mgr Honorata Libuda

Temat: ZŁUSZCZANIE NASKÓRKA

Peeling ma na celu złuszczenie lub rozpuszczenie i częściowe usunięcie warstwy rogowej naskórka. Dzięki niemu skóra staje się gładka i miękka, lepiej wchłania substancje czynne dostarczane w trakcie zabiegu.

Peelingi dzielimy na:

• powierzchowne (scrub, gommage, peeling enzymatyczny, maska typu peel-off)

• średniogłębokie w nomenklaturze lekarskiej (najgłębsze jakie może robić kosmetyczka) - eksfoliacja kwasami AHA, BHA do 40%, peelingi ziołowe (green-peel, peeling azjatycki, peeling cypryjski, polski peeling ziołowy „Jadwiga”)

• Głębokie złuszczanie naskórka (w nomenklaturze lekarskiej) - kwas trójchlorooctowy (TCA), kwas salicylowy 30-40%, eksfoliacja kwasami AHA 50-70%

PEELINGI POWIERZCHOWNE

1. Skrub - od ang. skrobać, obierać - występuje w postaci kremu pomieszanego z plastikowymi granulkami, z łupinami zmielonych orzechów, zmielonymi muszelkami. Występuje w 3 postaciach: mocny, średni i delikatny.

2. Gommage - od franc. gumowanie,ścieranie - występuje w postaci pasty, którą nakładamy na skórę i pozostawiamy do wyschnięcia. Zawiera enzymy trawiące białko naskórka (działanie biologiczne) i działa tez poprzez ścieranie (działanie mechaniczne).

3. Peeling enzymatyczny - wystepuje w postaci proszku lub żelu. Dobrze współpracuje z wodą lub para wapozonu. Działa na drodze chemicznej - zawiera enzymy np. bromelaina z ananasa, papaina z papaja, czasem enzymy zwierzęce, np. trypsyna, pepsyna, erypsyna.

4. Maska typu peel-off - wystepują w postaci peelingu i masek. Maski mają działanie liftingujące. Maskę nakłada się na twarz cienką warstwą, a po wyschnięciu ściąga w postaci cienkiej, elastycznej błony. W czasie usuwania zostają usunięte martwe komórki naskórka i nadmiar wydzieliny łojowej. Polecane są dla skór wrażliwych - delikatnie oczyszcza.

Temat: WSKAZANIA I PRZECIWWSKAZANIA DO GŁĘBOKIEGO ZŁUSZCZANIA NASKÓRKA

Wskazania do peelingów chemicznych:

• Zmiany barwnikowe (ostuda, piegi, przebarwienia pozapalne, plamy soczewicowate)

• Uszkodzenia słoneczne - rogowacenie słoneczne

• Uszkodzenia związane z wiekiem (zmarszczki, ujędrnienie skóry)

• Blizny

• Trądzik zaskórnikowy, grudkowo-krostkowy

• Rozstępy skórne

• Zaburzenia rogowacenia (suchość skóry, rogowacenie przymieszkowe)

Przeciwwskazania do peelingów chemicznych:

• Ekspozycja skóry na słońce (słoneczne lato - nie robimy)

• Alergie skórne

• Aktywna opryszczka

• Skłonność do powstawania bliznowców

• Stan po zabiegu chirurgicznym w obrębie twarzy do 2 m-cy po zabiegu

• Ciąża, karmienie piersią

• Liczne zmiany melanocytowe

• Liczne teleangiektazje

• Stan po krioterapii (do 6 m-cy)

• Choroby autoimmunologiczne (kolagenozy, pęcherzyce)

• Skóra podrażniona, uszkodzona (nadżerki, otarcia, przeczosy)

• Ciężkie postacie trądziku (liczne krosty, torbiele ropne) - wymagają wcześniejszej terapii farmakologicznej

• Doustna terapia pochodnymi wit. A (Roaccutane) - do 6 m-cy po zakończeniu terapii

Peelingi chemiczne (chemabrazja) - nałożenie na skórę odpowiedniej mieszaniny związków chemicznych w określonym stężeniu. Wykorzystuje się tu:

- kwasy owocowe AHA np. kwas glikolowy

- BHA np. kwas salicylowy

- kwas trój chlorooctowy (TCA)

- fenol

- rezorcyna - roztwór Jessnera

- kwas witaminy A (retinol)

Temat: PEELINGI ZIOŁOWE, EKSFOLIACJA KWASAMI AHA

Peelingi ziołowe - wywołują reakcję skóry typu przekrwienie, odczyn zapalny i stopniowe złuszczenie naskórka. Zaliczane SA do peelingów naturalnych średnio głębokich i bezpiecznych.

