Analiza pracy wychowawczo- dydaktycznej za II półrocze w gr. „PAJACYKI”
Grupa liczy 25 dzieci w tym 14 dziewczynek i 11 chłopców. Praca w grupie opierała się na programie H. Czerniawskiej oraz programie ekologicznym „Dbamy o przyrodę” i wychowawczym „Wychowanie to nasz wspólny trud”. Codzienne zajęcia zmierzały do osiągnięcia przez dzieci wiedzy i umiejętności określonych jako standardy dla dzieci 4-letnich. Większość dzieci osiągnęła te standardy. Wyjątek stanowią Zuzia i Jakub, którzy ze względu na duże opóźnienie mowy mają problem z komunikacją werbalną oraz czynnym udziałem w zajęciach zorganizowanych opartych na mowie. Obydwoje dzieci nie potrafi powiedzieć żadnego wierszyka ani zaśpiewać piosenki, których grupa nauczyła się w ciągu roku. Praca z obrazkiem u Zuzi opiera się na wskazywaniu lub nazywaniu pojedynczych elementów lub czynności. Jakub wykazuje niechęć do wypowiadania się na temat ilustracji natomiast historyjkę wg wzoru układa z pomocą nauczyciela.
Zuzia poczyniła bardzo duży postęp w rozwoju spostrzegawczości, analizy i syntezy wzrokowej oraz rozwoju słownika biernego. Nauczyła się też respektowania zasad i umów dotyczących funkcjonowania w grupie. Jakub poczynił znacznie mniejsze postępy w tej dziedzinie i nadal jest przyczyną wielu konfliktów w grupie. Swoim zachowaniem wyraźnie odbiega od poziomu rówieśników.
Efekty pracy wychowawczej:
Dużym sukcesem wychowawczym jest adaptacja w grupie Natalii S. Oraz pokonanie blokady werbalnej wobec osób dorosłych. Od II półrocza dziewczynka rozmawia prawie ze wszystkimi pracownikami przedszkola, komunikuje swoje potrzeby i dzieli się własnymi przeżyciami i doświadczeniami, coraz częściej wypowiada się głośno na zajęciach. Nie przełamała się jednak do recytacji wierszyka z okazji Święta Rodziny, gdy widownia była pełna obcych dla niej osób.
Wszystkie dzieci poznały i zaakceptowały zawarte umowy dotyczące zgodnej i bezpiecznej zabawy. W związku z tym konflikty zdarzały się bardzo rzadko. Dzieci nauczyły się bawić w zespołach kilku osobowych, podejmowały zabawy z podziałem na role i nie wymagały interwencji nauczyciela.
W ciągu roku były zapoznawane z następującymi prawami: do bezpieczeństwa, do zabawy, do poszanowania własności osobistej, do poszanowania godności, akceptacji. Większość dzieci podczas rozmów wykazywała się zrozumieniem tych praw i starała się wprowadzać je w życie.
Dzieci zaczęły dostrzegać nie tylko własne potrzeby ale także innych dzieci i osób. Bardzo chętnie przygotowywały upominki dla najbliższych i niespodzianki w formie przedstawień, w których wszystkie aktywnie uczestniczyły. Przygotowywały prace plastyczne na wystawy organizowane w przedszkolu. Z ochotą pomagały w prostych czynnościach nauczycielowi oraz sobie nawzajem.
Efekty kształcenia:
Większość dzieci potrafi swobodnie komunikować się w sposób werbalny i poza werbalny, w wypowiedziach posługują się zdaniami rozwiniętymi a nieliczni zdaniami prostymi.
Często stosowane zabawy twórcze wpłynęły na rozwój słownika czynnego i zasób przymiotników
Większość dzieci opowiada całą akcję przedstawioną na obrazku, radzą sobie z układaniem historyjki obrazkowej wg wzoru.
Rozumieją treść ustnych opowiadań, odpowiadają na zadawane pytania, sami wymyślają dalszy ciąg historyjek.
