22. Jakie rodzaje piasku wyróżnia się w zależności od transportu i sedymentacji

1. Piaski eoliczne (wydmowe)

2. Piaski aluwialne (rzeczne)

3. Piaski zwałowe, wytworzone w wyniku działalności lodowca

4. Piaski fluwioglacjalne (rzecznolodowcowe)

5. Piaski morskie

23. Krótka charakterystyka piasków eolicznych

Piaski eoliczne (wydmowe) są dobrze obtoczone i przesortowane. Składają się prawie wyłącznie z okruchów drobnoziarnistych. Powierzchnia ziarn piasków eolicznych jest matowa i dobrze oszlifowana. Skład mineralny tych piasków jest na ogół zróżnicowany. Na terenie Polski wydmy tworzą się lub niedawno tworzyły się głównie w pasie przymorskim, na nadzalewowych tarasach rzek lub na obszarach sandrowych. Klasycznym obszarem wydmowym jest np. wybrzeże Bałtyku w okolicach Łeby.

24. Scharakteryzuj piaski zwałowe i fluwioglacjalne

Piaski zwałowe, wytworzone w wyniku działalności lodowca, charakteryzują się brakiem wysortowania i warstwowania, a obok okruchów obtoczonych występują ziarna ostrokrawędziste. W porównaniu z innymi utworami piaszczystymi są one znacznie zasobniejsze w składniki pokarmowe dla roślin. W Polsce występują dość powszechnie.

Piaski fluwioglacjalne (rzecznolodowcowe) składają się z ziaren obtoczonych jeszcze słabiej niż ziarna piasków rzecznych. Charakteryzują się słabą selekcją i urozmaiconym składem mineralnym. W porównaniu z piaskami aluwialnymi wykazują mniejsze przesortowanie i przemycie. Obok glin morenowych stanowią one najbardziej rozpowszechnioną skałę macierzystą gleb na obszarze centralnej i północnej Polski.

25. Omów właściwości i występowanie lessów

Lessy są pyłami pochodzenia eolicznego, o barwie żółtej, wykazują pionową łupliwość i brak warstwowania. Typowy less składa się z kwarcu glinokrzemianów, węglanów , wodorotlenków żelaza i glinu oraz minerałów ilastych. Ziarna lessu są na ogół ostrokrawędziste, co przyczynia się do wykształcenia dużej porowatości.

Osady lessowe wykazują bardzo dobre właściwości fizyczne, dobre właściwości fizykochemiczne i stanowią jedną z najwartościowszych skał macierzystych gleb. Ich wadą jest stosunkowo łatwa podatność na erozję, zwłaszcza wodną.

Lessy i utwory lessopodobne występują na Wyżynie Lubelskiej, Kielecko-

Sandomierskiej i Miechowskiej, w pasie pogórzy przedkarpackich, na Płaskowyżu Głubczyckim, Rybnickim oraz na Przedgórzu Sudeckim i Wzgórzach Trzebnickich.

26. Jakie skały zaliczamy do grupy glin

Nie znajduje odpowiedzi na to pytanie, poza prezentacja również, myślę ze źle jest sformułowane i może chodzi o grupe skał do jakiej gliny są zaliczane :

Gliny zaliczane są do skał okruchowo-pelitowych, a niekiedy również do skał ilastych.

Glina - Skała o barwie żółtobrunatnej, żółtej, szarożółtej lub zielonej. W jej skład wchodzą

minerały ilaste, ziarna kwarcu, uwodnione tlenki żelaza, domieszki węglanu wapnia.

27. Jakie skały zaliczamy do skał osadowych chemicznych

1. skały węglanowe

2. skały krzemionkowe

3. skały żelaziste

4. ewaporaty

28. W jaki sposób powstały skały osadowe organiczne

Powstały w wyniku nagromadzania i osadzania szczątków roślin i zwierząt lub substancji wytworzonych przez organizmy żywe (muszle, szkielety, substancja roślinna).

29. Wymień najważniejsze skały węglanowe

Najważniejszymi skałami węglanowymi są wapienie, dolomity, margle i opoki.

30. Podaj genezę torfów i ich podział

Torfy są skałami powstającymi współcześnie w wyniku nagromadzenia szczątków obumarłych roślin w warunkach nadmiernego uwilgotnienia oraz w wyniku zarastania jezior.

Torfy wykształcone w dawniejszych okresach geologicznych uległy przekształceniu

w pokłady węgla brunatnego (utwory trzeciorzędowe) lub kamiennego (utwory karbońskie) Wyróżnia się: torfy niskie, przejściowe i wysokie.

31. Podaj definicje gleby

GLEBA - utwór powstały w powierzchniowej warstwie zwietrzeliny skalnej pod wpływem czynników glebotwórczych: klimat, woda, biosfera, rzeźba terenu, czas, działalność człowieka.

W glebie dzięki działalności roślin i drobnoustrojów zachodzą przemiany związków organicznych w związki mineralne i odwrotnie.

Gleba jest ożywionym tworem przyrody rozwijający się w czasie i ulegającym ciągłym przemianom.

Gleba powstaje i rozwija się w substracie skalnym. Skały i ich produkty rozdrobnienia składają się z szeregu minerałów.

32. Wymień kategorie użytkowania gleb

• G. Naturalne- pod roślinnością leśną lub trawiastą - zrównoważonym obiegiem składników pokarmowych, bliskie - g. rezerwatów ścisłych, parków.

• G. Leśne - ingerencja człowieka nie następuje co roku jak w glebach ornych, jednak ze względu na stosowanie: głębokiej orki, sztucznych drzewostanów, nawozów mineralnych, pestycydów - właściwości g. leśnych są coraz rzadziej zgodne z układem czynników ekologicznych.

