Ogólnopolski Konkurs Internetowy

„Proszę - Dziękuję - Przepraszam”

scenariusz zajęć

        Scenariusz zajęć przeznaczony jest dla uczniów klas I - III. Można go realizować nie tylko na zajęciach lekcyjnych, ale także w świetlicy szkolnej. Ponieważ w naszej szkole istnieją klasy integracyjne, scenariusz został rozbudowany aby w trakcie realizacji dostosować do specyficznych potrzeb danej grupy.

Cele zajęć:

• Pielęgnowanie piękna języka polskiego

• Stwarzanie warunków do ekspresyjnego wyrażania własnymi słowami i ruchem treści wierszy, opowiadań.

• Kształtowanie u uczniów kultury zachowań i słowa.

• Zachęcanie do bycia dobrym, uprzejmym, grzecznym w stosunku do innych.

• Wyrabianie pozytywnych postaw życiowych.

Formy: indywidualna, zbiorowa, grupowa.

Metody: zadaniowo-zabawowa, zabawy integracyjne, mini burza mózgów, odgrywanie ról, technika niedokończonych zdań.

Środki dydaktyczne: arkusze szarego papieru, mazaki, małe słoneczka z papieru samoprzylepnego, trzy wielkie kolorowe słońca, piłka, kolorowa chusta, tacki, kubeczki, sztućce jednorazowe, przybory szkolne, kartki w trzech kolorach z tekstem wierszy i frag. opowiadania, kaseta magnetofonowa z piosenkami.

Przebieg zajęć:

Przed zajęciami ustawiamy ławki pod ścianą, krzesła w kole. Wszyscy są zwróceni do siebie twarzami.

Wysłuchanie fragmentu piosenki pt. „Dobre zwyczaje”
- muz. W. Szpilman, sł. Cz. Janczarski.

Słonki ma bardzo dobre zwyczaje,

Dzień dobry mówi, gdy rano wstaje!

Dzień dobry, dzień dobry

Dzień dobry wam

Sto jasnych promyków

Każdemu dam.

N: tymi słowami powitało was słonko i my też przywitamy się tak, ale w odmienny sposób niż zwykle.
Czarodziejskie słowo i nastrój.
Każdy z uczestników mówi dzień dobry w podany wcześniej przez nauczyciela sposób np.:

• Bardzo wesoło

• Z wściekłością

• Z rezygnacją

• Nieśmiało pytając

Zmiana sposobu mówienia następuje po prezentacji wszystkich uczestników zabawy.
Uściśnij dłoń
Uczestnicy chodzą swobodnie po sali, nauczyciel podaje im kolejne instrukcje:

• Uściśnij jak najwięcej dłoni

• Witają się osoby które noszą okulary

• Witają się osoby które są dziś wesołe

• Witają się osoby które lubią chodzić do szkoły itp.

Odgrywanie ról ( przykłady niewłaściwego zachowania)
Uczniowie losują kartki w trzech kolorach i tworzą zespoły. Każdy zespół ma na kartce inny tekst.
I zespół - wiersz pt. „ Babcia” Cz. Janczarsk
Występują: babcia, wnuczek, ludzie jadący tramwajem .  

Jedzie Jacek tramwajem Rozsiadł się wygodnie Patrzy jak po mieście Spacerują przechodnie Przy Jacku stoi babcia - Siedź sobie wnuczku drogi!

Stara babcia postoi Choć ty młode masz nogi... Wysiadł Jacek- a babcia Ciężkie paczki zbiera Czy ktoś by z was Pochwalił tego kawalera?

II zespół - wiersz pt. „ Kwoka” J. Brzechwa
Występują: kwoka, osioł, krowa, świnia, baran.  

Proszę Pana, pewna kwoka Traktowała świat z wysoka I mówiła z przekonaniem: Grunt to dobre wychowanie! Zaprosiła raz więc gości, By nauczyć ich grzeczności. Pierwszy osioł wszedł, a przy tym W progu garnek stłukł kopytem. Kwoka wielki krzyk podniosła Widział kto takiego osła? Przyszła krowa tuż za progiem Zbiła szybę lewym rogiem. Kwoka gniewna i surowa Zawołała: A to krowa!

