wykladowka2, Farmacja, III rok farmacji, Chemia leków


Wzór

Nazwa

Mechanizm działania

Efekt farmakologiczny

Zastosowanie

Łacińska

Polska

Systematyczna

Synonim

Leki blokujące receptory nikotynowe - obwodowe:

1) blokujące zwojowe receptory nikotynowe typu NN (receptor jonotropowy) - leki ganglioplegiczne:

Sól bisamonowa 0x01 graphic

Hexametonium (Hexametonii bromidum)

Hexametonium

(bromek heksametonium)

Heksametyleno-1,6-bis(trimetyloamina) , dibromek

-

- Antagonista receptora NN (w zwojach) = zahamowanie przewodnictwa w całym układzie autonomicznym

- trwały i trudno się rozpada przez co długo łączy się z receptorem i po wstępnym pobudzeniu nie odłącza się od receptora (receptor pozostaje zdepolaryzowany, nie może się repolaryzować i nie reaguje na bodźce)

- zwolnienie pracy serca

- obniżenie ciśnienia

- rozkurcz naczyń

- zahamowanie perystaltyki

- zahamowanie sekrecji gruczołów

(efekty związane z zahamowaniem układu współczulnego i przywspółczulnego)

- był wykorzystywany w nadciśnieniu, jednak dziś się już nie stosuje tego typu leków

2) blokujące zwojowe receptory nikotynowe typu NM (receptor jonotropowy) - leki zwiotczające mięśnie szkieletowe:

a) Leli wywołujące blok depolaryzacyjny płytki motorycznej - paraliż mięśni szkieletowych związany z depolaryzacją receptora NM - leki nie rozbudowane przestrzennie

Sól bisamonowa

0x01 graphic

Decametonium (decametonii bromidum)

Decametonium

(bromek decametonium)

dekametyleno-1,10-bis(trimetyloamina) , dibromek

Procuran

- nieselektywny Antagonista receptora NM (w płytce motorycznej) (ale także działanie na NN - działanie uboczne niepożądane)

- trwały i trudno się rozpada przez co długo łączy się z receptorem i po wstępnym pobudzeniu nie odłącza się od receptora (receptor pozostaje zdepolaryzowany, nie może się repolaryzować i nie reaguje na bodźce)

- zwiotczenie mięśni szkieletowych - paraliż

- krótkie działanie (5min)

- efekty uboczne: (obniżenie ciśnienia, zwolnienie pracy serca itd)

- lek stosowany przed operacjami w celu wywołania miejscowego paraliżu.

- stany skurczowe mięśni szkieletowych

- w większych dawkach zatrzymuje mięśnie szkieletowe

Sól bisamonowa

0x01 graphic

Suxamethonium (suxamethonii chloridum)

Suksametonium (chlorek suksametonium)

Bursztynian choliny, dichlorek

Anectine

j.w (wywołuje blok deploaryzacyjny płytki motorycznej)

j.w

- krótkie działanie (5min)

- efekty uboczne: j.w

j.w

b) Leli wywołujące blok polaryzacyjny płytki motorycznej (aktywność wewnętrzna=0) - paraliż mięśni szkieletowych związany z polaryzacja receptora NM - leki rozbudowane przestrzennie

0x01 graphic

Tubocurarinum (Tubocurarini chloridum)

Tubokuraryna (chlorek tubokuraryny)

Pochodna benzyloizochinoliny

Tubarin

- nieselektywny Antagonista receptora NM (w płytce motorycznej) (ale także w większych dawkach działanie na NN - działanie uboczne niepożądane)

(receptor nie zostaje zdepolaryzowany tylko zablokowany na działanie Ach)

- interakcja z rec. gdy oba azoty występują po jednej str. płaszczyzny

- silnie działanie zwiotczające na mięśnie szkieletowe - (wywołuje blok polaryzacyjny receptora NM)

- działanie ok 30min

j.w

p. papaweryny

0x01 graphic

Atracurium (Atracurii besilas)

Atracurium (benzenosulfonian Atracurium)

N,N'-dimetylo, N,N'-(4,10-dioksa-3,11-dioksotridecyleno)-1,13-bis(tetrahydropapaweryna) , dibenzenosulfonian

Tracrium

j.w

ale mniej działań ubocznych w stosunku do tubokuraryny

- stanowi mieszaninę izomerów

j.w

- działanie ok. 30min. (ze względu na mało stabilne wiązanie estrowe)

j.w

p. androstanu

0x01 graphic

Pancuronium (pancuronii bromidum)

Pankuronium (bromek pankuronium)

1,1'-[(2β,3α,5α,16 β,17 β)-3,17-bis(acetoksy)androstan-2,16-yleno]bis(1-metylo piperydyniowy), dibromek

Pavulon

j.w

- słabo wchłania się z przewodu pokarmowego (podanie dożylne)

- silnie działanie zwiotczające na mięśnie szkieletowe - (wywołuje blok polaryzacyjny receptora NM)

- silne działanie ok 2-3h

j.w

p. androstanu

0x01 graphic

Pipecuronium (pipecuronii bromidum)

Pipekuronium (bromek pipekuronium)

4,4'-[(2β,3α,5α,16 β,17 β)-3,17-bis(acetoksy)androstan-2,16-yleno]bis(1,1'-dimetylopiperazyniowy), dibromek

Arduan

j.w

- słabo wchłania się z przewodu pokarmowego (podanie dożylne)

j.w

- silne działanie ok 2-3h

j.w

p. androstanu

0x01 graphic

Vecuronium (Vecuronii bromidum)

Wekuronium (bromek Wekuronum)

1-[(2β,3α,5α,16 β,17 β)-3,17-bis(acetoksy)-2-(1-piperydynylo)androstan-16-ylo]-1-metylopiperydyniowy, bromek

Norcuron

j.w

- działa silniej ale krócej od pancuronium

- słabo wchłania się z przewodu pokarmowego (podanie dożylne)

j.w

j.w

Leki blokujące receptory nikotynowe - ośrodkowe - leki hamujące przewodnictwo nerwowe na szlakach motorycznych:

0x01 graphic

Methocarbanolum

Metokarbanol

1-karbaminian 3-(2-metoksyfenoksy)-1,2-propanodiolu

Guaiphenesin carbamate

- działanie relaksyjne na poziomie ponadrdzeniowym (gdzieś na poziomie OUN) - hamowanie szlaku motorycznego

- jest to działanie nie-selektywne ponieważ hamowane są także inne układy w mózgu co daje różne efekty uboczne - depresyjne dział. na OUN

- dobrze wchłania się z przewodu pokarmowego

- zwiotczenie mięśni szkieletowych

- efekty uboczne: brak lęku, antyemocjonalność,

- stany bolesnego napięcia mięśni szkieletowych

- przewlekłe stany spastyczne z którymi mamy do czynienia np w chorobie reumatycznej

- bolesne przykurcze mięśni

Pochodna GABA

0x01 graphic

Baclofenum

Baklofen

Kwas (R,S)-β-(4-chlorofenylo)-γ-aminomasłowy

Lioresal

- działanie relaksyjne na poziomie rdzenia kręgpowego - hamowanie szlaku motorycznego (stymuluje receptory GABA-B - presynaptyczne w rdzeniu - efekt wolniejszy bo receptor metabotropowy)

- jest nie selektywny - oddziałuje także na inne szlaki (efekty uboczne)

(GABA-aminokwas hamujący przewod. bodźców ruch. w OUN)

- zwiotczenie mięśni szkieletowych (relaksacja)

- efekty uboczne: nasenne, uspokajające(blokowanie rec dopaminowe), przeciwdrgawkowe(blokowanie rec ?), antylękowe (blokowanie rec. serotoninowych)

j.w

p. benzodiazepiny

0x01 graphic

Tetrazepamum

Tetrazepam

7-chloro-5-(cykloheksen-1-ylo)-1,3-dihydro-1-metylo-1H-1,4-benzenodiazepin-2-on

Miozepam

- działanie relaksyjne na poziomie rdzenia kręgpowego - hamowanie szlaku motorycznego (stymuluje receptory GABA-A(napływ jonów chlorkowych do cytozolu co daje hiperpolaryzacje - szybszy efekt bo receptor jonotropowy - w rdzeniu)

