Zaskarżenie uchwał jednostek samorządu terytorialnego, Politologia, Politologia II, Samorząd


Zaskarżenie uchwał jednostek samorządu terytorialnego

Magdalena Burzańska

2 rok politologia, stacjonarne

Specjalność: administracja samorządowa i praca socjalna

Przedmiot: postępowanie administracyjne i sądowo-administracyjne

Organy nadzoru

Ingerencje organów nadzoru najczęściej skierowane są do konkretnych aktów wydawanych przez organy jednostek samorządu terytorialnego. Akty te przybierają formę uchwał, zadziej zarządzeń. Konstytucja PR z 1997 r., w artykule 171 ust. 2jasno wymienia organy nadzoru samorządu terytorialnego „ organami nadzoru nad działalnością jednostek samorządu terytorialnego są Prezes Rady Ministrów i wojewodowie, a w zakresie spraw finansowych regionalne izby obrachunkowe”.

Zdaniem Bogdana Dolnickiego wyłącznie rozstrzygnięcia wydane przez te organy (określone w Konstytucji organami nadzoru) dotyczące uchwał samorządu terytorialnego nazwać można rozstrzygnięciami nadzorczymi. Podstawowa kompetencja nadzorcza, jaką jest rozstrzygniecie nadzorcze, może być stosowana wobec:

- uchwał rady gminy i zarządzeń wójta (burmistrza, prezydenta miasta)

- uchwał sejmiku województwa, uchwał zarządu województwa, ale tylko tych które nie są aktami woli w sprawach majątkowych

-uchwał organów związkowych komunalnych, o ile akty te nie dotyczą spraw podlegających nadzorowi nad przestrzeganiem prawa.

Co w takim razie z funkcją Naczelnego Sądu Administracyjnego wobec uchwał samorządu? Zdaniem Kijowskiego NSA nie można uznać za organ nadzorczy nad samorządem terytorialnym. Rozpoznawanie skarg na uchwały, działania lub zaniechania organów samorządowych należy do sfery wymiaru sprawiedliwości. Działalność NSA zależy zaliczyć do sądowej kontroli administracji publicznej. Natomiast podkreślenia wymaga stale rosnąca rola sądu administracyjnego nad samorządem terytorialnym. Szczególnie dobitnie wyraża się ona w zasadzie ochrony samodzielności gmin przed ingerencjami nadzorczymi.

Oprócz organów nadzoru wymienionych w Konstytucji oraz ustawach samorządowych zaistnieć mogą organy, które niejako ubocznie posiadać będą kompetencje nadzoru w stosunku od samorządu. Na przykład art. 89 ustawy o samorządzie gminnym stanowi, iż konkretny przepis prawa może uzależniać ważność rozstrzygnięcia organu gminy od jego zatwierdzenia, uzgodnienia lub zaopiniowania przez inny organ. Związany z tym jest również obowiązek przedłożenia rozstrzygnięcia temu organowi. Inne zapisy odnajdujemy w ustawie o administracji rządowej w województwie:

  1. w zakresie spraw powierzonych, o których mowa w art. 33 ust. 1. wojewoda może wstrzymać wykonywanie uchwał organów gminy, powrotu lub samorządu województwa i przekazać ją do ponownego rozpatrzenia, wskazując zaistnienie uchybienia oraz termin jej ponownego uchwalenia

  2. jeżeli uchwała organów gminy, powiatu lub samorządu województwa podjęta w wyniku ponownego rozpatrzenia nie uwzględnia wskazań o których mowa w ust. 1 wojewoda może uchylić uchwałę i wydawać w to miejsce zarządzenie, informując o tym właściwego ministra

  3. Zarządzenie o którym mowa wchodzi w życie po upływie 30 dni od daty jego wydania, chyba że w tym czasie właściwy minister wyda inne rozstrzygnięcie

Ustawy o samorządzie gminnym, powiatowym i wojewódzkim przewidują liczne środki nadzorcze. W doktrynie klasyfikowano te środki w różnorodny sposób. W tej pracy przyjmuję podział ustawowy środków nadzorczych dotyczący zadań własnych samorządu na: informacyjno - doradcze, korygujące i personalne.

