 | Pobierz cały dokument wspolczesna.socjologia.jako.nauka.studia.doc Rozmiar 96 KB |
PRZEDMIOT BADAŃ SOCJOLOGII
Od dawna w tej kluczowej kwestii wyrażono różne stanowiska. Dla Comte'a najogólniej pojętym przedmiotem badań socjologii była struktura i funkcjonowanie społeczeństwa. Drukheim, który nadał socjologii status nowoczesnej nauki akademickiej, uzasadniał, że przedmiotem jej badań są fakty społeczne. Gumplowicz uważał socjologię za naukę o grupach społecznych, a Simmel o stale powtarzających się formach życia społecznego.
Heterogeniczne poglądy na przedmiot badań socjologii jako nauki empirycznej i teoretycznej manifestują nie tylko klasycy, ale i współcześni socjologowie reprezentujący szkoły i orientacje dominujące w rozwijanej obecnie myśli socjologicznej. Pluralistyczni behawioryści uważają, że przedmiotem badań socjologii są postawy i zachowania zbiorowości; instytucjonaliści z kolei za przedmiot ten uznają historycznie ukształtowane układy społeczne, zwane instytucjami; symboliczni interakcjoniści optują za tym, aby interakcję społeczną, będącą swoistą transmisją znaczeń, uznać za główny przedmiot badań tej nauki.
Socjologia marksistowska przedmiot swoich badań widzi w realnie istniejącej rzeczywistości społecznej, uwarunkowanej czynnikami przyrodniczymi, ekonomicznymi i kulturowymi. Materialistycznie pojmowana, obiektywnie istniejąca rzeczywistość społeczna różni się zasadniczo od jej subiektywnego rozumienia, kojarzącego się z przeżyciami ludzkimi lub w skrajnych ujęciach idealistycznych utożsamianego ze światem tkwiącym w ludzkiej świadomości.
Spośród wielu różnorakich ujęć przedmiotu badań współczesnej socjologii, przyjmujemy propozycję J. Szczepańskiego jako najpełniejszą i najbliższą koncepcji marksistowskiej. Badacz ów socjologię określa jako naukę o zbiorowości ludzkich. Rozszerzając to ogólne ujęcie socjologii Szczepański konstatuje, że „przedmiotem jej badań są zjawiska i procesy tworzenia się różnych form życia zbiorowego ludzi, struktury tych zbiorowości, zjawiska i procesy zachodzące w tych zbiorowościach, wynikające ze wzajemnego oddziaływania ludzi na siebie, siły skupiające i siły rozbijające te zbiorowości, zmiany i przekształcenia w nich zachodzące”.
Mówiąc innymi słowy przedmiotem badań socjologicznych są różnorodne zbiorowości społeczne, a zwłaszcza ich powstawanie, rozpad i struktura oraz zachodzące w nich zmiany i przekształcenia. Socjologia współczesna bada zatem - według przyjętej koncepcji - strukturę i funkcjonowanie wszelkich zbiorowości społecznych oraz zjawiska i procesy w nich zachodzące, czyli przedmiot jej badań jest bardzo szeroki. Wyodrębnia się w nim trzy główne działy, którymi są:
 | Pobierz cały dokument wspolczesna.socjologia.jako.nauka.studia.doc rozmiar 96 KB |