Green-peel - wywołuje mocne przekrwienie skóry (poprawa metabolizmu skóry i jej oczyszczenie) i płatowe złuszczanie wierzchnich warstw naskórka (pobudzone tworzenie się nowych komórek). Rezultat zabiegu można porównać z wynikami uzyskiwanymi po zastosowaniu peelingu chemicznego lub dermabrazji. Po wygojeniu skóry konieczne stosowanie kremów z filtrem UV.

Peeling azjatycki - głębokie złuszczanie skóry za pomocą preparatu mineralno-ziołowego Arabad. Złuszczenie następuje po 3 dniach.

Peeling cypryjski - istotą zabiegu jest regeneracja skóry od środka i jej złuszczenie. Głównym składnikiem preparatów jest blue blood - surowiec krwiozastępczy działający nawilżająco i przeciwzapalnie, przyspieszający procesy metabolizmu.

Polski peeling ziołowy „Jadwiga” - jest zabiegiem głębokiego złuszczania naskórka opartym na składnikach roślinnych pochodzenia polskiego. Zabieg nie złuszcza poniżej warstwy podstawnej naskórka - nie powoduje uczuleń i bliznowacenia. Mogą go wykonywać kosmetyczki i lekarze dermatolodzy po przeszkoleniu firmowym. Zabieg składa się z 2 faz wykonywanych pewnym odstępie czasu. Pierwsza faza to złuszczanie, druga - usunięcie resztek naskórka. Na 3 dni przed zabiegiem konieczne jest mechaniczne oczyszczenie skóry.

Eksfoliacja kwasami owocowymi.

Eksfoliacja to zabieg złuszczania, usuwania suchej, zrogowaciałej warstwy naskórka za pomocą np. stężonego kwasu glikolowego. Zabieg może być wykonywany prawie u każdej klientki, nie tylko na twarzy i szyi, ale tez na innych miejscach ciała które tego wymagają.

Alfa - hydroksykwasy (AHA) - wiadomości ogólne:

• Skuteczne minimalne stężenie 5-8%, optymalne pH 3-4,5

• Małe cząsteczki

• Ich skuteczność działania z czasem ulega obniżeniu, tzn. złuszczają aż do uzyskania określonego efektu, a następnie przestają działać

• Najczęściej stosowane są: kw. Glikolowy, mlekowy, jabłkowy, cytrynowy, winowy

• Maja dodatkowo właściwości nawilżające , w wyższych stężeniach mają wpływ na skórę właściwą przyczyniając się do pobudzenia produkcji kolagenu i elastyny, zwiększają produkcje glikozaminoglikanów odpowiedzialnych za wiązanie wilgoci w skórze

• Polecane dla cery suchej, zgrubiałej, dojrzałej, zniszczonej opalaniem, w wyższych stężeniach dla cery tłustej

• W niskim stężeniu działają tylko na naskórek, regulują proces rogowacenia naskórka przez rozluźnianie połączeń pomiędzy martwymi komórkami warstwie rogowej

• Ułatwiają zatrzymywanie wody w zewnętrznej części naskórka, stymulują biosyntezę ceramidów - „spada” suchość skóry

Beta - hydroksykwasy (BHA) - wiadomości ogólne:

• Torują drogę dla AHA w głąb skóry

• Rozpuszczalne w tłuszczach

• Skuteczne stężenie 1-2%, optymalne pH 3-4

• Działają w stałym tempie

• W kosmetyce ma zastosowanie tylko kwas salicylowy

• Mają zdolność do przenikania przez warstwę serum i wnikania w głab porów skóry i mieszków włosowych, dzięki temu złuszczają i oczyszczają pory skóry oraz pomagają w leczeniu trądziku

• Mają właściwości antybakteryjne

• Polecane głównie dla cery z zanieczyszczonymi porami i skłonnej do trądziku

Słowo peel oznacza w angielskim obierać skórkę, trzeć, złuszczać. Jest to procedura polegająca na złuszczeniu naskórka lub jego części. Peelingi mogą sięgać swym działaniem do skóry właściwej. Oddziaływanie peelingu zależy od:

jego składu chemicznego (np.dodatkówśrodków wybielających, antyoksydantów)

mocy kwasów - zależy od rodzaju kwasu i jego pH, czym niższe pH tym kwas ma większą moc, przez co wzrasta jego działanie złuszczające

stężenia kwasów.

