Definicje zdrowia psych.
[Jest to pojęcie raczej naturalne]
Ulega zmianie w zależności od :
sytuacji
okresów życiowych człowieka
cech osobowości
kultury
samego definiującego / oceniającego i celu definicji / oceny
Punkty widzenia :
wewnętrznych przeżyć
stosunków z innymi ludźmi i światem
Można rozumieć jako proces, lub stan.
WHO (Światowa Organizacja Zdrowia) 1948, definicja zdrowia w ogóle „Zdrowie jest stanem pełnego dobrego samopoczucia fizycznego i psychicznego, a nie tylko brakiem choroby lub kalectwa”
Fromm (1941) : używa terminu normalny :
Funkcjonowanie społeczne : zdolny do wypełniania roli społ i udziału w rozwoju społ
Funkcjonowanie jednostki : stan optimum szczęścia i rozwoju
Paul Sivadon : „Zdrowie psych. jest dynamiczną równowagą osobowości”
Zaburzenia zdrowia psychicznego
Zaburzenia psychiczne - stany i procesu psychiczne, które są w wyraźny sposób odchylone od normy.
Zaburzenia, jako zjawiska patologiczne podlegają psychiatrii.
Jako stany na pograniczu - psychologii (szersze znaczenie).
Najcięższe (którymi zajmuje się psychiatria) : PSYCHOZY, NERWICE, PSYCHOPATIE.
1. Psychozy
psychozy czynnościowe (funkcjonalne, psychogenne) - podłoże nieznane, najliczniejsze : schizofrenia, paranoja, psychoza maniakalno-depresyjna
psychozy organiczne - infekcje, intoksykacje, urazy, etc. :
zaburzenia spostrzegania :
halucynacje (omamy) - percepcja czegoś, czego nie ma
iluzje (złudzenia) - nieprawidłowa percepcja
Zaburzenia myślenia - treści i toku. Urojenia - błędne sądy, w stos. do których chory jest bezkrytyczny. Prześladowcze, wielkościowe, depresyjne, hipohondryczne, zdrady małż.
Zab. nastroju - depresja, mania, lub wahania. W niedużym stopniu zależą od sytuacji. Także lęki.
Zab. zachowania się - podniecenie słowne, ruchowe, lub zahamowanie. Negatywizm, powt. słów.
Zab. przytomności : zab. orientacji co do czasu, miejsca, osłabienie r. na bodźce, niedokładne rozumienie i wysławianie się, zamroczenie, etc. Po ustaniu zabużeń - zanik pamięci.
Zab. intelektu - wiadomo.
2. Nerwice
Nie są chorobami psychicznymi w ścisłym znaczeniu. Od psychoz różnią się objawami, przebiegiem, leczeniem.
Neurotycy mają świadomość choroby, w odróżnieniu od psych., nie występują u nich nieodwracalne jakościowe zmiany osobowości.
Nerwice są zab. czynnościowymi - nie mają podłoża organicznego.
Istnieje podziała na
nerwice - te przejawiające się głównie somatycznie (lecz. przez neurologów, lek. ogólnych, innych)
psychonerwice - dające objawy psychiczne i przystosowawcze (psychiatrzy)
Czynniki wywołujące : (obydwa naraz)
czynniki konstytucjonalne, tj. właściwości układu nerwowego (wrażliwość)
czynniki społeczno-kulturalne środowiska : jednorazowe, lub powtarzające się negatywne przeżycia emocjonalne, jak straty, choroby, zawody życiowe, gwałtowne zmiany w warunkach życia, syt. konfliktowe, silne napięcia, niezaspokojone potrzeby, zbytnie wyczerpanie, urazy fizyczne, wypadki, operacje, choroby somatyczne wyczerpujące organizm.
Objawy i zespoły zaburzeń:
myśli natrętne
czynności natrętne
fobie
lęk (bez realnego zagrożenia)
niepokój (stan silnego pob.)
objawy hipochondryczne
obniżenie nastroju
zamroczenie histeryczne (zawężenie pola świadomości, zab. nastroju, podniecenie ruchowe i agresja)
Psychopatie
Zaburzenia osobowości specjalnego rodzaju. (Chorzy z pogranicza). Niedojrzałość uczuciowa, impulsywność, brak planowania, brak konsekwencji, nie podporządkowanie normom, deficyt lęku, chłód uczuciowy, etc.
Choroby psychosomatyczne
Bardzo częste. Są to zaburzenia somatyczne (realne), w których powstawaniu, dominującą rolę odgrywają czynniki psychiczne (głównie emocjonalne) : urazy, stresy, frustracje, napięcia, problemy przystosow.
Przykłady : chor. wieńcowa, nadciśnieniowa, wrzodowa, może alergie.
Choroby somatopsychiczne
Schorzenia somatyczne, które prowadzą do zmian i zaburzeń osobowości. (zmiany usposobienia, osobowości, hipochondria, lęki, wzmożona drażliwość). Zmiany wywołane długimi chorobami i kalectwami. Wpływ ma typ osobowości !
Każdy z nas przejawia zaburzenia, ale rzadko i słabe. Dopiero jeśli b. przeszkadzają, mówimy o chorobie. Tak jak z chorobami somatycznymi - jeśli ktoś ma objawy, ale zasadniczo nie jest chory, to nie można też powiedzieć, żeby był zdrowy. Mówi się wtedy o pograniczu zdrowia i choroby.
2
„PT” autor notatek : Piotr Krokowski
Michalska - Wprowadzenie do zagadnień zdrowia psych.