Marketing usług
Orientacje:
produkcyjna - gosp.nakazowo-rozdzielcza, normy, masowe wytwarzanie, ilość nie jakość, marketing w wąskim zakresie
dystrybucyjna - firmy odczuwają konkurencję, wpływ popytu, ukierunkowanie na sztukę sprzedaży, szkolenia sprzedawców, promocja
marketingowa (rynkowa) - motorem działań jest konsument, szerokie działania marketingowe
Usługa - odrębna działalność nie mająca charakteru materialnego dostarczająca określonych korzyści . Realne dobro niematerialne.
Marketing usług - skierowany na określony cel system udostępniania, kierowania i kształtowania wszystkich czynności proponowanych przez podmioty gospodarcze w strefie usług.
Cechy usług : niematerialność, nie rozdzielczość, różnorodność, nietrwałość, brak standaryzacji, niemożność nabycia praw własności, brak możliwości magazynowania, komplementarność lub substytucja
Kategorie produktów :
czyste usługi - przedmiot, efekt niematerialny (doradztwo, oświata)
usługi wspierane dobrami lub innymi usługami (transport samochodowy)
dobra wspierane usługami (sprzedaż i naprawa samochodów)
czyste dobra (przedmioty, artykuły)
Instrumenty marketingowe w usługach :
produkt (usługa) - skierowana na przedmiot lub człowieka, gwarancja, informacja
cena - jako zachęta, upusty, rabaty, różne ceny dla różnych grup nabywców dla tej samej usługi. Kryterium różnicowania: termin wykonania, sezonowość popytu, miejsce świadczenia, rodzaj nabywcy.
dystrybucja - sprzedaż bezpośrednia, lokalizacja placówki, jej wygląd, godziny otwarcia, wyposażenie, poziom obsługi, nowe formy sprzedaży: bankomaty, karty, internet, telefon
promocja - sprzedaż osobista, reklama, kontakt bezpośredni z klientem, public relation
personel - liczba, kwalifikacje, cechy indywidualne, kontakt z klientem
świadectwo materialne - wystrój, budynek, logo, marka, certyfikaty, licencje, ubiór pracowników
proces świadczenia usług - sprawność, dostępność, informacja, godziny świadczenia usługi, sezonowość
Wizerunek przedsiębiorstwa - zespół wyobrażeń o przedsiębiorstwie wśród usługobiorców, dostawców, instytucji administracyjnych, finansowych na podstawie obserwacji i wzajemnych relacji. Tworzą go:
kultura i styl firmowy - system przyjętych w firmie wartości, symboli i norm zachowań stanowiących o jej rynkowej tożsamości i przyczyniający się do tworzenia wizerunku firmy.
komunikacja marketingowa - proces przenoszenia tożsamości firmy do otoczenia za pomocą informacji (komunikatów formalnych i nieformalnych)
Komunikaty formalne:
reklama ATL - prasowa, telewizyjna, radiowa, internetowa
reklama BTL - wydawnicza, wystawiennicza
promocja bezpośrednia - katalogi, poczta elektroniczna, wysyłkowa, DVD, Cdrom
public relation - tylko informacje korzystne do otoczenia, wyłapywanie niekorzystnych, ukrywanie
akwizycja - sprzedaż osobista, prezentacje, negocjacje
promocja sprzedaży - rabaty cenowe i ilościowe, konkursy, imprezy, premie za lojalność
Komunikaty nieformalne związane z :
firmą - wizja, misja, przewaga konkurencyjna, sposób zarządzania, wielkość firmy, udział w rynku, wynik finansowy, lokalizacja, tradycja
ludźmi - kadra kierownicza, kwalifikacje, umiejętności, doświadczenie pracowników, współpracownicy, partnerzy, powiązania
