UCZESTNICTWO
Czynny udział i posiadanie wpływu w jakichś, zwłaszcza ważniejszych, dziedzinach życia społecznego. Czynny udział "uczestniczący" wykracza poza samą przynależność do zbiorowości; buduje on więź wspólnotową między osobami. W szerszej płaszczyźnie społecznej uczestnictwo odnosi się do dobra wspólnego: wartością integrującą jest dobro wspólne. Osoby jako istoty ograniczone czasowo i przestrzennie mogą spotkać się na gruncie łączącego je dobra wspólnego, służącego ich rozwojowi, doskonaleniu się w człowieczeństwie. Dobro wspólne jako przestrzeń uczestnictwa stwarza więc nie tylko stosunki społeczne, ale prawdziwe więzi społeczne między osobami dając podstawę dla personalistycznego porządku społecznego.
Nauczanie społeczne Kościoła, eksponując ideę osobowego uczestnictwa, stara się czynić jednostkę współtwórcą tego, co w życiu społecznym jest godne człowieka. I stąd zależnie od rodzaju wartości godnych człowieka są różne, dopełniające się sposoby uczestnictwa: dialog - w szukaniu prawdy, kompromis - w szukaniu jedności, solidarność - w zwalczaniu zła i tworzeniu dobra i piękna; praca w tworzeniu dóbr materialnych; działalność polityczna w służbie dobra wspólnego.
Prawdziwe uczestnictwo jest odpowiedzialne. Pociąga za sobą uznanie dobra wspólnego za zobowiązanie etyczne. W razie konfliktu z interesem osobistym trzeba wykazać gotowość do kompromisu i zdolność wyrzeczenia. Z tego obowiązku poszanowania dobra wspólnego wynikają takie przede wszystkim zadania:
- obywatelska i społeczna aktywność, tj. podejmowanie odpowiedzialności w ramach instytucji publicznych;
- interesowanie się sprawami publicznymi, zajmowanie określonego stanowiska wobec wydarzeń, oddziaływanie na opinię;
- zasięganie informacji o problemach i wydarzeniach oraz obrona wolności i obiektywności informacji;
- działanie na rzecz obrony prawa i sprawiedliwości. Odpowiednio do tego powinny iść starania w zakresie organizacji życia społecznego; mają one tworzyć warunki dla wolności i odpowiedzialnego uczestnictwa w strukturach pośrednich, w samorządach, w działalności społecznej i politycznej w skali regionalnej i krajowej, włącznie z perspektywą globalną. (Por. KDK, 26-31; Jan XXIII, Pacem in terris, 31-36; Paweł VI, Octogesima adveniens, 45-51; Jan Paweł II, Christifideles laici, 42-44).