Teorie konfliktowe w socjologii

Prekursorzy podejścia konfliktowego:

Karol Marks - Dał początek teorii konfliktowej Założenia: Uważał, że konflikt jest wszechobecny, opiera się na nierównym dostępie do środków produkcji(kapitaliście vs. Proletariat),im bardziej nierówny rozdział dóbr w systemie, tym większy będzie w nim konflikt interesow miedzy podporządkowanymi a dominującymi, im bardziej podporzadkowane grupy swiadome są dwoch interesow, tym bardziej prawdopodobne, ze będą one kwestionować nierowny rodział dobr.

Max Weber Był krytyczny wobec marksowskiej teorii konfliktu,Jego zdaniem konflikt wcale nie musi prowadzić do rewolucji,Nie przywiązywał dużej uwagi do ekonomicznych podstaw konfliktu

Jego zdaniem elementy, które łącznie generują konflikty to BOGACTWO , PRESTIŻ, WŁADZA (stąd podział na klasy, stany i partie)

Georg Simmel Wskazywał na pozytywne elementy konfliktu, co później wykorzystane zostało między innymi w koncepcji Lewisa Cosera, wg Simla w obliczu obcego wroga grupa mocniej się zorganizuje i zintegruje (przeciw zewnętrznemu wrogowi)

Współcześni przedstawiciele teorii konfliktowych

Ralf Dahrendorf - teoria dialektyczna

Lewis Coser - funkcjonalna teoria konfliktu

Randall Collins - konfliktowa teoria stratyfikacji

Wspolną cecha tych podjesc jest strukturalne podloze konfliktu (wyplywa ze str.)

RALF DAHRENDORF-Dwa oblicza społeczeństwa

Koncepcja integracyjna Stabilność,Integracja,Koordynacja,consensus

Koncepcja koercyjna Zmienność,Konflikt,Dezintegracja,Przymus

Założenia wstępne: Konflikt jest nieuchronnym procesem wyłaniającym się z przeciwstawnych sił istniejących w obrębie strukturalnych układów społecznych, Konflikt ten wzmaga się bądź maleje w wyniku ingerencji szeregu zmiennych o charakterze strukturalnym, Celem teorii koercyjnej jest zrozumienie strukturalnego pochodzenia konfliktu, Podstawową jednostką analizy - „związek oparty na panowaniu”-W związku z tym panują relacje dominacji i podporządkowania (stad dychotomia). Zwierzchnictwo - uniwersalnym elementem struktury społecznej

Formowanie się grup konfliktowych

Podział interesów (sprzeczność interesów dominujących i zdominowanych)

DOMINUJĄCY - ich interesem jest utrzymanie władzy

PODLEGLI - ich interesem jest zmiana konstelacji władzy i jej przejęcie

Interesy utajone - (związane z rolą społeczną), zawarte w samej strukturze, nie istnieją w sensie psychologicznym, nie są uświadomione,

Interesy jawne - są uświadomione, i wyartykułowane (najczęściej w programach), stanowią rzeczywistość psychologiczną

Teoretyczne warunki powstawania grupy konfliktowej

QUASI-GRUPA - grupa nieświadoma swoich interesów

GRUPA INTERESU - interesy uświadomione.

Grupy interesu rekrutują się z quasi-grup

Empiryczne warunki formowania się grup interesu

Warunki techniczne- srodki materialne,statut,przywodca

warunki polityczne-sprzyjaja lub zakazuja formowania się grup interesu

Warunki społeczne-musi zaistniec bliskość przestrzenna ludzi (dzis to wygasa, bo mamy Internet)

Przebieg konfliktu:

NATĘŻENIE KONFLIKTU - odnosi się do wydatkowania energii i stopnia uwikłania stron w konflikcie

GWAŁTOWNOŚĆ KONFLIKTU - wiąże się z jego przejawami (continuum - od spokojnej dyskusji do walk i wojen),Konflikt grupowy a zmiana struktury społecznej

REWOLUCJA - całkowita wymiana osób zajmujących dominującą pozycję

EWOLUCJA -wymiana częściowa

BRAK ZMIAN PERSONALNYCH

Inne wątki w twórczości Dahrendorfa:

Nowoczesny konflikt społeczny - nierówny dostęp do pracy; zdaniem Dahrendorfa dzis status bezrobotnego wyklucz jenostke z roznych aspektow zycia spol (lepiej być emerytem, studentem itp.) miał na myli dlugotrwale bezrobocie (enklawy biedy - rozwoj patologii)

Koncepcja podklasy (akumulacja na jednym obszarze sprzęgających się negatywnych czynników, takich jak: trwałe bezrobocie, bieda, patologie, przestępczość). Podklasa wykształca swój system normatywny

LEWIS COSER

Funkcjonalna teoria konfliktu

Coser nawiązuje do Simmela - Dostrzega pozytywne funkcje konfliktu, ale to zależy od rodzaju struktury

STRUKTURY ELASTYCZNE -maja charakter pozytywny, jednostki ustalają wszytsko wspolnie, członkowie tej str. tylko czesciowo angażują się i na bieżąco rozwiązują problemy

STRUKTURY NIEELASTYCZNE - będą wikłać jednostki cala swoja osobowością, członkowie takiej str nie maja odskoczni, narasta napiecie

Z rodzajem struktury społecznej związany jest typ więzi społecznych

WENTYL BEZPIECZEŃSTWA - Służy rozładowaniu konfliktu, Nie służy rozwiązaniu konfliktu, Pojawia się najczęściej w strukturach nieelastycznych(przykład: kozioł ofiarny)

Randall COLLINS

Konfliktowa teoria stratyfikacji- nawiązanie do Marksa i Webera; Collins uwazał, ze konflikt będzie rodzil się miedzy ludzmi wykonującymi rozne zadania; Stosunki dominacji (klasa wyższa, średnia i robotnicza) - kryterium: pozycja zajmowana w momencie wydawania poleceń.

Poststrukturalne koncepcje władzy i konfliktu: głównym przedstawicielem był Michael Foucault - władza i konflikt nie mają pochodzenia strukturalnego, władza jest czyms, co nieustannie krąży, znajdujesie w ruchu miedzy jednostkami; władza sprawowana jest przez nas wszystkich.Foucault wykorzystał teorie J.Benthena =kontrola jest wciąż sprawowana nawet jak nie ma strażnika, do objaśnienia swojej. Wg niego władza jest ciągle sprawowana. M.F. zajmuje się także dyskursem, jego zdaniem dystans (jezyk w uzyiu codziennym) jest silnie sprzęgnięty z wladza. W jezyku tkwia ukryte stosunki władzy.

---