produktami - technologia produkcji, jakość i zakres usług, infrastruktura drogowa, środki transportu, systemy wirtualne, komputerowe
procesem sprzedaży - ceny, warunki sprzedaży, dostępność usług, metody sprzedaży, zachowania sprzedawców, kierowców
odbiorcą - partnerzy, segmentacja, pozycjonowanie
całościową identyfikacją - nazwa firmy, logo, znak firmowy, kolory, symbole dźwiękowe, sposób ubierania personelu
Kierunki rozwoju marketingu :
rozwój działań partnerskich
doskonalenie obsługi klientów
pogłębianie wiedzy personelu
przestrzeganie etycznych reguł zarządzania i konkurowania
dostęp do pełnej i rzetelnej informacji
akceptacja społeczna
rozwój komunikacji interaktywnej w procesach negocjacji
Nowe obszary marketingu:
partnerstwo - udział klienta w tworzeniu usługi, więź oparta na wzajemnym zaufaniu pomiędzy klientem a sprzedawcą, dbanie o lojalność klienta
indywidualizm - dbałość o jakość produktu, usługi, indywidualizacja oferty, kompleksowość porad i informacji, przyjmowanie reklamacji
informacja i wiedza - komputeryzacja, wykształcony personel, przetwarzanie danych
etyka - odpowiedzialność firmy, wiarygodny wizerunek
środowisko naturalne - eksponowanie orientacji ekologicznych, nowe technologie
Cechy usługi w XXI wieku:
relacja z otoczeniem
profesjonalizm
stały dialog z prosumentem
akceptacja społeczna
indywidualizm
Satysfakcja nabywcy - subiektywne odczucie zadowolenia odniesionych korzyści i spełnionych oczekiwań z nabycia usługi, zaspokojenie potrzeby lub rozwiązanie problemu.
Czynniki satysfakcji nabywców:
stałość utrzymania wysokiej jakości usługi
atrakcyjność ceny
dostępność usługi we właściwym czasie i miejscu
kompleksowa i fachowa obsługa
uzyskanie porady
szybkie i pełne wykonanie usługi
rzetelna informacja
Metody wyznaczania i pomiaru zadowolenia nabywców:
badania ankietowe
dyskusje grupowe
analiza skarg i sugestii
analiza strat ponoszonych na skutek utraty niezadowolonych nabywców
Zadowolenie nabywcy - stan psychiczny odczuwany przez nabywcy w czasie korzystania z usługi
Podział usług wg EKD zwg. na rodzaj działalności:
handel hurtowy i detaliczny, naprawy pojazdów i artykułów
hotele i restauracje
transport, łączność, gospodarka magazynowa
pośrednictwo finansowe
obsługa nieruchomości, wynajem
administracja publiczna, opieka socjalna, obrona narodowa
edukacja
ochrona zdrowia i opieka socjalna związana z ochrona zdrowia
pozostała działalność usługowa, komunalna, indywidualna
gosp. domowe zatrudniające pracowników
organizacje i zespoły międzynarodowe
Teoria 3 sektorów:
rolnictwo, leśnictwo, rybołustwo
przemysł, budownictwo
usługi podzielone wg spełnianych funkcji:
transport, komunikacja, handel, gastronomia
nauka, oświata, szkolnictwo, kultura, ochrona zdrowia, usługi socjalne, gosp. komunalna i mieszkaniowa
administracja publiczna, instytucje sprawiedliwości, finansowe, ubezpieczeniowe
usługi dla ludności
Mierniki pomiaru usług:
naturalne - sztuki, kg, tony, kilometry, m3
wartościowe - cena w oparciu o popyt, konkurencję, koszty lub postrzeganą wartość
umowne - różna cena na usługę ze względu na położenie regionalne
Otoczenie - na kształt usług wpływa otoczenie bliższe i dalsze.
