1.Czynniki zwiększające podatność na ryzyko katastrofy naturalnej na wybranym przykładzie- trzęsienie ziemi - bardziej narażone tereny zurbanizowane- im mniej państwo rozwinięte, tym większe straty w ludziach w przypadku katastrofy

Ryzyko katastrofy: niższe u bogatych - narażone 15%, ginie 2% populacji

U biednych - narażone 11%, ginie nawet 55%. Im bardziej region zaludniony, tym bardziej narażony na katastrofę

Budowanie bez pomyślunku - zwiększa ryzyko, np. dotkliwsze skutki powodzi

2.Klęski żywiołowe spowodowane zjawiskami hydrometeorologicznymi- susze, powodzie, sztormy

3.Rodzaje powodzi występujących na terenie Polski

- opadowe (1997, 2010)

- roztopowe

- sztormowe

- błyskawiczne (2001-Gdańsk)

- zatorowe (1982 Płock)

- wpływ człowieka (Dobczyce, tama)

4.Polityczne skutki powodzi w Bangladeszu w 1970

Połączenie powodzi opadowej i sztormowej; Bengal Wsch. - czuli się wykorzystywani przez Pakistan; po powodziach demokratyczne wybory, kandydowała w nich bengalska opozycja, kiedy to doszło do cyklonu, w wyniku którego zginęło jakieś 300 tys. Osób; rząd Pakistanu nie udzielał wystarczającej pomocy, co wykorzystywała politycznie opozycja; rząd Pakistanu nie dopuścił do zwołania parlamentu w Bengalu, co wywołało rozruchy, spacyfikowane; III1971 - Bangladesz proklamuje niepodległość, potem wojna, imigracja z Benalu do Indii, w końcu wojna hindusko-pakistańska zakończona klęską Pakistanu

5.Instytucje zarządzające zasobami wodnymi w Polsce i ich struktura

Krajowy Zarząd Gospodarki Wodnej w ramach Ministerstwa Środowiska (prezes KZGW podlega ministrowi) - podlega mu 7 Regionalnych ZGW (Gdańsk, Gliwice, Kraków, Poznań, Warszawa, Wrocław, Szczecin - działają wg podziału hydrologicznego)

Państwowy Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej

Państwowa Służba Hydrologiczno-Meteorologiczna

6.Podstawowe założenia Ramowej Dyrektywy Wodnej Unii Europejskiej

- jeden system kontroli zanieczyszczeń; jeden system gospodarowania wodami

- ochrona przeciwpowodziowa, dowolność środków, założenia - budowanie z głową

- koordynowanie polityki wodnej UE, polepszanie i ochrona środowiska

- spójne zarządzanie dorzeczami; wspólne, jeśli na terytorium 2 państw

- obowiązek informowania sąsiadów

7.Pojecie i znaczenie dorzecza w świetle Ramowej Dyrektywy Wodnej

Dorzecze - obszar, z którego cały powierzchniowy odpływ dostaje się strumieniami, rzekami etc. Do mórz/oceanów przez pojedyncze ujście lub deltę

8.Mapa zagrożenia powodziowego i mapa ryzyka powodziowego w świetle dyrektywy Unii Europejskiej z 2007

Ryzyko - osiedla, zakłady przemysłowe, zatrucie środowiska w wyniku powodzi

Zagrożenie - ile ludzi zagrożonych, możliwa wysokość wody, historia powodzi

9.Klimatyczne i antropogeniczne przyczyny pustynnienia terenów sahelsko sudańskich

- wypas bydła, degradacja z tym związana, rolnictwo odłogowe, wycinka drzew na opał, susze, np. pięcioletnia 1968-73

10.Klimatyczne i antropogeniczne przyczyny pustynnienia terenów na północ od Sahary

K:- klimat suchy; średnia opadów - 10 mm/rok

A:- nadmierny wypas (pasterstwo)- eksploatacja roślin na cele opałowe

- rabunkowa gospodarka rolna

- zbieractwo trawy Alfa

- działania wojenne

- błędne decyzje w kwestii ochrony środowiska

11.Antropogeniczne przyczyny pustynnienia w krajach Azji Środkowej

- wzrost liczby ludności

- wzrost liczby zwierząt hodowlanych

- projekt orki na stepach (75% stepów do roku 1991 zostało zaoranych)

- akcje irygacyjne w l. 70.