Na wójcie, staroście, marszałku oraz przewodniczącym zarządu związku komunalnego ciąży ustawowy obowiązek przedłożenia uchwał lub zarządzenia wojewodzie lub regionalnej izbie obrachunkowej. Mowa tu zarówno o uchwałach podejmowanych w zwykłym trybie przez radę, sejmik, zgromadzenie, zgromadzenie związku, jak i ewentualnych uchwał porządkowych rad gmin lub rad powiatu. Owy obowiązek (następujący z urzędu, tzn. że odrębne wezwanie organu nadzoru nie jest potrzebne) stanowi czynność poprzedzającą wszczęcie postępowania nadzorczego.

Wstrzymanie wykonywania uchwały

Wszczęcie postępowania nadzorczego następuje na podstawie swobodnej oceny informacji na temat kolizji uchwały lub zarządzenia z prawem. Jak bardzo prawdopodobne jest wskazanie naruszenia prawa. Natomiast wstrzymanie wykonania na już charakter uznaniowy. Środek ten w przepisach ustawy o samorządzie terytorialnym został ukształtowany w formie fakultatywnej i obligatoryjnej. Z fakultatywnym wstrzymaniem wykonywania uchwały organu gminy lub powiatu mamy do czynienia w przypadku wszczęcia postępowania w sprawie stwierdzenia jej nieważności. Organ nadzoru nie może bowiem w momencie wszczęcia postępowania zarządzić wstrzymanie wykonywania uchwały. Obligatoryjne wstrzymanie występuje wyłącznie w gminie i dotyczy uchwały budżetowej, co do której w wyniku przeprowadzonego przez organ nadzorczy (regionalną izbę obrachunkową) powstępowania w sprawie stwierdzenia nieważności jej całości lub części. Możliwość wniesienia skargi do sądu administracyjnego nie zezwala jednak na dalsze wykonywanie uchwały objętej nieważnością do czasu wydania orzeczenia sądowego lub upływu terminu do wniesienia skargi.

Wstrzymanie wykonywania aktu może dotyczyć tylko takiego aktu, który podlega wykonaniu. Na gruncie art. .61. p.s.a. nie ma już wątpliwości, że zarówno właściwy organ administracyjny, jak i sąd administracyjny są uprawnione do wstrzymania wykonywania decyzji, postanowienia, innych aktów lub czynności z zakresu administracji publicznej dotyczących uprawnień lub obowiązków wynikających z przepisów prawa, jak również uchwał organów jednostek samorządu terytorialnego i ich związków.

Stwierdzenie nieważności uchwały lub zarządzenia

Realizowanie kompetencji nadzorczych wymaga podejmowania czynności przypominających w pewnym stopniu procedurę administracyjną, i to do tego stopnia, że ustawy każą w tym zakresie odpowiednio stosować przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego. Dlatego istnieje konieczność określenia reguł które rządzą czynnościami nadzorczymi. Różnica jest jednak istotna - prawo nie zna postępowania nadzorczego prowadzonego na wniosek, czy to organu jednostki, czy innej osoby trzeciej. Postępowanie nadzorcze wszczynane jest zawsze z urzędu, ( sprawowanie nadzoru z urzędu) rozstrzygnięcie nadzorcze zaś nie może być przez osobę trzecią zaskarżone do sądu administracyjnego. Dlatego osoba trzecia nie może zarzucić organowi nadzoru, że odmówiła wszczęcia postępowania nadzorczego wbrew żądaniu zainteresowanej osoby, skoro nie ma osoby legitymowane do żądania wszczęcia postępowania nadzorczego, to nie ma również odmowy spełniania żądania.