Większość kwasów owocowych to alfa-hydroksykwasy. Nazwa pochodzi od tego, ze z jednym atomem węgla łączą się dwie grupy: karboksylowa (-COOH) i hydroksylowa (-OH)w pozycji alfa. Do kwasów owocowych należą:

1. kwas glikolowy - najpowszechniej stosowany, jego naturalnym źródłem jest trzcina cukrowa poddana fermentacji,;występuje też w winogronach, jabłkach, agreście. Jest kwasem średniej mocy. Nie wykazuje toksyczności. Łatwo penetruje warstwęrogowąbomała cząsteczka. Działanie: hamuje aktywnośc enzymów odpowiedzilnych za spójność keratynocytów, powoduje rozluźnienie i rozerwanie wiązań komórkowych (w efekcie złuszczenie naskórka), pobudza odnowę komórkową (zwiększa syntezę kolagenu i glikozaminoglikanów), zwiększa grubość zywych warstw naskórka, poprawia jegonawilżenia.skóra poddana peelingom staje siegładsza, jaśniejsza. Kwas glikolowy nawet w wysokim stężeniu działa powierzchownie. Zabiegi 4-8 wykonujemy w odstępach minimum 10- 14 dni aby był efekt. Zabiegi ostrożnie wykonujemy przy cerze suchej, atopowej lub skłonnej do teleangiektazji. Zaczynamy zabiegi od niskich stężeń i krótkiego czasu aplikacji,stopniowo wydłużając. Kwas ten nie powoduje nadwrażliwości na promieniowanie UV dlatego możemy więc zabiegi wykonywac cały rok. Wskazania do zabiegu tym kwasem: poprawa ogólnej kondycji skóry, odmłodzenie, rozjaśnienie przebarwień, likwidacja objawów trądziku pospolitego, spłycenieblizn,normalizacja zaburzeń rogowacenia, nawilzenia. Przed pierwszym oraz kolejnymi zabigami w gabinecie osmetycznym wskazane jest dwutygodniowe, stosowanie aplikacji przygotowujących, kremów lub żeli z 5-15%kwasem glikolowym. Obowiązkiem kosmetyczmi jest udzialić klientce informacji jak pielegnowac skóre po zabiegu!!! Ksmetyczka wykonuje zabiegi złuszczania produktami zawierajacymi kwas glikolowy do stężenia 30%. Lekarze go 70%.

2. kwas mlekowy - jego naturalnym źródlem są: kwaśne mleko, maślanka, jogurt, jabłka, pomidory, piwo. Nie wykazuje toksyczności. Ma właściwości złuszczające i nawilżające. Obnia pH skóry. Efekty stosowania kwasu mlekowego: normalizacja procesu rogowacenia, poprawa struktury kolagenu, zwiekszeniu ilości glikozaminoglikanów, poprawa uwodnienia, a tym samym ujędrnieniai elastyczności skóry.

3. kwas jabłkowy - wystepuje w jabłka, agrest, piwo. Nie wykazuje toksyczności. Mniejsze znaczenie niż inne kwasy AHA w przemyśle kosmetycznym.

4. kwas winowy - otrzymywany w drodze fermentacji winogron. Nie jest toksyczny. Stosowany jużw starożytnym Egipcie (kompresy z chleba maczanegow winie). Kwas słabej mocy, stracił na znaczeniu.

5. kwas cytrynowy - pozyskiwany z cytryn, innych cytrusów,z soku buraczanego, wina. Ceniony z powodu rozjaśniania przebarwień róznego pochodzenia. Zwykle stosowany jest jako składnik peelingów rozjaśniajacych.

6. kwas pirogronowy - w połązeniu z woda przekształca się w kwas melkowy i odwrotnie. Występuje w jabłkach,sfermentowanych owocach, occie. Posiada właściwości sebostatyczne,przeciwbakteryjne, złuszczajace, nawilżajace, rozjaśniające. Zmniejsza spójnośc keratynocytów warstwy rogowej naskórka. W skórze właściwej stymuluje syntezę kolagenu. Dostępny jest w stężeniach 40-60%. Np. 40% stosowany jest do leczenia łojotokowego zapalenia skóry, przebarwień pozapalnych, trądziku pospolitego, zaś 60% w przypadku fotostarzenia, blizn potrądzikowych, zaburzen rogowacenia.