- jest nie selektywny - oddziałuje także na inne szlaki (efekty uboczne)

- zwiotczenie mięśni szkieletowych (relaksacja)

- efekty uboczne: nasenne, uspokajające, antylękowe (przez to że jest pochodną benzenodiazepin, które są środkami o działaniu antylękowym)

j.w

p. 2-imidazoliny

0x01 graphic

Tizanidinum

Tizanidyna

5-chloro-N-(4,5-dihydro-1H-imidazol-2-ilo)-2,1,3-benzotiadiazolidynol-4-amina

Sirdalud

- hamuje przekaźnictwo aminokwasów (m.in. kw. Asparaginowy i Glutaminowy) pobudzających przewodnictwo bodźców ruchowych w OUN

- relaksacja mięśni szkieletowych

j.w

p.aminopropanonu

0x01 graphic

Tolperisonum (Tolperisoni hydrochloridum)

Tolperison

(chlorowodorek Tolperisonu)

2-metylo-1-(4-metylofenylo)-3-(1-piperydynylo)-1-propanon

Tolperis, Mydeton

- hamuje różne synapsy w OUN

- blokuje również receptory α-adrenergiczne

- relaksacja mięśni szkieletowych

- rozkurcz mięśni gładkich naczyń i poprawa ukrwienia kończyn

- stosowany w przypadku stanów skurczowych mięśni szkieletowych np. w szczękościsku

p.aminopropanolu

0x01 graphic

Pridinolum (Pridinoli hydrochloridum)

Pridinol (chlorowodorek pridinolu)

1,1-difenylo-3-piperydynopropan-1-ol

Parks

- duża lipofilowość cząsteczki ułatwia przejście przez barierę krew-mózg - wzmaga również powinowactwo do rec M w OUN (cholinolityk o działaniu ośrodkowym)

- ubocznie blokuje także rec M w obwodowym układzie nerwowym

- efekt spazmolityczny (poprzez obniżenie przewodnictwa cholinergicznego)

- stany skurczowe mięśni szkieletowych

- bolesne przykurcze mięśni

- rehabilitacja pourazowa

- choroba Parkinsona (zaburzenie stosunku Dopaminy do Ach związane z degeneracją układu nerwowego)

0x01 graphic

Dantrolenum

Dantrolen (stosowany w formie soli sodowej)

1-[5-(4-nitrofenylo) furfurylidenoamino] imidazolidyno-2,4-dion

Dantamacrin

- działanie bezpośrednio rozkurczające na mięśnie szkieletowe-zahamowanie wydzielania wapnia z zapasów mięśni szkieletowych

- brak działania ośrodkowego, brak efektów ubocznych ze strony OUN

- relaksacja mięśni szkieletowych

- stosowany gdy zawodzą wszystkie powyższe lub gdy neurony odpowiadające za kurczliwość mięśni zostały uszkodzone.

- stany bolesnego napięcia mięśni szkieletowych

- przewlekłe stany spastyczne z którymi mamy do czynienia np w chorobie reumatycznej

- bolesne przykurcze mięśni

Leki miejscowo znieczulające:

Leki o budowie estrowej - łatwiej ulegają hydrolizie, krótszy czas działania:

p. tropanu

0x01 graphic

Cocainum

(Cocaini hydrochloridum)

Kokaina (chlorowodorek kokainy)

2-metyloksykarbonylo-3-benzoiloksytropan,

chlorowodorek

-

- działa porażająco na zakończenia nerwów bólowych i czuciowych

(blokowanie przep. błony komórki nerwowej dla Na+, co powoduje stabilizacje potencjału spoczynkowego włókna nerwowego)

- Nie selektywny agonista względem α i β receptorów adrenergicznych

- pośrednio zmniejsza wychwyt NA ze szczeliny synaptycznej

- pokonuje barierę krew-mózg

- w mózgu - uwalnianie amin katecholowych

- zahamowanie przewodzenia i odbierania podniet przez OUN przy zachowanej świadomości (znieczulenie miejscowe)

- skurcz naczyń

- zmniejszenie krwawienia

- sympatykotomia (jako efekt uboczny lub dodatek do miejscowego znieczulenia)

- ubocznie pobudzające, poprawa koncentrację, powoduje uzależnienia

- lek miejscowo znieczulający na błony śluzowe

- w okulistyce (1-10% r-r)

- zabiegi laryngologiczne

pochodna estrowa

0x01 graphic

Procainum

(Procaini hydrochloridum)

Prokaina (chlorowodorek prokainy)

4-aminobenzoesan

2-dietyloaminoetylu,

chlorowodorek

Novocainum

- działa porażająco na zakończenia nerwów bólowych i czuciowych

(blokowanie przepuszczalności błony komórki nerwowej dla Na+, co powoduje stabilizacje potencjału spoczynkowego włókna nerwowego)

- logP=0,02 - mała lipofilowość, przez co nie przechodzi przez błony komórkowe

- siła działania = 1

- znieczulenie miejscowe

- krótkie działanie ze względu na działanie cholinoesterazy

- po hydrolizie może działać uczuleniowo

- wykazuje także działanie ogólne: przeciwskurczowe,przeciwbólowe (poch. ośrodkowego) oraz słabe przeciwarytmiczne

- rozszerza naczynia krw.więc podaje się ją z lekami α-adrener.

- stosowana w znieczuleniach nasiękowych

- szerszy zakres zast. od benzokainy (rozpuszczalna w wodzie sól)

- znieczulenie do-tkankowe

- nie może być podawana jako środek do znieczuleń powierzchniowych (nie przenika przez błony śluzowe)

pochodna estrowa

0x01 graphic

Tetracainum (Tetracaini hydrochloridum)

Tetrakaina (chlorowodorek tetrakainy)

Ester 2-dimetyloaminoetylowy kwasu p-butyloamino benzoesowego,

chlorowodorek

Pentocain

j.w

- logP=4,1 - bardziej lipofilowy - lepiej przechodzi przez błony śluzowe - silniejsze, dłuższe dział.

- siła działania = 8

- 10 razy silniejszy od prokainy ale także bardziej toksyczny

- zahamowanie przewodzenia i odbierania podniet przez OUN przy zachowanej świadomości (znieczulenie miejscowe)

- krótkie działanie ze względu na działanie cholinoesterazy

- stosowany w stomatologii

pochodna estrowa

0x01 graphic

Oxybuprocainum (Oxybuprocaini hydrochloridum)

Oxybuprokaina (chlorowodorek oxybuprokainy)

Ester 2-dietyloaminoetylowy kwasu 3-butoksy-4-aminobenzoesowego,

chlorowodorek

Novesin

j.w

j.w

- działanie ok 1h

- w kroplach do oczu (znieczulenie spojówki)

- w stomatologii

pochodna estrowa

0x01 graphic

Proximetacainum (Proximetacaini hydrochloridum)

Proxymetakaina (chlorowodorek porxymetakainy)

Ester 2-dietyloaminoetylowy kwasu 3-amino-4-propyloksy benzoesowego,

chlorowodorek

Alcaine

j.w

j.w

j.w

pochodna estrowa

0x01 graphic

Benzocainum

Benzokaina

4-aminobenzoesan etylu

Anestezyna

- j.w

- brak grupy hydrofilowej (nierozpuszczalna w wodzie)

j.w

- krótsze działanie niż Bupiwakaina i Lidokaina

- stosowana tylko do znieczuleń powierzchniowych (gdyż jest nierozpuszczalny w wodzie)

- lek miejscowo znieczulający na skórę (bóle, świądy)

- doustnie zmniejsza wydzielanie śluzu w żołądku

Leki o budowie amidowej - trudniej ulegają hydrolizie, dłuższy czas działania:

pochodna amidowa (kwasu aminooctowego)

0x01 graphic

Lidocainum

(lidocaini hydrochloridum)

Lidokaina

(chlorowodorek lidokainy)

N-(2,6-dimetylofenylo)-2-dietyloaminoacetamid

Lignocainum

- działa porażająco na zakończenia nerwów bólowych i czuciowych

(blokowanie przepuszczalności błony komórki nerwowej dla Na+, co powoduje stabilizacje potencjału spoczynkowego włókna nerwowego)

- logP=2,9 - dłuższe, silniejsze dział.