Nie ma prostej, zawsze aktualnej zależności między otrzymaniem uchwały lub zarządzenia organu jednostki samorządu terytorialnego oraz początkiem postępowania nadzorczego. Regułą jest tzw. nadzór następczy dający organowi nadzorczemu prawo do stwierdzenia nieważności uchwały lub zarządzenia. Jeżeli uchwała lub zarządzenia nie zostanie podważone w przepisanym trybie, staje się prawomocne i wykonalne. Po otrzymaniu uchwały lub zarządzenia organu nadzoru nie musi prowadzić postępowania nadzorczego.Wyjątkiem jest nadzór uprzedni (prewencyjny) realizowany przez organ nadzoru, gdy na organie samorządowym ciąży ustawowy obowiązek uzgodnienia projektu rozstrzygnięcia z organem nadzoru. Wojewoda lub RIO po otrzymaniu uchwały lub zarządzenia organu samorządowego nie musi wszczynać postępowania nadzorczego. Uczyni to dopiero wówczas, gdy dojdzie do wniosku, że uchwała wzbudzi jego wątpliwości co do zgodności z prawem. Ocenie organu nadzorczego podlegają w tym postępowaniu w sprawie stwierdzenia nieważności warunki formalne powstania uchwały i jej treść materialna. Organ ten może orzec o nieważności uchwały w całości lub w części, zaś w przypadku nieistotnego naruszenia prawa wskazać jedynie, iż takie naruszenie miało miejsce. Elementy takiego orzeczenia nadzorczego wymienione w art. 91 ust. 3 ustawy o samorządzie gminnym, w art. 79 ust.3 ustawy o samorządzie powiatowym, i są nimi: uzasadnienie faktyczne i prawne oraz pouczenie o możliwości wniesienia skargi do sądu administracyjnego.

W sytuacji gdy organ nadzoru w terminie 30 dni od doręczenia mu uchwały nie stwierdził we własnym zakresie jej nieważności może tego dokonać jedynie sąd administracyjny na skutek skargi wniesionej przez ten organ. Wszelkie uprawnienia nadzorcze, łącznie z możliwością zawieszenia zaskarżonej uchwały, przechodzą wówczas na sąd. Gdyby jednak do podjęcia uchwały upłynął rok, to nie można stwierdzić jej nieważności, chyba że został naruszony 7dniowy termin do jej przedłożenia organowi nadzoru. Jeżeli jednak istnieją przesłanki do stwierdzenia nieważności, orzeka się o niezgodności uchwały z prawem.

Uchylenia uchwały i wydanie zarządzenia zastępczego

W sytuacji gdyby uchwała organu gminy w wyniku ponownego rozpatrzenia sprawy nie uwzględniała wskazówek wojewody, jest on uprawniony do jej uchylenia i wydania zarządzenia zastępczego. Ciąży na nim obowiązek zawiadomienia o tym zarządzeniu właściwego ministra. Minister w przedmiotowej sprawie może wydać inne rozstrzygnięcia przed uprawomocnieniem się zarządzenia wojewody. Podobnie jak po wstrzymaniu wykonywania uchwały, tak i tu wydanie zarządzenia zastępczego zostało skonstruowane jako uprawnienie wojewody. Wydaje się jednak, że w przypadku wydania uchwały niezgodnej z prawem w zakresie wykonywania obligatoryjnych zadań zleconych (art. 8 ust. 1( wojewoda powinien być zobowiązany do wydania zarządzenia zastępczego.

Wojewoda ma również możliwość zastosowania środka w postaci wstrzymania wykonania uchwały, która zdaniem wojewody jest sprzeczna z prawem lub niecelowa. Następnie wojewoda przekazuje ją do ponownego rozpatrzenia w terminie określonym przez ten organ. Termin ten błędnie został nazwany „terminem załatwienia sprawy”, gdyż chodzi tu o uchwałę a nie decyzję w sprawie uchylenia. Wraz z terminem wojewoda wskazuje zakwestionowane uchybienia.

