1. Wymień nauki przyrodnicze, których przedmiotem badań jest planeta Ziemia:

• Geodezja

• Geografia

• Geologia

• Geofizyka

• Geomorfologia

• Oceanologia

• Geotechnika

• Gleboznawstwo

• Ekologia

• Paleontologia

• Hydrologia

• Inne

2. Co rozumiemy pod pojęciem minerału?

Minerał - jest to pierwiastek, związek lub jednorodna mieszanina pierwiastków, lub związków chemicznych powstała w sposób naturalny bez ingerencji człowieka.

3. mineralogia - jest to nauka o właściwościach minerałów, fizykochemicznych, pochodzeniu, przeobrażeniach, rozmieszczeniu w skorupie ziemskiej, wchodzi w zakres nauk geologicznych i jest powiązana z krystalografią, petrografią i geochemią.

4. Wymień minerały zaliczane do klas: pierwiastków rodzimych i siarczków.

Pierwiastki rodzime:

• Węgliki

• Fosforki

• Azotki

np. Au złoto, Ag srebro, C diament, grafit, S siarka

Siarczki:

• Piryt FeS₂

• Chalkopiryt CuFeS₂

5. Wymień minerały zaliczane do klasy tlenków i wodorotlenków.

Tlenki i wodorotlenki:

• Magnetyt Fe₃O₄

• Hematyt Fe₂O₃

• Getyt FeOOH

6. Wymień minerały zaliczone do krzemianów

Krzemiany:

• Oliwiny

• Pirokseny

• Amfibole

• Miki

• Muskowit

• Biotyt

7. Wymień właściwości brane pod uwagę przy charakterystyce minerałów

• Fizykochemiczne

• Układ kryptologiczny (sieć przestrzenna)

• Kryształ (pokrój kryształu)

• Makroskopowe

• Barwa

• Rysa

• Przezroczystość

• Połysk

• Łupliwość

• Przełam

• Twardość

• Gęstość właściwa

• inne cechy

cechy mechaniczne

cechy optyczne

8. Które minerały charakteryzują się stopniem twardości 9 i 10 w skali Mohsa?

• Korund Al₂O₃ - skala 9

• Diament C - skala 10

9. Jak dzielimy minerały ze względu na ich ilościowy udział w skale?

Minerały mogą występować pojedynczo lub w zespołach.

Formy skupienia kryształów:

• Szczotka krystaliczna

• Geoda

• Skupienie ziarniste

• Skupienie promieniste

• Oolity

• Stalaktyt i stalagmi

10. Podaj krótką charakterystykę kwarcu.

Kwarc - należy do grupy krzemionki, jest to jeden z najpospolitszych minerałów występujących w przyrodzie, powstaje z połączenia tlenu i krzemu, tzw. Dwutlenek krzemu SiO₂ czyli krzemionka. Nie rozpuszcza się w kwasach, występuje przeważnie w postaci kilku minerałów, które tworzą się w rożnych warunkach genetycznych.

Cechy makroskopowe kwarcu:

• Barwa - bezbarwny

• Rysa - biała

• Twardość - 7 ( w skali Mohsa), kruchy

• Łupliwość - niewyraźna, przełam muszlowy

• Przezroczystość - przezroczysty, odmiany barwne mogą być przeświecające i nieprzezroczyste

• Połysk - szklisty, na powierzchni przełamu tłusty

• Przełam - włóknisty, promienisty, skorupowy, ziemisty

• Układ krystalograficzny (sieć przestrzenna) - trygonalny

11. Wymień minerały zaliczone do grupy łuszczyków.

Łuszczyki (miki):

• Muskowit - mika jasna (biała)

• Biotyt - mika ciemna (czarna)
  

• Wymień 3 grupy skał wchodzących w skład skorupy ziemskiej.

• skały magmowe

• skały osadowe

• skały metamorficzne (skały przeobrażone)

13. Podaj genezę skał magmowych.

Skały magmowe - powstały w skutek zastygania magmy (stop krzemianowy), wtedy stop zastyga w głębi skorupy ziemskiej, lub zastygania lawy, kiedy stop zastyga na jej powierzchni. Przyczyny krystalizacji, mogą być różne, ochłodzenie zbiornika magmowego, spadek ciśnienia czy utrata składników lotnych. Sam proces krzepnięcia magmy jest bardzo złożony i zależy od wielu czynników, głównie od składu chemicznego, może być bardzo różny, zwłaszcza że podczas krystalizacji dochodzi do tzw. Różnicowania się magmy.

14. Podaj podział skał magmowych.

Podział skał magmowych według genezy:

• Sk. Magmowe plutoniczne (głębinowe)

• Sk . magmowe wulkaniczne (wylewne)

• Sk. hipabysalne (żyłowe, subwulkaniczne)

15. Na jakie grupy dzielimy skały magmowe w zależności od zawartości SiO₂ (krzemionki)?

W zależności od zawartości krzemionki SiO₂ skały magmowe dzielimy na:

• Kwaśne - więcej niż 65% wag. SiO₂

• Obojętne (pośrednie) - 53 - 65% wag. SiO₂

• Zasadowe (baryty) - 44 - 53% wag. SiO₂

• Ultrazasadowe (ultrabazyty) - mniej niż 44% wag. SiO₂

16. Wymień skały zaliczone do skał magmowych wylewnych (wylewne).

Skały wylewne (wulkaniczne)

• Trachit

• Andezyt

• Bazalt

• Diabaz

• Melafir

17. Omów powstawanie skał osadowych.

Skały osadowe powstają w wyniku nagromadzenia i osadzania się produktów wietrzenia starszych skał, jak również resztek roślinnych i zwierzęcych o różnym stopniu rozkładu. Mogą też tworzyć się w wyniku wytrącania z roztworów wodnych.

Główne procesy uczestniczące w genezie skał osadowych:

• Wietrzenie

• Transport

• Sedymentacja

• Diageneza

18. Na jakie grupy dzielimy skały osadowe?

Skały osadowe:

• Sk. osadowe okruchowe

• Sk. osadowe pochodzenia chemicznego

• Sk. osadowe pochodzenia organicznego

19. Na jakie grupy dzielimy skały osadowe okruchowe?

Skały osadowe okruchowe:

• Skały piroklastyczne

• Skały grubookruchowe (psefity)

• Skały średniookruchowe (psamity)

• Skały drobnookruchowe (aleuryty)

• Skały bardzo drobnoziarniste (pelity)

• Skały okruchowo-pelitowe

Skały okruchowe możemy podzielić również na:

• Sypkie (niespoiste) - rumosze, żwiry, pisaki, muły, lessy

• Spoiste - iły, gliny

• Scementowane - brekcje, zlepieńce, piaskowce, iłołupki, łupki ilaste

20. Jakie grupy wyróżnia się wśród skał okruchowych luźnych?

Skały okruchowe luźne:

• Muły

• Piaski

• Iły

21. Jakie skały zaliczamy do psamitów?

Skały osadowe średniookruchowe (psamity)

• Piaski

• Piaskowce

• Kwarcyty

22. Jakie rodzaje piasków wyróżnia się w zależności od transportu i sedymentacji?

Piaski od transportu i sedymentacji:

• Eoliczne

• Aluwialne

• Zwałowe

• Fluwioglacjalne

• Morskie

---