~	katalog domowy
.	obecny katalog
..	katalog wyżej
mam -f	przeszukuje nazwy stron pomocy
whatis	przeszukuje nazwy stron pomocy
mam -k	przeszukuje streszczenia stron pomocy
apropos	przeszukuje streszczenia stron pomocy
finger gach	podaje informacje o użytkowniku serwera o nazwisku gach
finger Grzegorz	podaje informacje o wszystkich użytkownikach serwera o imieniu Grzegorz
w	wyświetla zalogowanych użytkowników
cd <katalog>	przechodzi do katalogu
cp <plik> <gdzie>	kopiuje plik
mv <plik> <gdzie>	przenosi plik/zmienia nazwę
touch <plik>	tworzymy plik
rm <plik>	usuwa plik
rm -r <katalog>	usuwa katalog
rm -i <plik>	usuwa pytając o chronione
rm -f <plik>	usuwa nie pytając o chronione
rmdir <katalog>	usuwa pusty katalog
mkdir <katalog>	tworzy katalog
mkdir -p /kat1/kat2/kat3/	tworzy ciąg katalogów
whereis -m cat	wyświetla ścieżkę do pliku, gdzie jest manual do komendy cat
whereis -b <nazwa>	wyświetla ścieżkę do binarnego pliku o tej nazwie
whereis -s <nazwa>	wyświetla ścieżkę do źródła o tej nazwie
whereis -u <nazwa>	wyświetla ścieżkę do „dziwnego” pliku o tej nazwie
which <komenda>	wyświetla ścieżkę do pliku, który się wykona po wpisaniu komendy
which -a <komenda>	wyświetla ścieżki do wszystkich wersji tego pliku
ls <katalog>	wyświetla zawartość katalogu
ls -i <plik>	wyświetla numer inode pliku
ls -l <katalog>	wyświetla jako listę
ls -h <katalog>	wyświetla w ludzkich jednostkach
ls -a <katalog>	wyświetla wszystkie pliki (też ukryte)
ls -t <katalog>	wyświetla wg czasu modyfikacji
ls -R <katalog>	wyświetla drzewo katalogów
ls -g <katalog>	wyświetla tak, jak ls -l tylko nie wyświetli użytkownika
ls -o <katalog>	wyświetla tak, jak ls -l tylko nie wyświetli grupy
tar xzf <plik>	archiwum rozpakuj
tar czf <nazwa.tar.gz> <p1, p2,...>	archiwum utwórz
tar -tvf <plik>	archiwum tylko wyświetl zawartość
less <plik>	wyświetla pliki
links <strona>	przeglądarka internetowa
Ctrl+Alt+F1	włączanie konsoli (od F1 do F6)
Ctrl+Alt+F7	włączanie trybu graficznego
ssh [e-mail]	logowanie się na fatcata
pine	do obsługi poczty
write <login> <tekst>	wyświetlanie u kogoś
<komenda> > <plik>	zapisuje wynik komendy do pliku
<komenda> >> <plik>	dopisuje wynik komendy do pliku
<komenda> &> <plik>	błędy też zapisuje do pliku
<komenda1> | <komenda2>	przekazanie wyniku kom1 do kom2
mail <adres> -s <tytuł> < <plik>	wysyłamy maila z zawartością pliku
cat <plik>	wyświetlanie pliku
cat > <plik> Enter <piszemy> Ctrl+d	tworzymy plik i do niego piszemy
tac <plik>	wyświetlanie pliku od tyłu
head <plik>	wyświetlanie pierwszych 10 linii pliku
head -n16 <plik>	wyświetlanie pierwszych 16 linii pliku
head -n-15 <plik>	wyświetlanie wszystkie linie poza 15 ostatnimi
tail <plik>	wyświetlanie ostatnich 10 linii pliku
tail -n12 <plik>	wyświetlanie ostatnich 12 linii pliku
tail -n+3 <plik>	wyświetlanie linie od 3 do ostatniej
column -t -s '','' <plik>	wyświetlanie pliku w kolumnach, tam, gdzie był przecinek, następna kolumna
paste <plik1> <plik2>	wyświetlanie plików obok siebie
join -1 3 -2 4 <plik1> <plik2>	łączy pliki wg 3 kolumny pliku1 i 4 kolumny pliku2 [najpierw posortować trzeba]
tr ''abc'' ''ABC'' <plik>	zamienia znak po znaku (a->A, b->B, c->C)
sort <plik>	sortuje plik
sort -r <plik>	sortuje w odwrotnej kolejności
sort -f <plik>	sortuje nie zwracając uwagi na wielkość liter
sort -k3,2 <plik>	sortuje najpierw wg 3 kolumny, potem 2
sort -t ''-'' <plik>	sortuje, kolumny oddzielone były -
