Filozofia - zagadnienia dr Małgorzata Marszałek

dr Ma�gorzata Marsza�ek

Literatura obowi�zkowa:

Wybrane rozdzia�y powi�zane z tematyk� wyk�ad�w:

W�adys�aw Tatarkiewicz, „Historia filozofii”, PWN, Warszawa 2009r.

Bertrand Russell, „Dzieje filozofii Zachodu”, Fundacja Aletheia, Warszawa 2000r.

Otfried H�ffe, „Ma�a historia filozofii”, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 200 r.

Literatura,

wybrane rozdzia�y powi�zane z tematyk� wyk�adu:

1. Tadeusz Gadacz, "Historia filozofii XX wieku", Wyd. Znak, Krak�w 2009r.,

2. Marcin Kr�l, "Filozofia polityczna", Wyd. Znak, Krak�w 2008r.,

3. Bertrand Russell, "Dzieje Filozofii Zachodu", Aletheia, 2000r.

I. Filozofia nowo�ytna

1. Cechy charakterystyczne okresu.

2. Wybrane osobowoœci i koncepcje wp�ywaj�ce na umys�oœ� w okresie nowo�ytnoœci.

N. Machiavelli, Kartezjusz, Blaise Pascal, T. Hobbes, J. Locke, Dawid Hume, Adam Smith, Wolter, Monteskiusz, J.J. Rousseau, I. Kant.

II. Egzystencjalizm

S. Kierkegaard, M. Heidegger, K. Jaspers, A. Camus, J. P. Sartre.

III. Filozofia �ycia

A. Schopenhauer, F. Nietzsche, H. Bergson, Z. Freud, O. Spengler, Jose Ortega y Gasset.

IV. Filozofia polityczna

a. Koncepcje natury ludzkiej.

b. "cz�owiek d��y do przyjemnoœci..."

c. "cz�owiek z natury jest dobry..."

d. "cz�owiek z perspektywy liberalnej..."

e. "cz�owiek z perspektywy konserwatywnej..."

Ponowoczesnoœ�.

dr Ma�gorzata Marsza�ek

Literatura: Bertrand Russell, „Dzieje Filozofii Zachodu”, prze�o�yli Tadeusz Baszniak, Adam Lipszyc i Micha� Szczubia�ka, Fundacja Aletheia, Warszawa 2000r.

TRZECI OKRES FILOZOFII STARO�YTNEJ

W tym czasie Akademia Plato�ska i Arystotelesowski Likeion („liceum”) istnia�y i rozwija�y si� nadal. Powsta�y jednak trzy nowe: szko�a stoicka, epikurejska i sceptycka. Tych pi�� szk� z�o�y�o si� na filozoficzne dzieje epoki. Nie brakowa�o spor�w i walk mi�dzy szko�ami, zw�aszcza mi�dzy trzema ostatnimi, ale nie brakowa�o te� pr�b szukania zgody i tworzenia eklektycznej filozofii. Eklektyzm nigdy nie mia� tak wielu zwolennik�w jak w�wczas.

Sceptycyzm jako pierwszy g�osi� Pirron, kt�ry s�u�y� w armii Aleksandra i zaw�drowa� z ni� do Indii. Pirron (376-286) by� malarzem, kt�ry w dojrza�ym wieku poœwi�ci� si� filozofii.

Sceptycyzm powsta� mniej wi�cej w tym samym czasie, co stoicyzm i epikureizm.

Sceptycy swych przeciwnik�w nazywali „filozofami twierdz�cymi”, czyli „dogmatykami” siebie zaœ:

- „wstrzymuj�cymi si� od s�du”,

-„szukaj�cymi”,

-„rozpatruj�cymi” (sceptycy). Ta ostatnia nazwa przyj�a si� i sceptycyzm oznacza stanowisko zaprzeczaj�ce mo�liwoœci poznania prawdy. W staro�ytnoœci stanowisko to od imienia jego tw�rcy zwane by�o „pirronizmem”.

Poprzednikami sceptycyzmu byli sofiœci z Protagorasem na czele, ich relatywizm przygotowa� pod�o�e do sceptycyzmu.

Przechowa�y si� jedynie pisma p�Ÿnego przedstawiciela szko�y Sekstusa o przezwisku Empiryk.

Wa�ne dla sceptyk�w:

wzgl�dnoœ� spostrze�e�.
sceptycyzm etyczny.
z czasem charakter nauki sceptyk�w uleg� zmianie: straci�a sw�j radykalizm i zbli�y�a si� do zdrowego rozs�dku. Trzeba jednak jakoœ �y� i z innymi wsp�y�. Sceptycy nie uznawali �adnych zasad poznania, kierowali si� tym, do czego ka�dego sk�aniaj� naturalne pop�dy i obyczaje. W �yciu praktycznym nie potrzebowali pewnoœci, wystarcza�o im rozs�dne prawdopodobie�stwo.
ataraksja.
r�wnosilnoœ� s�d�w.

