TECHNIKA PRACY BIUROWEJ
Zaliczenie - praca pisemna nt. stworzenie instytucji z pracy biurowej,
analiza krytyczna tego co jest,
budowanie instytucji od podstaw - cel, organizacja, czym się
ma zajmować .
Literatura :
Bożena Alejziak - „ Organizacja i technika pracy biurowej w turystyce” wydaw. ALBIS , Kraków 2002 r.
Halina Fuchsel - „ Sekretariat, czyli centrum informacyjne firmy” wydaw.POLTEKST , W-wa 2002 r.
Janina Korney - „ Człowiek i praca” PAN , Kraków
Barbara Kożusznik - „ Zachowanie człowieka w organizacji” PWE , W-wa 2002 r.
Zofia Mikołajczyk - „ Techniki organizatorskie w rozwiązywaniu problemów zarządzania” PWN , W-wa 1997 r. ( wznowione).
Pod redakcją T.Dzwonkowski, K.Stryjowski - „ Praktyczny podręcznik kancelaryjno-archiwalny , czyli co każdy pracownik biura powinien wiedzieć” , wydaw. Zachodnie Centr.Organ. , Poznań - Zielona Góra 1998 r.
Problematyka:
Praca biurowa polega na przetwarzaniu informacji występujących w każdej instytucji.
Praca biurowa to zazwyczaj działanie pośrednie działania instytucji. Jest to cały zakres działania od kierowania , zarządzania do czynności technicznych.
Muszą być zharmonizowane wszystkie czynności .
Na pracę biurową należy patrzeć przez pryzmat człowieka , który tę pracę wykonuje :
- zgranie się zespołu ludzi w wykonywaniu pracy,
- umiejętność posługiwania się urządzeniami technicznymi.
28.10.2006 r.
Rodowód słowa „biuro”- wywodzi się z języka francuskiego - biire - sukno.
( miejsce pracy, przestrzeń, później określone jako pomieszczenie).
Realizacja celów organizacji odbywa się przez pryzmat zarządzania
- z punktu widzenia funkcjonalnego,
- poprzez działania operacyjne ( sfera zarządzania).
Wyróżniono dwie kategorie pracy - fizyczną i umysłową.
Pracę biurową przypisuje się sferze zarządczej , umysłowej.
SFERA ZARZĄDZANIA- jest umownym określeniem grupy stanowisk organizacyjnych przedsiębiorstwa , które nie realizuje funkcji technicznych. Sferę tę można określić jako złożony z ludzi , środków technicznych i administracyjnych system informacyjno- komunikacyjny.
Podstawowym rodzajem pracy wykonywanej na stanowiskach tej sfery jest praca biurowa
( administracyjno- biurowa).
PRACA BIUROWA ( wg Jarzębowskiego- jest to pojęcie wąskie) - to czynności manipulacyjno - techniczne występujące w toku procesu obiegu informacji, dla celów zarządzania i przy realizacji funkcji zarządzania.
PRACA BIUROWA ( w ujęciu pośrednim) - to zespół czynności i środków związanych z procesem decyzyjnym dotyczących wybranego wycinka życia społeczno-gospodarczego.
PRACA BIUROWA ( w ujęciu szerokim) wg Mikołajczyka- to czynności wynikające z funkcji zarządzania organizacją, wykonywane przez specjalnie do tego powołane osoby i przyporządkowane im komórki organizacyjne.
Istotnym elementem tej pracy jest podejmowanie decyzji kierowniczych , które opierają się na wcześniej przygotowanym materiale informacyjnym.
BIURO ( wąskie ujęcie) - pomieszczenie , w którym pracę wykonują pracownicy umysłowi i ich pomocnicy.