Przyszła świnia prosto z błota, Kwoka złości się i miota: Cóż też pani tu wyczynia? Tak nabłocić, a to świnia! Przyszedł baran, chciał na grzędzie Siąść cichutko w drugim rzędzie, Grzęda pękła, kwoka wściekła Coś o łbie baranim rzekła I dodała- próżne słowa, Takich nikt już nie wychowa Trudno wszyscy się wynoście! No i poszli sobie goście Czy ta kwoka proszę pana Była dobrze wychowana?

III zespół - fragment opowiadania „Mateuszek na zaczarowanej wyspie” St. Szuchowa. Występują: sprzedawczyni, Mateuszek, klienci  

Po cukierki i po lody, Pójdę tak, jak każdy z was Lecz nie będę stał w kolejce- Niech ten stoi- kto ma czas!

Mnie się spieszy do zabawy Ja się muszę mocno pchać! Bo ja jestem najważniejszy- Mnie pierwszemu proszę dać

Ustalają kto będzie odgrywał poszczególne role ( własnymi słowami i ruchem wyrażają treść wierszy i opowiadań). Następuje prezentacja każdego zespołu. Uczniowie podają przykłady niewłaściwego zachowania w szkole(przed sklepikiem szkolnym, przed klasą itp.), a także w domu, na ulicy. Wspólnie dochodzą do wniosku, iż nie zawsze pielęgnują piękny język polski. Zdarza się, że zapominają nie tylko o kulturze zachowania, ale i słowa. Czarodziejskich słów takich jak :proszę, przepraszam i dziękuję używają sporadycznie.

Zabawa ruchowa pt. „ Słoneczko i chmurka”.
Nauczyciel: dzieli dzieci na dwie grupy. I grupa dziewczynki- „słoneczka”, II grupa chłopcy- „chmurki”.
W czasie melodii żywej- „ słoneczka” biegają po całej sali, a „chmurki” trzymają nisko kolorową chustę. Przy melodii smutnej „ słoneczka” chowają się- przykucają pod chustą, a „chmurki” unoszą ręce w górę. Potem następuje zmiana ról.
Kulturalne zachowanie- mini burza mózgów
Uczniowie siadają na krzesłach i zastanawiają się, co oznaczają słowa „kulturalne zachowanie”. Pomysły spisujemy na dużym szarym arkuszu papieru, na którym narysowane jest słońce. Każdy promyk oznacza czarodziejskie słowo, czyli dobry obyczaj, który dobrze oddziałowuje na nas i na innych. Słońce z promykami przyczepiamy do tablicy.

Wysłuchanie piosenki pt. „ Dziwne rozmowy” muz. W. Zaliwski, sł. A. Aleksandrowicz (dobre zwyczaje zwierząt- rozmowa na temat piosenki)  

W chlewiku mieszka świnka I trąca ryjkiem drzwi. Gdy niosę jej jedzenie, To ona „kwi- kwi- kwi!” Opodal chodzi kaczka, Co krzywe nóżki ma. Ja mówię jej dzień dobry A ona: „ kwa-, kwa-, kwa-!”

Na drzewie siedzi wrona, Od rana trochę zła. Gdy pytam: „jak się miewasz?” To ona: „kra-, kra-, kra-!” Przed budą trzy szczeniaczki Podnoszą straszny gwałt. Ja mówię: „cicho pieski”, A one „hau-, hau-, hau-!”

Imię z czarodziejskim słowem (proszę, przepraszam, dziękuję).
Zadaniem uczestników jest rzucenie piłki do wybranej osoby z jednoczesnym wymówieniem jak największej ilości „czarodziejskich słów” oraz imienia osoby do której rzucamy piłkę np. Zosiu! proszę łap piłkę itp..
Rundka (dokończenie zdania).
Nauczyciel rozdaje każdemu po małym słoneczku wyciętym z papieru samoprzylepnego, które dzieci przyklejają do ubrania. Małe słoneczka są w trzech odcieniach koloru żółtego, takich samych jak trzy duże słońca leżące na podłodze. Uczniowie odszukują swój kolor słońca i tworzą zespoły. Zadaniem każdego zespołu jest dokańczanie zdania innymi grzecznościowymi słowami.

I zespół: na słońcu napisane słowo- proszę.

Np. Proszę bardzo.

Proszę uprzejmie.

Proszę pięknie.

 

II zespół: na słońcu napisane słowo- przepraszam.

Np. Przepraszam najmocniej.

Przepraszam bardzo.

 

III zespół: na słońcu napisane słowo- dziękuję.

Np. Dziękuję z radością.

Dziękuję ślicznie .