EPIKUREJCZYCY

Epikur urodzi� si� w 342 - 341 roku p.n.e., ca�e �ycie cierpia� z powodu z�ego zdrowia. Utrzymywa�, �e cz�owiek mo�e by� szcz�œliwy mimo cierpienia.

Filozofia Epikura jak wszystkie doktryny jego epoki, mia�a przede wszystkim za zadanie zapewni� spok�j ducha.

- Wed�ug Epikura szcz�œcie polega na doznawaniu przyjemnoœci a nieszcz�œcie na doznawaniu cierpienia.

- S� cztery rzeczy unieszcz�œliwiaj�ce cz�owieka, cztery obawy:

L�k przed niemo�noœci� osi�gni�cia szcz�œcia. Radoœ�, kt�ra jest jedynym dobrem jest �atwa do zdobycia, jeœli cz�owiek �yje rozumnie.
L�k przed cierpieniem. Cierpienie b�d�c z�em, jest �atwe do zniesienia, bo gdy jest silne, to nie jest d�ugotrwa�e, a gdy jest d�ugotrwa�e to nie silne. Zreszt� to nie cierpienie dokucza ludziom, lecz l�k przed nim.
L�k przed bogami. Bog�w nie ma co si� l�ka�, bo nie mieszaj� si� do �ycia ludzkiego. Epikur nie by� ateist�: bogowie istniej�, s� wieczni, szcz�œliwi, ale nie wtr�caj� si� do los�w œwiata.
L�k przed œmierci�. Epikur leczy� �w l�k m�wi�c, �e œmier� nie jest straszna, gdy� dop�ki �yjemy to jej nie ma, a gdy nadejdzie, to nas ju� nie ma cz�owiek nigdy si� z ni� bezpoœrednio nie styka.

- Dusza jest zniszczalna, wraz ze œmierci� ko�czy si� jej istnienie.

Uznaj�c, �e wiara w nieœmiertelnoœ� jest z�udzeniem, wyzb�dziemy si� l�ku przed œmierci�, przed perspektyw� niesko�czonego cierpienia i skoncentrujemy si� na �yciu doczesnym, jedynym jakie jest nam dane, b�dziemy je odpowiednio wykorzystywa� by osi�gn�� szcz�œcie, do kt�rego nieœmiertelnoœ� nie jest potrzebna.

Wa�ne poj�cia:

Ataraksja.
„Czw�rmian leczniczy” (tetramarphakos): to 4 recepty, kt�re pomagaj� cz�owiekowi, w osi�gni�ciu szcz�œcia.
„�yj w ukryciu”: u Epikura oznacza, �e cz�owiek mo�e by� szcz�œliwy, ale musi unika� rozg�osu i wycofa� si� z polityki.

STOICYZM

Jego za�o�yciel Zenon urodzi� si� w Kition na Cyprze, by� materialist�, a jego doktryna by�a kombinacj� cynizmu, filozofii Heraklita i wykazywa�a sk�onnoœ� do eklektyzmu.

Stoicy wierzyli, �e œwiat jest materialny.
W cia�ach istniej� dwa pierwiastki: czynny i bierny, odpowiadaj�ce Arystotelesowskiej materii i formie.
Bieg wydarze� w przyrodzie zosta� ustalony przez Prawodawc�, kt�ry by� zarazem dobroczynn� Opatrznoœci�. Ca�oœ� a� do najmniejszych szczeg��w zosta�a zaplanowana.
B�g nie jest oddzielony od œwiata, jest jego dusz�, a ka�dy z nas ma w sobie cz�stk� Boskiego Ognia. Ka�da rzecz jest cz�œci� systemu zwanego Natur�, �ycie jednostki jest dobre jeœli pozostaje w harmonii z Natur�.
Idea�em osobowym, wzorem dla stoik�w by� m�drzec, kt�ry nie buntuje si� przeciwko naturze ani nie pozbawiaj� go wewn�trznego spokoju �adne zrz�dzenia losu, przeciwnoœci. Jako m�drzec doskonale rozumie, �e nic co pochodzi od natury nie mo�e by� z�e.
Ozi�b�oœ� w stoickiej koncepcji cnoty.
Eklektyzm: to metoda polegaj�ca na zapo�yczeniu od kilku r�nych doktryn zasad, kt�re nast�pnie stapia si� w jednolity system.
Panteizm w koncepcji stoik�w/

Przedstawicielem stoicyzmu by� Marek Aureliusz.

