Temat: INSTYTUCJA zatrudnienia socjalnego.

Instytucja to wyodrębniony zakład o charakterze publicznym, zajmujący się określonym zakresem spraw, działający w jakiejś dziedzinie; również urząd. Przykładem instytucji może być szkoła, dom kultury, klub sportowy.

Instytucja zatrudnienia socjalnego koncentruje się w szczególności na:

• bezdomnych, którzy realizują indywidualny program wychodzenia z bezdomności (osoba bezdomna - osoba niezamieszkująca w lokalu mieszkalnym w rozumieniu przepisów o ochronie praw lokatorów i mieszkaniowym zasobie gminy i nie zameldowaną na pobyt stały(...), a także osobę niezamieszkującą w lokalu mieszkalnym i zameldowaną na pobyt stały w lokalu, w którym nie ma możliwości zamieszkania),

• uzależnionych od alkoholu, po zakończeniu programu psychoterapii w zakładzie lecznictwa odwykowego,

• uzależnionych od narkotyków lub innych środków odurzających, którzy ukończyli program terapeutyczny w zakładzie opieki zdrowotnej,

• chorych psychicznie,

• bezrobotnych, pozostających bez pracy przez okres co najmniej 36 miesięcy,

• zwalnianych z zakładów karnych,

• uchodźców, realizujących indywidualny program integracji.

Jedną z grup na których koncentruje się zatrudnienie socjalne są bezrobotni.

Bezrobocie - to sytuacja, w której większa lub mniejsza liczba osób zdolnych do pracy i jej poszukujących nie znajduje zatrudnienia. Bezrobocie jako kwestia społeczna dotyczy dużych grup społecznych i polega na kumulowaniu negatywnych cech położenia materialnego, społecznego, politycznego; stan ten jest odbierany przez tę grupę jako nieprawidłowy, zakłóca jej prawidłowy rozwój, wywołuje społeczny niepokój i jest źródłem napięć społecznych, a nawet konfliktów. Problem bezrobocia może być rozwiązany tylko poprzez podjęcie szerokich działań przez państwo.

Zainteresowanie problemem bezrobocia w Polsce jest bardzo szerokie. Jest to naturalne, bowiem bezrobocie we współczesnym świecie stało się problemem numer jeden - jest zjawiskiem bardzo powszechnym oraz dotyka coraz większą rzeszę Polaków.

Głównym programem naprawczym jest stworzenie nowych miejsc pracy poprzez prace interwencyjne oraz roboty publiczne. Zważywszy, że zatrudnienie przy pracach interwencyjnych, robotach publicznych jest konkretną formą pomocy dla bezrobotnych, mającą w jakimś stopniu charakter zatrudnienia przejściowego, pozwalającego bezrobotnemu przetrwać do czasu znalezienia właściwego zajęcia - to i tak nie rozwiązuje ostatecznie problemu osób bezrobotnych, z tego względu iż ilość miejsc pracy stworzonych z tego tytułu jest relatywnie nieporównywalna do dużej ilości bezrobotnych.

Istotnym założeniem jest ograniczenie bierności bezrobotnym (zasiłków) na rzecz pomocy szkoleniowej oraz innych programów mających za zadanie podnoszenia kwalifikacji oraz możliwości przekwalifikowania. Można także zorganizować działania psycho i socjoterapeutyczne, zmierzające do podjęcia zatrudnienia zgodnie z możliwościami i umiejętnościami bezrobotnego.

Pojawienie się bezrobocia w rodzinie oznacza nie tylko stratę czasem jedynego źródła dochodu stanowiącego podstawę egzystencji, lecz prowadzi również do utraty bezpieczeństwa socjalnego. Osoba bezrobotna nie jest już w stanie utrzymać siebie i swojej rodziny, a co gorsze - nie może również zaspokoić nawet podstawowych potrzeb swych domowników. W wyniku tego ulega pogorszeniu sytuacja materialna, finansowa i społeczna rodziny dotkniętej zjawiskiem bezrobocia. Utracony dochód należy czymś zrekompensować, dlatego też zwiększa się gwałtownie liczba rodzin żyjących ze świadczeń społecznych, w tym - z zasiłków dla bezrobotnych oraz zasiłków z pomocy społecznej.

Kolejną grupą, na której koncentruje się zatrudnienie socjalne jest problem bezdomności z którym nierozerwalnie wiąże się zjawisko ubóstwa, które określa życie poniżej minimum socjalnego.

Niedoskonałość systemów pomocy osobom i rodzinom ubogim może działać demoralizująco, zmniejszać motywację do zdobywania kwalifikacji zawodowych i do poszukiwania pracy.

Jednym ze sposobów zmniejszenia tego zjawiska jest objęcie tych osób i rodzin, pracą socjalną, która ma za zadanie doprowadzić do pełnego usamodzielnienia ( w miarę możliwości), oraz integracji ze środowiskiem.

