1. Zbiory
a) Dwa zbiory A i B są równe, gdy każdy element ze zbioru A jest elementem zbioru B i na odwrót.
b) Zbiór A zawiera się w zbiorze B, gdy każdy element zbioru A jest elementem zbioru B i piszemy A
B
c) Ze względu na liczbę elementów zbiory dzielimy na:
zbiory skończone- np. zbiór uczniów w klasie, zbiór dzielników liczby 12
zbiory nieskończone- np. zbiór liczb niewymiernych
zbiory puste- zbiór, do którego nie należy żaden element, np. zbiór parzystych dzielników liczby 13
2. Przedziały liczbowe
przedział domknięty <a;b> o początku a i końcu b, gdzie a<b nazywamy zbiór liczb rzeczywistych x spełniających warunek a
x
b. Zbiór liczb spełniających ten warunek możemy też zapisać:
<a;b>={x: x
R i a
x
b}
x
<a;b>
x
a i x
b
przedział otwarty (a;b) o początku a i końcu b, gdzie a<b nazywamy zbiór liczb rzeczywistych spełniających warunek a<x<b. Zbiór liczb spełniających ten warunek możemy zapisać:
(a;b)= {x: x
R i a<x<b}
x>a i x<b
przedziałem prawostronnie domkniętym (a;b> o początku a i końcu b, gdzie a<b nazywamy zbiór liczb rzeczywistych x spełniających warunek a<x
b
przedziałem lewostronnie domkniętym <a;b> o początku a i końcu b, gdzie a<b nazywamy zbiór liczb rzeczywistych x spełniających warunek a
x<b
3. Zbiór liczb rzeczywistych (R) i jego podzbiory
a) zbiór liczb naturalnych (N)
N={0, 1, 2, 3, ..., n-1, n, n+1, ....}
0- najmniejsza liczba naturalna
(n-1)- liczba poprzedzająca liczbę n
n- pewna liczba naturalna
(n+1)- następna liczba po n
brak liczby największej
b) zbiór liczb całkowitych (C)
zbiór liczb całkowitych parzystych
{..., -6, -4, -2, 0, 2, 4, 6, ..., 2n-2, 2n, 2n+2, ...}
zbiór liczb całkowitych nieparzystych
{..., -5, -3, -1, 1, 3, 5, ..., 2n-1, 2n+1, 2n+3, ...}
c) zbiór liczb wymiernych (W)
do zbioru liczb wymiernych należy każda liczba, którą można zapisać w postaci ułamka zwykłego , gdzie p, q
R i q
0
liczbami wymiernymi są: liczby całkowite, ułamki zwykłe i dziesiętne, ułamki dziesiętne nieskończone okresowe
każda liczba wymierna ma rozwinięcie dziesiętne skończone lub nieskończone okresowe
ułamki zwykłe nieskracalne, których mianowniki w rozkładzie na czynniki pierwsze mają tylko liczby 2 i 5, mają rozwinięcia dziesiętne skończone
jeśli w rozkładzie mianownika ułamka zwykłego na czynniki pierwsze oprócz liczb 2 i 5 występują inne liczby pierwsze, to taki ułamek ma rozwinięcie dziesiętne nieskończone ale okresowe
ilość cyfr w okresie ułamka musi być mniejsza od liczby występującej w mianowniku ułamka zwykłego
d) zbiór liczb niewymiernych (NW)
do zbioru liczb niewymiernych należy każda liczba, której nie można przedstawić w postaci ilorazu dwóch liczb całkowitych
suma liczb wymiernych może być liczbą niewymierną lub liczbą wymierną
w wyniku mnożenia lub dzielenia liczb niewymiernych możemy otrzymać zarówno liczbę niewymierną jak i liczbę wymierną
e) działania w zbiorze liczb rzeczywistych
działanie jest wykonalne w pewnym zbiorze, jeżeli dla dowolnych elementów z tego zbioru wynik wykonanego działania również należy do tego zbioru.
działania zbiór liczbowy |
dodawanie |
odejmowanie |
mnożenie |
dzielenie |
N |
tak |
nie |
tak |
nie |
C |
tak |
tak |
tak |
nie |
W |
tak |
tak |
tak |
tak* |
R |
tak |
tak |
tak |
tak* |
*- z wyjątkiem dzielenia przez 0
4. Potęgowanie
potęga o wykładniku naturalnym i całkowitym
wyrażenie an nazywamy potęgą o podstawie a i wykładniku n
potęga o wykładniku wymiernym
potęgę o wykładniku będącym odwrotnością liczby naturalnej określamy wzorem:
; gdzie n
N+\ {1} oraz a
0
potęgę o dowolnym wykładniku ułamkowym określamy wzorem:
; gdzie a>0 i m
C i n
N+\ {1}