwacji i omawiania
problemów muzycznych: muzyka wokalna, instrumentalna, głosy męskie, żeńskie, jaki instrument gra: fortepian, skrzypce, flet, określić nastrój utworu (wesoły, pogodny), określić rytm (marszowy, taneczny, do podskoków, do biegu).
Utwory muzyczne przeznaczone wyłącznie do słuchania docierają do dzieci poprzez:
Muzykę żywą - piosenki i miniatury instrumentalne w wykonaniu nauczycielki lub artystów na koncertach przedszkolnych,
Muzykę mechaniczną/ płyty, nagrania taśmowe, umuzykalniające audycje radiowe i telewizyjne/.
Gra na instrumentach
Gra na instrumentach jest bardzo atrakcyjną formą aktywności dziecięcej. Wspólne muzykowanie na instrumentach perkusyjnych sprawia ogromną satysfakcję, wywołuje w grupie entuzjazm oraz radość.
Zastosowanie instrumentów perkusyjnych ma na celu kształcenie słuchu, poczucia rytmu, pamięci i wyobraźni muzycznej oraz inwencji twórczej. Korzystnie wpływa na koncentrację oraz rozwój sprawności manualnych.
Grę dzieci na instrumentach wykorzystujemy:
W ćwiczeniach z piosenką,
W powiązaniu z piosenką,
W zadaniach twórczych.
W młodszych grupach rytm grany na instrumencie dzieci wykonują zawsze równocześnie z mową lub śpiewem.
Tworzenie muzyki
Twórczość małego dziecka jest zaspokojeniem istotnych potrzeb: potrzeby działania, ekspresji, realizacji. Angażuje wszystkie funkcje motoryczne i zmysłowe, a także życie uczuciowe, wyobraźnię potrzebę naśladowania.
Rozwijanie muzycznej inwencji twórczej realizowane jest przy pomocy następujących form ekspresji:
- układanie melodii do zrytmizowanych tekstów,
- układanie akompaniamentu w formie ostinata lub burdonu,
- układanie perkusyjnego wstępu lub zakończenia,
- tworzenie ilustracji perkusyjnej do danego wiersza, opowiadania,
- wykonywanie rytmizacji ze zróżnicowaniem dynamicznym.
Podczas realizacji poszczególnych form aktywności wskazane jest wykorzystanie elementów metody solmizacji relatywnej. Metoda ta pozwala na kształcenie i rozwijanie słuchu muzycznego w granicach indywidualnych zdolności uczniów. Proponuje się wprowadzić niektóre elementy metody solmizacji relatywnej prowadzące do poznania wartości rytmicznych, których podstawą jest czas trwania przyjętej wartości czasowej. Taką pierwszą wartością w stosunku do której ustalony zostaje czas trwania pozostałych wartości rytmicznych jest ćwierćnuta. Każdej wartości rytmicznej przyporządkowane są wartości - nazwy. Proponuje się wprowadzenie takich wartości rytmicznych:
- ta - taa - ti
ŚRODKI DYDAKTYCZNE:
Instrument klawiszowy keebord, pianino, instrumenty perkusyjne melodyczne
i niemelodyczne, odtwarzacz i płyty CD, komputer, plansze, karty pracy, materiały własne, zeszyt do nut, ołówek tablica kartki, kredki, farby, kolorowy papier - do ilustrowania muzykiitp.
TREŚCI PROGRAMOWE
Zagadnienia kluczowe |
Treści kształcenia |
Procedury osiągania celów |
Umiejętności |
Odtwarzanie muzyki |
1. Śpiew i ćwiczenia mowy |
|
Uczeń:
|
|
2.Gra na instrumentach |
|
|
|
3.Ruch z muzyką |
|
|
Tworzenie muzyki |
1. Tworzenie rytmu |
|
|
|
2. Tworzenie melodii |
|
|
|
3.Improwizowanie ruchu |
|
|
Percepcja muzyki |
1. Percepcja elementów muzyki |
|
|
|
2. Percepcja utworów muzycznych |
|
|
Bardzo ważne kryteria wg których będzie realizowany program, a które należy wziąć pod uwagę, przedstawiają się następująco:
zwrócenie uwagi na wiek dzieci w grupie
ilość zajęć tygodniowo
czas trwania zajęć
cele dydaktyczne i wychowawcze
formy zajęć stosowanych w grupie
tematykę zajęć
uroczystości i święta przypadające w tym okresie
udział dzieci w imprezach kulturalnych o zasięgu lokalnym.
TREŚCI SZCZEGÓŁOWE
Śpiewanie piosenek.
Zabawy z echem rytmicznym i melodycznym.