- siła działania = 2

j.w

- długie i silne działanie znieczulające

- po podaniu dożylnym wykazuje również aktywność przeciwarytmiczną

- czas działania ok 1-1,5h

- lek miejscowo znieczulający stosowany w różnych formach

- nadaje się do wszystkich typów znieczuleń

- w zaburzeniach rytmu serca poch. komorowego

pochodna amidowa (kwasu aminooctowego)

0x01 graphic

Etidocainum (Etidocaini hydrochloridum)

Etydokaina (chlorowodorek Etydokainy)

(+/-) N-(2,6-dimetylofenylo)-2-(etylopropyloamino) butyroamid

Dur-Anest

j.w

- stosowany w formie racematu

- logP=14,1 - wyższa lipofilowość niż lidokaina

- siła działania = 6

j.w

- działanie 3-4h

- miejscowe znieczulenia

pochodna amidowa

0x01 graphic

Mepivacainum (Mepivacaini hydrochloridum)

Mepiwakaina (chlorowodorek mepiwakainy)

(+/-) N-(2,6-dimetylofenylo)-1-metylo-2-piperydyno karboksyamid

Scandicain, Meaverin

j.w

- logP=0,8

- siła działania = 2

- stosowana w formie racematu (R izomery są bardziej toksyczne)

j.w

- czas działania 15-3h

- stosowana w stomatologii

- znieczulenia przewodowe i nasiękowe

p. amidowa (p. N-butylowa piperydyny)

0x01 graphic

Bupivacainum

(Bupivacaini hydrochloridum)

Bupiwakaina (chlorowodorek bupiwakainy)

(+/-)1-butylo-2-[(2,6-dimetylofenylo)-1-karbamoilo] piperydyna

lub

(+/-)1-butylo-N-(2,6-dimetylofenylo)-2-piperydynokarboksyamid

Bucain, Marcaine

- j.w.

- logP=28 - duża lipofilowośc co owocuje dłuższym i silniejszym działaniem

- siła działania = 8

- stosowana w formie racematu (R izomery są bardziej toksyczne)

- zahamowanie przewodzenia i odbierania podniet przez układ nerwowy przy zachowanej świadomości (znieczulenie miejscowe)

- długotrwałe znieczulenie (dzięki obecności wiązania amidowego) 3-4h

- używana w położnictwie i analgezji pooperacyjnej

- lek miejscowo znieczulający stosowany w różnych formach (nasiękowo i powierzchniowo)

p. amidowa

0x01 graphic

Ropivacainum (Ropivacaini hydrochloridum)

Ropiwakaina (chlorowodorek ropiwakainy)

(2S) N-(2,6-dimetylofenylo)-1-propylo-2-piperydynokarboksyamid

Naropin

j.w

j.w

- czas działanie to 2-6h

- znoszenie bólu pooperacyjnego, poporodowego

- znieczulenie miejscowe nasiękowe i przewodowe

p. amidowa (syntetyczny)

0x01 graphic

Cinchocainum (Cinchocaini hydrochloridum)

Cinchokaina (chlorowodorek cinchokainy)

2-dietyloaminoetyloamid kwasu 2-butoksy-4-chinolinokarboksylowego

Percaina, Dibucaine

j.w

- jeden z najsilniejszych, najdłużej działających i najbardziej toksycznych leków miejscowo znieczulających (20 razy silniejszy od prokainy i 3 razy dłużej działa)

- j.w czyli: „zahamowanie przewodzenia i odbierania podniet przez układ nerwowy przy zachowanej świadomości (znieczulenie miejscowe)”

- znosi bóle pooperacyjne

- rzadko wykorzystywany ze względu na wysoką toksyczność

Substancje o niskiej temperaturze wrzenia o działaniu miejscowo znieczulającym

0x01 graphic

Ethylis chloridum

Chlorek etylu

-

-

- parując z miejsca podania, ochładza je co zmniejsza aktywność pobliskich neuronów

- miejscowe znieczulenie

- miejscowe znieczulenia

0x01 graphic

Mentholum

Mentol

1-izopropylo-2-hydroksy-4-metlocykloheksan

-

- drażni zakończenie nerwowe dając uczucie chłodu, co powoduje obniżenie aktywności nerwów czuciowych i efekt zenieczulający

- miejscowe znieczulenie

- miejscowe znieczulenia

- także osłabia świąd

Podsumowanie:

Wszystkie leki miejscowo znieczulające, mają jeden mechanizm działania, czyli - działają porażająco na zakończenia nerwów bólowych i czuciowych (blokowanie przepuszczalności błony komórki nerwowej dla Na+, co powoduje stabilizacje potencjału spoczynkowego włókna nerwowego), efektem tego jest zahamowanie przewodzenia i odbierania podniet przez układ nerwowy przy zachowanej świadomości (jednym słowem: znieczulenie miejscowe). Siła tego działanie zależy od lipofilowości danego związku określanej wartością logP (im wyższa wartość tym większa lipofilowość, co za tym idzie lek łatwiej wnika przez błonę lipidową i łatwiej blokuje kanał dla jonów sodowych). Powyższe leki miejscowo znieczulające, w zależności od ich charakteru, mogą być używane w znieczuleniach powierzchniowych, nasiękowych, dorzeniowych i przewodowych. Najczęściej używane są w stomatologii, przed zabiegami (znoszą bóle operacyjne), czasami w kroplach do oczu.

Spazmolityki muskulotropowe (miotropowe), miolityki:

Pochodne ksantyny:

p. ksantyny

0x01 graphic

Theophyllinum

Teofilina

1,3-dimetyloksantyna, jednowodny

Theospirex

- nieselektywny bloker fosfodiesterazy -> wzrost cAMP, cGMP -> rozkurcz m. gładkich

- bloker receptorów adenozynowych A1 i A2 (czego efektem jest też rozk. m. gładkich)

- pobudza ośrodek oddechowy i uwrażliwia go na CO2 - stym.OUN

- nie rozpuszczalna w wodzie

- rozszerzenie oskrzeli

- rozszerzenie naczyń krwionośnych

- słabe działanie moczopędne (brak znaczenie w lecznictwie)

- rozkurcza drogi żółciowe

- zwiększa skuteczność mięśni oddechowych (zwłaszcza przepony)

- zapobieganie i napady astmy oskrzelowej

- choroby płuc

- stany zapalne oskrzeli z odczynem spastycznym

- pomocniczo w rozkurczaniu dróg żółciowych oraz udarze mózgu

p. ksantyny

0x01 graphic

Aminophyllinum dihydricum

Aminofilina Dwuwodna

1,3-dimetyloksantyna, etylenodiamina, dwuwodna

(teofilinian etylenodiaminy)

Euphyllinum

j.w

- rozpuszczalna w wodzie

j.w

j.w

p. ksantyny

0x01 graphic

Diprophyllinum

Diprofilina

7-(2,3-dihydroksypropylo)-1,3-dimetyloksantyna

-

j.w

j.w

- ale słabiej rozkurcza oskrzela od teofiliny

j.w

p. ksantyny

0x01 graphic

Theobromidum

Teobromina

3,7-dimetyloksantyna

-

j.w

- bardzo trudno rozp. w wodzie

j.w

- czynnik diuretyczny stosowany w formie soli sodowej złożonej: teobromina, kwas salicylowy i 2NaOH (DIURETYNA) - która jest łatwo rozp. w wodzie

- lek moczopędny

Spazmolityki muskulotropowe stosowane w terapii zaburzeń krążenia - działanie bezpośrednio rozkurczące na mięśnie gładkie:

0x01 graphic

Acidum nicotinicum

Kwas nikotynowy

Kwas 3-pirydynokarboksylowy

Niacyn

- działanie bezpośrednio rozkurczające na mięśnie gładkie

- nasila uwalnianie prostacykliny (rozszerzenie mięśni gładkich)

- posiada właściwości witaminy PP (w ustroju)

/Wit. PP jest nikotynamidem/

- rozszerzenie obwodowych i mózgowych naczyń krwionośnych

- hamuje agregacje płytek krwi

- działanie lipolityczne - obniżenie stężenia cholesterolu i trójglicerydów we krwi oraz hamowanie ich syntezy w wątrobie (działanie przeciw miażdżycowe) - duże dawki