W celu udzielenia kompleksowej pomocy oraz pełnego doradztwa pracownicy socjalni powinni utrzymywać kontakt i współpracują m. in.:

- z Poradnią Zdrowia Psychicznego

- z Poradnią Przeciwgruźliczą

- z Komisją d/s Przeciwdziałania Alkoholizmowi

- z pedagogami szkolnymi

- z Powiatowym Urzędem Pracy

- z Sądami i innymi instytucjami państwowymi i organizacjami społecznymi.

Chciałabym zająć się jeszcze jedną grupą - osobami uzależnionymi od alkoholu. Alkoholizm jest częstą chorobą naszej cywilizacji. Wielu ludzi, niezależnie od ich wieku, popada w uzależnienie nie zdając sobie niekiedy z tego sprawy. Każdemu z nich pomoc w wyzdrowieniu jest potrzebna. Bardzo dużo zależy od formy tej pomocy. Ważne jest by dać szansę każdemu, kto jej potrzebuje, ale również chce takową otrzymać zwłaszcza, że po alkohol „sięgają” osoby bardzo młode.

Dominującą przyczyną zaburzeń zachowania i niedostosowania społecznego w ogromnej większości przypadków jest środowisko rodzinne. Zdrowa rodzina to miejsce, gdzie dwoje dorosłych ludzi żyje i troszczy się o dzieci, ma pewne obowiązki, odpoczywa, bawi się, kocha. Dzieci w takiej rodzinie ogólnie tylko znają jej problemy finansowe, ostrożnie są zawiadamiane o kłopotach rodziców, mają swoje życie i swoje adekwatne do wieku sprawy. Zaś rodzice potrzebni są do zaspokojenia potrzeb bytowych i do asekurowania różnych prób samodzielnych działań - są jak bezpieczny port, do którego zawija się podleczyć rany zadane przez świat zewnętrzny. Dom pokazuje dzieciom jak żyć, jak cieszyć się, jak kochać. Pokazuje też, w jakim zakresie mogą liczyć na innych.

Inaczej wygląda życie w rodzinie patologicznej, w której jest czynny alkoholik, w rodzinie, gdzie rodzicie nie wypełniają swoich ról, w rodzinie niepełnej, wielodzietnej, w której istnieją otwarte konflikty, niejasne role, dezorganizacja, a system jest zaburzony. Dzieci z tych domów narażone są na stałe obcowanie z nieprzytomnym, nieodpowiedzialnym dorosłym. Widzą, że związek dwojga ludzi jest pełen nieufności, szantażu, agresji. W wielu ,,pijanych” domach są one świadkami przemocy, często bywają też jej ofiarami.

Prowadzenie działań związanych z profilaktyką i rozwiązywaniem problemów alkoholowych oraz integracji społecznej osób uzależnionych od alkoholu należy do zadań gminy. Gmina powinna zwiększyć dostępność pomocy terapeutycznej i rehabilitacyjnej dla osób uzależnionych od alkoholu, udzielanie rodzinom, w których występują problemy alkoholowe pomocy psychospołecznej i prawnej, a w szczególności przed przemocą w rodzinie. Jednym z istotniejszych zadań jest prowadzenie profilaktycznej działalności informacyjnej i edukacyjnej w zakresie rozwiązywania problemów alkoholowych i przeciwdziałania narkomanii, w szczególności dla dzieci i młodzieży.

Dobrym rozwiązaniem jest prowadzenie punktu konsultacyjnego dla osób uzależnionych od alkoholu i członków ich rodzin oraz pozostałych mieszkańców gminy oraz uruchomienie działalności telefonu informacyjnego oraz telefonu zaufania dla osób uzależnionych oraz mających problem z alkoholem w szczególności dla młodzieży.

Punkt Konsultacyjny funkcjonuje w ramach realizacji gminnego programu profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych.
Z doświadczenia pracy w punkcie wynika, że zgłaszają się nie tylko osoby uzależnione ale również członkowie ich rodzin. Z każdym rokiem rośnie ilość udzielanych przez terapeutę konsultacji.

W punkcie:

- Można dowiedzieć się czy ma się problem, w sytuacji kiedy nie wiadomo czy dotyczy to

nas albo naszej rodziny

- Można uzyskać informację jak sobie radzić z problemem.

- Jeżeli są trudności z podjęciem terapii (praca zawodowa, trudna sytuacja rodzinna)

można spróbować pracować terapeutycznie w oparciu o punkt.

- Osoby, które już utrzymują abstynencje mogą uzyskać wsparcie w punkcie.

- Można również uzyskać fachową literaturę.

Każda osoba traktowana jest indywidualnie. Zapewniona jest dyskrecja. Nie ma żadnych formalności ani zobowiązań. Praca w Punkcie polegała na diagnozowaniu uzależnień, zachęcaniu do podjęcia dobrowolnego leczenia odwykowego oraz oferowaniu pomocy w uzyskaniu miejsca w placówkach odwykowych, udzielaniu wsparcia i pomocy osobom podejmującym próby utrzymywania abstynencji oraz udzielaniu informacji rodzinom osób uzależnionych o sposobach radzenia sobie z osobą uzależnioną.

