TRAKTAT z MASTRICHT: podpisany w 1992 r., kłopoty z ratyfikacją przez 12 państw. Traktat wchodzi w życie 1.11.93 r. ( Duńczycy za pierwszym razem nie przyjęli traktatu EWG musiała iść na ustępstwa w takich dziedzinach jak - sprawy socjalne - policja europejska - obywatelstwo eur. - unia monetarna, Podobne problemy były w W. Brytanii. Obawa przed instytucjami ponad narodowymi.
Budowa traktatu. 3 filary 1. Gospodarka 9utworzenie unii monetarnej, modyfikacja wcześniejszych postanowień traktatu rzymskiego i paryskiego. 2. Polityka zagraniczna, obronność 3. Wymiar sprawiedliwości i spraw wewnętrznych.
AD .1. Powołanie Unii Europejskiej celem UE jest osiąganie zrównoważonego postępu społ. Gosp. Po przez stworzenie opszaru pozbawionego wewnętrznych granic Ustanowienie unii gospodarczo walutowej ( 5 kryteriów). 1.dług publiczny poniżej 60% PKB 2. Deficyt budżetowy nie większy niż 3% 3. Wskaźnik inflacji stabilny .Średnia stopa inflacji nie może przekroczyć o 1,5% inflacji z 3 państw członkowskich mających trwale stabilne ceny. Poziom jest nadzorowany przez instytucje UE. 4. Długoterminowa stopa % nie może być większa o2% od stopy procentowej 3 państw członkowskich o najmniejszej stopie inflacji. 5. Granice wahań kursu walutowego +-2,25% .
Modyfikacja poprzednich traktatów : 1. Wspólna polityka rybołówcza 2. Wsp. polit. Socjalna 3. Wsp. pol. W zakresie ochrony środowiska 4. Wzmacnianie konkurencyjności przemysłu wspólnot 5. Rozwój sieci transportowej 6. Ochrona konsumenta 7. Wspólna polityka w zakresie energii i turystyki.
AD.2. Polityka zagraniczna i obronność Ochrona podstawowych interesów UE i jej niezawisłości. Umacnianie bezpieczeństwa unii , zachowanie pokoju i umacnianie bezpieczeństwa międzynarodowego. Rozwój demokracji i poszanowania praw człowieka i podstawowych wolności. Konsultacje i wzajemne wymiany informacji przez państwa członkowskie w zasadniczych sprawach polityki zagranicznej i bezpieczeństwa, wypracowywanie wspólnego stanowiska w tych sprawach. Koordynacja działalności na forum międzynarodowym , współpraca między placówkami dyplomatycznymi. WPZiB org. międzynarodowa przewodniczący Solana Wspólna Polityka Zagraniczna i Bezpieczeństwa. Unia Zachodnioeuropejska odpowiedzialna za politykę militarną ( w planach stworzenie 60 tyś. armii i sił szybkiego reagowania.
AD 3 Wymiar sprawiedliwości i spraw wewnętrznych. Wspólna polityka azylowa i imigracyjna, wspólne regulacje prawne o przekraczanie granic UE przez osoby trzecie. Walka z narkotykami, przestępczością zorganizowaną, terroryzmem. Rys historyczny: Oficjalne nawiązanie stosunków dyplomatycznych między Polską a Europejską Wspólnotą Gospodarczą (EWG) nastąpiło we wrześniu 1988 r. Pierwsze negocjacje dotyczyły umowy o handlu oraz współpracy gospodarczej, którą ostatecznie podpisano w Warszawie 19 września 1989 r. Realizacja umowy spowodowała, że od 1990 r. państwa członkowskie Wspólnot stały się głównym partnerem handlowym Polski.25 maja 1990 r. Polska złożyła w Brukseli oficjalny wniosek o rozpoczęcie negocjacji umowy o stowarzyszeniu ze Wspólnotami Europejskimi. Rezultatem tych rozmów był Układ Europejski ustanawiający stowarzyszenie między Rzeczpospolitą Polską a Wspólnotami Europejskimi i ich państwami członkowskimi (podpisany 16 grudnia 1991 r.). Formalnym potwierdzeniem polskich dążeń do uzyskania członkostwa w Unii Europejskiej było złożenie przez Ministra Spraw Zagranicznych RP 8 kwietnia 1994 r. w Atenach oficjalnego wniosku w sprawie przystąpienia Polski do Unii Europejskiej.8 sierpnia 1996 r. powstał Komitet Integracji Europejskiej (pierwsze inauguracyjne posiedzenie odbyło się 12.11.1996 r.), zespół określonych ustawą ministrów. Jest to instytucja odpowiedzialna za proces integracji europejskiej w Polsce. Na miejsce urzędu Pełnomocnika Rządu do Spraw Integracji Europejskiej oraz Pomocy Zagranicznej powołano Urząd Komitetu Integracji Europejskiej (rozpoczął działalność od 16.10 1996 r., pierwszym szefem była Danuta Hübner), który stał się państwową jednostką organizacyjną obsługującą Komitet Integracji Europejskiej. Realizując politykę integracyjną Rada Ministrów RP 28 stycznia 1997 r. przyjęła Narodową Strategię Integracji, dokument systematyzujący dotychczasowe przedsięwzięcia integracyjne i określający zadania dostosowawcze w okresie bezpośrednio poprzedzającym członkostwo.W marcu 1998 r. Rada Ministrów RP przyjęła Narodowy Program Przygotowania do Członkostwa w Unii Europejskiej (NPPC). Dokument ten określa kierunek koniecznych działań dostosowawczych oraz określa harmonogram ich realizacji, jest aktualizowany co roku, aby był zgodny z kolejnymi wersjami Partnerstwa dla Członkostwa i był spójny ze zobowiązaniami zawartymi w stanowiskach negocjacyjnych.Negocjacje akcesyjne Polski rozpoczęły się 31 marca 1998 r., a zakończyły - 13 grudnia 2002r. Sekcja Orientacji FEOGA finansuje: działania prowadzące do restrukturyzacji i modernizacji rolnictwa Wspólnoty. Funduszem Orientacji i Gwarancji zarządza Komisja, corocznie przyznając każdemu państwu środki finansowe w ramach Sekcji Gwarancji. Środki finansowe Sekcji Orientacji przyznawane są doraźnie. Za bieżące administrowanie środkami Funduszu odpowiadają władze poszczególnych państw członkowskich, które w imieniu Wspólnoty gromadzą środki finansowe oraz regulują wszelkie zobowiązania związane z prowadzoną polityką rolną. Każde państwo ma obowiązek rozliczenia się ze zgodności poniesionych wydatków z przepisami Wspólnoty.
Agenda 2000.
W 1997 r. Komisja Europejska przygotowała projekt radykalnej reformy WPR i związanych z nią funduszy pod nazwą Agenda 2000. Propozycje Komisji były odpowiedzią na nowe wyzwania, które pojawiły się przed Europą, jak np.: liberalizacja światowego handlu towarami rolno-spożywczymi, wzrost popytu na świecie, konieczność troski o środowisko naturalne, rosnące zainteresowanie konsumentów bezpieczeństwem i jakością produktów, a także perspektywa rozszerzenia Unii Europejskiej na wschód. Proponowane przez Komisje reformy zostały zaaprobowane w marcu 1999 r. na spotkaniu szefów państw i rządów w Berlinie.Cele reformy Wspólnej Polityki Rolnej.
rozwój i podniesienie konkurencyjności obszarów wiejskich, wyrównanie różnic ekonomicznych między regionami,
zagwarantowanie ludności rolniczej odpowiednich warunków życia i stabilnych dochodów z gospodarstw rolnych,
zapewnienie wielofunkcyjnego charakteru rolnictwa,
zagwarantowanie konsumentom bezpieczeństwa żywności,
poprawę jakości produktów żywieniowych,
poprawę konkurencyjności rolnictwa europejskiego zarówno na rynku wewnętrznym jak i zewnętrznym,
poprawę warunków hodowli i uboju zwierząt,
włączenie do WPR celów związanych z ochroną środowiska,
uznanie leśnictwa za integralną część rozwoju wsi,
stabilizację wydatków na rolnictwo - określenie założeń finansowych na lata 2000 - 2006,
Najważniejsze zmiany Wspólnej Polityki Rolnej zawarte w Agendzie 2000.
Uchwalone reformy wspólnej organizacji rynków dotyczą przede wszystkim sektorów upraw rolnych, produkcji mięsa wołowego, mleczarstwa, rynków oliwy z oliwek i tytoniu. Reformom rynku towarzyszą działania zmierzające do promowania rolnictwa wielofunkcyjnego i konkurencyjnego.
