Accessio cedit principali |
Rzecz przyłączona przypada głównej |
Actor sequitur forum rei |
Dla powoda właściwy jest sąd pozwanego |
Alteri stipulari nemo potest |
Nikt nie może przyrzec spełnienia świadczenia dla kogoś innego jak wierzyciel |
Argumenta non numeranda, sed ponderanda sunt |
Dowody należy ważyć a nie liczyć |
Bis de eadem re agere non licet |
Nie wolno procesować się 2 razy w tej samej sprawie |
Confessus pro iudicato est |
Ten, kto się przyznał uważany jest za zasądzonego |
Dura lex, sed lex |
Surowa ustawa, lecz ustawa |
Ei incumbit probatio qui dicit, non qui negat |
Ciężar przeprowadzenia dowodu spoczywa na tym, kto twierdzi, |
Et non facere facere est |
I powstrzymanie się od działania jest działaniem |
Ignorantia iuris nocet, facti non nocet |
Prawa szkodzi, nieznajomość zaś faktu nie szkodzi |
Impossibilium nulla obligatio est |
Zobowiązanie do wykonania świadczenia niemożliwego jest nieważne |
In dubio pro reo |
W razie wątpliwości należy orzec na korzyść oskarżonego |
Is fecit, cui prodest |
Ten uczynił, komu przyniosło to korzyść |
Iuris praecepta sunt haec: honeste vivere, alterum non laedere, suum cuique tribuere |
Nakazy prawa są następujące: żyć uczciwie, drugiego nie krzywdzić, oddać każdemu to co mu się należy |
Iuris prudentia est divinarum atque humanarum rerum notitia, iusti atque iniusti scientia |
Jurysprudencja jest znajomością spraw boskich i ludzkich |
Ius civile vigilantibus scriptum est |
Prawo cywilne pisane jest dla starannych |
Ius est ars boni et aequi |
Prawo jest sztuką tego, co dobre i sprawiedliwe |
Lex posterior derogat priori |
Ustawa późniejsza uchyla wcześniejszą |
Lex retro non agit |
Ustawa nie działa wstecz |
Lex specialis derogat legi generali |
Ustawa szczególna uchyla ogólną |
Mater semper certa est: pater est, quem nuptiae demonstrant |
Matka zawsze jest pewna: ojcem zaś jest ten na kogo wskazuje małżeństwo |
Nemo iudex idoneus in propria causa |
Nikt nie jest odpowiednim sędzią we własnej sprawie |
Nullum crimen, nulla poena sine lege |
Nie ma przestępstwa, nie ma kary bez ustawy |
Nuptias non concubitus, sed consensus facti |
Małżeństwo tworzy nie współżycie fizyczne, lecz zgodne porozumienie |
Omnis definitio in iure civili periculosa est; parum est enim, ut non subverti potest |
Wszelka definicja w prawie cywilnym jest ryzykowna, rzadko bowiem zdarza się, by nie można było jej wywrócić |
Pacta sunt servanda |
Umów należy dotrzymywać |
Quot generationes, tot gradus |
Ile urodzeń, tyle stopni |
Res iudicata pro veritate accipitur |
Rzecz osądzoną przyjmuje się za prawdę |
Reus in exceptione actor est |
W przypadku podniesienia zarzutu procesowego pozwany staje się powodem |
Semel heres, semper heres |
Kto raz zostanie dziedzicem, pozostaje nim na zawsze |
Si in ius vocat, ito |
Jeśli ktoś pozywa (ciebie) do sądu, idź |
Superficies solo cedit |
To, co znajduje się na powierzchni, przypada gruntowi |
Vim vi repellere licet |
Siłę wolno odpierać siłą |
Volenti non fit iniuria |
Chcącemu nie dzieje się krzywda |