Efekty uboczne: zaczerwienienie skóry, uczucie gorąca

- choroby krążenia obwodowego i mózgowego np. nadciśnienie krwi, miażdżyca

- niedobory witaminy PP („szorstka skóra”)

p. kwasu nikotynowego

0x01 graphic

Nicotinyli tartras

Winian alkoholu nikotynowego

3-hydroksymetylopirydyna, winian

Nicotal

- prolek, który pod wpływem endogennej dehydrogenazy alkoholowej przechodzi w kwas nikotynowy

- j.w

j.w

j.w

p. kwasu nikotynowego

0x01 graphic

Nicametatum (Nicametati hydrochloridum)

Nikametat

(chlorowodorek Nikametatu)

Ester 2-(dietyloamino)etylowy kwasu nikotynowego

Provasan

- prolek, który pod wpływem endogennej hydrolazy przechodzi w kwas nikotynowy

-j.w.

j.w

j.w

p. kwasu nikotynowego

0x01 graphic

Xsantinoli nicotinas

Nikotynian ksantolu

Nikotynian 7-[2-hydroksy-3-(N-β-hydroksyetylo-N-metyloamino)propylo] teofiliny

Complamin, Sadamin

- mechanizm działania jest wypadkową obu związków wchodzących w skład leku - teofiliny (inhibitor fosfodiesterazy) i kwasu nikotynowego (bezpośrednie działanie rozkurczające)

- rozszerzenie mięśni gładkich naczyń krwionośnych szczególnie wieńcowych

- leczenie miażdżycy

- choroby krążenie obwodowego i ośrodkowego

p. dimetyloksanytyny

0x01 graphic

Pentoxifyllinum

Pentoksyfylina

1-(5-oksoheksylo) teobromina

Pentilin, Agapurin

- hamowanie fosfodiesterazy co daje efekt spazmolityczny

- zwiększa aktywność plazminogenu, zmniejsza aktywność antyplazminy

- obniża poziom fibrynogenu

- indukuje uwalnianie prostacykliny, hamuje wydzielanie tromboksanu - zmniejszenie adhezji i agregacji płytek

- rozszerzenie obwodowych naczyń krwionośnych

- poprawia właściwości reologiczne krwi i dowóz tlenu do tkanek

- hamuje tworzenie zakrzepów

- potęguje działanie leków obniżających ciśnienie krwi

- przewlekłe niedokrwienie kończyn dolnych, a także w stanach niedokrwiennych mózgu

- choroba oczu pochodzenia naczyniowego

Alkaloid Vinca minor

0x01 graphic

Vincaminum

Vinkamina

Ester metylowy kwasu winkaminowego

Davincan

- działanie bezpośrednio rozkurczające na m.gł. - hamuje wychwyt zwrotny adenozyny w szczelinie synaptycznej co nasila hamujący wpływ na aktywność neuronów w OUN, zostaje także zahamowana aktywność α-adrenergiczna

- rozszerzenie naczyń krwionośnych w mózgu

- stosowany u osób starszych w miażdżycy naczyń mózgowych

Alkaloid Vinca minor

0x01 graphic

Vinpocetinum

Vinpocetyna

ester etylowy kwasu apowinkaminowego.

Cavinton

j.w

j.w

j.w

p. fenyloalkioaminy

0x01 graphic

Cinnarizinum

Cynaryzyna

1-cynamylo-4-difenylometylo piperazyna

Stugeron

- nieselektywnie blokuje (antagonista) kanały wapniowe typu L zależne od potencjału oraz kanały sodowe (klasa B)

- hamuje działanie kalmoduliny oraz niektórych neuroprzekaźników i neuromodulatorów (m.in. noradrenaliny, histaminy)

- duża lipofilność

- silne i długotrwałe rozszerzenie naczyń krwionośnych obwodowych i mózgowych (hamują indukowany przez jony wapniowe skurcz naczyń)

- aktywność przeciwhistaminowa

- w zaburzeniach krążenia obwodowego i mózgowego:

- stany niedokrwienne mózgu

- zaburzenia psychiczne związane ze starzeniem-miażdżyca

- po urazach i udarach mózgu

- leczenie miażdżycy

- lek pomocniczy w terapii psychotropowej

0x01 graphic

Bencyclanum

Bencyklan

3-[(1-benzylocykloheptylo) oksy-N,N- dimetylo propyloamina

-

Mechanizm nie do końca poznany nie trzeba znać (chyba że ktoś ma jakieś propozycje?;) )

- poprawia przepływ przez obwodowe i ośrodkowe naczynia krwionośne

- dobrze wchłania się z przewodu pokarmowego

- choroby naczyń obwodowych i ośrodkowych

- stany pourazowe mózgu

- choroba Rainoulda (?) - owrzodzenie podudzi

Leki muskulotropowe (spazmolityki muskulotropowe) działające na narządy trzewne - działanie bezpośrednio rozkurczące na mięśnie gładkie:

alkaloid izocholinowy

0x01 graphic

Papaverinum

(papaverini hydrochloridum)

Papaweryna

(chlorowodorek papaweryny)

1-(3,4-dimetoksybenzylo)-6,7-dimetoksy izochinolina, chlorowodrek

-

- działanie bezpośrednie na m. gł.: hamują fosfodiesterazy, co prowadzi do zwiększenia stężenia cAMP, a następnie zwiotczenie mięśni gładkich (rozkurczu m. gł)

- hamuje także układ przywspółczulny (cholinolityk)

(spazmolityk neuromuskulotropowy)

- spazmolityczne działanie na mięśnie gładkie organów trzewnych: rozkurcz oskrzeli, naczyń wieńcowych, zwolnienie perystaltyki jelit, rozkurcz pęcherza moczowego i moczowodu, pęcherzyka żółciowego i macicy

- stosowana jest w skurczach i nadmiernej pobudliwości mięśniowej w obrębie przewodu pokarmowego, układu moczowo-płciowego

- bolesne miesiączki

alkaloid izocholinowy

0x01 graphic

Drotaverinum

(Drotaverini hydrochloridum)

Drotaveryna

(chlorowodorek drotaveryny)

6,7-dietoksy-1-(3,4-dietoksybenzylideno)-1,2,3,4-tetrahydroizochinolina, chlorowodorek

No-Spa

j.w

- mniej trwała i bardziej podatna na utlenianie od papaweryny, ale działa silniej i dłużej.

j.w

- szybkie i silne działanie spazmolityczne na mięśnie gładkie

j.w

Leki przeciw histaminowe:

Leki I generacji [ szybkie ale krótkie działanie, blokowanie H1-rec oraz innych w OUN (działanie uboczne hamujące na OUN), stosowane w miejscowych reakcjach alergicznych ]:

p. etylenodiaminy

0x01 graphic

Antazolinum

(Antazolini hydrochloridum, mesilas)

Antazolina (chlorowodorek, mezylan antazoliny)

2-(N-benzylo-N-fenyloaminometylo)-2-imidazolina, chlorowodorek

Phenazolinum

- dział. przeciwhistaminowe:

blokowanie receptorów histaminowych H1 (antagonista), receptorów cholinergicznych, α-adrenergicznych oraz serotoninergicznych. (należy do leków klasycznych, czyli

1 generacji blokerów H1-rec o działl ubocznym też na OUN)

- brak działanie ogólnego, działanie w uczuleniach umiejscowionych

- łatwe wchł. z przewodu pok.