Podstawowe założenia dokumentu Agenda 2000:
W ramach polityki rynkowej:
stopniowa redukcja cen gwarantowanych o 20% w sektorze produkcji wołowiny i o 15% w sektorze upraw i mleczarstwa,
rezygnacja z podtrzymywania cen rynkowych na rzecz dotacji wyrównawczych,
bezpośrednie płatności kompensujące rolnikom spadek dochodów w wyniku zmniejszenia produkcji i niższych cen.
W ramach polityki rozwoju obszarów wiejskich:
wspieranie restrukturyzacji regionów słabiej rozwiniętych oraz dotkniętych trudnymi problemami,
promowanie rolnictwa konkurencyjnego i wielofunkcyjnego oraz modernizacji gospodarstw rolnych (każde państwo musi opracować własny program rozwoju wsi zgodny z wytycznymi Wspólnoty),
poprawa struktury gospodarstw rolnych, przetwórstwa i sprzedaży produktów rolnych,
promocja uzupełniających lub alternatywnych form działalności,
wprowadzenie nowych technologii i poprawa jakości produktów;
zachęty do gospodarowania pozwalającego na ochronę środowiska, poprawę jakości krajobrazu i zachowanie zasobów naturalnych (sankcje za nieprzestrzeganie wymogów ochrony środowiska),
finansowe wsparcie dla gospodarstw rolnych położonych na terenach o niekorzystnych warunkach naturalnych,
ułatwienie rozpoczęcia działalności młodym, wykwalifikowanym rolnikom w postaci jednorazowej premii lub dopłaty do spłaty odsetek kredytu,
szkolenia zawodowe rolników,
system wcześniejszych emerytur.
Zmianom wspólnej polityki rynkowej towarzyszyć ma nowa polityka rozwoju wsi oparta na zasadzie decentralizacji i elastyczności planowania. Nowe podejście zakłada, iż każde państwo powinno wypracować własne programy rozwoju wsi, zgodne z głównymi celami wytyczonymi przez Wspólnotę, jak: wzmocnienie sektorów rolnego i leśnego, podniesienie konkurencyjności regionów wiejskich, ochrona środowiska naturalnego, zachowanie zasobów naturalnych, krajobrazów wiejskich oraz dziedzictwa kulturowego wsi. W realizacji tych celów państwa otrzymają wsparcie finansowe ze wspólnego budżetu.
Agenda 2000 zawiera najszerszy i najbardziej radykalny program reform WPR z dotychczas realizowanych. Polityka rolna większą uwagę przywiązuje do jakości produkcji rolnej, wielofunkcyjnego rozwoju wsi oraz ochrony środowiska. Wprowadzane reformy prowadzą do systematycznego obniżania cen produktów rolnych, a jednocześnie zwiększania dotacji bezpośrednich, które mają rekompensować rolnikom spadek cen. Rolnicy są w coraz większym stopniu wynagradzani nie za to, że produkują duże ilości towaru, lecz za to że są rolnikami, mieszkają na obszarach wiejskich, dbają o ochronę środowiska naturalnego i zachowanie krajobrazów wiejskich. W efekcie, pomimo spadku cen, poziom dochodów rolników pozostaje niezmieniony, a jednocześnie rośnie konkurencyjność produktów rolnych na rynkach światowych.
SAPARD.
Podstawowy instrument inwestycyjnego wsparcia dostosowań polskiego rolnictwa i obszarów wiejskich do członkostwa w UE stanowi Program SAPARD. W ramach Programu SAPARD państwa kandydujące do członkostwa w UE będą otrzymywały pomoc na wsparcie przedsięwzięć w dziedzinie rolnictwa i rozwoju obszarów wiejskich. Program ten będzie wdrażany w latach 2000 - 2006.
Do głównych celów Programu SAPARD należą:
Poprawa konkurencyjności polskiego rolnictwa i przetwórstwa rolno-spożywczego zarówno na rynku krajowym jak i na rynku międzynarodowym;
Dostosowanie sektora rolno-spożywczego do wymagań sanitarnych i weterynaryjnych UE;
Wsparcie wielofunkcyjnego rozwoju obszarów wiejskich poprzez rozwój infrastruktury technicznej oraz tworzenie warunków do podejmowania pozarolniczej działalności gospodarczej na wsi.
Rada UE przyznała dziesięciu państwom kandydującym, w ramach SAPARD, pomoc w wysokości 520 mln euro rocznie. Zgodnie z przyjętymi kryteriami wielkości gospodarki rolnej, PKB na osobę, obszaru państwa i liczby ludności Polsce przyznano kwotę 168,68 mln euro rocznie.