MATERIAŁY KAMIENNE.
Podział skał:
skały osadowe - powstały w wyniku osadzania się szczątków zwietrzałych starszych skał lub przez nagromadzenie się szczątków zwierzęcych, a także przez wytrącanie się związków mineralnych z wód w zamkniętych zbiornikach wodnych.
skały magmowe - powstały przez zakrzepnięcie płynnego stopu krzemianowego - magmy.
skały przeobrażone - są produktami przeobrażenia(metamorfozy) skal magmowych i osadowych, które zaszło w wyniku działania na nie wysokiej temperatury i ciśnienia.
Struktura skały - jest to zespół cech charakteryzujący budowę wewnętrzną skały. W skałach można wyróżnić następujące typy struktur: krystaliczna, porfirowa, szklista, klasyczna.
Tekstura skały - charakteryzuje cechy wewnętrznej budowy skały, tzn. stopień wypełnienia przestrzeni przez minerał(porowatość), sposób przestrzennego rozmieszczenia składników skały. Tekstura może być: bezładna, równoległa, fluidalna (lawy wulkaniczne), masywna, pęcherzykowata, włóknista, łupkowa itp.
Wady skały - skały mogą posiadać pewne wady ograniczające możliwość ich stosowania. Do nich zalicza się przerosty, kawerny(jamiste wgłębienia), żyły, plamy, wrosty i wtrącenia, sztych(włoskowate pęknięcia).
Wydobywanie i obróbka kamienia:
Miejscem wydobywania kamieni są kamieniołomy. Urabianie skał, zależnie od ich właściwości i przeznaczenia, może odbywać się ręcznie , mechanicznie lub za pomocą materiałów wybuchowych.
Urabianie ręczne - stosowane przy skałach niezbyt twardych, posiadających łatwą oddzielność lub spękanych i ze szczelinami.
Urabianie mechaniczne - odbywa się za pomocą tzw. liny bez końca, wrębiarek udarowych, pił tarczowych. Ten sposób urabiania stosowany jest również przy skałach niezbyt twardych, np. marmur, wapień lub piaskowiec.
Materiały wybuchowe - stosuje się przy wydobywaniu kamienia przeznaczonego na kruszywo oraz przy odspajaniu bloków kamiennych.
Obróbka kamienia - jest procesem technologicznym, który ma na celu nadanie bryle kamienia określonego kształtu, wymiarów i faktury powierzchni. Obróbka kamienia może być ręczna, mechaniczna oraz automatyczna.
Obróbka ręczna - wykonywana przez człowieka;
Obróbka mechaniczna - wykonywana przez maszynę;
Obróbka automatyczna - wykonywana przez maszynę, przy której zautomatyzowane są ruchy zespołów obrabiarek.
Faktury obrobionych powierzchni kamienia:
Faktury obróbki udarowej - łupana, rwana, krzesana, płasko-ciosana, zębato-ciosana, gradzinowana, grotowana, groszkowana, prążkowana, dłutowana, nacinana;
Faktury obróbki ściernej - piłowana, przecinana, szlifowana, piaskowana, półpolerowana, polerowana;
Faktura płomieniowa - posiada wygląd zbliżony do wyglądu powierzchni naturalnego przełomu - ślady działania płomienia i wysokiej temperatury.
Zakres stosowania kamienia - o przydatności kamienia do określonego celu decydują jego cechy fizyczne i mechaniczne, technologiczne oraz dekoracyjne.
Zastosowanie w budownictwie ogólnym
fundamenty - głównie ze skał magmowych oraz piaskowce ciężkie na lepiszczu krzemionkowym, ewentualnie wapiennym, niekiedy piaskowce lekkie i wapienie;
ściany zewnętrzne - skały tzw. ciepłe o ρo 1.8Mg/m3 ; wapienie lekkie i tufy;
licowanie ścian - płyty okładzinowe z: piaskowce, granity, marmury, trawertyny itd., skały o ładnym wyglądzie i dobrej mrozoodporności;
posadzki i schody - skały o małej ścieralności - głównie magmowe, twarde piaskowce i marmury;
parapety, poręcze, obramowania - skały spełniające wymagania estetyczne.
Zastosowanie w budownictwie mostowym i wodnym - stosuje się tu kamień na ciosy łożyskowe, sklepienia mostów, do budowy grobli, jazów oraz przy regulacji rzek. Kamień ten powinien wykazywać pełną mrozoodporność, małą nasiąkliwość i dużą wytrzymałość mechaniczną, tak aby czynniki klimatyczne niszczące strukturę nie powodowały przedwczesnego zniszczenia - skały magmowe, piaskowce kwarcytowe.
