Klasa Społeczna
Kozera Kowalski -1) sfera podziału klasy 2) struktura własności
1 podział pracy z jednej strony powszechnie stosowany, podstawowy sposób dzielenia ujęcia związany jest z uczestnictwem w rolnictwie, przemyśle e, handlu, finansach i usługi
2 podział na prace fizyczną i umysłową (wykształcenie i kwalifikacje)
3 podział na prace kierownicza i podporządkowaną
Kozera Kowalski proponuje aby pojęcie klasy wiązać tylko i wyłącznie ze sferą gospodarczą (sfera w której się coś produkuje) oprócz tego wyróżniamy sferę pozagospodarcza
Sfera gospodarcza __> klasy
Sfera pozagospodarcza __> warstwy/stany
Klasami i warstwami SA tylko ludzie którzy są aktywni zawodowo
Quasi klasy - emeryci, renciści, bezrobotni (byli aktywni ale już nie są)
Quasi stany -||- (pracują np. pół etatu)
Klasy garnuszkowe - klasy na utrzymaniu społeczeństwa (policjanci, górnicy) utrzymywani SA z budżetu państwa polskiego , nadmiar klas garnuszkowych
Podklasy - tworzą je ludzie którzy działają poza prawem
Teoria Marksa Pojęcie klasy społecznej jest podobne do teorii klas społecznych Kozera Kowalskiego - łaczy pojęcie klasy ze struktura pracy i podziałem własności. Najważniejszy dla Marksa był podział własności. Dzielił klasy na 2 podstawowe na tych którzy są właścicielami środków produkcji i tych którzy nie są właścicielami produkcji ale korzystają z nich. W społeczeństwie kapitalistycznym mamy burżuazje i proletariat
Wartość dodatkowa - to rożnica między wartością pracy włożonej przez pracownika (proletariat) w wytworzenie tego produktu, a zapłata jaką otrzymuje za swoją pracę.
Kapitalizm polegał na tym że kapitaliści przechwytywali sporą część tego co wypracował proletariusz
Interes kapitalisty- to przechwytywanie jak największej ilości korzyści, wartości dodatkowej
Interes robotnika - jak największa zapłata za swoją prace
Stosunki między tymi dwoma klasami oparte SA na wyzysku, konflikt można wyeliminować tylko w wyniku obalenia kapitalizmu w drodze rewolucji, rozwój kapitalizmu będzie doprowadzał do pauperyzacji klasy robotniczej, czyli zubożenia kl. Robotniczej
Pauperyzacja - polega na przechwytywaniu poprzez kapitalistów coraz większej ilości wartości dodatkowej
wg Webera należy wyodrębnić 3 porządki społeczne, różne ale współzależne:
1. porządek klasowy - wyznaczany przez czynniki ekonomiczne , podział na klasy, różniące się miedzy sobą szansami życiowymi związanymi z ich pozycjami rynkowymi . Klasy nie tworzą grup społecznych są to raczej zbiory społeczne (agregaty). Pozycja rynkowa mogą składać się na nią różne czynniki, związane ze stanem posiadania, kwalifikacji, wykształcenia, pojęcie o wiele szersze niż stosunek własności do środków.
2. porządek stanowy/klasowy - dzielimy społeczeństwo wg szans życiowych które zależa od godności, szacunku, prestiżu społecznego. Godność, szacunek wyraża się w różnych stylach życia, ograniczenia, szanse na nawiążanie kontaktów. Czynnikiem może być też sposób mieszkania. Przedmioty którymi się otaczamy, sposób wysławiania się, sposób spędzania wolnego czasu.
Polaryzacja - wy wyniku pauperyzacji społeczeństwo będzie się dzielić na dwie skrajne klasy społeczne, społeczeństwo kapitalistyczne będzie się dzieliło na dwie odmienne biegunowo klasy, nieliczna uboga kl. Kapitalistów nieliczna i bardzo uboga kl robotnicza, miał jej towarzyszyć, zanik drobnej własności (białe kołnierzyki)
3. porządek partyjny - wyznaczają interesy , ludzie którzy reprezentowali rózne interesy , wyznają go grupy interesu podziału na grupy ludzi o zróżnicowanych interesach społecznych walcza o władze, (Marks) wszystkie podziały polityczne musiały być podporządkowane, nie ma walki partii klasowych, partie komunistyczne zniknęły z areny.
Strukturyzacja stosunków społecznych (Giddens)
Klasy społeczne były agregatami społecznymi a nie grupami. Nie było istotne wyznaczenie granic klas społecznych, zainteresowanie jak klasy się kształtuja, w drodze jakich procesów powstają. Strukturyzują się tzn że tworzą się sieci scisłe i gdzieniegdzie przerwy. Strukturyzacja stosunków społecznych może być omawiana w 2 aspektach 1. jest to aspekt pośredni strukturyzacja, 2 jest to strukturyzacja wymienna
Ad1. związana z otwartością lub zamknięciem klas społecznych, zamknięte nie ma ruchó, otwarta jest ruch, strukturyzacja pośrednia przejawia się w trojaki sposób: a) majątek stan posiadania; b) wiedza (kapitał kulturowy, gdzie kto się urodził) c) siła robocza
Te 3 sposoby przejawiania się strukturyzacji pośredniej pozwalają wyroznic 3 klasy społeczne: 1. Stan posiadania pozwala nam wyodrębnić kslase wyższa; 2 wykształcenie klase średnią; 3 siła robocza klase niższą
Strukturyzacja też ma 3 aspekty 1 dotyczy podziału pracy w przedsiębiorstwie; 2 podział według władzy 3 istnienie grup dystrybutywnych
Wright pozycja klasowa zależy od kontroli 3 podstawowych czynników: 1 kontrola kapitału finansowego 2 kapitał materialny 3 kontrola siły fizycznej
Grupa ludzi którzy posiadają kontrole wszystkich 3 elementów to kapitaliści, proletariat i robotnicy SA to ludzie pozbawieni 3 kontroli