2.1. Charakterystyka ogólna połączeń

Połączenia stożkowe bezpośrednie uzyskuje się na drodze wykonania czopa i otworu elementu na nim osadzonego w kształcie stożków o jednakowej zbieżności. Istotną zaletą tych połączeń jest możliwość regulacji nacisku na stożkowej powierzchni połączenia dzięki stosowaniu odpowiednio dobranych sił wciskających czop w otwór elementu ze­wnętrznego (piasty lub gniazda). Przy dokładnym wykonaniu powierzchni stożkowych zapewnia się ponadto dobre środkowanie osadzonego na czopie elementu, co jest niezwykle istotne w budowie precyzyjnych maszyn i urządzeń technicznych, szczególnie obrabiarek. Ponadto złącza te w porównaniu z połączeniami wciskowymi walcowymi wymagają podczas łączenia i rozłączania znacznie mniejszych wzajemnych przesunięć elementów. Mniejsza jest również siła niezbędna do rozłączania, zależna od kąta stożka.

Dzięki wspomnianym zaletom stożkowe połączenia wciskowe bezpośrednie są często stosowane pomimo większych kosztów wykonania i trudniejszego sprawdzania poprawno­ści wymiarów elementów o powierzchniach stożkowych w porównaniu z połączeniami walcowymi.

W budowie maszyn połączenia stożkowe bezpośrednie spełniają najczęściej rolę cier­nych połączeń zaciskowych, których zadaniem jest przeniesienie obciążenia z wału na osadzony na nim element wirujący, jakim są koła zębate, pasowe, łańcuchowe i inne. Kola te osadzone są przeważnie na końcowych (rzadziej środkowych) czopach wału. Przykłady takich zastosowań połączeń stożkowych przedstawia rys. 2.1. Zacisk widocznego

Rys. 2.1. Przykiad wciskowych połączeń stożkowych bezpośrednich: a) koła zębatego z czopem koń­cowym wału i b) narzędzia w wrzecionie obrabiarki

---