BIURO ( w ujęciu szerokim) - nazywamy odpowiednio przystosowaną przestrzeń , w której zgromadzono odpowiednie urządzenia i środki techniczne przeznaczone do opracowywania przez pracowników wszelkich informacji niezbędnych do podejmowania decyzji związanych z funkcją zarządzania , oraz do sporządzania innych dokumentów stanowiących dowód stwierdzenia określonej okoliczności lub wykonania świadczenia jak też do zbierania tego typu informacji w celu ich zarejestrowania , sklasyfikowania , weryfikacji, przetworzenia, przemieszczenia, archiwizowania i przekazania dalej.
ORGANIZACJA PRACY BIUROWEJ- to celowo pomyślany układ organów ( jednostek organizacyjnych) i metod postępowania, porządkujący czynności i przebiegi informacji w obrębie organizacji , tak by stanowiły one jednolitą i wydatną ( efektywną) całość.
[ wg Kozienickiego - to pewien system , który można rozpatrywać na 3 poziomach:
poziom ( system) informacyjny,
poziom ( system) komunikacyjny,
poziom ( system) socjotechniczny
Występuje tu związek więzi poziomów].
WYRÓŻNIONO 3 GRUPY STANOWISK:
GRUPA - stanowiska koncepcyjno-biurowe
W ramach tych stanowisk wyróżnia się:
1) stanowiska koncepcyjne - gdzie wykonywana jest w całości lub ze znaczną przewagą praca umysłowa o charakterze twórczym.
2) stanowiska koncepcyjno-kierownicze - oprócz pracy twórczej pojawia się jeszcze praca związana z kierowaniem zespołem ludzkim,
3) stanowiska kierowniczo- koncepcyjne - przewaga czynności związanych z kierowaniem ludźmi ( zarządzanie zasobami), związane z czynnościami administracyjnymi.
II. GRUPA - stanowiska decyzyjno-biurowe.
stanowiska decyzyjne - oprócz typowych czynności , dokonywane są czynności związane z podejmowaniem decyzji ( o charakterze zalgorytmizowanym) . SA wynikiem cesji zadań z wyższych stanowisk , delegowanych na pracowników niższych szczebli.
stanowiska decyzyjno-kierownicze - oprócz czynności decyzyjnych jest kierowanie zespołem ludzkim.
III . GRUPA - stanowiska biurowe ( wykonywanie czynności manipulacyjno-technicznych).
18.11.2006 r.
ORGANIZOWANIE PRACY BIUROWEJ
W organizowaniu pracy biurowej należy :
1. zaprojektować system informacji .
Projekt powinien być realizowany ściśle w powiązaniu ze strukturą organizacyjną przedsiębiorstwa , czyli funkcjonowanie w poszczególnych pionach , działach, powiązaniach hierarchicznych. Ma mieć:
- charakter kompleksowy ( zawiera zakres przekazywanych informacji , metody, techniki)
- charakter ciągły ( polega na tym , że stale jest się przygotowanym do zajęcia się informacją)
- efektywność , skuteczność systemu , zarówno w komunikacji wewnętrznej jak i zewnętrznej.
2. zabezpieczyć wyposażenie techniczne
Są to urządzenia mechaniczne , techniczne, informatyczne. Projektowanie wyposażenia w czasach obecnych nie stwarza problemów, jednak urządzenia należy dobierać do zakresu i dziedziny działalności , a także brać pod uwagę racjonalność wydatku.
3 . zaprojektować wystrój, wyposażenie biura.
Projekt powinien być taki , aby uzyskać komfort ergonomiczny , psychiczny. Często jest wizytówką organizacji ( nie należy przesadzać z wystrojem , wystarczy jak będzie estetyczny i czysty). Ma na to wpływ także kolorystyka pomieszczenia, organizacja przestrzeni, temperatura, oświetlenie.
zaprojektować proces wykonywania pracy biurowej.
wydzielenie stanowisk ( jakie stanowiska będą brać udział w wykonywaniu wybranej pracy , jakich ludzi do tej pracy potrzebujemy),
tworzenie wyspecjalizowanych komórek ( dziennik podawczy, archiwum),
objęcie całej firmy jednolitą procedurą administracyjną ( jednakowe oznaczenia, jednakowy tryb załatwiania ),
jednolite przyporządkowanie do jednego fachowego kierownictwa.