Czynności wyjaśniające w postępowaniu nadzorczym

Jeżeli weźmiemy pod uwagę fakt, że

1)dla postępowania nadzorczego aktualne jest kategoria wszczynania procedury

2)jednostce samorządowej przysługuje prawo udziału w tym postępowaniu oraz

3) organ nadzoru powinien rozważyć argumentację jednostki samorządowej

4) organ nadzoru otrzymuje sam tylko tekst uchwały lub zarządzenia bez towarzyszącej dokumentacji itp. - to zdaniem Dolnickiego uzasadniony jest wniosek, że celem postępowania nadzorczego jest nie tylko szczegółowa ocenia postanowień (treści) uchwały lub zarządzenia, ale w równym stopniu wyjaśnienie wszystkich kluczowych okoliczności faktycznych, jakie mogą mieć wpływ na ostateczną ocenę organu nadzoru. Może być konieczne zapoznanie się z protokołem sesji rady, na której podjęto uchwałę, można zażądać przdstawienia opinii, uzgodnień, wniosków, zarzutów, protestów czy innych pism skierowanych do organu przed podjęciem uchwały lub zarządzenia. Braki w czynnościach organu nadzoru w tym zakresie mogą rzutować na późniejszą ocenę prawidłowości rozstrzygnięcia nadzorczego, zasadności ujemnej oceny zakwestionowanej uchwały, co w konsekwencji może doprowadzić sąd do konkluzji, że należy uchylić rozstrzygnięcia nadzorcze, jako podjęte bez szczegółowego wyjaśnienia wielu istotnych okoliczności bądź wydane przedwcześnie.

Zaskarżenie uchwał

Inną ważną dla wielu obywateli sprawę terminów wnoszenia skarg na uchwały lub zarządzenia organów samorządu terytorialnego rozstrzygnął Naczelny Sąd Administracyjny. Chodzi o uchwały lub zarządzenia zaskarżane na podstawie art. 101 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym. Przepis ten przewiduje, że jeśli interes prawny lub uprawnienie zostały naruszone uchwałą lub zarządzeniem podjętym przez organ gminy dotyczącym administracji publicznej można - po bezskutecznym wezwaniu do usunięcia naruszenia - zaskarżyć je do sądu administracyjnego. Odpowiednikami tego artykułu są art. 87 i 88 ustawy o samorządzie powiatowym oraz art. 90 i 91 ustawy o samorządzie województwa. Przed wniesieniem skargi do sądu administracyjnego skarżący ma obowiązek wezwać (na piśmie!) organ do usunięcia naruszenia, a to wezwanie musi się okazać bezskuteczne. A więc albo otrzyma odpowiedź odmowną, albo nie dostanie jej w ogóle. Skargi dotyczą różnych sfer życia, np. planowania przestrzennego, budownictwa, edukacji, ochrony zdrowia, handlu i usług. Po przeprowadzonej w 2004 r. reformie sądownictwa administracyjnego pojawiły się wątpliwości, czy do skarg wnoszonych w trybie art. 101 ust. 1 usg stosuje się, czy też nie stosuje art.53 §2 ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (ppsa). Przepis ten przewiduje, że w określonych sytuacjach skargę wnosi się w terminie 30 dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa. A jeśli jej nie udzielił -w ciągu 60 dni od wniesienia wezwania. Rozbieżne orzecznictwo NSA spotęgowało wątpliwości. Ukształtowały się bowiem dwa odmienne poglądy na dopuszczalność stosowania art. 53 § 2 ppsa w sprawach skarg z art. 101 usg. Od diametralnie różnej interpretacji składów orzekających zaczęło zależeć, czy skarga, wnoszona nieraz przez całe grupy ludzi (np. w razie uchwalenia niekorzystnego dla nich planu zagospodarowania), zostanie przez sąd rozpatrzona, czy odrzucona z powodu naruszenia terminu. W tej sytuacji konieczne stało się przyjęcie jednolitych zasad.