Zastosowanie w budownictwie kolejowym - tłuczeń i żwir na podtorza; skały o dużej wytrzymałości mechanicznej, małej ścieralności i wysokiej mrozoodporności.
Zastosowanie w budownictwie drogowym - kostka brukowa, tłuczeń, krawężniki, słupki itd.; skały o dużej wytrzymałości mechanicznej, małej ścieralności, dużej twardości i wysokiej mrozoodporności - głównie skały magmowe.
Wybrane wyroby
KONGLOMERAT jest produktem przemysłowym wynikającym z kombinacji wyselekcjonowanego grysu (kamień naturalny stanowi 95% masy) oraz żywicy poliestrowej w charakterze łącznika o doskonałych właściwościach fizyczno - mechanicznych. Produkt końcowy posiada parametry fizyczno - mechaniczne podobne, a często przewyższające kamień naturalny wchodzący w jego skład. Do tego dochodzą zalety jakie daje produkcja przemysłowa w sensie kontroli jednolitości koloru i jakości.
Zakres konglomeratu jest niezmiernie duży. Począwszy od produktów tradycyjnych, estetyka bardzo podobnych do kamienia naturalnego, poprzez produkty nowatorskie, oryginalne estetycznie, aż po materiały na bazie kwarco-granitu, które łącza jedyne w swoim rodzaju kolory i strukturę z niezwykłą wytrzymałością i absolutną odpornością na kwasy.
Gama produktów obejmuje: płytki podłogowe i okładzinowe o rozmiarach - 30x30, 40x40, 60x30, 60x60x0.9 ,1 lub 1.2cm
słabo polerowane o rozmiarach - 305x123x1.2 ,2 lub 3cm; cokoły przyścienne o rozmiarach - 60x7.5x1.2cm; elementy cięte pod wymiar
ZASTOWANIE: konglomerat stosuje się wszędzie tam, gdzie tradycyjnie używa się kamienia naturalnego, płytek ceramicznych lub lastriko - jest ich znakomita alternatywa łącząc walory estetyczne, nieograniczone możliwości zastosowania, bogactwo kolorystyki i łatwość uzyskania pożądanych wzorów i kolorów. Konglomeraty można otrzymywać jako płytki o rożnych rozmiarach, lub jako płyty polerowane o max rozmiarach 305x123cm. Miejsca zastosowań to przede wszystkim: elewacje; okładziny wewnętrzne; podłogi i posadzki wewnętrzne; schody, parapety, blaty i inne elementy wykończeniowe
PAG-GRANIT - materiał utworzony ze zmielonego grysu granitowego (90%) spajanego żywicami poliestrowymi(10%) a następnie szlifowany. Stanowi materiał okładzinowy - posadzki, ściany słupy, filary itp. Stosowany na zewnątrz i wewnątrz przy ciągłym działaniu czynników atmosferycznych.
CORIAN - materiał utworzony z wypełniaczy mineralnych (80%) spajanych żywicą akrylową (20%) oraz pigmentów. Stosowany do wykonywania elementów wyposażenia wnętrza (bez posadzek)
RUSTIK - materiał utworzony z frakcjowanego kruszywa naturalnego (najczęściej kwarcowego) spajanego żywicą epoksydową - wyrób końcowy jest jamisty. Stosowany do wykonywania powłok posadzkowych bezspoinowych w salonach wystawowych, sklepach o dużych powierzchniach itp.
TYNKI NA BAZIE KRUSZYW NATURALNYCH- tynki cienkowarstwowe, utworzone na bazie grysów naturalnych, żwirów kwarcowych barwionych lub nie, z dodatkiem lepiszcz syntetycznych.
NAWIERZCHNIE PRZEPUSZCZALNE DLA WODY I POWIETRZA - powstają podczas procesu produkcji, w wyniku którego łączy się wypełniacze tj.: piaski, żwirki i grysy z żywicą epoksydową w powierzchnię o otwartych porach dla powietrza i wody. Bezbarwna żywica epoksydowa pozwala na zachowanie naturalnych kolorów użytego wypełniacza, dzięki czemu nawierzchnie te wkomponowują się w otoczenie. Nawierzchnie takie przeznaczone są dla ruchu lekkiego a mianowicie: ścieżki rowerowe i spacerowe, dla ruchu pojazdów na placach golfowych, mini boisk, placów zabaw, opasek przepuszczalnych dla drzew jak również miejsc postoju samochodów osobowych.
Pozostałe wyroby zgodnie z dostępną literaturą
Kostka granitowa - żółta i szara
Piaskowce Łupki kwarcytowe
Marmury Wapienie
Kamieniołom marmuru "Biała Marianna"
Fot. Elżbieta Tołkanowicz