Działanie przeciwhistaminowe:

- obniżenie przepuszczalności i rozszerzalności naczyń włosowatych (hamowanie powstawania obrzęków)

- zmniejszenie odczynu zapalnego

- działanie uboczne to: miejscowe znieczulenie, działanie uspokajające, nasenne, przeciwwymiotne

- znoszenie miejscowych objawów alergicznych (np świądu, obrzęku, pokrzywki skóry)

- Choroby alergiczne: katar sienny nosa i spojówek, zapalenie skóry atopowe po ukąszeniach owadów

- stosowana także profilaktycznie w chorobie lokomocyjnej

p. etanoloaminy

0x01 graphic

Diphenhydraminum

(diphenhydramini hydrochloridum)

Difenhydramina

(chlorowodorek difenhydraminy)

N-[2-(difenylometoksy) etylo]-N,N-dimetyloamina, chlorowodorek

Benadryl

j.w

j.w

j.w

- stosowana także w chorobie Parkinsona (dzięki działaniu cholinolitycznemu)

p. fenotiazyny

0x01 graphic

Promethazinum

(Promethazini hydrochloridum)

Prometayzna (chlorowodorek prometazyny)

(2RS)-10H-10-(2-dimetyloaminopropylo) fenotiazyna

chlorowodorek

Diphergan

j.w

- powolne ale długotrwałe działanie

- silne działanie przeciwchistaminowe i przeciw świądowe

j.w

j.w

p. propyloaminy

0x01 graphic

Dexbromphenir-aminum (Dexbromphenir-amini maleas)

Deksbromofenir-amina

(Maleinian Deksbromofeniraminy)

D(+)-3-(p-bromofenylo)-3-(2-pirydylo) propylodimetyloamina, Kwas maleinowy

Disophrol

j.w

- 2 razy bardziej aktywny niż racemat

j.w

j.w

- stosowany w przeziębieniach i w kaszlu

p. propanolaminy

0x01 graphic

Clemastinum

(Clemastini fumaras)

Klemastyna (fumaran klemastyny)

(2R)-2-{2-[1-(4-chlorofenylo)-1-fenyloetoksy]etylo}-1-metylopirolidyna,

(E)-butanodikarboksylan

Tavegyl

j.w

- szybkie i długotrwałe działanie

j.w

j.w

- można stosować w opsie

p. etyloaminy

0x01 graphic

Dimethindenum

Dimetinden

2-[1-[2-[2-(dimetyloamino) etylo] inden-3-ylo] etylo]pirydyna

Fenistil

j.w

- dodatkowe działanie stabilizujące na błony mastocytów

j.w

j.w

p. trójpierścieniowa

0x01 graphic

Cyproheptadinum (Cyproheptadini hydrochloridum)

Cyproheptadyna (chlorowodorek Cyproheptadyny)

4-(5-dibenzo[a,d]-cykloheptatrienylideno)-1-metylopiperydyna, chlorowodorek

Peritol

j.w

- przechodzi przez OUN i nasila łaknienie, więc sprawa do której generacji (I czy II) należy lek jest dyskusyjna

j.w

- nasila łaknienie

j.w

- lek stosowany przy braku łaknienia u dzieci

0x01 graphic

Dimenhydrinatum

Dimenhydrynat

połączenie difenhydraminy z 8-chlorofeofiliną w stosunku 1:1

Aviomarin

- silne i szybkie działanie przeciwwymiotne, związane m.in. z hamowaniem działania histaminy na m. gładkie przewodu pokarmowego

- wykorzystane działanie przeciwwymiotne

- zaburzenia błędnika

- wymioty

- choroba lokomocyjna

Leki II generacji (wolne ale dłuższe działanie, selektywne blokowanie H1-rec, brak działania ubocznego hamującego na OUN, stosowane w miejscowych reakcjach alergicznych):

p. piperydyny

0x01 graphic

Terfenadinum

Terfenadyna

α-(p-tertbutylofenylo)-4-hydroksydifenylometylo-1-piperydyno-butan-1-ol

Teldane

- selektywne blokowanie receptorów histaminowych H1 (antagonista), (należy do leków 2 generacji blokerów H1-rec) - dział. przeciw histaminowe

- działanie przeciwzapalne

- działanie przeciwalergiczne

- brak działanie ogólnego, działanie w uczuleniach umiejscowionych

- dobrze wchłania się z przew. pok.

- metabolizowany do 2 akt. metabol.

j.w

- brak efektów ubocznych na OUN (bardziej hydrofilowa od powyższych)

- długie działanie (jego produkt transformacji w wątrobie także ma takie same działanie)

- sezonowy nieżyt nosa na tle alergicznym

- zapalenie spojówek

- oraz j.w.

+ wycofana z lecznictwa, że względu na dużą kardio-toksycznosć oraz na możliwość powodowania zaburzeń rytmu serca, zastąpiona fexofenadyną

p. piperydyny

0x01 graphic

Fexofenadinum (Fexofenadini hydrochloridum)

Fexofenadyna

(chlorowodorek fexofenadyny)

Kwas α,α-dimetylo-4-{1-hydroksy-4-[4-(hydroksydifenylometylo)-1-piperydyno-butylo-fenylooctowy, HCl

Telfast

j.w

- jest metabolitem Terfenadyny

j.w

- brak wpływu na serce

j.w

p. trójpierścieniowa

0x01 graphic

Loratadinum

p. azatadyny

Loratadyna

4-(8-chloro-5,6-dihydro-11H-benzo-(5,6)cyklohepta[1.2-b] pirydyno-11-ylideno)-1-etoksykarbonylo piperydyna

Claritine

j.w

+ działanie przeciwalergiczne (hamuje uwalnianie mediatorów przez mastocyty i bazofili - działanie stabilizujące na błonę mastocytów i bazofili)

- metabolizowany do akt. metabol.

j.w

transformacji w wątrobie także ma takie same działanie)

- sezonowy nieżyt nosa na tle alergicznym

- zapalenie spojówek

- oraz ja.w

0x01 graphic

Cetirizinum (Cetirizini dihydrochloridum)

p. pipreazynowa difenylometanu

lub

p. benzhydrylowa

piperazyny

Cetyryzyna (dichlorowodorek cetyryzyny)

Kwas 2-[4-(4-chlorobenzhydrylo)-1-piperazynylo]etoksyoctowy

chlorowodorek

Zyrtec

j.w

+ zmniejsza migracje komórek i uwalnianie mediatorów przez mastocyty i bazofile

- aktywny metabolit hydroksyzinum (leku anksjolitycznego)

j.w

- najsilniejsze działanie

- hamuje wczesne reakcje alergiczne

- pochodna lewoskrętna ma działanie silniejsze od racematu

j.w

0x01 graphic

Levocabastinum

Lewokabastyna

Kwas 1-[4-cyjano-4-(4-fluorofenylo)cykolheksylo]-3-metylo-4-fenylopiperydyno-4-karboksylowy

Histimet

j.w

j.w

- w alergicznym nieżycie nosa

- zapalenie spojówek

0x01 graphic

Ebastinum

Ebastyna

1-[4-tertbutylofenylo]-4-

[4-difenylometoksy)-1-piperydyno]-butan-1-on

Ebastin, Kestine

j.w

j.w

j.w

p. ftalazynonu

0x01 graphic

Azelastinum

Azelastyna

4-[(4-chlorofenylo)metylo]-2-(heksahydro-1-metylo-1H-azepin-4-ylo)-1(2H)-ftalazinon

Allergodil

j.w

+ zmniejsza migracje komórek i uwalnianie mediatorów przez mastocyty i bazofile, oraz syntezę i uwalnianie leukotrienów z leukocyt.

j.w

- metabolizuje do aktywnych metabolitów: desmetyloazelastyna

- działa po 15 min, przez 15h

j.w

0x01 graphic

Astemizolum

Astemizol

1-(4-fluorobenzylo)-2-[1-(4-metoksyfenyloetylo)-(4-piperydyno)amino] benzimidazol

Hismanal

j.w

j.w

j.w

Podsumowanie leków II generacji:

- nie są podawane pozajelitowo, dobrze wchłaniają się z przewodu pokarmowego, efekt pojawia się później niż w przypadku leków I generacji (wyjątek cetyryzyna), astemizol osiąga pełnie działanie w 3-5 dobie stosowania.

- związki te mają właściwości przeciwzapalne (najsilniejsze azelastyna): normalizują poziom substancji P w płynie oskrzelowym, tłumią późną odpowiedź zapalną po kontakcie z alergenem, hamują proteinokinazę C (poprzez zablokowanie powstawania rodnika tlenowego w makrofagach). Ponadto zmniejszają uwalnianie cytokin prozapalnych (IL-1) oraz syntezy leukotrienów.