Większość dzieci prawidłowo artykułuje wszystkie głoski, kilkoro ma problem z głoską „r” i „sz”. Jedno dziecko nieprawidłowo artykułuje zgłoskę „tr”
Od II półrocza wprowadziłam codzienne zajęcia usprawniające zręczność manualną i efekty są ogromnie satysfakcjonujące. Wszystkie dzieci potrafią narysować postać ludzką z zaznaczonymi podstawowymi częściami ciała. Tylko Jakub rysuje głowonogi ale i to jest ogromny sukces ponieważ na początku roku nie potrafił nawet prawidłowo trzymać kredki i był na etapie bazgrot. Zdecydowanie podniósł się poziom rysunków dowolnych. Dzieci dobrze radzą sobie z wycinaniem i lepieniem najsłabiej z wydzieraniem.
W ciągu II półrocza dzieci przygotowały dwa przedstawienia, w którym tylko troje dzieci nie miało swojej roli mówionej (Zuzia, Natalia, Jakub).
Dzieci poznały wiele zabaw i piosenek, nauczyły się już śpiewać w zespole a niektóre próbują również samodzielnie.
Prawidłowo określają stosunki przestrzenne oraz wielkość, grubość, szerokość, długość i wagę przedmiotów. Większość przelicza liczebnikami głównymi w zakresie 10, a wszystkie w zakresie 3.
Efekty pracy opiekuńczej:
Dzieci usamodzielniły się w czynnościach samoobsługowych, szczególnie w ubieraniu i rozbieraniu. Wszystkie samodzielnie korzystają z łazienki i ubikacji, sprzątają po sobie zabawki i dbają o ład w sali szczególnie po zajęciach z wycinania lub wydzierania.
Stworzona życzliwa atmosfera pozwoliła dzieciom na nabranie zaufania do wychowawcy i wszystkie dzieci bez problemów rozstawały się z rodzicami w szatni i pogodne samodzielnie wchodziły na salę. Częściej niż dotychczas dzieliły się swoimi wrażeniami i problemami.
Prawidłowo sprawowana opieka zapewniła dzieciom poczucie bezpieczeństwa a zawarcie umów i wyjaśnienie konsekwencji ich nieprzestrzegania pozwoliło uniknąć niebezpiecznych wypadków.
Wnioski do dalszej pracy:
Częściej organizować zajęcia otwarte dla rodziców aby umożliwić rodzicom dostrzeżenie możliwości rozwojowych swojego dziecka i uzyskać wsparcie w oddziaływaniach wychowawczych.
Skierować do Poradni Psychologiczno -Pedagogicznej Jakuba P. w celu konsultacji psychologicznej i logopedycznej.
ROCZNA ANALIZA PRACY WYCHOWAWCZO-DYDAKTYCZNEJ W GRUPIE DZIECI 3-4LETNICH W ROKU SZKOLNYM 2003/2004
W grupie I dzieci 3-4letnich w roku szkolnym 2003/2004 - pracowały nauczycielki: dyrektor mgr Ewa Rudnicka i mgr Anna Pawlak.
We wrześniu 2003 roku grupa liczyła 24 dzieci, w tym 12 -3latków , 11-4latków i 1 -5latek. W lutym 2004 roku, grupa liczy 22 dzieci, 9-ro 3latków , 12-ro 4latków oraz 1-5latek.
Od lutego 2004 do kwietnia przybyło do grupy pięcioro nowych dzieci, jeden 4latek i czworo 3 latków. W czerwcu grupa liczyła 17 dzieci, ponieważ reszta dzieci została wypisana przez rodziców.
Zgodnie z podstawą programową nauczycielki działały w pięciu obszarach edukacyjnych interpretując treści programowe wg potrzeb i zainteresowań dzieci oraz ich możliwości.
W pierwszym półroczu n-lki prowadziły wiele zabaw i zajęć mających na celu zintegrowanie dzieci, uczących współdziałania, współodpowiedzialności, doprowadzania zaczętych działań do końca, wytworzenie miłej, przyjaznej dziecku atmosfery. Ponadto nauczycielki kładły szczególny nacisk na doskonalenie samoobsługi, przestrzegania ustalonych norm i zasad, wdrażania do słuchania czytanych głośno bajek i legend, ćwiczeń narządów mowy. Dzieci uczyły się oceniać postępowanie bohaterów literackich, kolegów oraz własne. Uczyły się cierpliwego oczekiwania na swoją kolej, szanowania cudzej pracy, wspólnego mienia, przestrzegania ładu i porządku w klasie, odpowiedniego zachowania się przy stole. Stopniowo wprowadzane elementy sojuszu metod pozwoliły dzieciom poznać globalnie, graficzne obrazy zdań i wyrazów.
