Zestaw I Strategie państwa na arenie międzynarodowej
Przedstaw główne tezy dotyczące państwa w klasycznym i modernistycznym nurcie badawczym w nauce o stosunkach międzynarodowych.
Nie ma tego pytania - bejro nie znalazł ja zresztą tesz
Wymień podstawowe kierunki badań nad strategiami politycznymi i krótko je scharakteryzuj.
Ukształtowały się cztery szkoły teoretyczne:
- tradycyjna (planistyczna) - zakładająca pełną kontrolę liderów nad procesem tworzenia strategii, który ma charakter racjonalny i polega na formalnej analizie otoczenia, sił i słabości organizacji oraz budowaniu planów strategicznych;
- ewolucyjna - akcentująca obecność w procesie budowy strategii wielu różnorodnych procesów organizacyjnych, np. przetarg o władzę, zaspokojenie potrzeb klienta. Zdaniem zwolenników tej szkoły procesu tego nie można sformalizować ani zaplanować, strategia rodzi się bowiem na styku tego, co formalne i nieformalne, zamierzone i niezamierzone;
- pozycyjna - uważająca proces budowy strategii za zracjonalizowany i zaplanowany, jednak w przeciwieństwie do szkoły tradycyjnej za czynnik w nim dominujący uważa analizę otoczenia organizacji;
- zasobów i umiejętności - odwołująca się do dorobku trzech pozostałych i starająca się łączyć zawarte w nich wątki. Uważa ona proces budowy strategii za sformalizowany z widoczną swobodą twórczą liderów, przy czym analiza sytuacji wewnętrznej organizacji staje się ważniejsza niż analiza jej otoczenia.
Drugi podział :
strategie państwa na scenie międzynarodowej
strategie partii politycznych
strategie grup interesu
Co to jest strategia polityczna?
na przełomie lat 50/60 XX w. strategia znalazła się w kręgu zainteresowania specjalistów spoza wojskowych sfer. Odchodzono od wąskich definicji terminu. Różne definiowanie
sztukę rozdziału i użycia środków militarnych w taki sposób, aby osiągnąć cel polityczny. wyróżnia strategię oraz wielką strategię. Wielka strategia to taka działalność, która umożliwia osiąganie celów politycznych, zaś czysta strategia, to strategia militarna (wojskowa) - ona bowiem prowadzi do osiągnięcia celów przy użyciu środków militarnych. B.H. Liddell Hart
strategia jest długoterminową koncepcją, która staje się swojego rodzaju wytyczną działania dla polityki zagranicznej. Podkreśla on, że strategia ma narodowy charakter i podobnie jak polityka, której jest podporządkowana, szeroko uwzględnia otoczenie, a więc całe spektrum politycznych, ekonomicznych i militarnych uwarunkowań, co czyni ją „wielką strategią”( H. Kissinger )
Mówiąc najprościej strategia to wybór metod i środków służących osiągnięciu celów politycznych stawianych sobie przez określony podmiot polityki (państwo, partię, grupę interesu).
Kiedy i w jakim celu państwo wykorzystuje w swoim działaniu plan i strategię?
tu można wszystko powiedzieć chyba
Przedstaw poglądy F. von Hayeka („Droga do poddaństwa”) na temat planowania gospodarczego.
Friedrich August von Hayek (ur. 8 maja 1899 w Wiedniu, Austro-Węgry, zm. 23 marca 1992 we Fryburgu Bryzgowijskim) - ekonomista austriacki, laureat Nagrody Nobla 1974. przedstawiciel neoliberalizmu, krytyk keynesizmu. Autor głośnej krytyki systemu socjalist -
The Road to Serfdom ( 1944 ) - "droga do poddaństwa". Jego zdaniem planowanie musi zawierać element przymusu, instrumentalnego traktowania jednostki, rozrostu kontroli państwa, co w konsekwencji prowadzi do rozwiązań totalitarnych. Jest to krytyka systemu socjalistycznego nie samego planowania, przeciwny jest takiemu stopniu ingerencji państwa. Gospodarka rynkowa jest planowana policentrycznie, socjalistyczna monocentrycznie. Krytykuje ten drugi model - nie istnieje żadna powszechnie akceptowana hierarchia wartości i kodeks moralny - planista poddaje własną wizję "dobra publicznego" wg uznaniowych kryteriów co prowadzi do autokratyzmu. Hayek ostrzega demokracje przed ingerencją w gospodarkę, widzi nieuchronną porażkę takich działań. Ingerencja na korzyść danych grup prowadzi nieuchronnie do dominacji polityki nad procesami ekonomicznymi. "demokracja przetargowa" ( walka o poparcie ) - ma charakter samodestrukcyjny, państwo nie ma bowiem uzgodnionej opinii większości społeczeństwa na realizacje swoich zadań ( ingerencje )
Przedstaw rolę planu w funkcjonowaniu państwa demokracji ludowej.
