Umową nazywamy zgodne oświadczenie woli dwóch stron, zmierzające do ustanowienia, zmiany lub zniesienia stosunku prawnego. Umowa jest czynnością prawną i jest poparta zasadą wolności umów.
Rodzaje umów: nazwana, nienazwana, mieszana, jednostronnie zobowiązująca i zobowiązująca dwustronnie
Odpowiedzialność za szkodę
Odpowiedzialnością za szkodę może być umowa, w której jedna ze stron przyjmuje na siebie obowiązek naprawienia szkody wyrządzonej drugiej stronie przez określone zdarzenia. Naprawienie szkody może nastąpić poprzez: a)przywrócenie rzeczy do stanu poprzedniego (restytucja naturalna), b)zapłatę odszkodowania(restytucja pieniężna)
Siła wyższa to:
zdarzenia których nie można było przewidzieć
zdarzenia którym nie można było zapobiec
zdarzenia które muszą pochodzić z zewnątrz
Pojęcie szkody
Przez szkode należy rozumieć uszczerbek w obecnym i p-rzyszłym majątku, jakiego poszkodowany doznaje wbrew woli. Szkodę stanowi róóżnica między dwoma stanami majątkowymi: tym po wyrządzeniu szkody i tym, który by istniał, gdyby szkody wyrządzono.
Umowy
Odpłatne, gdy obie strony odnoszą z niej korzyści i ponoszą jej ciężary.
Nieodpłatne, gdy tylko jedna ze stron odnosi z umowy korzyści, np. darowizna
Konsesualna dochodzi do skutku przez samo złożenie oświadczeń woli.
Realna wymaga do zawarcia złożenia przez strony oświadczeń woli oraz wydania rzeczy.
Umowa przedwstępna - logika
Dodatkowe zastrzeżenia umowne:
Zadatek, umowne prawo odstąpienia, odstępne.
Czyny niedozwolone
Odpowiedzialność deliktowa to odpowiedzialność za czyny niedozwolone, powodująca powstawanie stosunku zobowiązaniowego regulowanego prawnie.
Odpowiedzialność za wlasne czyny art.415 k.c.- kto zwiny swojej wyrządził drugiemu szkodę, zobowiązany jest do jej naprawienia
Wina polega na wadliwym stosunku psychicznym do podjętego przez nią działania. Umyślna, gdy sprawca chce doprowadzuć do owych szkodliwych skutków lub przynajmniej na nie się godzi.
Nieumyślna: niedbalstwo świadome i nieświadome.
Odpowiedzialność za szkodę może ponosić kilka osób, ponoszą ją także osoby nakłaniające do wyżądzenia szkody, udzielające pomocy.
Uchylić się od odpowiedzialności mogą osoby: małoletnie do lat 13, niepoczytalni, w obronie koniecznej, w stanie wyższej konieczności, bądź stosując samopomoc.
Odpowiedzialność za cudze czyny: odpowiedzialność za czyny osób niepoczytalnych, odpowiedzialność za czyny osób, którym powierzono wykonanie czynności, odpowiedzialność za czyny podwładnych. Należy pamiętać o domniemaniu winy za dwa pierwsze przypadki.
Odpowiedzialność przedsiębiorstw stosujących siły przyrody oparta jest na zsadzie ryzyka i może się uwolnić od odpowiedzialnościgdy szkoda powstała;
a)Wskutek działania siły wyższej
b)z wyłączeniem winy poszkodowanego
c)z wyłączenniem winy osoby, za którą przedsiębiorstwo nie odpowiada
Odpowiedzialność kierowców itp.również podlega zasadzie ryzyka.
Na zasadzie ryzyka oparte są także odpowiedzialności za: zwierzęta, szkody wyrządzone wyrzuceniem rzeczy lub wylaniem płynu z pomieszczenia, szkody wyrządzone zawaleniem się budowli
Wykonanie zobowiązań
Dłuznik powinien wykonać zobowiązanie zgodnie z jego treścią oraz w sposób odpowiadający celowi społeczno gospodarczemu, zasadom współżycia społecznego i ustalonym zwyczajom.