7. kwas migdałowy - pozyskiwany z wiśni, moreli, migdałów. Wykazuje najsilniejsze właściwości przeciwbakteryjne (budową zblizony do wielu antybiotyków). Łatwoprzenika przez skórę, wykazuje korzystne wielokierunkowe działania dlatego jest ceniony w kosmetologii. Hamuje łojotok i łagodnie złuszcza naskórek. Wykorzystywany w peelingach do cery tłustej z licznymi zaskórnikami, w trądziku pospolitym. Wchodzi tez w skład peelingów likwidujacych objawy starzenia, fotostarzenia, zmian barwnikowych. Stężenie 2-10% tego kwasu zawierają preparaty przygotowujące do właściwego zabiegu w gabinecie kosmetycznym. Kliniczne zastosowanie ma 50% kwas migdałowy. Złuszczanie następuje stopniowo co nie wyłacza pacjenta zcodziennej aktywności. Nie powoduje nadwrażliwości na promienie UV. Może być stosowany u osób z wysoki fototypem bez ryzyka wystąpienia przebarwień.

8. kwas salicylowy - jest beta-hydroksykwasem. Pozyskiwany jest z kory wierzby, malin, liści brzozy, syntetycznie pozyskiwany z fenolu. W stężeniach do 10% ma działanie keratoplastyczne, powyżej zaś keratolityczne. Jako składnik peelingu poprawia wchłanianie innych substancji. Wykazuje działanie antyseptyczne, reguluje wydzielanie łoju, spłyca rozszerzone pory skóry. Jest dobrze tolerowany w stężeniu do 25%.

Wskazania dopeelingu kwasem salicylowym:

• zmiany barwnikowe, piegi, ostuda, plamy soczewicowate, przebarwienia pozapalne

• uszkodzenia słoneczne: rogowacenie,fotostarzenie, zmarszczki

• blizny typu zanikowego lub przebarwione

• trądzik pospolity: postac zaskórnikowa, grudkowo-zaskórnikowa

• wskazania pielęgnacyjne: skóra z zaskórnikami, łojotokowa, usunięcie powierzchownych warstw naskórka, obkurczenie rozszerzonych porów, poprawa nawilżenia skóry (skóra sucha).

WSKAZÓWKI DOTYCZĄCE PRZYGOTOWANIA DO PEELINGU CHEMICZNEGO.

• Wykluczyć pacjentów z przeciwwskazaniami bezwzględnymi: czynna infekcja ogólna lub miejscowa (infekcja górnych dróg oddechowych, opryszczka), gorączka, objawy uczulenia, ciąża, karmienie piersią

• Przed planowanym zabiegiem przeprowadzić wywiad ogólny

• Zapytać o:wiek, choroby przewlekłe (cukrzyca), palenie, objawy obniżonej odporności (nowotwory, częste występowanie opryszczki, HIV, brodawki)

• Ocenić czynność gruczołów łojowych

• Przeprowadzić szczegółowy wywiad estetyczny: zapytać o przebyte operacje plastyczne twarzy, wcześniejsze zabiegi peelingujące, mikrodermabrazję, lifting laserowy, stosowane kosmetyki, korzystanie z solarium, masaże twarzy

• Ocenić zdolność gojenia się skóry, skłonność do przerastania blizn

• Zapytać o przyjmowane leki, szczególnie o retinoidy, tetracykliny, hormony. Peeling może być wykonany po 6 miesiącach po zakończeniu leczenia retinoidami. Natomiast tetracykliny i hormony dają możliwość w okresie letnim wystąpienia przebarwień.

• Przed peelingiem należy również ustalić: wskazania do zabiegu, oczekiwania pacjenta, ocenić stan emocjonalny pacjenta, wybrać metodę i środki zabiegu, udzielić wszelkich wyjaśnień dotyczących zabiegu, uzyskać pisemną świadomą zgodę pacjenta, uzyskać zgodę na wykonanie dokumentacji fotograficznej defektów skóry oraz efektów po zabiegu.

Głębokość peelingu zależy od:

• mocy kwasu

• ilości preparatu nałożonego na jednostkę powierzchni skóry

• czasu aplikacji

• kojarzenia z innymi środkami

• odtłuszczenia skóry bezpośrednio przed zabiegiem

• grubości naskórka, skóry

• ilości mieszków włosowych

Powikłania peelingu chemicznego.

Peelingi chemiczne powierzchowne i średnio głębokie bardzo rzadko są obarczone ryzykiem powikłań.