Zabawy muzyczno - ruchowe do muzyki.
Rytmiczne recytowanie wyliczanek.
Wyklaskiwanie rytmów.
Rytmiczne odczytywanie tekstów.
Określanie tempa, dynamiki, nastroju, barwy, głosu w piosenkach i utworach muzycznych
Poruszanie się zgodnie z charakterem melodii, reagowanie na przerwy w muzyce
Zabawy z instrumentami perkusyjnymi”.
Zabawy utrwalające poznane zwrotki piosenki.
Tworzenie akompaniamentu do piosenki na instrumentach perkusyjnych.
Realizacje fraz rytmicznych piosenki: wyklaskiwanie, tupanie, stukanie.
Malowanie muzyki.
Nauka zapisu nutowego na podstawie gamy C - dur
Pauza w muzyce.
Długi i krótkie wartości rytmiczne - realizacja ruchowa.
Puls muzyczny w piosenkach i wyliczankach
Graficzne przedstawienie rytmów.
Słuchanie i rozpoznawanie odgłosów ulicy, przyrody, zwierząt, sprzetów gospodarstwa domowego, multimedialnych, ptaków,
Ćwiczenia artykulacyjne - wybrzmiewanie wyrazów dźwięko-naśladowczych.
Dźwięki wysokie i niskie.
Słuchanie i naśladowanie odgłosów Afryki.
Wystukiwanie rytmu na instrumentach perkusyjnych.
Nauka „Tańca czarnego ludu”.
Zabawy twórcze „Wesoła orkiestra”.
Słuchanie odgłosu lasu.
Taniec liści.
Improwizacja ruchowa do piosenki.
Określanie nastroju w muzyce.
Zabawy rytmiczne z wykorzystanie nazw ptaków i instrumentów perkusyjnych.
Ćwiczenia oddechowe - dmuchanie w piórko.
Zabawy utrwalające piosenkę.
Śpiewanie kodu obrazkowo--literowego przedstawionego przez nauczyciela na tablicy.
Ilustrowanie ruchem i głosem cech charakterystycznych postaci z utworów J. Brzechwy.
Zabawa ruchowa „Tańcowała igła z nitką”.
Zabawy muzyczno--ruchowe: „Raki i ślimaki”, „Smoki”.
Śpiewanie imion według wskazówek: raz wysoko, raz nisko.
Podstawowe kroki do tańca: krakowiaka, polki,
Tataizacja - realizacja, dopasowywanie do tekstu piosenki
Gestodźwieki
Biserka - nauka tańca serbskiego
Twórczość muzyczna (dobieranie tytułów do utworów i piosenek).
Instrumenty muzyczne - poznanie brzmień.
Improwizacje ruchowe, słowne i melodyczne.
Swobodne improwizacje rytmiczne.
Realizowanie wartości ćwierćnut, ósemek, półnut, całych nut i pauz w zabawach ruchowych.
Reagowanie ruchem na: zmiany miary taktu, na dźwięki wysokie i niskie.
Tworzenie inscenizacji ruchowych do piosenek.
Odtwarzanie krótkich układów ruchowych ze zmianą kierunku i orientacji przestrzennej.
Ilustracje muzyczne wybranych tekstów z literatury dla dzieci na instrumentach perkusyjnych.
Gra na instrumentach perkusyjnych niemelodycznych i melodycznych wzorów rytmicznych i melodycznych.
Tworzenie obrazków muzycznych związanych z określoną porą roku z wykorzystaniem efektów akustycznych i melodycznych.
Tworzdenie melodii.
Muzyczna pantomima do wybranych scenek dramowych.