Planując pracę w drugim półroczu uwzględniono zadania priorytetowe oraz wnioski ustalone po półrocznej analizie pracy. I tak: w dalszym ciągu stwarzano dzieciom okazję do czytania globalnego, w miarę możliwości zwiększono ilość spacerów i wycieczek, kontynuowano twórczość teatralną oraz współpracę ze środowiskiem.
W drugim półroczu pracy n-lki starały się wdrożyć dzieci do współdziałania i współodpowiedzialności, a także starały się rozwijać u dzieci zarysowane już zdolności i zainteresowania.
Wydzielony w klasie kącik do czytania, w którym znajdowały się wykonane przez nauczycielki karty do czytania, książki z serii: „Słoneczna Biblioteka”, dzieci bawiąc się dobierały odpowiednie wyrazy i zdania do obrazków, przedmiotów i ilustracji, a następnie samodzielnie je czytały, dzieci wykonały samodzielnie książeczki pt.: „Zwierzęta w ZOO” oraz „Mój dom” - wycinały obrazki, naklejały odpowiednie wyrazy i zdania.
Przeprowadzono wiele zabaw dydaktycznych i ruchowych z wizytówkami i krzesełkami, oraz napisami - zachęcających do czytania globalnego. Nauczycielki wykorzystywały książki do czytania globalnego z serii: „Słoneczna biblioteka”, dzieci czytają globalnie książki: „Gdzie jest mój tata”, „Gdzie jest moja czapka”, „Słoń na spacerze”.
W wykonanym przez nauczycielki kąciku teatralnym dzieci mają możliwość manipulowania pacynkami i kukiełkami oraz przedstawiania poznanych bajek. W tym kąciku dzieci inscenizowały bajki: „Tadek Niejadek”, „Z przygód krasnala Hałabały” L. Krzemienieckiej, „O wesołej Ludwiczce”, „Kłopoty Burka z podwórka”, „Czerwony Kapturek” , „Rzepkę” J. Tuwima, inscenizację: „Legenda o Łodzi Janusza”. Dzieci często przedstawiały samodzielnie bajki „wymyślanki” wykorzystując pacynki i rekwizyty z kuferka.
W ramach twórczości teatralnej dzieci wystąpiły przed publicznością:
dziećmi z Przedszkola Miejskiego nr 53 -/21.IV.2004/
Rodzicami -11.V.2004
Złobka rejonowego nr 15- /18.V.2004/
Przedszkolakami z grup III i IV
W celu uatrakcyjnienia zabaw i rozwijania mowy, myślenia i wyobraźni w drugim półroczu utworzono dodatkowe kąciki zabaw oraz kąciki regionalne zgodne z przerabiana tematyką w których to założeniu i wykonaniu brały czynny udział dzieci: „Zakładamy ogródek”, „Wiosenny kącik z Marzanną ze słomy”, „Kącik wielkanocny”, „Sklep” z użyciem wagi szalkowej , „Moje miasto Łódź”, „Straż pożarna”, „Kącik książki” z wykonanymi przez dzieci książkami i wypożyczonymi z biblioteki, „Moja rodzina”, „Kącik wakacyjny”.
W dalszym ciągu utrzymano ścisłą współpracę z rodzicami włączając ich do akcji: „Cała Polska czyta dzieciom”. Rodzicom przyjmującym zaproszenia do czytania uroczyście wręczono dyplomy i podziękowania na zakończenie roku szkolnego. W akcji tej nadal uczestniczyły panie z biblioteki /raz w miesiącu:/ Do czytania bajek włączyła się również studentka i wolontariuszka. Oto daty czytanych dzieciom w klasie książek w ciągu całego roku szkolnego: 3.XI, 18. XI, 1. XII, 8.XII, 16. XII, 20.I., 22.I.2004, 23.II, 16.III, 24.III, 28.IV, 7.V - wolontariuszka, 1.VI p. 18.VI .2004r.