Projektowanie w sensie ogólnym to :
- projektowanie koncepcji ( są to korzyści dla odbiorcy zewnętrznego),
- projektowanie zasobów ( czyli co jest potrzebne firmie),
- projektowanie poszczególnych elementów ( rozpisywanie procedur na elementy drobne - subprocesy, etapy, kroki elementarne)
Projekt graficzny :
- pomaga budować inicjatywy ,
- pomaga dostrzec słabe ogniwa w organizacji,
- pomaga postrzegać projekt jako łańcuch tworzenia wartości,
- pomaga dostrzec ośrodki kosztów,
- pomaga podnieść jakość świadczonych usług.
( nie patrzy się tu na efekt końcowy , ale na jakość w czasie pracy ).
. Obsada kadrowa
Analizie poddaje się tu ilość potrzebnych stanowisk, ile osób zatrudnić na tych stanowiskach, jakie cechy muszą posiadać osoby na tych stanowiskach.
. Warunki pracy
Czyli zakres przystosowania się człowieka do warunków pracy . Ma znaczenie w ujęciu ergonomii , psychologii. Warunki pracy muszą być takie , aby nie powodowały depresji, fluktuacji kadr, chorób zawodowych itp.
02.12.2006 r.
KORESPONDENCJA
Tworzenie korespondencji związane jest z pewnymi zasadami:
Zasada poprawności literackiej ( językowej, gramatycznej, stylistycznej, ortograficznej).
Ta zasada najmocniej rzutuje na jakość korespondencji. Prawidłowo zredagowane pismo stwarza pozytywny obraz nadawcy).
Pismo przed podpisaniem powinno być najpierw przeczytane.
Zasada zwięzłości .
Zwraca się tu uwagę na - poziom abstrakcji ,
- poziom detalu ( uszczegółowienie )
W zależności od odbiorców , każdy ma inne oczekiwania .
Kiedyś istniała reguła powtarzania , teraz element ważny można podkreślić , wygrubić czcionkę.
Zasada przejrzystości ( treści , formy) . Polega na odpowiednim konstruowaniu fragmentów tekstu ( wprowadzenie , treść , zakończenie)
- przejrzystość treści ( logika wypowiedzi)
Metoda logicznej wypowiedzi :
dedukcji - od uogólnień do szczegółów ,
indukcji - od szczegółów do ogółów .
- układ pisma
a) układ alinea - akapit, margines lewy,
b) interlinia - wolny wiersz,
c) wcięcie i interlinia
Nad właściwy układem należy czuwać od początku do końca pisania pisma.
- przejrzystość formy:
a) układ pisma ( istnieją pewne normy),
* obowiązują marginesy ( wykorzystuje się tzw. światło kartki papieru - margines z prawej strony , margines z lewej strony , od góry , od dołu).
* Pole nagłówkowe ( górna część kartki) . Tu wpisuje się nazwę nadawcy ( gdy dane nadawcy - te mniej ważne - nie mieszczą się , można to zrobić na dole kartki lub na lewym marginesie)
* Pod polem nagłówkowym są 2 pola - informacyjne i adresowe .
Pole informacyjne służy do wbicia pieczęci wpływu , adnotacji o udzieleniu zgody bądź nie itp.
Pole adresowe - to określenie adresata :
- w mianowniku,
- w pełnej nazwie , pełnych imion, stopni naukowych ( nie stosuje się skrótów nazwy firmy)
- wskazanie adresu ( za wyjątkiem korespondencji wewnętrznej , tu wskazuje się imię nazwisko oraz stosuje się dopisek „ w miejscu”).