Potrącenie: muszą istnieć dwie wzajemne wierzytelności, wierzytelności te muszą zachodzić między tymi samymi osobami, Swiadczenia muszą być tego samego rodzaju, obie wierzytelności muszą byś wymagalne i zaskarżalne
Cesja wierzyciel przenosi swoją wierzytelność na nowego wierzyciela. Przejęcie długu jest umową, na mocy której nowy dłużnik przejmuje istniejący dłu i wstę puje w miejsce dawnego dłużnika
Przez Umowę sprzedaży sprzedawca zobowiązuje się przenieść na kupującego własność rzeczy i wydać mu rzecz, a kupujący zobowiązuje się rzecz odebrać i zapłacić sprzedawcy cenę. Sprzedawca jest zobowiązany z tytułu rękojmii, wymienić wadliwy przedmiot w określonym czasie itd.
Umowa o dzieło - przyjmujący zamówienie zobowiązuje się do wykonania oznaczonego dzieła, a zamawiający do zapłaty wynagrodz.
Umowa najmu - wynajmujący zobowiązuje się oddać najemcy rzecz do używania przez cały czas oznaczony lub nie oznaczony, a najemca zobowiązuje się płacić wynajmującemu umówiony czynsz
Umowa dzierżawy - wydzierżawiający zobowiązuje się oddać dzierżawcy rzecz do używania i pobierania pożytków przez czas oznaczony lub nieoznaczony, a dzierżawca zobowiązuje się płacić określony czynsz.
Umowa pożyczki - dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność boirącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy gatunkowo oznaczonych, a biorący zobowiązuje się zwrócić taką samą ilość pieniędzy albo rzeczy tego samego gatunkub i jakości.
Umowa użyczenia - użyczający zobowiązuje się zezwolić biorącemu, przez czas oznaczony lub nie oznaczony, na bezpłatne używanie oddanej mu rzeczy.
Umowa zlecenia - przyjmujący zlecenie zobowiązuje się do dokonania określonej czynności prawnej dla zleceniodawcy.
Umowa przechowania - przechowawca zobowiązuje się zachować w stanie nie pogorszonym rzecz ruchomą oddaną mu na przechowanie.
Umowa Hotelowa - hotel zoboiązuje się dac gościowi używanie pokoju, apartamentu lub miejsca w hotelu oraz spełniać ewentualne dodatkowe usługi i świadczenia, a także czuwać nad wniesionymi przez gościa rzeczami, w zamian za umówioną zapłatę.
Poręczenie jest umową, w której poręczyciel zobowiązuje się do wykonania zobowiązania dłużnika w przypadku, gdyby dłużnik zobowiązania nie wykonał.
Umowa darowizny - darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku.
Papiery wartościowe
Papierami wartościowymi nazywamy dokumenty stwierdzające istnienie pewnych praw i wyposażone w taki przywilej, że realizacja praw w nich wymienionych możliwa jest wyłącznie na podstawie przedłożenia lub zwrotu takich dokumentów.
Rodaje papierów - a)imienne, b)papiery na zlecenie, c)papiery na okaziciela.
Weksel to sporządzony w przewidzianej prawem formie dokument, zobowiązujący wystawcę lub wskazaną przez niego osobę do bezwarunkowego zapłacenia w oznaczonym czasie i do rąk określonej osoby wymienionej w tym dokumencie kwoty pieniężnej.
Czek jest papierem wartościowym zawierającym skierowane do banku polecenie wypłacenia okazicielowi lub określonej imiennie osobie podanej w nim kwoty pieniężnej z rachunku wystawcy.
Prawo spadkowe
Pr. Spadk. To zespół przepisów regulujących losy majątku pozostawionego przez zmarłą osobę fizyczną. W szczególności przejście tego majątku, a więc praw i obowiązków majątkowych zmarłego, na inne osoby prawne i fizyczne.
Spadek to ogół majątkowych praw i obowiązków zmarłego w chwili śmierci.
Spadkodawca to zmarły, którego śmierć zapoczątkowuje proces dziedziczenia. Może być tylko osobom fizyczną.
Spadkobierca to osoba, która dziedziczy lub mogłaby dziedziczyć po zmarłym, może być osobom fizyczną lub prawną.
Dziedziczenie jest podstawowym mechanizmem przenoszenia prawa własności majątku spadkowego. W jego wyniku spadkobierca z mocy prawa nabywa całość lub część spadku.