W ciągu roku odbyło się kilka spacerów wokół przedszkola, wycieczki: na skrzyżowanie ulic, sześć wycieczek do biblioteki nr. 9., wycieczka na przedstawienie teatralne w auli Uniwersytetu Medycznego przy placu Hallera, wycieczka autobusowa do przedszkola Miejskiego nr 53.
Nauczycielka planuje i systematycznie prowadzi zestawy zabaw porannych i ruchowych wykorzystując metody: zabawowo - naśladowcze, Labana, ruchu rozwijającego Weroniki Sherborne, obwodu ćwiczebnego, opowieści ruchowej, toru przeszkód.
Dzieci z tej grupy gościły w swej klasie:
rodziców z okazji uroczystości Mikołajkowych
babcie i dziadków z okazji ich święta
panie bibliotekarki, które raz w miesiącu czytały dzieciom bajki
rodziców w czasie organizowanych przez nauczycielkę zajęć otwartych w klasie i na sali gimnastycznej
przyszłych przedszkolaków w czasie dni otwartych naszego przedszkola,
wolontariuszkę z Regionalnego Centrum Wolontariatu,
studentkę wydziału psychopedagogiki
dzieci ze Żłobka Rejonowego nr 15 z ulicy Wapiennej
Dzieci z tej grupy brały udział we wszystkich uroczystościach organizowanych na terenie placówki oraz przedstawieniach teatralnych.
Wzięły udział w konkursie rysunkowym zorganizowanym w naszym przedszkolu: „Moje miasto - Łódź”. Pojechały autobusem na wycieczkę do Przedszkola Miejskiego nr 53 /1.VI.2004r/. Wysłuchały prelekcji na temat higieny jamy ustnej przeprowadzonej przez studentkę stomatologii w ramach programu edukacyjnego: „Zdrowy ząbek”.
Nauczycielka Anna Pawlak pracowała z zespołem dzieci zdolnych oraz dzieci posiadających jakiekolwiek braki z zakresu umiejętności, wiedzy bądź postaw. Praca z tymi dziećmi odbywała się według zaplanowanych działań wynikających z minionej miesięcznej pracy, przeprowadzonej obserwacji i ewaluacji. Zajęcia w zespołach odbywały się w wolnym czasie w ciągu dnia. Celem ich było rozwijanie umiejętności i zainteresowań dzieci, a także wyrównywanie braków z zakresu umiejętności, wiadomości i postaw.
W grupie 3latków do dzieci zdolnych należą: Patrycja B., Wiktoria L., Justyna P. Zdolne 4latki to: Robert Ł, Bartosz O, Gabrysia O, Aniela i Weronika W. Nauczycielka starała się poszerzać wiadomości dzieci, rozwijać ich umiejętności, udzielać odpowiedzi na zadawane pytania, dostarczać pomocy i materiałów do rozwijania wypowiedzi, analizy i syntezy wzrokowej i słuchowej, czytać im teksty interesujących ich książek /siostry Wachowskie/, czytać książki z serii „Słoneczna Biblioteka”, dobierać podpisy do obrazków, rysować ilustracje do przeczytanych książek.
Dzieciom mającym łatwość wymowy i chęć opowiadania i wystawiania bajek dawana była możliwość przedstawień według własnych pomysłów, a także powierzano większe role w inscenizacjach bajek. Dzieci te potrafią samodzielnie śpiewać piosenki i recytować wierszyki, prowadzić dialogi w parach. Nauczycielka podsuwała im obrazki o interesującej dzieci tematyce, przy których miały możliwość wypowiedzi, złożenia obrazka z części, bądź odnalezienia ukrytych szczegółów. Dzieci uzdolnione muzycznie ćwiczyły słuch poprzez wystukiwanie trudniejszych rytmów, grę na instrumentach, rozpoznawanie odgłosów, taniec i śpiew solo, odgadywanie piosenek po usłyszanej melodii. Dzieciom zainteresowanym tematyką przyrodniczą nauczycielka dostarczała ciekawe książki i albumy. Dzieci sprawne manualnie wycinały nożyczkami nie tylko po linii prostej, ale również po narysowanych konturach przedstawiających konkretne przedmioty. Nauczycielka zaproponowała rodzicom dzieci zdolnych zakup książek w celu uatrakcyjnienia procesu nauczania i rozwijania zdolności. Pięcioro rodziców wyraziło na to zgodę.