- szyk pisania - zależy od charakteru korespondencji. Jeśli kierowana jest do firmy , można wskazać osobę preferowaną , skierowana do osoby fizycznej ( pracownika ) - jest korespondencją prywatną.
- wiersz I znaków powoławczych ( sygnatura , data , znak pisma )
- wiersz określający rodzaj sprawy ( np. odpowiedź na pismo …)
- tu też określa się charakter treści ( tajne, zastrzeżone, poufne).
* data może być w polu nagłówkowym lub w polu wiersz I
Preferuje się podawanie pełnej daty np. 2006.12.02 lub 02.12.2006 , można też podawać słownie miesiąc np. 2 grudnia 2006 r.
treść właściwa - rozpoczyna ją zwrot grzecznościowy, treść sprawy, podobnie zwrot grzecznościowy kończący pismo.
Podpis - po prawej stronie pod treścią . Zasadą jest , że jeśli podpisuje kilka osób to mniej ważne osoby podpisują do lewej. Podpis powinien wykazywać następujące cechy:
- odręczność,
- pełność,
- czytelność.
Podpis może być złożony przez osobę upoważnioną ( z up. wz. , w im.)
Prawidłowo podpisane pismo z upoważnienia :
Żłobek Nr 19
Anna Stan
z up. Wiesława Nowosielska
Podpis powinien znajdować się po tej samej stronie co pole adresowe.
Załączniki
- gdy wcześniej wymieniono je w treści - wówczas piszemy:
Załączników 3
- lub piszemy :
Załączniki :
……
…….
…….
Na zakończenie wpisuje się ( jeśli ktoś jeszcze dostaje do wiadomości)
Do wiadomości :
adresat ,
UWMK
a/a
16.12.2006 r.
Dostosowanie pracowników do organizacji.
Możemy wyróżnić 2 typy przystosowania człowieka do organizacji:
Adaptacja - organizacja proponuje funkcjonowanie w określonych warunkach , czyli dostosowanie się pracownika do obowiązujących zasad panujących w organizacji.
Tasgresja - przekroczenie granic ( zasad) założonych dla funkcjonowania pracownika w organizacji , czyli pracownik wykonuje większy zakres niż przewidziany, wprowadza innowacje itp.
Na procesy przystosowawcze mają wpływ różne elementy .
Model : Przystosowanie zawodowe
Przydatność
sprawność psychiczna , na którą mają wpływ
możliwości ( co ja mogę)
wiedza ( co ja wiem)
umiejętności ( jakie mam zdolności praktyczne)
postawy ( element kluczowy - chęć)
wartości oczekiwania
potrzeby,
prawdopodobieństwo
nastawienie
Przydatność
|
Wymagania
( - materialne środowisko pracy)
( - społeczne )
|
Wzmocnienia
|
Satysfakcja
Relacja między sprawnością fizyczną i wartościami oczekiwanymi - to przydatność zawodowa.
Na wartości i oczekiwania wpływają :
potrzeby ( różne są pomysły na realizację potrzeb . Chodzi tu o oczekiwania wobec pracodawcy),
prawdopodobieństwo ( zdolność do oceny prawdopodobieństwa wartości oczekiwanych w organizacji),
nastawienie ( poszukiwanie rozwiązań, jak będziemy do tego dążyć).
To wszystko zderza się z wzmocnieniami ze strony organizacji , która nas motywuje do działania , przynosi satysfakcję ( wzmocnienia mogą być pozytywne i negatywne).
Głównym wzmocnieniem jest wynagrodzenie , ale także możliwość awansu , pochwała, możliwość pracy z interesującymi ludźmi itp.
Wzmocnieniem może być też kara.
Relacja między wartościami a oczekiwaniami daje satysfakcję.
Zderzenie przydatności i satysfakcji określa poziom przystosowania zawodowego.
Wyróżniamy 4 formy przystosowania zawodowego:
Pełne przystosowanie zawodowe ( występuje przydatność zawodowa i satysfakcja).