Zapis jest zawartym w testamencie rozporządzeniem spadkodawcy, zobowiązującym spadkobiercę do spełnienia określonego świadczenia na rzecz wskazanej w zapisie osoby.
Dziedziczenie ustawowe, gdy brak jest testamentu lub gdy jest on nieważny. W pierwszym rzędzie dziedziczą dzieci i małżonek w równych częściach, jeżeli brak dzieci to dziedziczą rodzice i małżonek spadkodawcy, w innych przypadkach dziedziczą krewni w zależności od bliskości pokrewieństwa, a jeśli nie ma żadnych zstępnych spadek przechodzi na własność skarbu państwa.
Dziedziczenie testamentowe
Testament jest jednostronną czynnością prawną, może go sporządzić tylko osoba mająca pełną zdolność do czynności prawnych, może być w każdej chwili odwołany bądź zmieniony. Każdy nowy testament uchyla poprzedni.Test. jest nieważny w trzech przypadkach:
a)Jeżeli został sporządzony w stanie wyłączającym świadome albo swobodne podjęcie decyzji i wyrażenie woli
b)Gdy sporządzono go pod wpływem błędu uzasadniającego przypuszczenie, że gdyby spadkodawca nie był pod jego wpływem, nie sporządziłby testamentu tej treści
c)Jeżeli zost. sporzą. pod wpływem groźby.
Rodzaje testamentów:
1)zwykłe: a) holograficzny (własnoręczny), b) notarialny - powstający w ten sposób, że spadkodawca ustnie oświadcza notariuszowi swoją ostatnią wolę, a ten nadaje jej formę aktu notarialnego; c) allograficzny-powstaje przez oświadczenie woli złożone przez spadkodawcę ustnie wójtowi gminy lub innemu stale urzędującemu członkowi władz gminy w obecności dwóch świadków. Wszyscy obecni podpisują protokół wraz z umieszczoną datą.
2)szczególne: a) ustny; można go sporządzić w dwóch przypadkach: primo - jeżeli zachodzi możliwość rychłej śmierci spadkodawcy, secundo - gdy niemożliwa jest zwykła forma(np. wskutek odizolowania ze względu na chorobę zakaźną), w obu przypadkach potrzeba 3 świadków; b)podczas podróży statkiem lub samolotem polskim można przekazać swą ostatnią wolę dowódcy lub zastępcy przy 2 świadkach, potem spisany i podpisany przez obecnych.
Testamenty c.d.
c)wojskowy - w czasie wojny, mobilizacji, albo podczas niewoli
Wszystkie formy testamentów szczególnych są ograniczone w czasie i tracą one moc po upływie sześciu miesięcy od daty ustania zagrożenia
Zachowek ogranicza swobodę spadkodawcy w rządzeniu spadkiem po śmierci, służy przede wszystkim ochronie interesów członków rodziny spadkodawcy. Przysługuje on małżonkom, zstępnym oraz rodzicom, każda z wymienonych osób może żądać od spadkobiercy połowy wartości udziału spadkowego
Wydziedziczenie osoby uprawnionej do zachowku może zajść wtedy gdy os. ta:
a) wbrew woli spadkodawcy postępuje uporczywie sprzecznie z zasadami współrzycia społecznego; b)dopuściła się względem spadkodawcy albo jednej z najbliższych mu osób umyślnego przestępstwa przeciwko życiu, zdrowiu lub wolności, albo rażącej obrazy czci; c)upoprczywie nie dopełnia wobec spadkodawcy obowiązków rodzinnych.
Spadkobierca może:
1)przyjąć spadek bez ograniczeń odpowiedzialności za długi(przyjęcie proste)
2)przyjąć spadek z ograniczeniem odpowiedzialności za długi(przyjęcie z dobrodziejstwem inwentarza)
3)odrzucić spadek
Postępowanie cywilne
Należy do sądów powszechnych i rozstrzygane są w nim sprawy z zakresu prawa cywilnego. Wyróżniamy 3 rodzaje: 1)postępowanie rozpoznawcze (proces i postępowania nieprocesowe); 2)postepowanie pomocnicze (postępowanie zabezpieczające, postępowanie w razie zaginięcia lub zniszczenia akt i in.);
3)postępowanie egzekucyjne;