J_

B. Polityka wobec administracji - czyli więcej polityki

W dawniejszych ujęciach polityka administracyjna była utożsamiana z polityką wobec administracji: „tak jak polityka zagraniczna jest polityką wobec zagranicy, polityka gospodarcza wobec ekonomiki, polityka prawodawcza wobec prawa itp."⁴⁸ Proponowane tu pojęcie polityki wobec administracji jest węższe i daje wyraz m.in. oddziaływania na administrację sił politycznych działających w danym państwie⁴⁹. J. Boć wyróżniając politykę wobec admini­stracji ukazuje zakres, w jakim może ona wpływać na prawnie określoną ingerencję administracji w sytuacje prawne i życiowe obywateli, tam zwłasz­cza, „gdzie w wyniku jej respektowania organy administracyjne tworzą prawo. Tam zaś, gdzie je stosują, może mieć wpływ na intensywność działań lub na mieszczącą się w granicach prawa merytoryczną treść rozstrzygnięć. Polityka wobec procesu prawodawczego nie może w żadnym przypadku przekroczyć granic uwarunkowań formalnych dla tego procesu", jest bowiem zdetermino­wana" w całości konstytucyjną zasadą państwa prawnego. Wyraźna jest także granica między polityką i prawem: „Prowadzona z zewnątrz wobec administra­cji polityka nie może mieć swego źródła w aktach prawnych rzędu ustawy. Gdy się w nie przekształci, przestaje być polityką i staje się prawem"⁵⁰.

Istotą polityki wobec administracji, w rozważanym tutaj ujęciu, jest to, że jest ona ustalana przez podmioty spoza administracji (podczas gdy polityka administracji jest „wytwarzana w samej administracji" i nie jest „bezpośrednim rozwinięciem treści polityki określonej z zewnątrz"⁵¹). Mechanizm tworzenia tej polityki opiera się na zasadzie podziału władz, a zwłaszcza wyodrębnienia władzy wykonawczej. Idea wzajemnego miarkowania i równoważenia się władz od 200 lat, mimo zmieniających się uwarunkowań, wyznacza sposób patrzenia na administrację publiczną⁵². W świetle tej zasady władza wykonaw­cza, wyposażona w konieczny zakres względnej samodzielności wobec legis­latywy i sądownictwa, kształtuje politykę wewnętrzną państwa i ponosi poli­tyczną odpowiedzialność za stan spraw publicznych, a zarazem podejmuje działalność, polegającą na wykonywaniu zadań w interesie publicznym na podstawie i w granicach prawa. Odpowiednio można wyróżnić dwie funkcje

⁴⁸ J. Wołoch, Polityka administracyjna PRL i problemy ustroju terenowego, Wrocław 1974, s. 24.

« T. Skoczny, op. cit., s. 73.

⁵⁰ J. Boć, Obywatel wobec..., s. 43 i n.

⁵¹ Ibidem.

⁵²1. Lipowicz, Istota administracji, [w:] Prawo administracyjne. Część ogólna, red. Z. Niewiadomski, Warszawa 2000, s. 29 i n.; „[...] idea rządu, którego władza jest ograni­czona poprzez rozdzielenie uprawnień dó rządzenia pomiędzy kilka organów, jest podsta­wową przesłanką koncepcji podziału władzy", pisze R. Ludwikowski, Prawo konstytucyjne porównawcze, Toruń 2000, s. 185 i n.

317

---