W uchwale podjętej na wniosek prezesa NSA siedmioosobowy skład NSA ustalił, że art. 53 § 2 ppsa ma zastosowanie do skarg wnoszonych na podstawie art. 101 usg. Terminy zostały tu powiązane z wezwaniem do usunięcia naruszenia prawa. Jeżeli organ udzieli odpowiedzi na takie wezwanie, skargę trzeba wnieść w ciągu 30 dni od dnia doręczenia odpowiedzi. W razie gdy organ nie odpowie, skarżący powinien wnieść skargę w terminie 60 dni od daty wniesienia wezwania. W razie doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie przed upływem 60 dni od dnia jej doręczenia zaczyna biec termin 30 dni obliczany od tej daty, jeśli skarżący nie wniósł już skargi. Uchwała (podjęta przy jednym zdaniu odrębnym) odnosi się także do skarg na zarządzenia organu gminy w sprawach administracji publicznej (sygn. II OPS 2/07). Odwołując się do przykładu z miesięcznika „Wspólnota” - zauważyć można, iż powyższy wyrok nie koniecznie ułatwiał sprawę. Grupa rodziców z gminy B. wezwała radę do usunięcia naruszenia prawa w związku z wydaniem uchwały w przedmiocie likwidacji gimnazjum publicznego. Przewodniczący rady pismem z 21 maja 2008 r. poinformował skarżących, że sprawa likwidacji szkoły będzie przedmiotem rozważań na najbliższej sesji rady (tj. 19 czerwca 2008 r.). Jednak na sesji nie podjęto uchwały w sprawie udzielenia odpowiedzi na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa. W związku z tym skarżący wnieśli sprawę do wojewódzkiego sądu administracyjnego. Sąd odrzucił skargę z uwagi na niedochowanie terminu do zaskarżenia.
Skarżący zwrócili się więc do sądu wyższej instancji, podnosząc błędne ustalenie terminu wniesienia skargi. W uzasadnieniu napisali, że zgodnie ze stanowiskiem Sądu Najwyższego z 5 stycznia 2005 r. (sygn. akt. III RN 54/00) „negatywne stanowisko organu gminy co do usunięcia naruszenia prawa może być ujawnione i zakomunikowane wzywającemu w każdy sposób, który dostatecznie ujawnia odmowę dokonania żądanego usunięcia naruszenia interesu". Rozpatrując sprawę, Naczelny Sąd Administracyjny uznał przede wszystkim, że skarżący spełnili przesłankę z art. 101 ust. 1 ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym, tzn. wezwali organ do usunięcia naruszenia przed wniesieniem skargi do sądu. Ich prawo do kwestionowania uchwały płynie z interesu prawnego, jaki mają rodzice dzieci likwidowanego gimnazjum. Jeśli chodzi o kwestię terminu do złożenia skargi sąd odniósł się do uchwały NSA z 2 kwietnia 2007 r. (sygn. akt II OPS 2/07), w której stwierdzono, że art. 53 par. 2 ustawy z 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (DzU z 2002 r. nr 153, poz. 1270 ze zm.) stosuje się również do tzw. skargi powszechnej (czyli skargi wnoszonej na podstawie art. 101 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym). Sąd rozpatrujący skargę kasacyjną rodziców przychylił się do zaprezentowanej interpretacji i również uznał, że wspomniany przepis art. 53 par. 2 wprowadza dwa terminy do wniesienia skargi: 30-dniowy (jeśli właściwy organ udzieli odpowiedzi na wezwanie) i 60-dniowy (jeśli nie udzieli odpowiedzi). W przypadku wniesienia wezwania do usunięcia naruszenia prawa zaczyna biec termin 60-dniowy. Jeśli organ wezwany doręczy odpowiedź na wezwanie to terminu 60-dniowego się nie stosuje i właściwy staje się termin 30-dniowy, który liczy się od dnia doręczenia odpowiedzi. Zatem jeśli wnioskujący nie otrzyma odpowiedzi od organu wezwanego, to w terminie nieprzekraczającym 60 dni od dnia wniesienia wezwania powinien wnieść skargę. Ze stanu faktycznego sprawy wynika, że rodzice wezwali radę gminy B. do usunięcia naruszenia interesu prawnego, ale organ nie udzielił żadnej odpowiedzi. Nie można bowiem uznać pisma przewodniczącego rady gminy o tym, że sprawa będzie rozpatrywana na najbliższej sesji rady, za udzielenie odpowiedzi. Według NSA, samo odbycie sesji nie oznacza udzielenia odpowiedzi na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, o którym mowa w art. 53 par. 2. Rada gminy nie wypowiedziała się bowiem w formie do tego przewidzianej, tj. uchwały, co jest równoznaczne z jej nieudzieleniem. Jak zaznaczył sąd, forma poinformowania wzywających o zajętym stanowisku rady nie jest tożsama z podjęciem stosownego rozstrzygnięcia (uchwały dotyczącej usunięcia naruszenia prawa). W związku z tym organ gminy nie zajął stanowiska w sprawie i dlatego zastosowanie ma 60-dniowy termin, który i tak skarżący przekroczyli. Instytucją procesową w zakresie sprawowania nadzoru nad działalnością gminną jest bez wątpienia prawo zaskarżenia wadliwej uchwały do sądu administracyjnego na podstawie art. 91 ust. 3 ustawy o samorządzie gminnym. To czy organ nadzoru będzie miał prawo skorzystania z tego uprawnienia, będzie musiało być rozważone w każdym konkretnym przypadku. Albowiem zaskarżenie uchwały do sądu będzie ściśle zależało od rodzaju podjętego przez wojewodę postępowania nadzorczego. Zatem prawo uruchomienia postępowania sądowego w sprawie nieważności uchwały organu gminy będzie aktualizowało się gdy nie doszło do wydania rozstrzygnięcia nadzorczego z uwagi na przekroczenie zakreślonego ustawą terminu trzydziestu dni, jak także, gdy sformułowana wcześniej ocenia legalności części uchwały okaże się nieprawidłowa ponieważ poza zakwestionowanymi uchwałami uzasadnione wątpliwości budzą także inne fragmenty badanego aktu

