Neurochirurgia; wykład 4 (04.12.2006r.)
CHOROBY NACZYNIOWE
Zagadnienia:
Tętniaki mózgu
Naczyniaki mózgu
Niedrożność naczyń mózgowych
tętniczych
żylnych
Niedostateczne krążenie
Krwotok śródmózgowi
1. TĘTNIAKI
Lokalizacja
W dużych naczyniach - naczynia podstawy mózgu (koło tętnicze Willysa)
t.szyjna wewnętrzna
t.środkowa mózgu (w bruździe bocznej mózgu, szczelina Sriusza)
t.łącząca przednia
Tętnica okołospoidłowa - w przestrzeni podpajęczynówkowej
W przypadku pęknięcia rozprzestrzeniający się na dużych przestrzeniach krwotok podpajęczynówkowy
Rzadko gdzie indziej
Objawy
Tętniak niekrwawiący
Nie daje objawów, chyba że gigant (>2cm)
Ryzyko zakrwawienia - 1,5 - 2%
Coraz lepsza diagnostyka (CP)
angioCP - badanie dodatkowe
Krwotok z tętniaka
50% zgon na miejscu
50% do szpitala
50% zgon lub znaczne uszkodzenie mózgu
50% przeżywa w dobrym stanie
Oba rodzaje powinny być wyłączone z krążenia, bo gdy raz pękną, to ryzyko kolejnego takiego incydentu wynosi 20%
Diagnostyka
Tętniak na t.szyjnej wewnętrznej
Biegnie ona niedaleko n.III i może go ugniatać powodując opadanie powieki tylko
We wszystkich innych objawy poprzedzające krwawienie
Bardzo silny ból głowy
Ból nie przechodzi do końca + sztywność karku
nakłucie lędźwiowe - krew w płynie mózgowo-rdzeniowym
TK
Często krótkotrwała utrata przytomności
Czasami wymioty
Zawsze zagrożenie poważnym krwawieniem
Diagnostyka w pierwszych trzech dniach, bo później może zacząć się rozwijać skurcz naczyniowy → naczynia bardzo podatne na bodźce → zamknięcie naczyń
Potwierdzenie krwotoku (lokalizacja przez uwidocznienie naczyń)
Angiografia 4naczyniowa
angioCP
angiorezonans (bez kontrastu, bo łapie ruch krwi)
Leczenia
Prawidłowe leczenie - wyleczenie całkowite
Zatrzymanie krwawienia
Wyrównanie ciśnienia w głowie
Powstanie skrzepu
Metody zamknięcia
Operacyjne zamknięcie szyjki tętniaka tytanowym klipsem (można później diagnozować w rezonansie)
Droga wewnątrznaczyniowa - tętniaki tt. tylnej części koła Willisa
Embolizacja
Napakowanie przez cewnik do tętniaka sprężynki (Coils), aż do jego wypełnienia
Następuje wykrzepianie się krwi
t.podstawna mózgu i jej odgałęzienia
ryzyko
można wypłukać skrzepy przy wkładaniu
można źle zaczepić
krew może ubić cała zawartość i tętniak będzie narastał (obowiązkowa kontrola!)
Rola fizjoterapeuty
Tętniak niezaopatrzony
Czy ruszać?
Okres do operacji
Tętniak zaopatrzony
Chory po operacji jest traktowany jako wyleczony
Deficyty neurologiczne
Wszelkie dostępne działania mające je zminimalizować
Zaburzenia mowy często
zaburzenia psychiczne - kompleks t.łączącej przedniej
2. NACZYNIAKI (AVM)
Lokalizacja
W miąższu mózgu
Nieprawidłowości w budowie sieci włośniczkowej z angiogenezy
Kłęb naczyń (gniazdo) + doprowadzające (…)
(Zzzzzzzzz..)
Objawy
Naczyniak niekrwawiący
(Zzzzzzzzzzzz...)
Krwotok z naczyniaka
Krwiak do układu komorowego
(Zzzzzzzzzzzz...)