Zmiany w otoczeniu demograficznym spowodowały zmiany w usługach:
wzrost liczby ludzi w wieku emerytalnym - popyt na usługi turystyczne, medyczne
wzrost migracji - rozwój wielkich miast, usług transportowych
zmiany społeczne - wzrost popytu na usługi zawiązane z opieką nad dziećmi, sprzątaniem, praniem, fryzjerskie, nacisk na edukację, kulturę, nowe potrzeby doradztwa prawnego i finansowego
zmiany gospodarcze - globalizacja wpływa na transport, turystykę, przemiany w prawodawstwie - swobodny ruch usług, harmonizacja usług finansowych, bankowych, ubezpieczeniowych, telekomunikacyjnych
Marketing w XXI wieku :
a. indywidualny
b. partnerski (relacji) - wymaga wiarygodności firmy pod każdym względem, tworzenie, utrzymywanie i wzbogacanie relacji z klientem, pozyskiwanie nowego klienta, realizowanie misji tworzącej lojalność klientów i partnerów rynkowych
c. społeczny - określenie potrzeb, pragnień i interesów docelowych rynków, dostarczenie pożądanego zadowolenia sprawniej i skuteczniej niż konkurenci. Koncepcja marketingu społecznego obejmuje:
zrównoważenie zysków firmy
zrównoważenie pragnień konsumentów
zrównoważenie interesów społeczeństwa
wpływ marketingu na indywidualnego konsumenta:
niebezpieczeństwo zawyżonych cen na skutek kosztów reklam, dystrybucji
nieuczciwe ustalanie cen
nachalna sprzedaż
tandeta
niska jakość obsługi osób niezamożnych
wpływ marketingu na całe społeczeństwo:
treść reklam bywa obraźliwa, częstotliwość bywa nachalna
fałszywe pragnienia
nadmierny materializm
niedostatek dóbr publicznych
wypadki, brak parkingów
nadmierna władza polityczna
zanieczyszczenie środowiska kulturowego, stawia się na prestiż, materializm
Światły marketing - obejmuje:
zorientowanie na konsumenta
innowacyjny
wartość podnoszona za pomocą badań, technologii
oparty na poczuciu misji uwzględniającej normy etyczno - społeczne
aspekty społeczne- długotrwałe interesy konsumentów
Model związku i wzajemnych relacji:
dostawca - nabywca
nabywca - dostawca - konkurent
wewnątrz przedsiębiorstwa
pracownicy - klienci
klienci - wizerunek firmy
firma - media
„zielony marketing”- odmiana marketingu społecznego ukierunkowana na ochronę środowiska
relacje elektroniczne
relacje związane z poszukiwaniem wiedzy
relacje monopolistyczne - klient w roli więźnia
relacje pomiędzy pracownikami działu marketingu
3 stopnie zależności instrumentów marketingowych (MIX):
spójność - logiczny związek między dwoma lub więcej instrumentami
integracje - harmonijne oddziaływanie instrumentów
dźwignia (wpływ) - każdy element marketingu MIX wpływa na całość strategii
Plan - jest częścią wizji i strategii firmy (roczne, 3,5 - letnie)
Elementy planu zależą od :
adresata - kierowany do pracowników (dokąd zmierzamy w przyszłości) lub podm. zewnętrznych np. banku (więcej elementów promocyjnych, orientacja strategiczna, organizacja firmy, biografia personelu, informacje finansowe)
celu - forma pozyskania kapitału (szczegółowy), forma promowania (estetyka)
rodzaju i złożoności organizacji - mała firma (plan prosty), duża firma (plan wielopoziomowy, odnoszący się do jednostki, grupy produktów, jednego produktu )
branży - objętość czasowa w zależności od branży
Plan marketingowy zawiera:
nie używa się żargonu branżowego
czas teraźniejszy i przyszły
precyzyjne wykazywanie pozytywnych aspektów
dużo zagadnień w pkt.
numeruje się rozdziały
zamieszcza się zdjęcia, rysunki, ilustracje, wykresy
długość 15-35 stron
strona tytułowa
trzcionka 12
estetyczna oprawa , logo
Rozdziały planu:
streszczenie menagerskie - (0,5 do 5 stron), pisze się na końcu, syntetyczne podsumowanie całości, jasne, zwięzłe
opis firmy - bieżąca historia, tło tego co się dzieje teraz, bieżące sukcesy, opis asortymentu, informacje na temat sprzedaży, atuty firmy, informacje czego dotyczy plan
koncentracja i plan strategiczny
misja, wizja firmy,
cele główne :
* finansowe - realny wzrost dochodu (nie zysku), wskaźnik zwrotu od poniesionych nakładów inwestycyjnych
* nie finansowe - zmiana wizerunku, zdobycie nowych rynków, wprowadzenie nowych produktów, kluczowe cechy umiejętności, chęć bycia w czołówce, zwiększenie sprzedaży
podstawowa specjalizacja - zastanowienie się na czym ma polegać trwała przewaga konkurencyjna np. usługa profesjonalna, umiejętność niestandardowa
analiza sytuacyjna:
analiza SWOT - słabe, mocne strony, szanse i zagrożenia
analiza branży - tendencje, tło do analizy konkurencji, przyzwyczajenie konsumentów, konsumpcje, % nabywców, analiza rynku produktów,
analiza konkurencji - główni konkurenci ich strategie marketingowe, jakie ceny, produkty, wady, słabości, testy produktów konkurencji, analiza prawdopodobieństwa wejścia na rynek z takim samym produktem, ofertą, usługą
analiza firmy - udziałowcy, doradcy, właściciele, silne strony, zalety produktów, opis współpracy z bogatym kontrahentem, bench marketing - wzorowanie się na cechach innych, najlepszych
analiza konsumenta - kim są, kim będą, badania marketingowe z zakresu korzyści dla klienta, płeć, wiek, płace, wykształcenie, , odsetek nabywających, kupujących.