uniq <plik>	wyświetla linie unikalne i jedną kopię powtarzających się
uniq -u <plik>	wyświetla tylko unikalne linie
uniq -d <plik>	wyświetla tylko linii, które się powtarzają
uniq -c <plik>	wyświetla jak uniq, ale przed każdą linią ile razy się powtarza
uniq -i <plik>	wyświetla jak uniq, ale nie zwraca uwagi na wielkość liter
comm <plik1> <plik2>	wyświetla to, co tylko w 1 | to, co w obu | to co tyko w 2
comm -13 <plik1> <plik2>	wyświetla bez 1 i 3 kolumny (czyli tylko to, co w obu)
cmp <plik1> <plik2>	porównuje pliki i wskazuje czym się różnią
sdiff <plik1> <plik2>	wyświetla pliki obok siebie pokazując różnice
sdiff -s <plik1> <plik2>	nie wyświetla tych samych linii
sdiff -i<plik1> <plik2>	wyświetla nie zwracając uwagi na wielkość liter
diff <plik1> <plik2> <plik3>	porównuje 3 pliki
file <plik>	wyświetla nazwę pliku i typ
file -stat <plik>	wyświetla też info o pliku
file -b <plik>	wyświetla tylko typ pliku
wc <plik>	wyświetla liczbę linii słów znaków
wc -l <plik>	wyświetla tylko liczbę linii
wc -w <plik>	wyświetla tylko liczbę słów
wc -c <plik>	wyświetla tylko liczbę znaków
quota	wyświetla miejsce na dysku
quota -s	wyświetla w ludzkich jednostkach
du *.txt	wyświetla ile zajmuje każdy z plików txt w obecnym katalogu
du -h <plik>	wyświetla w ludzkich jednostkach
du -s <katalog>	wyświetla ile zajmuje cały katalog
free	wyświetla info o pamięci
df	wyświetla ile jest wolnej przestrzeni dyskowej
uname -a	wyświetla na jakim systemie jesteśmy
cut -c2-8 <plik>	wyświetla znaki od 2 do 8 z każdej linijki
cut -f1,3 <plik>	wyświetla kolumnę 1 i 3
cut -f1 -d ''*'' <plik>	wyświetla kolumnę 1, kolumny były oddzielone *
cut -f1 --complement <plik>	wyświetla dopełnienie (w tym przyp. wszystkie kolumny poza 1)
id	wyświetla numer użytkownika i jego grup wraz z nazwami
id -u	wyświetla numer użytkownika
id -g	wyświetla numer grupy użytkownika
id -G	wyświetla numery grup użytkownika
grep ''ko*t” <plik>	wyświetla linie, w których jest wzorzec (zapisany przy użyciu wyrażeń regularnych)
grep -v <wzorzec> <plik>	wyświetla linie, w których brak wzorca
grep -i <wzorzec> <plik>	wyświetla nie zwracając uwagi na wielkość znaków
grep -o <wzorzec> <plik>	wyświetla tylko wzorzec
grep -w <wzorzec> <plik>	wyświetla linie, w których jest wzorzec jako osobne słowo
grep -l <wzorzec> <plik>	wyświetla zamiast tego, co normalnie tylko nazwy plików, w których znaleziono wzorzec
grep -r <wzorzec> <katalog>	wyświetla linie, w których jest wzorzec, przeszukując rekurencyjnie katalog
grep -n <wzorzec> <plik>	wyświetla linie, w których jest wzorzec poprzedzając je numerem linii
grep -c <wzorzec> <plik>	wyświetla zamiast tego, co normalnie tylko ilość pasujących linii
find <gdzie> -name <nazwa>	wyświetla ścieżkę do pliku o danej nazwie
find <gdzie> -iname <nazwa>	wyświetla ścieżkę do pliku o danej nazwie, nie zwracając uwagi na wielkość liter
find <gdzie> -newer <plik1>	wyświetla ścieżkę do pliku, który jest nowszy od plik1
find <gdzie> -type <typ>	wyświetla ścieżkę do pliku, który jest danego typu
find <gdzie> -atime 10	wyświetla ścieżkę do pliku, który został otworzony 10 dni temu
find <gdzie> -maxdepth 3	wyświetla ścieżkę do pliku, szukając do 3 katalogów wgłąb
find <gdzie> -size 1M	wyświetla ścieżkę do pliku, którego wielkość = 1M
find <gdzie> -size +1M	wyświetla ścieżkę do pliku, którego wielkość > 1M