Dziękuję serdecznie.

Papierowe słońca wieszamy w widocznym miejscu i odczytujemy głośno zapisane zdania. Osoby z innych grup podają inne propozycje, które zapisujemy.
Kelner i klient
Dzieci odliczają do dwóch. Osoby będące jedynkami są kelnerami, zaś osoby będące dwójkami- klientami. Gdy muzyka gra osoby będące kelnerami podchodzą do siedzących na krzesłach klientów, pytają co zamawiają, nie zapominając o dobrym wychowaniu, a klienci odpowiadają. Do zabawy używają rekwizytów: tacek, kubeczków, sztućców jednorazowych oraz przyborów szkolnych. Potem następuje zmiana ról.
Zaproszenie
Uczestnicy siedzą na krzesłach ustawionych w kole. Jedno krzesło pozostaje wolne. Osoba, która po prawej stronie ma wolne krzesło, zaprasza dowolną osobę mówiąc: „ Po mojej prawej stronie jest krzesło wolne, zapraszam tu...(wskazuję konkretną osobę mówiąc jej imię oraz nazwę zwierzęcia, które powinna naśladować) np. Maćka jako koguta”. Osoba, która zostanie zaproszona powinna jak najszybciej zająć wolne miejsce. Jeżeli więcej niż jedno dziecko z grupy ma to imię, miejsce zajmuje to, które uczyni to najszybciej. Pozostali wracają na swoje miejsce, a zaprasza osoba, która teraz ma puste miejsce po swojej prawej stronie.

„Czarodziejskie słowa”- proszę, przepraszam, dziękuję.
Wszyscy siedzą w kręgu. Kolejno odliczają od 1 do 3.

1-     są czarodziejskim słowem „proszę”

2-     są czarodziejskim słowem „przepraszam”

3-     są czarodziejskim słowem „dziękuję”

Stojąc wewnątrz kręgu prowadzący wymawia dwa czarodziejskie słowa np. „proszę” i „przepraszam”- osoby, które są tymi „czarodziejskimi słowami” muszą szybko zamienić się miejscami. Na hasło: „czarodziejskie słowa” wszyscy zmieniają miejsca, a prowadzący szybko szuka miejsca w kręgu dla siebie. Ten z uczestników, dla którego zabrakło miejsca w kręgu, staje wewnątrz kręgu i wydaje polecenia.
Ciuchcia osób znających „czarodziejskie słowa”.
Uczestnicy siedzą w kręgu. Prowadzący chodzi wewnątrz w takt skandowanego przez grupę jego imienia: „I Ania, i Ania, i Ania czarodziejskie słowa zna”. Potem wskazuje następną osobę, która podchodzi do niej i kładzie ręce na jej ramiona. W tym czasie wszyscy wypowiadają imię „nowej lokomotywy” skandując tak jak poprzednio. Kolejno zaproszone osoby wchodzą do środka i tak powstaję pociąg.
Pożegnanie
Stojąc w pociągu wszyscy na pożegnanie ściskają lekko ramiona osoby, która stoi przed nimi.

  mgr Danuta - Ewa Wilman Białystok
Autorka jest wychowawcą świetlicy 
w Szkole Podstawowej Nr 45 im. Jana Pawła II w Białymstoku.

  Bibliografia

• Jan Brzechwa : „ Kwoka”

• W: „ Sto bajek”

• Czesław Janczarski: „ Babcia”

• St. Szuchowa. Opowiadanie „Mateuszek na zaczarowanej wyspie”.

• O. Tokarczuk (red.) Grupa bawi się i pracuje UNOS 1994

• R. Pacewicz , R. Robenstaein, M. Thanhoffer: „ Grupa i ruch“

• Z. Zaorska: Pedagogika zabawy,(w:) Edukacja i Dialog1993

• M. Łobocki, W poszukiwaniu skutecznych form wychowania.WSiP Warszawa 1990.

• B.Sowa. Dzieci z zaburzeniami mowy. Warszawa 1990.

• A.Janowski. Uczeń w teatrze życia szkolnego. Warszawa 1989.

• H. Spionek. Zaburzenia psychoruchowego rozwoju dziecka. Warszawa 1968.

• Teksty piosenek: „Dobre zwyczaje” muz. W. Szpilman, sł. Cz. Janczarski

• „Dziwne rozmowy” muz. W. Zaliwski, sł. A. Aleksandrowicz

---