Do najczęściej występujących powikłań należą:

• zaburzenia barwnikowe skóry - nierównomierne rozmieszczenie barwnika po wykonaniu peelingu, w przypadku osobniczej skłonności do przebarwień może dojść do nasilenia pigmentacji zamiast do planowego rozjaśnienia (to najczęściej u osób z fototypem IV, V, VI)

• linie demarkacyjne - powstają na granicy skóry poddanej peelingowi i otoczenia. Efekt polega na różnicy zabarwienia i struktury skóry. Możemy tego uniknąć aplikując peeling na całej twarzy a nie na jej części

• bliznowacenie - występuje po zastosowaniu zbyt wysokiego stężenia preparatu, wydłużenia czasu zabiegu, niewłaściwie przeprowadzonej neutralizacji, infekcji lub skłonności osobniczej.

• zaburzenia poletkowania - polegają na spłyceniu linii i zaburzeniu ich regularności

• infekcje- najczęściej to kliniczna postać zliszajcowacenia, kilkanaście godzin po zabiegu za skórze pojawiają się miodowe strupy i sączenie. Należy zastosować antybiotyk.

• świąd

• długo utrzymujący się rumień - nadwrażliwość osobnicza lub zbyt agresywny peeling. Dla złagodzenia należy zastosować preparaty nawilżająco-kojące oraz fotoochronę o maksymalnym współczynniku.

• kontaktowe zapalenie skóry - pojawienie się bardzo licznych swędzących drobnych grudek i pęcherzyków w miejscu po peelingu. Wymaga leczenia specjalisty.

• nadwrażliwość na czynniki atmosferyczne - zapobiegawczo stosować kremy ochronne.

• zaostrzenie zmian trądzikowych - może wystąpić w efekcie czasowego uszkodzenia bariery ochronnej skóry po peelingu

• prosaki - powstają w wyniku skłonności osobniczej po zastosowaniu kwasu o dużej mocy i wysokim stężeniu

PEELINGI GŁĘBOKIE (inwazyjne) to takie, które powodują martwicę komórek i tkanek w obrębie skóry właściwej. Tu stosujemy:

• 35-50%kwas trójchlorooctowy TCA

• roztwór Jessnera (skład: rezorcynol, kwas salicylowy, kwas mlekowy, etanol)

• fenol Bakera (88% roztwór)

Mgą być one przeprowadzane tylko przez przeszkolonych i doświadczonych lekarzy dermatologów i chirurgów plastycznych ze względu na ryzyko powikłań i stosowane toksyczne środki.

Literatura:

„Dermatologia dla kosmetologów” A. Kaszuba, Poznań 2009, Uniwersytet Medyczny w Poznaniu

Klasyfikacja chemicznych substancji peelingujacych:

1. powierzchowne, bardzo łagodne: TCA 10-20%, kwasy AHA, BHA małej mocy, tretynoina

2. powierzchowne, łagodne: TCA 20-30%, roztwór Jessnera, 70% kwas glikolowy

3. średnio głębokie: TCA 35-40%, 88% fenol bez opatrunku okluzyjnego, roztwór Jessnera i 35% TCA, 70% kwas glikolowy i 35% TCA

4. głęboki: peeling fenolowy Bakera-Gordona

Źródło „peelingi chemiczne” redaktor serii Jeffrey S. Dover, Urban&Partner, Wrocław 2008

Płyn Jessner'a - instrukcja dla lekarza

Skład:

Roztwór alkoholowy zawierający:

- Kwas salicylowy - 14%

- Kwas mlekowy - 14%

- Rezorcynol - 14%

Płyn Jessner'a to roztwór alkoholowy, zawierający kombinację kwasu salicylowego, kwasu mlekowego i rezorcyny. Jego działanie polega na złuszczaniu naskórka poprzez jego zniszczenie a następnie regenerację. Sposób i ilość przeprowadzonych zabiegów peeling'u Płynem Jessner'a, wpływa na uzyskane rezultaty kosmetyczne. Preparat znajduje zastosowanie w procesie „odmładzania” skóry, w zmniejszeniu uszkodzeń wywołanych promieniowaniem UV, w likwidacji przebarwień, w wygładzaniu powierzchownych zmarszczek i w leczeniu trądziku grudkowo-krostkowego i zaskórnikowego. W celu uzyskania lepszych wyników, peeling powtarza się zwykle kilkakrotnie. Peeling Płynem Jessner'a można stosować praktycznie na każdą skórę, aczkolwiek u osób o ciemniejszej karnacji należy zachować większą ostrożność.

Zalety:

Stosując peeling Płynem Jessner'a można uzyskać następujące efekty:

- „odmłodzenie” skóry i poprawa jej wyglądu (tekstury)

- zmniejszenie uszkodzeń skóry wywołanych promieniowaniem UV

- zmniejszenie przebarwień

- wygładzenie powierzchownych zmarszczek

- redukcja zaskórników, grudek i krost

- zmniejszenie łojotoku

---