find <gdzie> -size -1M	wyświetla ścieżkę do pliku, którego wielkość < 1M
find <gdzie> -user <login>	wyświetla ścieżkę do pliku, który został stworzony przez danego użytkownika
find ~ -name a.txt -or -size 1M	wyświetla ścieżkę do pliku, który jest w katalogu domowym i ma wielkość 1M lub nazwę a.txt
sed '2d' <plik>	usuwa 2 linię z pliku
sed '2,$d' <plik>	usuwa linie od 2 do końca
sed '2,4!d' <plik>	usuwa linie inne niż 2-4
sed '^/Bat/d' <plik>	usuwa linie zaczynające się od słowa Bat
sed '3,/Kot/d' <plik>	usuwa linie od 3 do słowa Kot
sed 's/kot/koty' <plik>	zamień pierwsze wystąpienie słowa kot na koty
sed 's/kot/mysz/2g' <plik>	zamień wszystkie począwszy od 2 wystąpienia słowa kot na słowo mysz
sed '2,5s/kot/mysz/g' <plik>	zamień wystąpienia słowa kot na słowo mysz tylko w liniach 2-5
sed 's/[0-9]/(&)/g' <plik>	zamieni wszystkie wystąpienia cyfry na tą cyfrę w nawiasach
sed 's/\(.*\)\( mysz \)\(.*\)/\2\3\1/g' <plik>	zamieni kolejnością człony (mysz będzie pierwsza, potem to, co było po myszy następnie to, co było przed myszą
sed -e 's/A/a/g' -e 's/B/b/g' <plik>	zamieni A na a oraz B na b
Prawa dostępu: -rwxr---w- 1 - plik d katalog 2-4 użytkownika 5-7 grupa 8-10 pozostali	- rwx r-- -w- u g o r odczyt =2^2=4 w zapis =2^1=2 x wykonywanie =2^0=1
chmod ug+rx <plik>	użytkownikowi i grupie nadaliśmy prawa odczytu i wykonywania pliku, reszta bez zmian
chmod o=w <plik>	pozostałym nadaję wyłącznie prawo zapisu
chmod 641 <plik>	użytkownikowi nadaję prawa odczytu i zapisu (6=2+4), grupie prawo odczytu, pozostałym prawo wykonywania
Wyrażenia regularne:
*	dowolna liczba powtórzeń znaku poprzedzającego
?	0-1 powtórzeń znaku poprz.
\+	minimum 1 powtórzenie znaku poprz.
\{x,y\}	występowanie znaku poprz. od x do y razy (włącznie)
\{x\}	występowanie znaku poprz. dokładnie x razy
\{,y\}	występowanie znaku poprz. max. 3 razy
.	dowolny znak
|	OR (lub)
[abc]	jeden znak z abc
[^abc]	jeden znak ze wszystkiego, poza abc
^	początek wiersza
$	koniec wiersza
\<znak>	usuwa „specjalność” znaku
\<	odpowiednik ^ ale na słowach
\<kot	wszystkie wyrazy zaczynające się od kot (kot, kotek, itp.)
\>	odpowiednik $, ale na słowach
\b	początek/koniec wyrazu (inny sposób)
\s	biały znak
./nazwa.sh parametr1 parametr2 ...	by wykonać skrypt
#!/bin/bash	pierwsza linia każdego skryptu
#	po tym można napisać komentarz
$0	zmienna predefiniowana: nazwa skryptu
$1	zmienna predefiniowana: pierwszy parametr
$#	zmienna predefiniowana: ile jest parametrów
$HOME	zmienna predefiniowana: ścieżka do katalodu domowego
$PWD	zmienna predefiniowana: ścieżka do katalogu obecnego
$USER	zmienna predefiniowana: nazwa obecnego użytkownika
pritnv	wyświetla wszystkie predefiniowane zmienne
a=2	przypisujemy wartość 2 zmiennej a (nie trzeba jej tworzyć)
$a lub ${a}	odwołujemy się do zmiennej a
b[2]=4	drugiemu el. tablicy przypisujemy 4
${b[3]}	odwołujemy się do 3 el. tablicy (nawiasy konieczne)
read a	wczyta z klawiatury i zapisze do zmiennej a
echo <tekst>	pisanie na ekranie
'echo ls $HOME'	' ' zmienne traktuje jak zwykły tekst. Wyświetli na ekranie: echo ls $HOME
''echo ls $HOME''	'' '' korzysta ze zmiennych, ale nie z fukcji. Wyświetli na ekranie: echo ls /home/studa2/login
`echo ls $HOME`	` ` (to koło ~) korzysta z funkcji. Wyświetli na ekranie: <wynik komendy ls - pliki znajdujące się w katalogu domowym>
a=2 a=$a+1 echo $a	Wyświetli na ekranie: 2+1 zamiast 3, bo nie jesteśmy w trybie matematycznym!