W gospodarce socjalistycznej plan miał status prawny, był uchwalany przez Sejm PRL. Z tego faktu nie wynikało jednak żadne zobowiązanie dla władzy wykonawczej - pisze Antoni Z. Kamiński. Autor dodaje, iż w praktyce władze gospodarcze podejmowały później wiele decyzji sprzecznych z postanowieniami planu, podejmowano inwestycje pozaplanowe, co łącznie z faktem motorycznego zaniżania planowanych kosztów inwestycji przez przedsiębiorstwa i ciągłego przekraczania ich w realizacji prowadziło do wąskich gardeł, braku siły roboczej, energii, surowców i urządzeń. Wszystko to stawało się przyczyną niezrównoważenia gospodarki, do którego przedsiębiorstwa musiały się przystosować w sposób mniej lub bardziej spontaniczny. Te wysiłki wywoływały z kolei dalszą dezorganizację gospodarki. Centrum starało się kontrolować sytuację przez zwiększenie centralizacji i bezpośrednie interweniowanie w działalność niższych szczebli, plan przestawał istnieć, ustępując miejsca przypadkowym, improwizowanym decyzjom centrum...
więcej na stronie, art Wpływ przemian cywilizacyjnych na popularyzację strategii jako koncepcji działań
Zdefiniuj i przedstaw rodzaje działań politycznych.
na podstawie Encyklopedii politologii :
Działanie polityczne to podejmowanie i realizacja decyzji politycznych, poprzez zorganizowane podmioty, których wynikiem jest powstawanie określonych faktów politycznych i kształtowanie się określonych procesów politycznych. Jest celowe, jest podejmowane z zamiarem określenia skutków polit, jest podejmowane w interesie dużej grupy społ, cechuje się dużym stopniem instytucjonalizacji ( uczestniczy w nim aparat państwowy, partie, org ), wysoki poziom zorganizowania uczestniczących w niej grup, ma konfliktowy charakter
Ale czy tu nie chodzi po prostu o strategii i planie gadać?
Przedstaw ewolucję roli państwa na arenie międzynarodowej.
Nastąpiło rozproszenie władzy w środowisku międzynarodowym, państwa przeszły drogę od pozycji jedynego i centralnego aktora do jednego z wielu uczestników SM z ograniczeniami swojej roli ( zob. : pyt 12. )
Jakie są podstawowe różnice pomiędzy państwowocentrycznym a multicentrycznym modelem świata polityki?
świat multicentryczny oznacza dla decydentów wzrost stopnia trudności w podejmowaniu skutecznych i optymalnych decyzji itd., tu można ściemniać...
Jakie jest miejsce strategii w multicentrycznym modelu świata polityki?
Cały artykuł jest o takim temacie na stronie, można ściemniać : http://www.polsm.strony.univ.gda.pl/?id_cat=38&id_art=37&lang=pl
Jakimi cechami charakteryzuje się współczesny system międzynarodowy?
Anarchiczność ( brak nadrzędnej władzy wg modelu realistycznego SM ), dynamikia, złożoność, współzależność, transgraniczność, globalizacja, regionalizacja, integracja, wzrost współzależności i powiązań międzynarodowych
Co to jest globalizacja? Przedstaw pozytywne i negatywne cechy tej tendencji dla rozwoju państwa.
globalizacja to najpopularniejszy termin nauk społecznych, "słowo klucz" opisujące "głębokie zmiany dokonujące się w systemie międzynarodowym, w jego strukturze i funkcjach". Oznacza "wzrastającą współzależność zdarzeń w oddalonych od siebie miejscach globu", a także internacjonalizację ( żadna dziedzina życia nie jest w izolacji od życia międzynarodowego ), liberalizację ( znoszenie barier w handlu ),uniwersalizację ( rozprzestrzenianie się rzeczy i zjawisk na cały świat ) oraz modernizację. Można wymienić kilka wymiarów procesu: ekonomiczny, kulturowy, polityczny, ekologiczny, informacyjny oraz przestępczości zorganizowanej. Doprowadził on do utworzenia ponadnarodowej gospodarki oraz rozproszenia władzy w środowisku międzynarodowym ( duża rola korporacji i organizacji międzynarodowych ). Postępuje "ścieśnianie" czasu i przestrzeni, świat staje się "globalną wioską". Intensyfikacja przemian na przełomie wieków ( "trzecia fala globalizacji" ) związana jest z postępem naukowo-technicznym oraz transformacjami politycznymi i ekonomicznymi. Proces nie oznacza jednak homogenizacji, bowiem poziom lokalny i globalny trwale oddziałują na siebie ( tzw. glokalizacja ).