- wykazują przedłużone działanie i mogą być stosowane raz dziennie, są pozbawione wł. cholinolitycznych. Mogą działać kardiodepresyjnie, zwykle po przekroczeniu dawek terapeutycznych lub w przypadku występowania interakcji (z lekami również metabolizowanymi przez enzymy mikrosomalne wątroby cytochromu P 450 - ketokonazol, erytromycyna). Kardiodepresja jest związana z wpływem na kanały potasowe (K+).

Kardiotoksyczność maleje wg zależności: Terfenadyna > Astemizol > Ebastyna > Loratydyna (najczęściej stosowana)

Leki hamujące wydzielanie histaminy:

Pochodna kromonu

0x01 graphic

Natri cromoglicas

Kromoglikan sodu

Sól disodowa kwasu 5,5'-[(2-hydroksypropan-

1,3-diylo) bis(oksy)]bis(4-okso-4H-1-

benzopirano-2-karboksylowego)

Cromogen

- hamuje wydzielanie mediatorów stanu zapalnego takich jak histamina, leuktorieny, cytokiny, prostaglandyny

- stabilizuje błonę komórkową m.in. mastocytów (komórek tucznych) i granulocytów

- lek syntetyczny, trudno wchłaniający się z przew. pok.

- brak działań ubocznych na OUN

Brak degranulacji kom. tucznych objawia się wszystkimi efektami związanymi z zablokowaniem wydzielania Histaminy:

- rozkurcz naczyń, oskrzeli, jelit

- obniżenie przepuszczalności i rozszerzalności naczyń włosowatych (hamowanie powstawania obrzęków)

- zmniejszenie odczynu zapal.

- profilaktyka astmy oskrzelowej - stosowany głównie miejscowo (drogą inhalacyjną)

- nie przerywa ataku astmy i jest przeciwwskazany w ostrych napadach astmy (gdyż hamuje wydzielanie a nie działanie histaminy)

p. kromonu

0x01 graphic

Nedocromilum

Nedokromil

Sól disodowa kwasu 9-etylo-6,9-dihydro-4,6-diokso-10-propylo-4H-pirano-[3,2-g]chinolino-2,8-karboksylowego

Tilade

j.w

- działa silniej i szybciej

j.w

j.w

0x01 graphic

Ketotifenum

(ketotifeni hydrogenofumaras)

p. układu benzo-

cykoloheptatiofenu

Ketotifen

(hydrogeno-fumaran ketotifenu)

4-(1-metylopiperydyn-

4-ylideno)-4,9-dihydro-10Hbenzo[

4,5]cyklohepta[1,2-b]tiofen-10-on,

Wodorofumaran

Pozitan, Zadafen

j.w

- jest także antagonistą H1 receptora (należy do 1 generacji leków przeciwhistaminowych gdyż ma działanie depresyjne na OUN)

- dobrze wchłania się z przew. pok. i może być podawany doustnie

j.w
- efekty działanie związane z blokowaniem H1-rec

- jest metabolizowany do aktywnego metabolitu
- efekty uboczne na OUN: senność, uspokajające dziłanie

- profilaktyka astmy oskrzelowej o podłożu alergicznym - stosowany doustnie (pełne działanie terapeutyczne osiąga się po kilku tygodniach stosowania)

Leki stosowane w chorobie wrzodowej żołądka:

1) Leki hamujące wydzielanie kwasu solnego:

a) Leki przeciwhistaminowe - blokery H2 receptorów:

p. guanidyny

0x01 graphic

Cimetidinum

Cymetydyna

1-cyjano-2-metylo-3-{2-[(5-metylo-1H-imidazolilo)metylotio]

etylo}guanidyna

Altramet, Tagamet

- Antagonista H2-rec (blokuje oddziaływanie histaminy z tymi receptorami)

- zahamowanie wydzielania soku żołądkowego

- zahamowanie wydzielania śluzo w oskrzelach (efekty związane z blokowaniem H2-rec)

- działania uboczne to ból, zawroty głowy, zaparcia, biegunki, wysypki skórne

- lek chroniący przewód pokarmowy, stosuje się go profilaktycznie i leczniczo w owrzodzeniach dwunastnicy i żołądka przebiegających z nadmiernym wydzielaniem HCl

p. tiazolu

0x01 graphic

Famotidinum

Famotydyna

3-[[[2-[(diaminometyleno)amino]tiazol-4-ilo]metylo]-tio]-N'-(sulfamoilo)-propionamidyna,

Famogast

j.w.

- dość długi czas oraz duża siła działania (20x silniejsza od Cymetydyny)

- szybko wchłania się z przewodu pokarmowego

j.w

j.w

p. furanu

0x01 graphic

Ranitidinum

(Ranitidini hydrochloridum)

Ranitydyna

(chlorowodorek ranitydyny)

N-[2-({[5-(dimetyloamino) metylo]furan-2-ylo}metylo) sulfanylo] etylo-N'-metylo-2-nitroeteno-1,1-diamina, chlorowodorek

Ranigast

j.w

- dość długi czas oraz duża siła działania (8-razy silniejsze działanie niż Cymetydyna)

j.w

j.w

b) Blokery pompy protonowej - pochodne beznimidazolu:

p. benzamidazolu

0x01 graphic

Omeprazolum

Omeprazol

5-metoksy-2-[[(4-metoksy-3,5-dimetylo-2-pirydynylo)metylo]-sulfinylo]-1H-benzimidazol

Losec

-pro-lek, który w silnie

kwaśnym pH uzyskują aktywność. Powstaje aktywny metabolit - sulfenamid. Atom siarki reaguje z gr. sulfhydrylowymi H+/K+-ATPazy, blokując pompę protonową.

- Hamuje wydzielanie HCl do światła żołądka.

Stosowany w chorobie wrzodowej żołądka i dwunastnicy, stanach zapalnych przełyku na tle refluksu żołądkowo-przełykowego

p. benzamidazolu

0x01 graphic

Omeprazolum Natricum

Omeprazol sodowy

Sól sodowa 5-metoksy-2-[[(4-metoksy-3,5-dimetylo-2-pirydynylo)metylo]-sulfinylo]-1H-benzimidazolu

Losec

j.w

j.w

j.w

p. benzamidazolu

0x01 graphic

Esomprazolum Magnesium

Esmoprazol magnezowy

Sól magnezowa S-enancjomeru Omeprazolu

Nexium

j.w

j.w

j.w

p. benzamidazolu

0x01 graphic

Pantoprazolum Natricum

Pantoprazol sodowy

Sól sodowa 5-(difluorometoksy)-2-[[(3,4-dimetoksy-2-pirydynylo) metylo]-sulfinylo]-1H-benzimidazolu

Pantoloc

j.w

j.w

j.w

p. benzamidazolu

0x01 graphic

Lanzoprazolum

Lanzoprazol

2-[[(5-metylo-4-(2-trifluoroetoksy)-2-pirydynylo)metylo]-sulfinylo]-1H-benzimidazol

Lanzul

j.w

j.w

j.w

p. benzamidazolu

0x01 graphic

Rabeprazolum Natricum

Rabeprazol sodowy

2-[[(5-metylo-4-(3-metoksypropyloksy)-2-pirydynylo)metylo]-sulfinylo]-1H-benzimidazol

Aciphex, Pariet

j.w

j.w

j.w

c) Selektywni antagoniści receptorów M1:

0x01 graphic

Pirenzepinum (pirenzepini hydrochloridum)

Pirenzepina (chlorowodorek pirenzepiny)

11-[(4-metylopiperazyn-1-ylo)acetylo]-5,11-dihydro-6H-pirydo[2,3-b][1,4] benzodiazepin-6-on

Ulcoprotect

- jest antagonistą receptorów cholinergicznych typu M, zlokalizowanych w żołądku

- zahamowanie sekrecji gruczołów żołądka nawet o 80%

- leczenie i profilaktyka wrzodów żołądka

2) Leki mukozo- i cytoprotekcyjne (leki dziqałające ochronnie na błonę śluzową żołądka i dwunastnicy):

0x01 graphic

Sucralfatum

Suklarfat

Zasadowa sól glinowa oksasiarczanu sacharozy

Venter, Ulgastran

- Powstaje ujemnie naładowany żel, który wiąże się wybiórczo z białkami owrzodzenia i osłania je.

