PLEMIONA INDIAN USA l KANADY
Plemię |
Siedziby |
U |
Charakterystyka, dzieje, uwagi |
Wybrani przywódcy |
Otta-wowie |
Rejon Wielkich Jezior |
R Ł |
Słynęli z prowadzonego wśród Indian handlu dalekosiężnego. W 1 poł. XVIII w. dość przyjazne stosunki z Francuzami, w latach 1761-63 wspólnie z innymi plemionami powstali przeciw Anglikom. Pokonani, wysiedleni na zachód |
Pontiac (ok. 1720-69) |
Irokezi |
Rejon Wielkich Jezior |
R Z |
Istniejąca od XVI w. potężna federacja 5 słynnych z wojowniczości plemion, w XVII w. narzucająca swą wolę sąsiadom. W amer. wojnie o niepodległość po stronie Anglii. Pokonani, w końcu XVIII w. zmuszeni do osiedlenia się w rezerwatach |
Hajawata (XVI w.) Joseph Brant (1742-1807) |
Odżib-wejo-wie |
Na zach. od Wlk. Jezior |
Ł R |
W XVII w. zepchnięci na obecne tereny przez Irokezów. W XVIII w. brali udział w handlu futerkami i walkach z białymi. W XX w. aktywny udział w ruchu indiańskim |
|
Szau-nisi |
Na pd. od Wielkich Jezior |
Ł R |
W XVII w. wyparci przez Irokezów na pd., w XVIII w. spychani na zachód przez białych osadników. Wspomagali Anglików w wojnie 1812-14 przeciw USA w nadziei na stworzenie państwa Indian amerykańskich |
Tecumseh (1768-1814) |
Cziro-kezi |
Okolice rzeki Tennessee |
R Ł |
W XVIII w. i pocz. XIX w. uczestnicy walk między kolonistami, w pocz. XIX w. przyswoili sobie wiele osiągnięć białych (uprawa roli, własne pismo, gazeta i szkoły), 1838 wysiedleni do rezerwatu w Oklahomie |
Sequoyah (1776-1843) |
Semi-nole |
Floryda |
R W |
Plemię powstałe w XVIII w. ze zmieszania Indian oraz napływających z północy uciekinierów murzyńskich. Wojna z białymi 1816-18, wskutek prób wysiedlenia na zachód okrutna wojna 1835-42. Większość wysiedlona, resztki formalnie (do dziś) nie uznały władzy białych |
Osceola (1804-38) Billy Pałąkowate Nogi (ok. 1810-59) |
Siuk-sowie (Dako-towie) |
Wielkie Prerie USA |
Ł R |
Koczownicy, łowcy bizonów. W latach 60. i 70. XIX w. wojny z białymi (największe zwycięstwo nad kawalerią USA 25 VI 1876 pod Little Big Horn), na pocz. lat 80. ostatecznie skapitulowali. 1890 byli ofiarami masakry w Wounded Knee |
Szalony Koń (ok. 1840-77) Siedzący Byk (1834-90) |
Apacze |
Pustynne pogranicze USA i Meksyku |
Ł Z |
Koczownicy przybyli z północy przed XV w. Doskonali wojownicy, słynący z dzikości. Do pół. XIX w. niepokonani, w latach 60. ciężkie walki z wojskiem USA. Od 1874 w rezerwatach, za wyj. Geronimo, ściganego do 1886 |
Cochise (ok. 1812-74) Geronimo (1829-1909) |
Nawa-howie |
Pogranicze USA i Meksyku |
Ł Z |
W XIV w. przybyli z pn. (dorzecze Mackenzie), od miejscowych Indian przejęli osiadły tryb życia, a w XVIII w. od Hiszpanów hodowlę bydła. Po zdławieniu oporu (1846-67) w rezerwatach. Obecnie najliczniejsze plemię Indian USA (blisko 200 tys. osób) |
Cayetano (ok. 1775-1863) Manuelito (1819-93) |
Pueblo |
Dorzecze Rio Grande |
R |
Od poł. I tys. n.e. wysoko rozwinięte rolnictwo (irygacja) i wielkie domy-osiedla obronne (puebla) do 4 tys. mieszk. (rozkwit XI-XIII w.). Od 1540 kontakty z Hiszpanami (1680-93 wielkie powstanie). Od 1848 w USA, osiedla przekształcone w rezerwaty, w 2 poł. XX w. aktywni, odzyskali część swych ziem (m.in. 1970 Blue Lake) |
Popé (ok. 1640-90) Tupatu Luis (1623-93) |
U - gł. (pierwotnie) źródła utrzymania: Z - zbieractwo, Ł - łowiectwo, W - rybołówstwo, R - rolnictwo (kopieniactwo)
PRZEGLĄD GEOGRAFICZNY - ŚWIAT