Bibliografia:

1. Konstytucja RP z 3 kwietnia1997, Dz.U. 1997 nr 78 poz. 483

2. Ustawa o samorządzie gminnym z dnia 8 marca 1990, Dz. U. z 1990 r. Nr 16, poz. 95

3. Ustawa o samorządzie powiatowym z dnia 5 czerwca 1998, Dz. U. z 1998 r. Nr 91, poz. 578

4. Ustawa o samorządzie wojewódzkim z dnia 5 czerwca 1998, Dz. U. z 1998 r. Nr 91, poz. 578

5. Ustawa o administracji rządowej w województwie z dnia 5 czerwca 1998, Dz.U. Nr 91, poz. 577

6. Wyrok NSA z 13 czerwca 2000 r., II SA/Łd 204/00 oraz Wyrok z 19 listopada 1999r., SA/Kr 1884/98.

7. Bandarzewski K., Chmielewski P., Kisiel W., Prawo samorządu terytorialnego w Polsce, Warszawa 2006.

8. Dolnicki B., Samorząd terytorialny, zagadnienia ustrojowe, Zakamycze 1999.

9. Dolnicki B., Skarga organu nadzoru do sądu administracyjnego, Uniwersytet Śląski, referat,[w:]http://www.wuwr.com.pl/index.php?page=shop.browse&option=com_virtuemart&Itemid=3

10. Kijowski D.R.,, System nadzoru nad samorządem terytorialnym, Kancelaria Prezesa Rady Ministrów, Warszawa 1998.

11. Z. Leoński Z., Ustrój samorządu terytorialnego w RP, Poznań 1991.

Konstytucja RP z 3 kwietnia1997, Dz.U. 1997 nr 78 poz. 483

B. Dolnicki, Samorząd terytorialny, zagadnienia ustrojowe, Zakamycze 1999, s. 177

K. Bandarzewski, P. Chmielewski, W. Kisiel, Prawo samorządu terytorialnego w Polsce, Warszawa 2006, s. 308.

D.R. Kijowski, System nadzoru nad samorządem terytorialnym, Kancelaria Prezesa Rady Ministrów, Warszawa 1998, s. 18.