FILOZOFIA CHRZEŒCIJA�SKA

Ludzie poszukiwali nowych religii, kt�re mia�y pom�c zw�aszcza ludziom nale��cym do najni�szych warstw spo�ecznych w rozwi�zywaniu ich problem�w �yciowych (niewolnicy, biedota). Pierwsza wsp�lnota chrzeœcija�ska powsta�a w Jerozolimie ok. 30 r. n.e. (skupiona wok� aposto��w z Piotrem na czele). Ostatnie przeœladowania mia�y miejsce w 303r. za panowania Dioklecjana, w 313r. cesarz Konstantyn zwany Wielkim zdecydowa� o r�wnouprawnieniu religii chrzeœcija�skiej.

Wyr�nia si� dwa okresy rozwojowe:

Okres patrystyki (z �ac. patres ojcowie, II - IV w n.e.)

Okres scholastyki (z �ac. schola szko�a)

Okres patrystyki za swoje najwa�niejsze osi�gni�cie uznaje system filozoficzny œw. Augustyna, kt�ry by� ostatnim osi�gni�ciem ca�ego okresu filozofii staro�ytnej.

œw. AUGUSTYN (354-430)

Urodzi� si� w miejscowoœci Tagasta (obecna Tunezja). Maj�c 33 lata przyj�� chrzest. Nawi�zuj�c do hellenistycznej filozofii �ycia uznaj�cej, �e celem �ycia ludzi jest osi�gniecie szcz�œcia - dla œw. Augustyna szcz�œcie to po prostu B�g.

Poznanie prawdy jest mo�liwe tylko dzi�ki aktom boskiego oœwiecenia (iluminacji). Jest to poznanie bezpoœrednie, wprost bez rozumowania, jest ono darem �aski ze strony Boga.
Konsekwentny teocentryzm. B�g jest najwy�szym bytem, on jeden istnieje z w�asnej natury i jego istnienie jest konieczne. Wszystkie byty pochodz� od Boga, ale nie dor�wnuj� swemu Stw�rcy.
Ugruntowa� chrzeœcija�sk� koncepcj� kreacjonizmu wedle kt�rej œwiat zosta� stworzony przez Boga z nicoœci.
W koncepcji cz�owieka uzna�, �e to „dusza kt�ra w�ada cia�em” (wp�yw Platona). Dusza nie ma nic wsp�lnego z funkcjami biologicznymi cz�owieka, jest wi�c doskonalsza od cia�a, bli�sza Bogu, nieœmiertelna.
Pogl�dy etyczne Augustyna zawieraj� dwa elementy: teodyce� i nauk� o �asce.
Augustyn by� zwolennikiem teorii predestynacji, czyli przeznaczenia. Wed�ug kt�rej poœmiertny los cz�owieka (zbawienie lub pot�pienie) jest z g�ry ustalony przez wol� i �ask� Boga, niezale�nie od czyn�w cz�owieka.
Zbawieni tworz� „Pa�stwo Bo�e”, pot�pieni „pa�stwo ziemskie”. Zmagania tych dw�ch pa�stw sk�adaj� si� na dzieje œwiata, kt�re zako�cz� si� S�dem Ostatecznym.
W cz�œci swej doktryny, œw. Augustyn zajmowa� si� zwalczaniem herezji pelagia�skiej.

œw. TOMASZ
Umys�owoœ� œredniowieczna.
Relacja Koœci� - Pa�stwo.
Podobie�stwa i r�nice w pogl�dach œw. Augustyna i œw. Tomasza.
Miejsce cz�owieka wœr�d �yj�cych byt�w.

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
otyłosc, Psychologia kliniczna konwersatorium dr Małgorzata Cichecka-Wilk
Filozofia zagadnienia cz 1
Filozofia zagadnienia
Filozofia - zagadnienia, Studia I semestr UŚ, Przydatne, Filozofia
odpowiedzi na pytania z filozofii, Studia, Oligofrenopedagogika - st. licencjackie, Filozofia-zagadn
Filozofia Zagadnienia, 1
zagadnienia dr Pohl
filozofia - ZAGADNIENIA DO EGZAMINU II, UŚ, Filozofia
filozofia zagadnienie nr?
Edukacja przedszkolna - zagadnienia (dr EwaBaruk-Dzięcioł), Wczesna Edukacja UWM, Edukacja Przedszk
FILOZOFIA Zagadnienia granic poznania ppt
Filozofia - zagadnienia do kolokwium s.2, Studia - Pedagogika, Filozofia
Program zajęć z PK r.a. 2010-11, Psychologia kliniczna konwersatorium dr Małgorzata Cichecka-Wilk
Filozoficzne zagadnienia fizyki wspczesnej, Filozofia 2007-2010, Rok III (2009-2010), Filozoficzne z
Filozofia Zagadnienia
Zagadnienia dr latajka
przykładowe pytania do egzaminu - filozofia, Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie ul. Rakowicka, Uniwe
Filozofia zagadnienia UAP semestr letni 2010 11 Grafika Rzeźba, filozofia

więcej podobnych podstron