- osłaniające działanie na ściany żołądka

- leczenie i profilaktyka wrzodów żołądka

0x01 graphic

Bismuthi Trikalii Dicitras

Dicytrynian tripotasowao bizmutowy

Dicytrynian tripotasowao bizmutowy

Ventrisol

- Lek podany doustnie w formie koloidalnej reaguje w środowisku kwaśnym z wydzielina nadżerki wrzodowej, tworząc chelatowe kompleksy bizmutawo - białkowe.

- Powstająca w wyniku tej reakcji warstwa ochronna stanowi barierę dla dyfuzji kwasu solnego i pepsyny i umożliwia szybsze gojenie się ubytku.

j.w

- Bakteriobójcze działanie preparatu na Helicobacter Pylori skutecznie zapobiega nawrotom choroby.

Mieszanina

Bi(OH)2NO3 i BiONO2xBiOOH

Bismuthi Subnitras Ponderosum

Zasadowy azotan bizmutawy ciężki

zasadowy azotan bizmutawy ciężki

Gastro (preparat złożony + MgCO3 i składniki ziołowe)

Nie ma wielkie zastosowania ze względów bezpieczeństwa - lek może się wchłaniać i wywoływać działania niepożądane - jak

toksyczne objawy neurologiczne, methemoglobinemia.

- Wykazuje działanie słabo zobojętniające, ściągające, osłaniające,

zapierające i przeciwbakteryjne.

- leczenie i profilaktyka wrzodów żołądka

0x01 graphic

Misoprostolum

Misoprostol

Ester metylowy 15-deoksy-16-hydroksy-16-metylo-PGE1

Cytotec

- pro-lek, syntetyczny analog prostaglandyny E1

- Wydłużony czas t0,5. Osłania śluzówkę żołądka, hamuje wydzielanie HCl, zmniejsza objętość i aktywność proteolityczną soku żołądkowego

Endogenne prostaglandyny PGE i PGI dzięki swoim mechanizmom regulacyjnym maja działanie cytoprotekcyjne na błonę śluzowa żołądka i dwunastnicy.

Mizoprostol - analog syntetyczny prostaglandyny E1 jest stosowany w profilaktyce i leczeniu choroby wrzodowej w terapii niesteroidowymi lekami przeciwzapalnymi

3) Leki stosowane w nadkwaśności i chorobie wrzodowej żołądka i dwunastnicy → http://www.farmacja.e-lama.pl/leki/leki_zoladek.pdf

- Almasilat, Stimagel: Uwodniony krzemian glinowo-magnezowy, uwodniony glinokrzemian magnezowy

Leki przeciwwymiotne i zapobiegające nudnościom

1) Leki cholinolityczne:

p. kwasu tropowego

0x01 graphic

Scopolaminum = Hyoscinum (Hyoscycini hydrobromidum)

Skopolamina= hioscyna (bromowodorek hioscyny)

Ester skopanolu (skopiny) i lewoskrętnego kwasu tropowego,

Bromowodorek

-

- lek parasympatykolityczny - antagonista receptorów muskarynowych,

- łatwo pokonuje barierę krew-mózg działanie depresyjne na OUN

- działanie rozkurczowe na m. gładkie np. przewodu pokarmowego (działanie parasympatykolityczne obwodowe)

(silniejsze działanie od atropiny)

- działanie na OUN (uspokajające, nasenne przeciwwymiotne)

- kolki, biegunki, wymioty

- w monopreparatach oraz w kojarzeniu terapii z innymi lakami

2) Antagoniści receptorów histaminowych H1

Leki te są stosowane w zapobieganiu i leczeniu choroby lokomocyjnej. Ich działanie p/wymiotne wynika głównie z depresyjnego działania na CNS

p. etanoloaminy

0x01 graphic

Diphenhydraminum

(diphenhydramini hydrochloridum)

Difenhydramina

(chlorowodorek difenhydraminy)

N-[2-(difenylometoksy) etylo]-N,N-dimetyloamina, chlorowodorek

Benadryl

- dział. przeciwhistaminowe:

blokowanie receptorów histaminowych H1 (antagonista), receptorów cholinergicznych, α-adrenergicznych oraz serotoninergicznych. (należy do leków klasycznych, czyli

1 generacji blokerów H1-rec o działl ubocznym też na OUN)

- brak działanie ogólnego, działanie w uczuleniach umiejscowionych

- łatwe wchł. z przewodu pok.

Działanie przeciwhistaminowe:

- obniżenie przepuszczalności i rozszerzalności naczyń włosowatych (hamowanie powstawania obrzęków)

- zmniejszenie odczynu zapalnego

- działanie uboczne to: miejscowe znieczulenie, działanie uspokajające, nasenne, przeciwwymiotne

- znoszenie miejscowych objawów alergicznych (np świądu, obrzęku, pokrzywki skóry)

- Choroby alergiczne: katar sienny nosa i spojówek, zapalenie skóry atopowe po ukąszeniach owadów

- stosowana także profilaktycznie w chorobie lokomocyjnej

- stosowana także w chorobie Parkinsona (dzięki działaniu cholinolitycznemu)

p. fenotiazyny

0x01 graphic

Promethazinum

(Promethazini hydrochloridum)

Prometayzna (chlorowodorek prometazyny)

(2RS)-10H-10-(2-dimetyloaminopropylo) fenotiazyna

chlorowodorek

Diphergan

j.w

- powolne ale długotrwałe działanie

- silne działanie przeciwhistaminowe i przeciw świądowe

j.w

j.w

0x01 graphic

Dimenhydrinatum

Dimenhydrynat

połączenie difenhydraminy z 8-chlorofeofiliną w stosunku 1:1

Aviomarin

- silne i szybkie działanie przeciwwymiotne, związane m.in. z hamowaniem działania histaminy na m. gładkie przewodu pokarmowego

- wykorzystane działanie przeciwwymiotne

- zaburzenia błędnika

- wymioty

- choroba lokomocyjna

p. fenyloalkioaminy

0x01 graphic

Cinnarizinum

Cynaryzyna

1-cynamylo-4-difenylometylo piperazyna

Stugeron

- nieselektywnie blokuje (antagonista) kanały wapniowe typu L zależne od potencjału oraz kanały sodowe (klasa B)

- hamuje działanie kalmoduliny oraz niektórych neuroprzekaźników i neuromodulatorów (m.in. noradrenaliny, histaminy)

- duża lipofilność

- silne i długotrwałe rozszerzenie naczyń krwionośnych obwodowych i mózgowych (hamują indukowany przez jony wapniowe skurcz naczyń)

- aktywność przeciwhistaminowa

- w zaburzeniach krążenia obwodowego i mózgowego:

- stany niedokrwienne mózgu

- zaburzenia psychiczne związane ze starzeniem

- po urazach i udarach mózgu

- leczenie miażdżycy

- lek pomocniczy w terapii psychotropowej

- nudności i wymioty pochodzenia błędnikowego

3) Antagoniści receptorów dopaminergicznych D2

a) Neuroleptyki, pochodne fenotiazyny

Działanie p/wymiotne tych leków związane jest z blokowaniem receptorów dopaminergicznych D2 w obszarze chemoreceptorowym ośrodka wymiotnego i dodatkowo z działaniem cholinolitycznym i p/histaminowym

Grupa promazyny

0x01 graphic

Chlorpromazinum

(Chlorpromazini hydrochloridum)

Chlorpromazyna

(chlorowodorek chlorpromazyny)

2-chloro-10-

(3-dimetyloaminopropylo) fenotiazyna, chlorowodorek

Fenactil

- antagonista receptorów D2 w OUN (w części limibicznej OUN - część UN odpowiadająca za objawy pozytywne choroby)

- blokada D2-rec w układzie pozapiramidowym co jest odp. za efekty uboczne (szlak nigrostriatalny - odpowiedzialny za napięcie mięśni)

- blokada D2-rec w ośrodku przeciwwymiotnym w opuszce rdzenia przedłużonego

- bloker obwodowych i ośrodkowych receptorów α1-rec i M

- blokada rec dla Dopaminy i serotoniny (powodują depresje)