- projekt stworzenia zagłębia bawełnianego ZSRR

12.Problem podziału wód Jordanu

Jordan - rzeka graniczna pomiędzy Izraelem a Syrią oraz Jordanią; jak wiadomo klimat suchy, więc woda na wagę złota; Izrael do swoich projektów osuszania bagien potrzebował dostępu do nieswoich wód, co powodowało napięcia polityczne; 1955 - projekt podziału wód Jordanu, zaakceptowany przez Izrael i Ligę Państw Arabskich, ale nie wszedł w życie (kwestia uznania państwowości Izraela); 1964 - Syria i Liban chcą odciąć Jordan od głównych dopływów (bezcelowe, na złość Izraelowi, ten odpowiedział siłą); mimo rozbudowy systemu wodnego Izraela po zajęciu Wzgórz Golan i zachodniego brzegu Jordanu, wciąż deficyt wodny; po powstaniu Autonomii Palestyńskiej, Izrael utrudnia im dostęp do wody; sprawa poruszana na arenie międzynarodowej, w 1994 - Wspólny Komitet Wodny Izraela i Jordanii, regulacje dotyczące korzystania z Jordanu i innych wspólnych źródeł wody; wszystko odbywa się jednak bez udziału Syrii, również tematem zainteresowanej; w 1995 protokół Oslo II - Autonomia i Izrael, uznanie prawa tej pierwszej do wody na Zach. Brzegu Jordanu (wody głębinowe); AP uzyskuje pomoc od UE w kwestii odsalania wód - a to droga impreza jest, zwłaszcza, jeśli środki są pochłaniane na rzecz korupcji, jak w AP 13.Zjawisko stepowienia w Polsce Pojawienie się charakterystycznych typów roślinności

Przyczyny: erozja eoliczna, odwodnienie, duża przepuszczalność gruntów, cykliczne susze, wyrąb lasów w XIX w., korekta koryt rzek (prosty nurt przyspiesza odwadnianie), eksploatacja wód i zasobów naturalnych w sposób nieodpowiedzialny;

14.Zapobieganie pustynnieniu na poziomie międzynarodowym

Konferencje międzynarodowe, Szczyt Ziemi w Rio 92' - środki zapobiegania pustynnieniu, UNCCD - UN Convention to Combat Desertification - obowiązuje od 1996, w PL od 01':

- łagodzenie skutków susz,

- nacisk na ochronę gleb i wód

UE - podjęła problem, państwa składają raporty o niedoborze wód (nie wszystkie, np. PL - nie), UE chce regulacji dot. wody podobnych do energetycznych (np. klasa wodna budynków etc.)

KE - walczyć z niedoborem wody pobieraniem za nią opłat

Światowe Forum Wodne - co 3 lata od 97'

Europejska Inicjatywa Wodna - od 2002

15.Konwencja NZ w sprawie zwalczania pustynnienia i jej realizacja w Polsce

UNCCD (powyżej) - w PL wg raportów z 2004, brak pustynnienia, zagrożenie erozją gleby, zjawisko stepowienia i wylesienia, programy zwiększenia lesistości (do 2050 1/3 kraju ma być zalesiona),

Okresowe zagrożenie suszą, mało zbiorników retencyjnych, a jeśli są, to słabe,

16.Ochrona zasobów wodnych na poziomie Unii Europejskiej

Jak w pkt. 14 oraz - ma powstać Obserwatorium ds. Susz, idea oszczędzania wody, w 2012 KE - poziom wód podziemnych niezadowalający, pomysł zintegrowania polityki wodnej i gospodarczej, pełna odpowiedzialność dla trucicieli wód