Leczenie
Operacyjne
Wewnątrznaczyniowe
(…)
Klejenie klejem akrylowym
Unaczyniony przez wiele różnych naczyń
100% wyleczenie tylko gdy się go wytnie
Ukierunkowane napromieniowanie naczyniaka
Zarastanie tkanką łączną prawie przez dwa lata
Tylko małe naczyniaki (>3cm Ø)
2% ma krwawienie z niekrwawiących
Rola fizjoterapeuty
Naczyniak niezabezpieczony
łatwiej niż z tętniakiem
Naczyniak zabezpieczony
Naświetlony dopiero po dwóch latach
Deficyty neurologiczne
3. UDARY NIEDOKRWIENNE
Przyczyny
zatkanie światła naczynia skrzepami z serca po zawale
stopniowa miażdżyca (głównie tt.środkowe mózgu)
zmiany naczyniowe przy podziale t.szyjnej wspólnej
Lokalizacja
Najczęściej tt.środkowe mózgu
Strona dominująca (…)
Obszary ostatniej łąki
Objawy
zawroty głowy
udar pnia mózgu - zgon na miejscu
Leczenie
Coraz częściej jak w zawale serca (p/zakrzepowe)
Leczenie wewnątrznaczyniowe
Stenty
Angioplastyka
Enzymy rozpuszczające skrzepy wewnątrznaczyniowo (! do krwotoku)
Angiografia
Chirurgiczne, gdy zatkane bardzo duże naczynie (udary złośliwe)
W organizmie są komórki macierzyste (głównie szpik), które są w stanie naprawić pewne uszkodzenia
Plastyczność mózgu
W TK
Hipotensyjna + szersza od normy bo obrzęk
Nigdy nie powoduje uciśnięcia komory bocznej (chyba że stan ostry) → później się poszerza
Ostre granice
Podział
Ostry
Nie możemy doprowadzić do spadku ciśnienia (sadzanie pacjenta na niedługi czas)
Lekarze rozpuszczają skrzepy
Podostry
Ok. 3tyg
Nie ma takich
4. NIEDROŻNOŚĆ NACZYŃ ŻYLNYCH
Rzekomy guz mózgu
PSEUDO TUMOR CEREBRI → Łagodne nadciśnienie żylne
Często bardzo silne bóle głowy
Długotrwające
Dawniej u kobiet po antykoncepcji (zatoka esowata)
Może dojść do ślepoty
Sinusografia
Fizjoterapia
Ułatwianie odpływu żylnego - pion
Przyczyny
Zawał żylny - gdy podczas operacji zamknie się gwałtownie naczynie żylne
Objawy
Żyły mają zdolność do tworzenia krążenia obocznego, tylko muszą mieć czas
Odpływ krwi żylnej z mózgu przez zatoki opony twardej; bywa że zaczynają się tam procesy zapalne (w zatoce jamistej) → zakrzep → zastój → wzrost ciśnienia wewnątrzczaszkowego
Leczenie
5. NIEDOSTATECZNOŚĆ KRĄŻENIA MÓZGOWEGO
Przyczyny
Zwężenie tętnic szyjnych i kręgowych
Miażdzyca naczyń doprowadzających
Dowóz krwii → średnica naczyń
Gdy pracujemy na dużych obrotach
Objawy
Dobry stan ogólny
Okresowe objawy oczne (mroczki, błyski)
Podrażnienia różnych obszarów (ogniskowa padaczka - drganie palca)
Nagły niedowład
TIA - przemijające ataki niedokrwienia
Sekundy, minuty
Badanie
Diagnostyka obrazowa i funkcjonalna
Gdy pojawiają się objawy - badania na miażdżycę naczyń doprowadzających
USG + Doppler tt.szyjnych i tt.kręgowych
angiCT
oznaczenie rezerwy naczyniowej
jak wygląda przepływ przez naczynia normalnie
diamoz → max. rozszerzenie naczyń
N: 30% wzrost przepływu
A nie badanie % zwężenia tętnic, bo są mechanizmy kompensujące
Leczenie
Farmakologiczne
Obniżenie cholesterolu
Działanie p/miażdżycowe
Leki poprawiające mikrokrążenie
Chirurgiczne
Angioplastyka
stent
Fizjoterapia
Nie ma ubytków neurologicznych
Nie ma zagrożeń - można działać