ZAKRES UMIEJĘTNOŚCI I WIADOMOŚCI
Formy |
Sprawności, umiejętności, wiadomości |
Sposób realizacji |
Śpiew |
Dziecko: -śpiewa piosenki dostosowane do jego możliwości głosowych (muzyczne powitania, pożegnania) -zna treść piosenki i potrafi ją zaśpiewać -potrafi prawidłowo oddychać -kształci umiejętność kontrolowania długości oddechu -potrafi powtórzyć głosem dźwięki wraz ze zmieniającymi się jego elementami (zabawa w echo) -rozpoznać części piosenki w schemacie AB -śpiewa piosenkę z podziałem na role -używa swojego głosu z różnym natężeniem -potrafi określić nastrój i charakter piosenki -uwrażliwia się na barwę dźwięku (głosu ludzkiego) |
-ćwiczenia oddechowe -słuchanie piosenki -pamięciowa nauka tekstu -śpiew piosenki -samodzielne wypowiedzi dzieci -powtarzanie piosenki |
Gra na instrumentach |
-rozróżnia dźwięki instrumentów perkusyjnych -potrafi wykorzystać niekonwencjonalne instrumenty -zna sposoby niekonwencjonalnego wydobywania dźwięku -tworzy akompaniament do piosenki -potrafi powtórzyć usłyszany rytm -zapamiętuje i odtwarza prosty rytm na instrumentach perkusyjnych -zapamiętuje liczbę i kolejność uderzeń rozwija pamięć muzyczną |
-gra na instrumentach perkusyjnych -zabawy z instrumentami perkusyjnymi -samodzielnie wykonuje instrumenty muzyczne wg własnego pomysłu -zabawy rytmiczne -wspólne granie i śpiewanie piosenki |
Ruch przy muzyce, taniec |
-reaguje ruchem swojego ciała na zmianę dynamiki dźwięku i brzmienia instrumentu -potrafi wykonać proste ćwiczenia gimnastyczne w tempie które wskazuje muzyka -reaguje zmianą sposobu poruszania się na zmianę w sposobie akompaniamentu -współdziała w grupie -ilustruje ciałem charakter muzyki -reagują na pauzę w muzyce -reaguje tempem marszu na zmianę tempa akompaniamentu -reaguje sposobem poruszania się na zmianę nastroju w muzyce -zapamiętuje i odtwarza układ choreograficzny (taniec) -zna kroki tańców -potrafi zachować się na scenie -prezentuje umiejętności artystyczne |
-rozwijanie umiejętności estetycznego poruszania się przy różnych rodzajach muzyki -zabawy muzyczno ruchowe -zabawy taneczne -zabawy ruchowe z elementami improwizacji -zabawy orientacyjne i porządkowe -nauka układu choreograficznego do: tradycyjnych polskich kolęd i piosenek religijnych, tańców ludowych i dyskotekowych -udział w uroczystościach i imprezach okolicznościowych -uczestniczenie w konkursie gminnym Talenty przedszkola |
Słuchanie muzyki |
-rozumie pojęcia: muzyka wokalna, muzyka instrumentalna -reaguje na czas trwania dźwięku -potrafią odpowiednim ruchem zareagować na zmianę wysokości dźwięku -zna pojęcia : dźwięki niskie i wysokie -odróżnia dwie melodie -reaguje gestem na zmianę melodii -odróżnia melodię graną w sopranie od melodii granej w basie -potrafi rozpoznać głosy i przyporządkować je do płci -werbalizuje wrażenia po wysłuchaniu utworu -uwrażliwia się na bodźce dźwiękowe dochodzące z otoczenia -kształci umiejętność słuchania -umie zachować się na koncercie muzycznym |
-ćwiczenia słuchowe, słuchanie muzyki wokalnej i instrumentalnej na żywo lub z nagrań, w dowolnych sytuacjach lub w ramach zajęć zorganizowanych -zabawy z elementami dramy -rozmowa na temat wysłuchanego utworu -malowanie muzyki podczas słuchania -zabawy muzyczno ruchowe -uczestnictwo w koncertach muzycznych odbywających się na terenie przedszkola (2006/2007 Klub Małego Muzyka) |
Tworzenie muzyki |
-kształci poczucie rytmu -tworzy swobodną improwizację instrumentalną -tworzy rytm -stara się zapamiętać jak najdokładniej usłyszany rytm i odtworzyć go -stosuje zmiany dynamiki w ćwiczeniach muzycznych -spontanicznie tworzy melodię przy pomocy swojego głosu -rozwija wyobraźnię twórczą -tworzy akompaniament do piosenki -potrafi dobrać rodzaj dźwięku do zjawiska akustycznego opisanego słowem |
-gra na instrumentach -ćwiczenia dykcyjne i dynamiczne -ćwiczenia ortofoniczne -zabawy z własnym głosem -ćwiczenia, w których zadaniem dzieci będzie kończenie rytmu bądź melodii -swobodne improwizacje piosenki - śpiewanki -tworzenie melodii do podanego tekstu wiersza, przysłowia, powiedzonka -ilustracja muzyczna różnych zjawisk akustycznych (odgłosy burzy, jadącego pociągu, szum lasu itd.). |
METODY KONTROLOWANIA I OCENIANIA UCZNIÓW
Ocenie podlegają: przygotowanie do zajęć, inwencja własna dzieci, pomysłowość, aktywność, zasób wiadomości, zachowanie, respektowanie zasad zabaw. Po skończonych zajęciach dokonuje się słownej oceny uczniów. Ocena semestralna i końcoworoczna jest sformułowana w formie opisowej i zawiera informacje dotyczące aktywności ucznia na zajęciach, jego przygotowanie i muzykalność.
1