Praca z dziećmi mającymi jakiekolwiek trudności przebiegała według planu, ale również zdarzało się, że było to potrzebą chwili i wymagało na bieżąco uzupełnienia. Do 3latków, które wymagały dodatkowej pracy należą: Szymon H, Julia K, Damian K, a także dzieci, które zapisały się pod koniec roku szkolnego: Patryk S, Dominika B, Ola i Daniel B, Łukasz L ; 4latki : Jakub P, Kamila B. W zakresie postaw najwięcej braków posiadają: Julia K, Kinga S. Nauczycielka prowadziła wiele zabaw dydaktycznych utrwalających kolory, położenie przedmiotów w przestrzeni, Dzieci wymagały również pracy nad sprawnością fizyczną, a w szczególności podskoków obunóż w przód, przechodzenia po śladzie krokiem dostawnym, prawidłowego czworakowania w różnych kierunkach. Na początku roku szkolnego trudno było zachęcić wszystkie dzieci do wspólnych zabaw ruchowych. W tej chwili sporadycznie zdarza się, że w takich zajęciach nie uczestniczy Szymon H, lub któraś z bliźniaczek.
Dzieci mało sprawnie manualnie były zachęcane do rysowania, malowania, wycinania, lepienia. Materiały plastyczne były dostępne w ciągu całego dnia pobytu w przedszkolu, każdy ich wysiłek mimo, że często niewielki jest nagradzany był pochwałą i wieszaniem pracy na wystawie.
Nauczycielka Anna Pawlak prowadzi dodatkowe zajęcia dla chętnych dzieci z zakresu naturalnej nauki języka oraz zajęcia dodatkowe z rodzicami i dziećmi prowadzone na sali gimnastycznej metodą ruchu rozwijającego Weroniki Sherborne.
Nauczycielka jest koordynatorem do spraw promocji zdrowia przy Urzędzie Miasta Łodzi, uczestniczyła w zebraniu przedstawiając sprawozdanie z minionego roku szkolnego oraz przygotowała roczny plan pracy z zakresu zdrowia na bieżący rok, brała udział w Pierwszym Forum Sieci Szkół i Przedszkoli Promujących Zdrowie. Ustaliła termin prelekcji w ramach programu edukacyjnego: „Zdrowy ząbek”- przeprowadzonej przez studentkę stomatologii.
Nauczycielka jest koordynatorem pracy wolontarystycznej. Jako członek pięcioosobowej kapituły uczestniczyła w konkursie literackim dla organizacji pozarządowych.
Współpracowała również z sanepidem przygotowując sprawozdanie z akcji: „Mamo masz wybór”. Nauczycielka utrzymuje ścisłą współpracę z Biblioteką Rejonową, filia nr 9, przy ulicy Zielonej 77. Nauczycielka prowadzi kronikę przedszkolną. Zorganizowała i poprowadziła zajęcie z dziećmi ze Żłobka Rejonowego nr 15 z ulicy Wapiennej.
Nauczycielka przygotowała i przeprowadziła Bal Karnawałowy dla wszystkich dzieci z przedszkola. Przygotowała i przeprowadziła wraz z kol. I. Kaźmierczak radę samokształceniową na temat pracy z dzieckiem nadpobudliwym psychoruchowo -ADHD.
Nauczycielka przeprowadziła cztery zebrania z rodzicami.
W tym roku szkolnym nauczycielka ukończyła kurs: „praca z dzieckiem o specyficznych potrzebach edukacyjnych ADHD”, „Awans zawodowy nauczyciela mianowanego”, warsztaty metodyczne: „Naturalna nauka języka”, „Techniki przestrzenne w pracy z małym dzieckiem”, „Muzyka w Unii Europejskiej”.
Wnioski do dalszej pracy:
Doskonalenie mowy poprzez umożliwianie wszelkich form wypowiedzi i ćwiczen narządów mowy.
Stworzyć kąciki do naturalnej nauki języka i uzupełniać pomoce dydaktyczne do naturalnej nauki języka.