Jej konsekwencją jest:
-homogenizacja jak i heterogenizacja;
-integracja i dezintegracja (fragtegracja);
-osłabianie i wzmacnianie poczucia własnej odrębności (glokalizacja);
-uniwersalizacja a nawet powierzchowna unifikacja jak i dywersyfikacja kulturowo-cywilizacyjna (fraglizacja);
-wzrost biedy i bogactwa;
-koncentracja władzy jak również jej rozproszenie;
-relatywizm jak i nasilenie trybalizmów, fundamentalizmów, fanatyzmów;
-rozpowszechnienie demokracji i osłabienie jej mechanizmów
Zmiana znaczenia państwa narodowego : w "wieku globalizacji" zmienia się zakres funkcji państwa, ewolucji ulegają zwłaszcza westfalskie koncepcje suwerenności i terytorialności. Mimo licznych wyzwań, vide : tendencje odśrodkowe ( odrodzenie nacjonalizmów, zależność gospodarcza i polityczna (od organizacji międzynarodowych ) oraz zagrożenie tożsamości narodowej, państwa nadal pozostaną głównymi aktorami sceny politycznej XXI wieku. Proce g. posiada także dużo pozytywnych cech dla państwa, które otwierając się na nią może skorzystać gospodarczo, ulegając modernizacji, przyspiesza także integrację, która jest jedną z głównych cech Nowego Ładu Międzynarodowego...
Na czym polegają polistrategie państwa?
Jaką rolę pełnią polistrategie w realizowaniu przez państwo założeń polityki zagranicznej?
Polistrategie państwa polegają na stosowaniu rozumowania strategicznego do długoterminowych celów i działań w skali międzynarodowej. Polega ono przede wszystkim na dążeniu do poznania sytuacji, badaniu szans, wyborze celów i zasad wykorzystania zasobów na wiele lat naprzód; stosowanie zespołu metod i technik analizy oraz syntezy, umożliwiających realizację tych dążeń oraz gromadzenie niezbędnych do tego informacji; charakteryzowanie się wolą ustawicznej zmiany obszarów oraz sposobów działania organizacji (państwa) zgodnie ze zmianą stanu jej otoczenia
Każda polistrategia wiąże z określonymi celami odpowiadające jej wartości i koszty, zgodne z dominującym w danym państwie lub uzgodnionym w zbiorowości państw sposobem myślenia politycznego. Przewidywane przez polistrategie działania i oddziaływania państw zmierzają do osiągania celów o charakterze strategicznym za pomocą odpowiednich środków i metod aktywności w środowisku międzynarodowym. Innymi słowy, polistrategia państwa lub grupy państw polega na wybraniu z całego wachlarza możliwych i realnych zjawisk oraz procesów społecznych w skali narodowej, ale uwarunkowanych każdorazowo przyszłą ewolucją środowiska międzynarodowego[xxvi].
Józef Kukułka podkreśla, iż polistrategia państwa koncentruje się na aspektach operacyjno-prakseologicznych jego polityki ogólnej i zagranicznej. Cele polistrategiczne stają się wartościami motywacyjnymi działań politycznych i interakcji międzynarodowych państw. (…) Wybór ośrodka koncentracji danej koncepcji polistrategicznej należy do tych, którzy podejmują decyzje w skali polistrategicznej i mają świadomość konieczności przystosowania ich do decyzji politycznych. Muszą oni pamiętać, że decyzja polistrategiczna stanowi nie tylko wybór racjonalny i celowy, lecz także ma to być wybór rozważnie i dynamicznie ukierunkowany. Idzie w tym wyborze o osiągnięcie powodzenia oraz wyprzedzenie konkurentów i okoliczności[xxvii].
Autor pisze również, że rozwój stosunków międzynarodowych dowodzi, ze polistrategie indywidualne i izolowane państw stają się coraz mniej skuteczne, a nawet coraz bardziej ryzykowne. Dlatego coraz częściej są stosowane polistrategie zbiorowe, skonsultowane, skoordynowane lub zintegrowane. Są one najbardziej wyraziste w przypadkach sojuszy polityczno-wojskowych i różnych ugrupowań integracyjnych, a także subregionalnych organizacji międzyrządowych[xxviii].
Na czym polega myślenie strategiczne?
W swoich rozważaniach o strategii autorzy podkreślali konieczność zastosowania w procesie zarządzania organizacją tzw. myślenia strategicznego. Oznaczać miało ono:
dążenie do poznania sytuacji, badanie szans, wybór celów i zasad wykorzystania zasobów na wiele lat naprzód;
stosowanie zespołu metod i technik analizy oraz syntezy, umożliwiających realizację tych dążeń oraz gromadzenie niezbędnych do tego informacji;
charakteryzowanie się wolą ustawicznej zmiany obszarów oraz sposobów działania organizacji zgodnie ze zmianą stanu jej otoczenia.