GENEZA I OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA MODELU IS-LM. ZAPREZENTUJ STRUKTURĘ MODELU I OMÓW MECHANIZM WZAJEMNYCH ODDZIAŁYWAŃ NA SIEBIE PROCESÓW ZACHODZĄCYCH NA RYNKU TOWAROWYM I PIENIĘNYM.

W latach 30-tych XX w. nastąpiło ścieranie się ekonomii neoklasycznej i ekonomii keynesowskiej. Neoklasycy, na czele których stał A.C. Pigou zakładali, że pożądane stany równowagi (chodzi o równowagi przy pełnym wykorzystaniu czynników wytwórczych) ustalają się za pomocą samoczynnych mechanizmów rynkowych, gdzie każdy z rynków posiada własne mechanizmy. Czyli na rynku dóbr działa mechanizm zmian stopy proc., który powoduje, że między inwestycjami a oszczędnościami istnieje równowaga. Na rynku pracy również zachodzi stan równowagi przy pełnym zatrudnieniu na skutek działania mechanizmu zmian płac realnych. Na rynku finansowym zmiany poziomu cen wpływają na uzyskanie stanu równowagi między popytem na pieniądz a podażą pieniądza.

Neoklasycy zakładali, że poszczególne rynki są od siebie odseparowane tzn. że zmiana sytuacji na jednym rynku nie ma wpływu na sytuację na innych rynkach. Keynes odrzucił neoklasyczne założenia, że mechanizmy rynkowe zawsze prowadzą do stanu równowagi. Według niego rynki są ze sobą powiązane.

Teoria Keynesa zdobywała silną pozycję, a neoklasycy próbowali modyfikować własne teorie. Pigoń zmodyfikował funkcję oszczędności poprzez wprowadzenie do niej dodatkowej zmiennej objaśniającej tj. realnych zasobów pieniądza - nagromadzonych przez podmioty gospodarcze zasobów pieniądza w wyrażeniu realnym. W ten sposób neoklasycy chcieli osiągnąć pewien konsensus polegający na uznaniu uzasadnionymi obydwu teorii w określonych warunkach:

- teorii neoklasycznej w warunkach giętkich płac i cen oraz

- teorii keynesowskiej w warunkach sztywnych płac nominalnych.

Twierdzenia te były podstawą tzw. syntezy neoklasycznej, czyli kierunku, który próbował pogodzić obie teorie. Podstawy teoretyczne modelu IS-LM zostały sformułowane przez J. R. Hicksa (1937).

Charakterystyczną cechą modelu IS-LM jest to, że dotyczy on wzajemnych oddziaływań na siebie procesów na rynku towarowym i r. finansowym, tzn. procesy zachodzące na jednym rynku mają wpływ na sytuację na drugim rynku. Z jednej strony dochód narodowy, który ustalany jest na rynku towarowym wpływa na rynek finansowy i poziom stopy proc. Z drugiej zaś strony stopa proc., która jest ustalana na rynku finansowym wpływa na dochód narodowy wyznaczany przez rynek dóbr i usług poprzez zmiany poziomu inwestycji. Należy podkreślić, że gospodarka analizowana w modelu IS-LM funkcjonuje przy niepełnym wykorzystaniu możliwości produkcyjnych.

Model IS-LM pokazuje ponadto rolę polityki pieniężnej i fiskalnej w kształtowaniu stopy proc. i dochodu narodowego.

2

---