((a=a+1)) lub ((a=$a+1)) lub a=$((a+1))	tryb matematyczny - wynik dobry
echo ''2.1+3.4” | bc	kalkulator, ważne: kropka, nie przecinek
echo ''7/2'' | bc -l	bez flagi -l wynik to 3, a z flagą jest 3.5
if+[+warunek+] then <co gdy spełniony warunek> else <co gdy nie spełniony> fi	pętla if (+ to oczywiście spacje) -eq równe -nq nierówne -lt < -le <= -gt > -ge >= Przykład użycia: if [ ''$a'' -lt 10 ]
if [ -d kat1 ]	jeśli istnieje katalog o nazwie kat1 to prawda
if [ -f plik1 ]	jeśli istnieje plik o nazwie plik1 to prawda
if [ -r plik1 ] if [ -w plik1 ] if [ -x plik1 ]	sprawdza prawa dostępu: jeśli r=odczytywalny, w=zapisywalny, x=wykonywalny to prawda
if ((a>5))	gdy nie chcemy używać flag tylko intuicyjnych znaków. Dopuszczalne znaki: == != < > <= >=
if [ ''kot'' = ''$a'' ]	porównywanie ciągów znaków (tylko jedno =)
if [ -n ''$a'' ]	zwraca prawdę gdy ciąg znaków nie jest pusty
if [ -z ''$a'' ]	zwraca prawdę gdy ciąg znaków jest pusty
for ((i=0;i<=10;i++)) do <instrukcje> done	for z trybem matematycznym
for i in pie dru trze	for, w którym zmienna będzie przyjmowała po kolei wartości pier, dru, trze Przykłady: for i in `ls` i przyjmie po kolei nazwy, które zwróci komenda ls for i in *.txt i będzie przyjmowało po kolei nazwy wszystkich plików txt w danym folderze
awk '{print $1, $3}' nazwa.txt	drukuje pierwszą i trzecią kolumnę pliku
awk 'NR!=2{print $1}' nazwa.txt	drukuje pierwszą kolumnę, pomijając 2 wiersz
awk '{print $0}' nazwa.txt	drukuje cały plik
awk -F'','' '{print $1}' nazw.txt	drukuje 1 kolumnę, info, że kolumny są oddzielone przecinkiem
awk '{print $1, $2}' OFS="*" nazw.txt	drukuje 1 i 2 kolumnę, będą one po wydruku oddzielone *
x=3 awk -v val=$x '{print $0+val}' nazwa.txt	drukuje cały tekst, dodając do każdego wiersza nasze ustalone x
awk '/wzór/{print $2}' nazwa.txt	drukuje 2 kolumnę gdy gdziekolwiek w danym wierszu jest wzór
awk '$1 ~ /wzór/{print $2}' nazwa.txt	drukuje 2 kolumnę gdy w 1 kolumnie danego wiersza jest wzór
awk '$1 == "kot" {print $2}' nazwa.txt	drukuje 2 kolumnę gdy w 1 kolumnie danego wiersza jest dokładnie słowo kot (a nie np. koty)
awk '!/wzór/{print $2}' nazwa.txt	drukuje 2 kolumnę gdy wiersz nie zawiera wzoru
awk '$2>500' nazwa.txt	drukuje cały wiersz, jeśli w 2 kolumnie jest liczba > 500
awk '{x+=$2}END{print x}' nazwa.txt	drukuje sumę liczb znajdujących się w 2 kolumnie
awk '$1=="kot"{x+=$3;}END{print x}' nazwa.txt	drukuje sumę kolumn 3 z tych wierszy, które w 1 kolumnie mają słowo kot
awk -F, '{print > $1".txt"}' nazwa.txt	dzieli plik na taką ilość plików ile jest różnych słów w kolumnie 1, nazywając je odpowiednio (tzn. gdy w kol. 1 są słowa kot mysz kot to stworzy 2 pliki kot.txt i mysz.txt)

---