WSKAZÓWKI DO PRACY KOMPENSACYJNO - WYRÓWNAWCZEJ Z DZIEĆMI W WIEKU PRZEDSZKOLNYM
Po okresie obserwacji wstępnej zauważamy dzieci, które wymagają większej uwagi, potrzebują więcej czasu na wykonanie zadań, nie radzą sobie z sytuacjami konfliktowymi czy też są zagubione na tle grupy. Rozpoznaliśmy również takie dzieci, które wykonują powierzone zadania bardzo szybko lub ich wiadomości są tak duże, ze nudzą się na zajęciach programowych. Takie dzieci to tzw. dzieci zdolne, z którymi również mamy obowiązek pracować indywidualnie, by jak najlepiej rozwinąć u nich posiadane zdolności i umiejętności.
Na wstępie zajmę się tymi dziećmi, u których dostrzegliśmy pewien rodzaj zaburzeń. Jako pierwsze wyróżnię zaburzenia rozwoju ruchowego.
W młodszych grupach te zaburzenia możemy zauważyć, jeśli dziecko:
Czynności samoobsługowe wykonuje bardzo wolno i bardzo niezręcznie;
Niechętnie buduje z klocków
Źle koordynuje ruchy rąk
Niezręcznie schodzi po schodach, szuka przy tym opieki
Niechętnie bierze udział w zabawach ruchowych, boi się ich i unika
W grupie 6-letniej z tym zaburzeniem mamy do czynienia, jeśli objawy obserwowane
w młodszym wieku nie ustąpiły, a wręcz się nasiliły oraz występują takie objawy jak:
Zbyt silny nacisk na ołówek czy kredkę
Ruchy ręki są gwałtowne, kanciaste i mało płynne
W rysunkach przeważają linie proste.
Zbyt mały nacisk może również świadczyć o zaburzonym rozwoju ruchowym. Przejawia się to w rysowaniu linii nikłych, ledwie widocznych. Takie dzieci częściej niż inne upuszczają różne przedmioty, nie mogą poradzić sobie z wycinaniem, jak gdyby nie miały „siły” do wycinania.
Kolejnym symptomem jest niewłaściwa koordynacja obu rąk, czyli trudności przy zapinaniu guzików, chwytaniu piłki, a także nasilenie się współruchów przy wykonywaniu różnych czynności.
Jeśli mamy dziecko z tego typu trudnościami angażujemy je do zajęć ruchowych
i manualnych, zachęcamy, dbając o to, by nie było wyśmiewane. Chcę tutaj zwrócić uwagę, że nie możemy dawać dziecku niezliczonej ilości ćwiczeń graficznych w liniaturze, jeśli jest ono mało sprawne manualnie. Zaczynajmy od
malowania farbą dużych kształtów na arkuszu papieru rozpiętego na sztaludze
kolorowania dużych płaszczyzn przechodząc do coraz mniejszych
stosujmy pisaki
wykorzystujmy kalkę techniczną, by dzieci kalkowały wzory od dużych, prostych do coraz bardziej precyzyjnych i litero podobnych
najpierw dajmy wycinać po liniach prostych, później łamanych, na końcu faliste
zwracajmy uwagę, aby podczas lepienia dziecko używało obu rąk
Jeśli niezręczność całego ciała jest silnie zaburzona należałoby przekonać rodzica do wizyty
u lekarza i uczęszczania na gimnastykę korekcyjną. W przedszkolu zaś możemy:
organizować zabawy wymagające zwiększonej aktywności ruchowej, improwizacje ruchowe,
zabawy ze współćwiczącym (bardzo przydaje się tutaj metoda W. Sherbourne).
Podkreślam w tym miejscu konieczność zapobiegania negatywnym ocenom ze strony rówieśników, kpinom i wyśmiewaniu, a czasem zdarza się, że i nauczyciel żartuje z dziecka, które ma kłopoty z wykonaniem ćwiczenia ruchowego. Pozwólmy dzieciom otyłym czy też mającym jakieś inne mankamenty w budowie ciała ćwiczyć w dresie.