- 2 silniejsze działanie od promazyny

- hamowanie halucynacji, urojeń, niepokoju ruchowego, nieuporządkowanego myślenia

- działanie uspokajające, przeciwwymiotne, przeciwautystyczne, przeciw psychotyczne

Efekty uboczne:

- depresja

- objawy Parkinsonowe (zwiększenie napięcia mięśni, drżenie rąk, ruchy niekontrolowane)

- obniżenie ciśnienia krwi (α1)

- suchość w ustach (blokada M-rac obwodowych)

- Leczenie Schizofrenii

- leczenie psychoz i innych nadmiernych pobudzeń psychoruchowych

- stany maniakalne

Grupa perazyny

0x01 graphic

Trifluperazinum

(trifluperazini dihydrochloridum)

Trifluperazyna (dichlorowodorek trifluperazyny)

2-trifluorometylo-10-[3-(4-metylo-1-piperazynylo) propylo]fenotiazyna, dichlorowodorek

Stelazin

j.w

- 10-15 razy silniejsza od chlorpromazyny

j.w

+ więcej efektów ubocznych na

szlak pozapiramidowy od

chlorpromazyny

+ mniej efektów ubocznych obwodowych od chlorpromazyny

j.w

- najczęściej stosowana

Grupa perazyny

0x01 graphic

Prochlorperazinum

(Prochlorperazini dimaleas)

Prochlor-perazyna

(dimaleinian prochlorperazyny)

2-chloro-10-[3-(4-metylo-1-piperazynylo) propylo]fenotiazyna, dimaleinian

Stemetil

j.w

- silniejsza od chlorpromazyny

j.w

+ więcej efektów ubocznych na

szlak pozapiramidowy od

chlorpromazyny

+ mniej efektów ubocznych obwodowych od chlorpromazyny

j.w

- stosowany jako środek przeciwwymiotny

Grupa perazyny

0x01 graphic

Tiethylperazinum

(Tiethylperazini dimaleas)

Tietylperazyna (dimaleinian tietylperazyny)

2-etylotio-10-[3-(4-metylo-1-piperazynylo) propylo]fenotiazyna, dimaleinian

Torecan

j.w

- silniejsza od chlorpromazyny

j.w

+ więcej efektów ubocznych na

szlak pozapiramidowy od

chlorpromazyny

+ mniej efektów ubocznych obwodowych od chlorpromazyny

j.w

- stosowany jako środek przeciwwymiotny

Grupa fenazyny

0x01 graphic

Perphenazinum

Perfenazyna

2-chloro-10-{3-[4-(2-hydroksyetylo)-1-piperazynylo]propylo]

fenotiazyna

Trilafon

j.w

- 15 razy silniejsza od chlorpromazyny

+ estryfikacja kwasami tłuszczowymi (heptanowy lub dekanowy) wydłuża działanie nawet do miesiąca przy wstrzyknięciu domięśniowym [Heptanian perfenazyny]

j.w

+ więcej efektów ubocznych na

szlak pozapiramidowy od

chlorpromazyny

+ mniej efektów ubocznych obwodowych od chlorpromazyny

j.w

p. fenotiazyny

0x01 graphic

Metopimazinum

Metopimazyna

10-[3-(4-karbamoilopiperydyno)

propylo]-2-mezylofenotiazyna

Vogalene, Nortrip

j.w.

- silniejsza od chloropromazyny

+ w ograniczonym stopniu przenika przez barierę krew-mózg

j.w.

+ silne i wybiórcze działanie przeciwwymiotne będące wynikiem aktywności antydopaminowej

j.w.

b) pochodne benzamidu

p. benzamidu

0x01 graphic

Metoclopramidum (Metoclopramidi hydrochloridum)

Metoklopramid (chlorowodorek metoklopramidu)

2-metoksy-4-amino-5-chloro-N-(2-dietyloaminoetylo) benzamid, chlorowodorek, jednowodny

Pramidin,

- Antagonista receptorów D2 w strefie chemoreceptorowej ośrodka wymiotnego (hamowanie tego ośrodka)

- blokuje także obwodowe receptory D2 oraz działanie cholinomimetyczne (oba działania dają efekt pobudzający perystaltykę jelit)

- w większych dawkach jest antagonistą receptorów serotoninowych 5-HT3 w strefie chemoreceptorowej ośrodka wymiotnego (rdzeń przedłużony)

- zwiększa wydzielanie prolaktyny

- efekt przeciwwymiotny

(ale nie hamuje odruchów wymiotnych pochodzenia błędnego)

- pobudza perystaltykę jelit

- w wymiotach pooperacyjnych

- a w atonii pooperacyjnej jelit i nieżycie żołądka

- zapobiega wymiotą podczas chemio- i radioterapii

4) Antagoniści receptorów serotoninowych 5-HT3

Blokują ośrodkowe i obwodowe receptory serotoninowe, w ten sposób hamują odruch wymiotny wynikający z ich pobudzenia przez uwalnianą pod wpływem radiopromieniowania i środków cytostatycznych serotoninę. Hamują nudności i wymioty wywołane radio- i chemioterapią.

p. karbazolu / imidazolu

0x01 graphic

Ondansetronum

(Ondansetroni hydrochloridum)

Ondansetron

(chlorowodorek ondansetronu)

1,2,3,9 -tetrahydro-3-[(2-metylo-imidazol-1-ilo0-metylo]-9-metylo-4H-karbazol-4-onu, chlorowodorek

Zofran, Atossa,

- selektywny kompetencyjny antagonista ośrodkowych i obwodowych receptorów serotoninergicznych 5-HT3

- praktycznie brak działania na receptory 5-HT1 i 5-HT2

- nie dział na receptory dopaminowe, brak objawów pozapiramidowych

+Jest dobrze tolerowany a najczęstszym działaniem niepożądanym jest zaparcie, bóle głowy, uderzenia gorąca, czkawka

- Pod wpływem promieniowania jonizującego i chemioterapii w jelicie cienkim uwalniana jest serotonina, która pobudza receptory 5-HT3 i wyzwala odruch wymiotny (nudności i wymioty).

Ondansetron hamuje to działanie, a także blokuje ośrodkowe receptory 5-HT3.

- lek z wyboru stosowany w zwalczaniu odruchów wymiotnych

- hamuje nudności i wymioty wywołane radio- i chemioterapią

p. indolu

0x01 graphic

Tropisetronum

(Tropisetroni hydrochloridum)

Tropisetron

(chlorowodorek tropisetronu)

Ester endo-8-metylo-8-aza-bicyklo[3,2,1]okt-3-ylowy kwasu 1H-indolo-3-karboksylowego, chlorowodorek

Nabovan

j.w.

+ ale lepiej się wchłania z przewodu pokarmowego i wykazuje dłuższy czas działania

j.w.

j.w.

p. indazolu

0x01 graphic

Granisetronum

(Granisetroni

hydrochloridum)

Granisetron

(chlorowodorek granisetronu)

Endo-1-metylo-N-(9-metylo-9-azabicyklo[3.3.1]non-3-ylo)-1H-indazolo-3-karboksamid

Kytril

j.w.

j.w.

j.w.



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
wykladowka3, Farmacja, III rok farmacji, Chemia leków
Narkotyczne leki przeciwbólowe, Farmacja, III rok farmacji, Chemia leków
1a, Farmacja, III rok farmacji, Chemia leków
lekiwsp, Farmacja, III rok farmacji, Chemia leków
un, Farmacja, III rok farmacji, Chemia leków
1b, Farmacja, III rok farmacji, Chemia leków
4a - wstęp, Farmacja, III rok farmacji, Chemia leków
6, Farmacja, III rok farmacji, Chemia leków
5, Farmacja, III rok farmacji, Chemia leków
4c, Farmacja, III rok farmacji, Chemia leków
4a - na podstawie tabelki Olgi, Farmacja, III rok farmacji, Chemia leków
4b, Farmacja, III rok farmacji, Chemia leków
7a, Farmacja, III rok farmacji, Chemia leków
7b, Farmacja, III rok farmacji, Chemia leków
4a, Farmacja, III rok farmacji, Chemia leków
2, Farmacja, III rok farmacji, Chemia leków

więcej podobnych podstron