Gospodarowanie - to działalność ludzka, indywidualna i zbiorowa, która prowadzi do zaspokojenia potrzeb człowieka. Działalność ta polega na porównywaniu korzyści orazkosztów i jest połączona z wyborem najlepszej dostępnej możliwości.
Proces gospodarowania obejmuje:
podział wytworzonych dóbr i usług,
wymianę podzielonych dóbr i usług,
konsumpcję wymienionych dóbr i usług, a więc użytkowanie dóbr, korzystanie z usług i spożywanie określonych dóbr.
Gospodarowanie jest rodzajem ludzkiej aktywności mającej charakter „wielowymiarowy”, jako że przejawia się w różnych aspektach życia społecznego. Oznacza to, że w zależności od tego, z punktu widzenia którego z wymiarów gospodarowanie będzie rozpatrywane, inne kryteria wyboru uznane zostaną za racjonalne. W przypadku dominacji jednego z wymiarów, decyzje o alokacji zostaną podjęte na podstawie kryteriów związanych tylko z tym wymiarem.
W związku z tym wyróżnia się następujące wymiary gospodarowania:
Wymiar techniczno-produkcyjny: Rozpatrywanie gospodarowania z punktu widzenia wymiaru techniczno-produkcyjnego oznacza skupienie uwagi na produkcji, czyli przetwarzaniu określonych, fizycznych nakładów, na pewien, również fizyczny produkt, za pomocą danej technologii wytwarzania. Kryterium wyboru jest produktywność czynników wytwórczych.
Wymiar ekonomiczny: Wymiar ekonomiczny wymusza rozróżnienie mikro- i makroekonomii. Z punktu widzenia mikroekonomii, kryterium wyboru jest wysokość uzyskanegozysku, z punktu widzenia makroekonomii - kombinacja celów polityki gospodarczej, najczęściej sprowadzająca się do kryterium zrównoważonego wzrostu.
Wymiar przestrzenno-ekologiczny: Wymiar przetrzenno-ekologiczny uwzględnia takie kryteria alokacji jak: ład przestrzenny i równowaga ekologiczna.
Wymiar społeczno-polityczny: Wymiar społeczno-ekonomiczny, jest wynikiem konfliktów powstających przy próbie podjęcia dezycji na postawie wyżej wymienionych wymiarów. W wymiarze społeczno-ekonomicznym następuje społeczne wartościowanie zaistniałych rozbieżności oraz ewentualna hierarchizacja preferencji techniczno-produkcyjnych, ekonomicznych i przestrzenno-ekologicznych.
Wymiar etyczny: W związku z faktem, iż postulaty społeczno-ekonomiczne w praktyce często sprowadzają się do realizowania celów politycznych, wymiar etyczny ma za zadanie wartościować podejmowane decyzje na dobre i złe.
Gospodarowanie, czyli działalność gospodarcza ludzi, odbywa się ciągle, ze względu na odnawialność i rozwój ludzkich potrzeb. Dlatego tez mówimy o powtarzających się procesach gospodarczych. Procesy te zachodzą w sferze produkcji, podziału, wymiany i konsumpcji dóbr. Określamy ja łącznie mianem procesu gospodarowania. Miedzy poszczególnymi sferami procesu gospodarowania istnieją różnorodne powiązania. Tak na przykład forma uczestnictwa ludzi w podziale rezultatów produkcji zależy od tego, czy są właścicielami przedsiębiorstw produkcyjnych, czy tez zatrudnionych w nich pracownikami najemnymi . Do właścicieli nalezą wytworzone produkty i dochody z tytuły tych sprzedaży, zaś do pracowników najemnych place, czyli wynagrodzenie za prace. Sfera szeroko pojmowanej produkcji cieszy się szczególnym zainteresowaniem ekonomii, gdyż jeśli pominiemy dobra wolne, przedmiotem podziału wymiany i konsumpcji jest to, że zostało wcześniej wytworzone i wzajemne powiązania miedzy produkcja a konsumpcją. Z jednej strony, określa konsumpcje , gdyż konsumować można to co zostało wytworzone.