Wzór

Nazwa

Mechanizm działania

Efekt farmakologiczny

Zastosowanie

Met. oznaczania

Łacińska

Polska

Systematyczna

synonim

KAl(SO4)2

Aluminii kalii sulfas

Siarczan glinowo potasowy

-

Ałun

- ściągające na skórę (zaciska kanaliki potowe) i błony śluzowe

- ściągający - zmniejsza pocenie się

- środek ściągający w preparatach do stosowania zewnętrznego (skóra, oczy, błony śluzowe) - składnik antyperspirantów.

kompleksometryczne

Al2(SO4)3

Aluminii sulfas

Siarczan glinu

-

-

- ściągające i przeciwbakteryjne

- działanie dezynfekujące

- preparaty farmaceutyczne - woda do przemywań

kompleksometryczne

HgNH2Cl

Hydrargyri aminochloridum

Aminochlorek rteciowy

-

-

- związki metali ciężkich nieodwracalnie blokują gr. tiolowe (sulfhydrylowe) enzymów drobnoustrojów dezaktywując je.

- działanie bakterio- i grzybostatyczne - duża toksyczność dla makroorganizmu

- jako antyseptyk w chorobach skóry oraz w okulistyce

Alkacymetryczne

4[Bi(OH)2NO3], BiO(OH)

Bismuthi subnitras ponderosum

Zasadowy Azotan bizmutu

-

-

j.w. - reaguje z białkami tkankowymi działając ściągająco i przeciwzapalnie

- działanie odkażające - ściągające i przeciwzapalne

- stosowany jako antyseptyk powierzchniowy - w mieszankach z innymi lekami stosowany jest w chorobie wrzodowej żołądka, biegunce oraz nieżytach jelit

kompleksometryczne

Bismuthi subgallas

Zasadowy Galusan bizmutu

-

Dermatol

j.w. - reaguje z białkami tkankowymi działając ściągająco i przeciwzapalnie

j.w.

j.w. - stosowany miejscowo w postaci zasypek jako antyseptyk i środek ściągający

kompleksometryczne po uprzedniej mineralizacji

ZnSO4

Zinci sulfas

Siarczan cynku

Zincteral

j.w. - reaguje z białkami tkankowymi działając ściągająco i przeciwzapalnie

- działanie odkażające - ściągające i przeciwzapalne (j.w.) - ułatwia regeneracje nabłonka - Cynk jest także jednym z najważniejszych pierwiastków śladowych biorących udział w metabolizmie komórkowym.

- Stosowany jest w chorobach dermatologiucznych i przewodu pokarmowego wywołane niedoborem cynku - często pomocniczo w leczeniu trudno gojących się ran.

kompleksometryczne

ZnO

Zinci oxidum

Tlenek cynku

preparat złożony: Pedipur (z Metenaminą)

j.w.

j.w.

j.w.

kompleksometryczne

ZnCl2

Zinci chloridum

Chlorek cynku

-

j.w.

j.w.

j.w.

kompleksometryczne

H2O2

Hydrogenii peroxidum (30% i 3%)

Nadtlenek wodoru

-

Perhydrol (30%), Woda utleniona (3%)

- utlenianie grup tiolowych enzymów występujących w mikroorganizmach do dwusiarczków co powoduje ich dezaktywację

- efekt dezynfekujący - zabijanie patogennych mikroorganizmów

- 3% roztwór (woda utleniona) stosowany jest do odkażania ran - bardziej rozcieńczone roztwory stosowane są do płukania gardła-0,5%

Nadmanganiano-metryczne

KMnO4

Kalii permanganas

Nadmanganian potasu

Manganian(VII) potasu

-

j.w.

j.w.

- stosowane są roztwory wodne 0,05-0,2% do odkażania skóry, błon śluzowych oraz ran

Jodometryczne

Phnolum

Fenol

Hydroksybenzen

-

- lek ma zdolność do denaturacji białek bakterii i grzybów (właściwości te wzrastają w pH kwaśnym) - wprowadzenie fluorowców do pierścienia zwiększa aktywność

- działanie bakteriobójcze i grzybobójcze - stosowany wyłącznie zewnętrznie

- konserwacja preparatów farmaceutycznych - do niszczenia miazgi zębowej (rzadko stosowany ze względu na działanie toksyczne)

Bromianometryczne

Acidum salicilum

Kwas salicylowy

Kwas 2-hydroksy benzoesowy

Keralyt

j.w. - mniejsza toksyczność

j.w. - właściwości konserwujące - ze względu na swoje właściwości keratolityczne powoduje złuszczanie naskórka

- konserwacja preparatów farmaceutycznych - stosowany w leczeniu dermatologicznym i kosmetyce

Alkalimetryczne w roztworze etanikiwym

Natrii salicylas

Salicylan sodu

2-hydroksy benzoesan sodu

-

j.w.

j.w.

j.w.

Acydymetryczne technik klasyczną lub potencjometryczną

HCHO

Formaldehzdum 40%

Formaldehyd 40%

-

Methanal

- reaguje z wolnymi grupami aminowymi i amidowymi kwasów nukleinowych, występujących w ścianie komórkowej oraz błonie cytoplazmatycznej bakterii, produkty tej reakcji reagują z innymi grupami aminowymi i amidowymi tworząc mostki międzycząsteczkowe

- działanie bakteriobójcze poprzez kurczenie się błon komórkowych i wzrost ciśnienia wewnątrzkomórkowego drobnoustroju - działanie ściągające - zmniejsza pocenie się - w zetknięciu z osoczem dochodzi do dezaktywacji aldehydów

- preparat jest stosowany do niszczenia miazgi zębowej - do konserwacji preparatów anatomicznych - jako środek przeciw poceniu - jako środek do dezynfekcji pomieszczeń - silny środek grzybobójczy (zabija także przetrwalniki)

Alkacymetryczne

Methenaminum

Metenamina

1,3,5,7-Tetraazatricyklo [3,3,1,13,7]dekan = 1,3,5,7-Tetraaza adamantan

Urotropina, preparat złożony: Pedipur (z ZnO)

j.w. ponieważ w środowisku kwaśnym ulega rozkładowi z utworzeniem formaldehydu dlatego zwykle podawany jest z kwasem migdałowym lub innym kwasem

j.w.

- była stosowana jako antyseptyk dróg moczowych, pęcherza zółciowego (obecnie wycofywana ze względu na swoje drażniące działanie)

Acydymetryczne w metanolu technika potencjometryczną lub alkalimetrycznie po uprzedniej hydrolizie kwasowej

---