Kulturotw�rcza rola antyku (dawniej i dzis)
Starozytna Grecja i Rzym, jej dokonania kulturowe, historyczne i cywilizacyjne wplynely na rozw�j calej Europy. Wiele kolejnych epok literackich siegalo po dawno wypr�bowane wzory nazwane p�zniej klasycznymi. Korzystano nie tylko z temat�w, motyw�w, topos�w, ale takze z utrwalonych juz gatunk�w literackich. W starozytnosci powstaly podwaliny pod sztuke, nazwana p�zniej sztuka antyczna, jak r�wniez literature. Powstaly wtedy pierwsze dramaty, poezje i slynne poematy - "Iliada" i "Odyseja". Stworzone zostaly wtedy r�wniez podstawy nauk scislych oraz szeroko rozwinela sie filozofia.Na literaturze antycznej wzorowalo sie wielu p�zniejszych pisarzy (patrz pkt. 3). Cale oswiecenie bylo pod wplywem literatury i sztuki antycznej. Wspomne tylko o "Odprawie posl�w greckich" Kochanowskiego. Jest to dramat, kt�ry jest wzorowany na klasycznym dramacie antycznym i jest niejako wprowadzeniem do "Iliady" Homera. Akcja jest umieszczona w Troi tuz przed wybuchem wojny. Do miasta przybywaja poslowie greccy, by odzyskac Helene i nie dopuscic do wojny. Patrioci pr�buja przekonac kr�la Priama, azeby oddal porwana. Jednak egoistyczny kr�lewicz przekupuje rade kr�lewska, kt�ra odprawia posl�w z niczym. Szeroko byl r�wniez wykorzystany szczeg�lnie w romantyzmie motyw prometeizmu. Przykladem moze byc tu "Kordian" Slowackiego.W antyku powstaly tez zwiazki frazeologiczne, uzywane do dnia dzisiejszego:- pieta Achillesa - oznacza czule miejsce - Achilles zostal w dziecinstwie wykapany w Styksie. Matka kapiac go trzymala za piete. Uczynila go w ten spos�b odpornym na wszelka bron. Zginal on ugodzony przez Parysa wlasnie w piete.- nic Ariadny - oznacza udzielenie komus pomocy w trudnej sytuacji - Ariadna dala Tezeuszowi klebek nici, kiedy szedl do labiryntu zabic Minotaura. Po zabiciu go wydostal sie wlasnie dzieki tej nici.- r�g obfitosci - oznacza bogactwo, spelnienie wszystkich marzen - mlodym Zeusem opiekowala sie koza Amaltea. Pewnego razu zlamala sobie r�g, kt�ry Zeus poblogoslawil i odtad r�g wypelnial sie wszystkim, czego zazyczyl sobie wlasciciel. - Sodoma i Gomora - oznacza nieporzadek, balagan, miejsce zla i rozpusty - Sodoma i Gomora byly miastami w kt�rych panowalo zlo i przemoc. B�g postanowil je zniszczyc. - kainowe pietno - jest to pietno zab�jcy - Adam i Ewa mieli dw�ch syn�w: Kaina i Abla. Kain byl zazdrosny o to, ze B�g byl bardziej zadowolony z ofiar Abla. Bylo to powodem zab�jstwa Abla.- zakazany owoc - puszka Pandory- syzyfowa praca- olimpijski spok�j- wieza Babel- salomonowy wyrok