17.Światowa Organizacja Meteorologiczna i jej znaczenie

WMO Zaczeła się kształtować w XIX w., 1873 - I Kongres Meteorologiczny, charakter międzyrządowy, potem Komitet Meteorologiczny (od końca lat 70. Charakter pozarządowy, ekspercki). WMO jako taka powołana w 1947, weszła w życie w 1950, jest agendą ONZ od 1951. Struktura - Kongres Meteorologiczny - Rada Wykonawcza - 6 Agencji Regionalnych - 8 Komisji Technicznych - Programy Wyspecjalizowane

KM - delegaci państw, raz na 4 lata

RW - przedstawiciele narodowych służb meteorologicznych, raz do roku; programy - Światowa Służba Pogodowa, Światowy Program Badań Klimatu, Program Hydrologii i Zasobów Wodnych

Cele - rozwój narodowych służb hydro- i meteorologicznych, ich współpraca, pomoc dla krajów ubogich

Dokonania - 1976 raport nt. roli CO2 w atmosferze

WMO współpracuje z UNESCO, badania nad wodą prowadzi, w l. 60 myśleli nad rozpędzaniem huraganów przy pomocy jodku srebra, ale raczej nie wyszło

18.Czynniki mające wpływ na ocieplanie się klimatu

Efekt cieplarniany - naturalny, spowodowany przez parę wodną i gazy cieplarniane

Do gazów cieplarnianych zaliczamy - dwutlenek węgla, metan, dwutlenek siarki, tlenek i dwutlenek azotu,

19.Zapobieganie zjawisku ocieplania się klimatu ha poziomie międzynarodowym

ONZ zajęła się tym w Sztokholmie w 72', 26 zasad dotyczących eksploatacji zasobów odnawialnych i nieodnawialnych,

Przyjęto Międzynarodowe Prawo Środowiska

Plan działania - mądrzejsze osadnictwo, współpraca z organizacjami regionalnymi UNEP - program ONZ dot. środowiska - siedziba w Nairobi

Swiatowa Komisja na Rzecz Środowiska i Rozwoju - 1984 1990 - ZO ONZ - konwencja o zmniejszeniu emisji gazów cieplarnianych

1992 - szczyt Ziemi w Rio - deklaracja `Karta Ziemi', przyjęcie konwencji ramowej ONZ o zmianach klimatu

20.Ramowa Konwencja NZ o zmianie klimatu i Protokół z Kioto RK NZ - zobowiązuje sygnatariuszy do podjęcia pewnych środków w celu działania na rzecz klimatu, globalny program działań, Konwencja o Różnorodności Środowiska Kioto - redukcja emisji gazów cieplarnianych, rozmowy od 1995, podpisane XII 1997, ograniczenie emisji na lata 2008-12 o 5% w stosunku do 1992 3 mechanizmy - wspólne wdrażanie nowych technologii, czystego rozwoju i handlu emisjami (ekwiwalent CO2) Protokół kontrowersyjny, nierówne traktowanie państw, USA i Australia nie ratyfikowały 2011 - Konferencja w Durbanie, przedłużenie protokołu z Kioto, USA przystąpiła po pewnym szantażu ze strony UE, utworzono Zielony Fundusz Klimatyczny
21.Klimatyczne i antropogeniczne przyczyny podnoszenia się wód oceanu światowego ocieplanie się klimatu, ruchy tektoniczne, eksploatacja ropy naftowej i wód gruntowych, przyrost demograficzny, regulacja rzek

22. Społeczne i polityczne skutki podnoszenia się poziomu wód oceanu światowego Całe miasta lub nawet i państwa mogą zostać zalane, wśród tych - Bangladesz, Egipt, Senegal Gambia; Wenecja, Londyn, Szanghaj, Nowy Jork

Państwo Tuvalu - grozi im zalani, podpisali z Nową Zelandią umowę, wg której rocznie może tam przenieść się 75 osób, negocjują z Australią, aby tam mogli się przenieść zachowując swoją niezależność

Podobne problemy - Vanuatu, Wyspy Marshalla, Kiribati

23.Zjawisko El Niño i jego skutki

Występuje w Ameryce Południowej, zmiana kierunku pasatów, zmiana prądów morskich, wzrasta temperatura wód, powoduje spadek połowów ryb, wzrost opadów, lawiny błotne, ma także skutki globalne w postaci anomaliów pogodowych, takich jak burze, czy huragany, a także ma wpływ na podnoszenie się poziomu oceanów