• G. Orne - g. poleśne w Polsce. Zmieniona budowa, zmienione właściwości chemiczne w wyniku jednostronnego nawożenia mineralnego.

• G. Trwałych użytków zielonych - pod roślinnością łąkową pastwiskową, częściowo zmienione w wyniku uprawy, nawożenia mineralnego, melioracji.

• G. Sztuczne - na usypanych zwałach pogórniczych, budowlanych - najwyższy stopień ingerencji człowieka - brak zgodności z układem czynników ekologicznych.

33. Podaj podział gleb ze względu na proporcje składników mineralnych do organicznych w stałej fazie

• gleby mineralne (poniżej 5% substancji organicznej)

• gleby organiczno-mineralne (5-20% substancji organicznej)

• gleby organiczne (ponad 20% substancji organicznej)

34. Wymień pierwiastki, których skorupa ziemska składa się z 98%

Tlen O 45%; krzem Si 27%; glin Al 8,2%; żelazo Fe 6,1%; wapń Ca 4,6%; sód Na 2,3%; potas K 1,8%; magnez Mg 2,7%

35. Wymień czynniki decydujące o zawartości poszczególnych pierwiastków w glebach

Zależy od:

• składu mineralnego,

• składu granulometrycznego,

• zawartości próchnicy.

Ponadto:

• typ, rodzaj, gatunek

• przebiegu reakcji mikrobiologicznych i wymiennych

• rodzaju roślin. fauny

• jednostronne nawożenie mineralne,

• zanieczyszczenia przemysłowe

36. Co rozumiemy pod pojęciem makroelementów? Wymień makroelementy pobierane przez rośliny z wody i powietrza oraz stałej fazy gleby?

Pierwiastki, zależnie od ilości niezbędnych roślinom, dzieli się na dwie grupy: makroelementy i mikroelementy.

Makroelementy występują w glebach w dużych stężeniach i stosunkowo duże ich ilości pobierają rośliny, których wzrost może ulegać zahamowaniu z powodu niedoboru tych składników. Nadmiar makroelementów na ogół nie jest szkodliwy dla roślin, poza niektórymi, jak np. azot. Do makroelementów należą: węgiel, wodór, tlen, azot, fosfor, potas, wapń, magnez, sód, siarka, żelazo.

Pobierane z:

-wody glebowej: wodór

-powietrza : tlen, węgiel i część azotu (za pośrednictwem bakterii korzeniowych)

-z gleby (przez system korzeniowy roślin) : część azotu, fosfor, potas, wapń, magnez, sód, siarka, żelazo

37. Co rozumiemy pod pojęciem „mikroelementy”? wymień najważniejsze mikroelementy?

Pierwiastki, zależnie od ilości niezbędnych roślinom, dzieli się na dwie grupy: makroelementy i mikroelementy.

Mikroelementy występują w glebach w znikomych ilościach. Rośliny potrzebują ich bardzo mało, ale są one niezbędne jako katalizatory procesów fizjologicznych, takich jak: fotosynteza, oddychanie, powstawanie chlorofilu itd. Niedobór i nadmiar mikroelementów jest szkodliwy dla roślin i zwierząt. Do mikroelementów należą: mangan, cynk, miedź, bór, molibden, chlor, kobalt, jod, fluor, ołów.

38. Wymień istotne warunki występowania pierwiastków niezbędnych do życia roślin w glebie

39. Na czym oparty jest podział na frakcje? Jakie wymiary maja frakcje piasku drobnego i grubego?

Frakcja granulometryczna - umownie przyjęty zbiór ziaren glebowych (objętych wspólną nazwą), mieszczących się w określonym przedziale wielkości średnic, wyrażonych w milimetrach.

Piasek 1,0 - 0,1 mm

gruby1,0 - 0,5 mm

drobny0,25 - 0,1 mm

40. Co rozumiemy pod pojęciem frakcji spławianych? Jakie wymiary mają części koloidalne?

Frakcje spławialne (ilaste) o średnicy cząstek poniżej 0,02

ił koloidalny - o średnicy cząstek mniejszej od 0,002 mm.

41. Co rozumiemy pod pojęciem składu granulometrycznego? Podaj nazwę grupy:

piasek 61%,

pył 26%, ----- piasek gliniasty lekki pylasty

cz. spławiane 13%

Skład granulometryczny (uziarnienie) gleby - stan rozdrobnienia mineralnej części fazy stałej gleby.

Jest wyrażany procentowym udziałem poszczególnych cząstek mineralnych zwanych frakcjami granulometrycznymi.

42. Na czym oparty jest podział na grupy mechaniczne? Podaj nazwę grupy:

1,0- 0,1- 81%,

0,1- 0,02- 15%, ----- Piasek luźny

<0,02- 4%.

Grupy granulometryczne

Określane na podstawie procentowego udziału poszczególnych frakcji (wg PTG)

1. Utwory kamieniste (kamienie)

2. Utwory żwirowe (żwiry)

3. Utwory piaszczyste (piaski)

4. Utwory gliniaste (gliny)

5. Utwory ilaste (iły)

6. Utwory pyłowe (pyły)

43. Określ grupę mechaniczną dla procentowego udziału frakcji:

1,0-0,1-48%,

0,1-0,02-31%, --- gliny lekkie silnie spiaszczone pylaste

<0,02mm-21%

44. Określ grupę mechaniczną dla procentowego udziału frakcji:

1,0-0,1-14%,

0,1-0,02-42%, ----- utwory pyłowe ilaste

<0,02mm-44%

---