Ustawa o samorządzie gminnym z 8 marca 1990 r., Dz.U.2001.142.1591

Ustawa o administracji rządowej w województwie z 5 czerwca 1998 r., Dz.U. Nr 91, poz. 577.

Ustawa o samorządzie gminnym, art. 91 ust. 2. oraz Ustawa o samorządzie powiatowym, art. 79 ust.2.

B. Dolnicki, Samorząd terytorialny…,s. 182.

Ustawa o samorządzie gminnym, art., 98, ust. 5.

K. Bandarzewski, P. Chmielewski, W. Kisiel, Prawo samorządu terytorialnego…, s. 342.

ibidem, s. 337.

Art. 91 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym, art., 79 ust. 1 ustawy o samorządzie powiatowym, i art. 82 ust. 1 ustawy o samorządzie wojewódzkim.

B. Dolnicki, s. 179.

Ibidem, s. 185.

Z. Leoński, Ustrój samorządu terytorialnego w RP, Poznań 1991, s. 125.

Ibidem, s. 129.

B. Dolnicki, s. 190.

Wyrok NSA z 13 czerwca 2000 r., II SA/Łd 204/00 oraz Wyrok z 19 listopada 1999r., SA/Kr 1884/98.

Wyrok NSA z 2 kwietnia 2007, sygn. II OPS 2/07, [w:] www.orzeczenia.nsa.gov.pl

Udzielenie odpowiedzi przez organy gminy, „Wspólnota” 27 lipca 2007.

B. Dolnicki, Skarga organu nadzoru do sądu administracyjnego, Uniwersytet Śląski, referat, [w:] http://www.wuwr.com.pl/index.php?page=shop.browse&option=com_virtuemart&Itemid=3



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
USTAWA.o hodach jednostek samorządu terytorialnego, Politologia
SAMORZĄD TERYTORIALNY, POLITOLOGIA
Prawo samorządu terytorialnego, Politologia, Samorząd i polityka lokalna
Ustrój samorządu terytorialnego (R), Politologia, Samorząd i polityka lokalna
Katarzyna Kańtoch DSA II Procedura budżetowa budżetu państwa i jednostki samorz±du terytorialnego
dr Andrzej Buczek, prawo finansowe, Zasady opracowywania i uchwalania budżeótw jednostek samorządu t
Gospodarka budzetowa jednostek samorzadu terytorialnego
07, Politologia, Politologia II, Polityka Gospodarcza
Wykaz aktow prawa miejscowego stanowionych przez organy jednostek samorzadu terytorialnego, Legislac
DOCHODY JEDNOSTEK SAMORZĄDU TERYTORIALNEGO
Antoszewski - spoleczenstwo obywatelskie, Politologia, Politologia II, Teoria polityki, Teoria polit
teoria - pytania z netu, Politologia, Politologia II, Teoria polityki, Teoria polityki
Gospodarka budżetowa jednostek samorządu terytorialnego-ściąga(1), nauka, ekonomia, EKONOMIA (anetas
CLAUS OFFE - inny tekst, Politologia, Politologia II, Teoria polityki, Teoria polityki, ćwiczenia 1
BUDŻET JEDNOSTKI SAMORZĄDU TERYTORIALNEGO NA PRZYKŁADZIE GMINY MARCISZÓW praca magisterska
Polityka gospodarcza, Politologia, Politologia II, Polityka Gospodarcza
Współczesne systemy polityczne - skrypt z Antoszewskiego i Herbuta, Politologia II rok

więcej podobnych podstron