24.Ochrona warstwy ozonowej na poziomie międzynarodowym

1985 - Konwencja o Ochronie Warstwy Ozonowej - Wiedeń

1987 - protokół montrealski do powyższej, w sprawie substancji zubażających warstwę ozonową - do 2004 zmniejszenie o 35% emisji freonów, do 2030 - całkowity brak emisji

25.Naturalne i antropogeniczne przyczyny ubożenia warstwy ozonowej

Emisja freonów, chloru

Wybuchy wulkanów

26.Polityczne następstwa trzęsienia ziemi w Japonii w 2011 roku

W JAPONII - wyjście na jaw nadużyć firmy TEPCO, właściciela elektrowni w Fukushimie, dot. lekceważenia zabezpieczeń przed tsunami,

NISA - rządowa agencja kontroli energetyki atomowej prowadziła akcje propagandowe na rzecz atomu, układy nieformalne z TEPCO, po 2011 reformowana, TEPCO do nacjonalizacji

Spadek zaufania do rządu i zmiana premiera

NA ŚWIECIE - spadek zaufania do energii atomowej, demonstracje sprzeciwu, Niemcy odchodzą w kierunku zielonych technologii, sprawa dotyka Francję, europejskiego lidera atomowego, również jeśli chodzi o sprzedaż technologii

27.Polityczne skutki trzęsienia ziemi na Haiti w 2010 roku

Rządził Rene Preval, niedemokratycznie zresztą; 12 I 2010 - trzesienie, Port-au-Prince dotknięte - wg władz 316 tys. Ofiar śmiertelnych; wg ONZ - 222 tys., straty - 15% haitańskiego PKB, do tego epidemia cholery, Władze bierne, zajmowały się nadchodzącymi wyborami. Pomoc ONZ organizowana w taki sposób, by pieniądze nie przechodziły przez ręce władz. W 2011 po interwencji OPA wybory prezydenckie wygrał muzyk, Michael Martelly.

28.Ustawa o klęsce żywiołowej z 2002

Reguluje sposób wprowadzania stanu klęski żywiołowej w PL, uprawnienia władz, skutki dla obywateli

KZ - katastrofa naturalna lub awaria techniczna zagrażająca dużej ilości osób, mienia na dużych obszarach, zwalczane jedynie przy użyciu nadzwyczajnych środków

KN - zdarzenia związane z siłami natury

Wprowadzenie - RM na drodze rozporządzenia, samodzielnie i na wniosek, 30 dni bez zgody Sejmu, przedłużenie za zgodą Sejmu

Służby - zespoły reagowania, od 2009 - Zespoły Zarządzania Kryzysowego, na poziomie gmin, powiatów i województw

Możliwe ograniczenia wolności - zawieszenie działania przedsiębiorstw,

Reglamentacja żywności, nakaz szczepień i badań, obowiązek kwarantanny

Obywatele - opuszczenie lokalu, oddanie na użytek służb, ewakuacja, przyjmowanie ludzi i mienia, zakaz imprez masowych, zakaz/nakaz przemieszczania się, obowiązkowe świadczenia osobiste/rzeczowe

29.Zadania obywateli i instytucji samorządowych i rządowych w zapobieganiu i likwidowaniu skutków klęsk żywiołowych w świetle obowiązującego w Polsce prawa

Jak wyżej oraz: obywatele - na podst. Konwencji Genewskiej 1949 - edukacja, szkolenia i inne działania,

Obrona Cywilna - służba ostrzegawcza, ewakuacje, schrony, ratownictwo, walka z pożarami, odkażanie, przywracanie porządku, grzebanie, ratowanie mienia, parcelacja żywności

Instytucje - opracowywanie planów, niwelowanie zagrożeń, organizowanie szkoleń, pozostawanie w gotowości

Obrona Cywilna - w PL nierozwinięta, w rzeczywistości działa Krajowe Centrum Koordynacji i Ratownictwa, podlegające Państwowej Straży Pożarnej

---