Jedną z form pomocy osobom uzależnionym jest prowadzenie działań związanych z profilaktyką i rozwiązywaniem problemów alkoholowych oraz integracji społecznej osób uzależnionych od alkoholu. Prowadzenie tych działań należy do zadań własnych gminy i obejmuje między innymi:

- zwiększenie dostępności pomocy terapeutycznej i rehabilitacyjnej dla osób uzależnionych

od alkoholu,

- prowadzenie profilaktycznej działalności informacyjnej i edukacyjnej w zakresie

rozwiązywania problemów alkoholowych i przeciwdziałania narkomanii, w szczególności

dla dzieci i młodzieży, w tym prowadzenie pozalekcyjnych zajęć sportowych, a także

działań na rzecz dożywiania dzieci uczestniczących w pozalekcyjnych programach

opiekuńczo - wychowawczych i socjoterapeutycznych,

- wspomaganie działalności instytucji, stowarzyszeń i osób fizycznych, służącej

rozwiązywaniu problemów alkoholowych,

- wspieranie zatrudnienia socjalnego poprzez organizowanie i finansowanie centrum

integracji społecznej.

Zadania określone w ustawie o zatrudnieniu socjalnym mają zapewnić w/w osobom możliwość uczestnictwa w zajęciach prowadzonych przez centra integracji społecznej, kluby integracji społecznej i zatrudnienia wspieranego, czyli udzielania pomocy w podjęciu pracy na podstawie stosunku pracy lub podjęciu działalności gospodarczej.

Centrum integracji społecznej jest jednostką organizacyjną realizującą reintegrację zawodową i społeczną przez następujące usługi:

• kształcenie umiejętności pozwalających na pełnienie ról społecznych i osiąganie pozycji społecznych dostępnych osobom niepodlegającym wykluczeniu społecznemu;

• nabywanie umiejętności zawodowych oraz przyuczenie do zawodu, przekwalifikowanie lub podwyższenie kwalifikacji zawodowych,

• naukę planowania życia i zaspokajania potrzeb własnym staraniem, zwłaszcza przez możliwość osiągnięcia własnych dochodów przez zatrudnienie lub działalność gospodarczą,

• uczenie umiejętności racjonalnego gospodarowania posiadanymi środkami pieniężnymi.

Centrum może być tworzone przez wójta, burmistrza, prezydenta miasta i organizacje pożytku publicznego w formie gospodarstwa pomocniczego.

Centrum może prowadzić działalność wytwórczą, handlową lub usługową, która finansowana jest z dotacji pochodzącej z dochodów własnych gminy, przeznaczonych na realizację gminnego programu profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych a także z dochodów uzyskanych z działalności wytwórczej, handlowej lub usługowej.

Środki finansowe na działalność Centrum przeznaczane są m. in. na:

• wypłatę uczestnikom Centrum świadczeń integracyjnych,

• zakup niezbędnych materiałów, energii,

• najem lokalu i remonty pomieszczeń,

• wynagrodzenia, szkolenia pracowników.

Pracownikami Centrum są pracownicy prowadzący zajęcia reintegracji zawodowej i społecznej, pracownicy socjalni, instruktorzy zawodu.

Do centrum integracji społecznej kierowane są osoby na podstawie własnego wniosku lub przedstawiciela ustawowego, a także na podstawie wniosku zakładu lecznictwa odwykowego, powiatowego centrum pomocy rodzinie, powiatowego urzędu pracy, ośrodka pomocy społecznej. Wniosek taki musi być zaopiniowany przez pracownika socjalnego ośrodka pomocy społecznej po uprzednim przeprowadzeniu wywiadu środowiskowego. Pierwszeństwo w skierowaniu do Centrum mają osoby, które zamieszkują w gminach, w których działa Centrum. Pozostałe osoby mogą być skierowane kiedy zostanie zawarte porozumienie pomiędzy gminami, lub jeżeli w Centrum znajdują się wolne miejsca i gmina sfinansuje uczestnictwo osoby kierowanej.

M. Jurczak, A. Kowalczyk, D. Ludwiczak, A. Piskładowa (red.), Leksykon młodego czytelnika, Wiedza Powszechna, Warszawa 1987,2001, s. 241

Ustawa z dnia 12 marca 2004 roku o pomocy społecznej, art. 6 ust. 8

S. Golinowska, Przemiany w warunkach życia polskich rodzin w okresie transformacji, [w:] Rodziny w Polsce, Raport Instytutu Pracy i Spraw Socjalnych, Warszawa 1995, s.243

Ustawa z dnia 26 października 1982 roku o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi,

art. 4¹.1

Ustawa z dnia 13 czerwca 2003 roku o zatrudnieniu socjalnym, art. 3

7

---