koncentracja produkt - rynek, cele marketingowe:
rynek docelowy - grupa nabywców których firma obsługuje lub zamierza obsługiwać w przyszłości, im mniejsze zróżnicowanie produktu tym niższe koszty produkcji orz niskie ceny co za tym idzie większy obszar klientów
pozycjonowanie produktu - plasowanie. Uświadomienie nabywcą głównej cechy wyróżniającej produkt np. opakowanie, dostępność, niska cena, wysoka jakość
program marketingowy - szczegółowe strategie poszczególnych produktów na dni, tygodnie, miesiące
strategia produktu :
asortyment - cena detaliczna jednej usługi lub opakowania, zakres, struktura usługi, waga, zróżnicowanie
struktura produktu: rdzeń, produkt rzeczywisty (jakość w ujęciu subiektywnym i obiektywnym, dostępność, sposób obsługi), produkt poszerzony (rękojmia, gwarancje, kredyty, warunki płatności)
świadectwo materialne - elementy wizualne np. opakowanie, jego kolor, kształt, standard opakowania
strategia cenowa :
1. metody ustalania cen:
w oparciu o popyt,
w oparciu konkurencje,
w oparciu koszty
2. analiza progu rentowności:
w ujęciu %,
wartościowym,
ilościowym
3. strategie cenowe:
wysokich cen
niskich cen
przenikania - rośnie sprzedaż - rośnie cena
zagarniania - na początku ceny wysokie, potem spadek
strategia promocji - komunikaty formalne
strategia dystrybucji - obecne tendencje lub moda, przyszłe tendencje
dane i prognozy finansowe:
przychody ze sprzedaży z poprzednich lat
prognozy sprzedaży realne
szacunek sprzedaży, zysku, bilans
organizacja firmy
struktura organizacyjna
nowe stanowiska, zakresy obowiązków
plan wdrażania
schemat zdobywania nowych rynków, wprowadzanie nowych produktów
stworzenie świadomości marki, porównywanie aktualnego poziomu sprzedaży z docelowym poziomem
ocena i kontrola
należy wypracować alternatywne działania w zależności od tego w jakim stopniu jest realizowany plan
mierniki sukcesu z pkt widzenia koncepcji marketingowej to:
udział w rynku
wzrost sprzedaży
wzrost wartości marki
wyprzedzenie konkurentów
akceptacja, lojalność klientów
zdobycie względnie trwałej przewagi konkurencyjnej
Funkcje komunikacji marketingowej:
informacyjna
edukacyjna
utrwalająca
Do odbiorców komunikacji marketingowej zalicza się:
użytkowników
inicjatorów (kto podsuwa pomysł zakupu)
doradców (poglądy tez są ważne)
potencjalnych nabywców
handlowców
decydentów
grupy odniesień
środowisko branżowe
ekspertów
dziennikarze
władza
całe społeczeństwo
Misja - cel i droga, dojście do celu, koncentruje się na zaspokojeniu potrzeb związanych z organizacją, klientami, udziałowcami, dostawcami. Powinna zawierać aspekt społeczny i etyczny.
Elementy misji:
cel
strategia
wartość
normy i postaw
Elementy misji:
produkt
personel
- publiczny wizerunek firmy
klienci
technologia
filozofia
- lokalizacja
- własna koncepcja firmy