Drugą grupą zaburzeń są fragmentaryczne zaburzenia funkcji poznawczych. Należą tutaj zaburzenia percepcji wzrokowej, słuchowej, rozwoju mowy i myślenia. Zaburzona percepcja wzrokowa w młodszym wieku objawia się w:
trudnościach odszukiwania takich samych elementów obrazka, niechęć do rysowania, budowania z klocków, spostrzegania.
U 6-latków zaburzona percepcja wzrokowa to:
ubogim opisie ilustracji - jednowyrazowy lub jednozdaniowy,
źle odtwarzanym wzór,
nie zapamiętywaniu spostrzeżeń wzrokowych.
Wyrównywaniu tych zaburzeń służy kierowanie spostrzeżeniami wzrokowymi dziecka, zwracanie jego uwagi na szczegóły w otoczeniu. Pomocne tutaj będą następujące rodzaje ćwiczeń:
odwzorowywanie układów przestrzennych figur i brył geom.
Wyszukiwanie takich samych obrazków, przedmiotów i różnych ich układów wśród innych podobnych
Wyszukiwanie różnic pomiędzy obrazkami, przedmiotami i ich układami
Zapamiętywanie obrazków lub przedmiotów obserwowanych przez określony czas
Graficzne odwzorowywanie kształtów geom., symetrycznych, asymetrycznych
i linearnych, czyli popularnych szlaczków
Ćwiczenia koordynacji wzrokowo - ruchowej, np. ćwiczeń drobnych ruchów palcy
i dłoni,
Ćwiczenia płynnych ruchów rąk, a następnie ruchu przerywanego z zachowaniem określonego rytmu z towarzyszeniem dźwięku (MDS),
Różnicowanie kształtów literopodobnych, zespołów liter i liter pojedynczych,
Analiza i synteza sylaby, analiza i synteza wyrazu oraz zdania,
Kojarzenie głoski z literą,
Tworzenie wyrazów dwusylabowych i jednosylabowych,
Układanie wyrazów,
Układanie zdań.
Z zaburzoną percepcją słuchową możemy mieć o czynienia, jeśli w młodszych grupach wiekowych występował:
Nieprawidłowy rozwój mowy szczególnie mowa późna, długo utrzymujące się agramatyzmy, mały zasób słów
Szybkie nużenie się podczas słuchania, szukanie obrazków ilustrujących opowiadanie
Dziecko nie mogło zapamiętać wierszyka czy piosenki.
U 6-latka natomiast pojawiają się następujące objawy:
Prymitywne zdania podczas opowiadania zdarzeń lub treści ilustracji
Jednowyrazowe odpowiedzi na pytania
Trudność w odtwarzaniu rytmów dźwiękowych, w zabawach tanecznych.
W zaburzonej percepcji słuchowej pracujemy głównie nad:
Umuzykalnianiem dziecka tzn. częste śpiewanie, gra na instrumentach perkusyjnych,
a w szczególności:
Ćwiczenia różnicujące dźwięki
Odtwarzanie dźwięków
Dzielenie zdań na wyrazy, a wyrazu na sylaby
Wysłuchiwanie głosek w nagłosie, śródgłosie, wygłosie
Różnicowanie wyrazów fonetycznie podobnych
Ćwiczenia kształtujące pamięć (nauka wierszy, a nawet fragmentów prozy).
Jeśli mamy do czynienia z zaburzonym rozwojem mowy i myślenia przeanalizujmy czy
w młodszym wieku przedszkolnym występowały takie objawy jak:
Opóźnienia w rozwoju mowy
Bogate słownictwo, ale wypowiadane bez zrozumienia
Nie dostrzeganie związków treściowych
U sześciolatka będą występowały te same objawy, a ponadto:
Błędne wymawianie niektórych głosek
Nie rozumienie historyjek obrazkowych, nieumiejętność rozwiązywania zagadek
Trudność w rozumieniu zasad i prawideł gier i zabaw dydaktycznych czy planszowych.
Jak możemy wyrównać te zaburzenia? otóż:
Prowadzimy częste rozmowy z dzieckiem, czytamy i opowiadamy sprawdzając czy zrozumiało dana treść
Stawiamy pytania
Zachęcamy do wypowiedzi
Organizujemy ćwiczenia klasyfikujące przedmioty ze względu na rodzaj, użytkowanie, materiał, barwę, kształt
Wypowiadanie się na temat zaobserwowanych zjawisk w przyrodzie, technice, najbliższym otoczeniu
Opowiadanie dotyczące treści obrazków, ilustracji, zdjęć itp.
