21.02.2012

Seminarium Filozoficzne - Dr Marzenna Jakubczak, Dr Grzegorz Trela

1. Biografia Davida Chalmersa. (1966 - ) W wieku 30 lat napisał swoje główne dzieło „The Conscious Mind”, które będzie na naszym seminarium głównym punktem wyjścia do namysłu nad zagadnieniem świadomości. Dzieło to doczekało się polskiego tłumaczenia dopiero w 2010 roku.

1. Chalmers jest młodym myślicielem, a jego książka jest aktualna i żywo dyskutowana. Ma wielu zwolenników jak i krytyków.

2. Chalmers prowadzi renomowany portal filozoficzny: http://consc.net/chalmers

2. Nawet niedociągnięcia w filozofii Chalmersa są pouczające. Będziemy się koncentrować na tych niedociągnięciach.

3. Nawiązując do szkoły Lwowsko-Warszawskiej, być filozofem, to mieć też inne wykształcenie, niż filozoficzne. Chalmers jest tego idealnym przykładem, ponieważ zanim zajął się filozofią, był już matematykiem.

4. Problematyka świadomości, którą będziemy się zajmować, jest zagadnieniem współczesnym, aktualnym i dodatkowo fundamentalnym.

5. Filozofia Chalmersa jest utrzymana w duchu ideologii filozoficznej Quine'a - epistemologii znaturalizowanej.

1. W myśl tego założenia nauka jest przedłużeniem zdrowego rozsądku. Każdy rozumie mniej więcej, jak świat jest zbudowany.

6. Chalmers rozróżnia łatwy i trudny problem świadomości.

1. Łatwy problem świadomości odnosi się do nauk empirycznych, które mają swoje narzędzia i poprzez badania rozwiązują te łatwe problemy świadomości, jednak ich rozwiązanie nic nam nie daje na gruncie filozoficznego trudnego problemu świadomości. Badamy różne procesy w umyśle, jednak nie odpowiadają one na zasadnicze pytanie…

2. … trudnego problemu świadomości, którym jest: dlaczego doświadczamy? Dlaczego przeżywamy? Dlaczego jesteśmy obserwatorami swojego wewnętrznego życia?

7. Chalmers stworzył eksperyment myślowy pod tytułem „zombie”. Zombie to ktoś taki sam jak my, pomijając to, że nie ma doznań i życia wewnętrznego.

1. Oznacza to tyle, że moje życie mentalne, jako nie-zombie, nie jest redukowalne do sfery fizycznej. Pojęcia fenomenalne nie są implikowane przez pojęcia fizykalne.

8. Wraca również słynny nietoperz Negela. Czy nawet, kiedy wiemy wszystko o umyśle nietoperza, a więc kiedy rozwiążemy wszystkie łatwe problemy świadomości nietoperza, to czy potrafimy poczuć, jak to jest być nietoperzem? Oczywiście nie jesteśmy do tego zdolni. Jest to właśnie spowodowane tym, że rozwiązanie wszelkich łatwych problemów świadomości nie przybliża nas do tego trudnego - dlaczego odczuwamy, dlaczego posiadamy subiektywną sferę odczuć, do której nikt poza nami nie ma dostępu.

---