Jeżeli chodzi o zaburzenia rozwoju emocjonalno - uczuciowego musimy być bardzo ostrożni w wyrażaniu swych opinii. Musimy pamiętać, że każde dziecko jest indywidualnością i jego zachowanie kształtują różnorodne czynniki środowiskowe. Korzystając z osiągnięć psychologii rozwojowej wiemy, iż dzieci w wieku przedszkolnym dopiero kształtują swoje emocje i budują uczucia. Niemniej jednak można już u najmłodszych dzieci zaobserwować pożądane i niepożądane zachowania, które należy umacniać bądź eliminować.
Postawienie prawidłowej diagnozy w rozpoznaniu tego rodzaju zaburzeń wymaga wnikliwej obserwacji i zastosowania wielu technik poznania dziecka.
Wyrazem zaburzeń rozwoju emocjonalno - uczuciowego w młodszym okresie rozwojowym może być:
Płaczliwość, kapryszenie, zmienność nastrojów, częste reakcje agresywne, reakcje lękowe
U 6-latka ww. objawy oraz reakcje nieadekwatne do sytuacji, nie umiejętność opanowania reakcji pozytywnych jak i negatywnych, częste obrażanie się, agresja z błahych powodów mogą być przejawem infantylizmu. U dziecka infantylnego zauważamy także małą samodzielność, uporczywe poszukiwanie pomocy, ogromny lęk przed nową sytuacją, wielki stres przed rozstaniem z rodzicem, a wręcz niemożność rozstania.
Postępowanie z dzieckiem infantylnym wymaga współpracy z rodzicami oraz specjalistami. Konieczna jest tutaj terapia środowiskowa. Na gruncie przedszkolnym możemy:
stwarzać dziecku sytuacje, w których doznaje pozytywnych emocji
dostarczać wzorów właściwego postępowania
stopniowe oswajanie się z problemami, niepowodzeniami
usamodzielnianie dziecka, powierzanie mu zadań na forum grupy, świadczących pomoc nauczycielowi lub innym dzieciom
Należałoby jeszcze wspomnieć o dzieciach zahamowanych, które cechuje nadmierna wrażliwość w kontaktach społecznych, nadmierna wstydliwość, unikanie kontaktów
z rówieśnikami - te objawy zauważamy już w młodszym wieku, a u 6-latka ponadto mała aktywność, dalsza nieśmiałość, przy nakłanianiu do jakiegokolwiek działania dziecko stawia opór, bardzo wrażliwe na ocenę innych, szybko się męczą.
Bardzo ważne w tego typu zaburzeniach jest to, by otwarcie rozmawiać z rodzicami
o problemach, jakie ma dziecko. Nie musimy nazywać tego zaburzenia, ani od razu ujawniać przed rodzicem, że jego dziecko wykazuje, np. cechy zahamowania. Nie wolno nam jednak pozostawić dziecka samemu sobie i bać się mówić rodzicom o faktycznym zachowaniu.
Warto jeszcze zwrócić uwagę na konieczność pracy z dzieckiem zdolnym. Nie mamy wprawdzie zajęć dodatkowych dla takich dzieci, ale możemy z nimi pracować w ramach pracy indywidualnej. Można tutaj wykorzystać następujące formy pracy:
Indywidualizacja w czasie zajęć z całą grupą
Przydzielanie trudniejszych zadań w pracy indywidualnej, ale i z całą grupą
Stwarzanie okazji do swobodnego wyboru trudniejszego zadania
Stawianie dodatkowych pytań, pobudzających twórcze myślenie.
Jeżeli zaobserwujemy, że dziecko jest uzdolnione artystycznie, motywujmy rodziców, by zorganizowali im zajęcia w pracowni plastycznej, ognisku muzycznym czy szkole muzycznej. W ramach zajęć przedszkolnych organizujmy ten rodzaj zajęć tak, by dzieci zdolne artystycznie mogły realizować swoje zdolności plastyczne, muzyczne, recytatorskie.
Vademecum nauczyciela 6 - latków