Przystosowanie zawodowe zewnętrzne ( występuje przydatność zawodowa ale nie ma satysfakcji).
Przystosowanie zawodowe wewnętrzne ( jest satysfakcja ale występuje brak przystosowania zawodowego . Zasadą jest , że pracownikowi nie narzuca się zadań , z którymi się nie upora).
Brak przystosowania zawodowego ( brak satysfakcji oraz brak przydatności zawodowej . Kończy się to zazwyczaj rozstaniem pracownika z pracodawcą).
Ważna jest samorealizacja ( pojęciem przeciwnym jest neurotyzacja).
Neurotyzacja - dotyka osób , które zajmują wysokie stanowiska , osób z wyższym wykształceniem . Osoby takie mają wyższe oczekiwania , które często nie są spełnione . Czują się niedocenione.
2007.01.13
Humanizacja pracy - prąd społeczny związany z ruchem odrodzenia XIX w., który zwrócił uwagę na humanizm kojarzący się z człowiekiem , człowieczeństwem.
Ważne są tu rozważania F.Bacona - rozpatrywał on rozwój człowieka w kontekście rozwoju nauki, cywilizacji.
( humanizm znalazł swoje odbicie także w kontekście wiary , przeciwstawną była tu koncepcja marksistowska).
Pojęciem humanizmu zajęto się także w kontekście pracy, z uwzględnieniem czynników dehumanizacyjnych. Wyodrębniono tu następujące szkoły:
SZKOŁA STOSUNKÓW MIĘDZYLUDZKICH - lata 20-30 XX w.
Szkoła zanegowała założenie , że wyłącznie technika i urządzenia wpływają na powodzenie przedsiębiorstwa. Stwierdziła , że istotą jest tu człowiek.
Szkoła stawiała poglądy przeciwne Szkole Klasycznej ( która zakładała , że człowiek zachowuje się irracjonalnie i należy go nieustannie kontrolować , monitorować) wg niej człowiek jest odpowiedzialny , można stawiać mu trudne zadania, ponieważ sobie z nimi poradzi. Zakładała , że należy kształtować stosunki między poszczególnymi pracownikami, grupami zawodowymi, a także zwiększać zakres informowania poszczególnych grup. Ideą tej szkoły było przejście z nadzoru do uelastycznienia stosunków i wprowadzenia demokracji , poprzez zwiększenie poziomu relacji wzajemnych, współodpowiedzialności , doprowadzając do partnerstwa w organizacji. Takie zachowanie miało podnieść poziom zadowolenia pracownika , a w efekcie podnieść wydajność pracy.
Nie do końca się to udało, paradoksalnie spowodowało to obniżenie wydajności , dlatego że pracownicy zaczęli wykorzystywać sytuację.
Szkoła ta wyróżniała następujące koncepcje :
Koncepcja stosunków międzyludzkich,
Koncepcja solidarności - przyjęcie tezy , że każdy zakład pracy pełni służbę społeczną wobec społeczeństwa , czyli pracownicy pełnią określoną rolę społeczną. Istota polegała tu na wzmocnieniu roli pracowników pełniących tę służbę , czyli należało ich odpowiednio wynagradzać ( odpowiednie wynagrodzenie lub też np. umożliwienie im nabywania akcji przedsiębiorstwa) . Koncepcja ta też nie była do końca akceptowana ze względu na nieodpowiednie wynagrodzenie za tę służbę.
Koncepcja oddzielenia czasu pracy od czasu wolnego - wychodziła ona z założenia , że poza pracą jest jeszcze inna sfera życia człowieka ( niemniej praca jest ważna , ponieważ owoce tej pracy przenoszą się na życie prywatne). Podjęto rozważania jak zadbać o to by wynagrodzenie otrzymywane przez pracownika było przez niego właściwie wydatkowane na czas wolny , w ten sposób by było to pożyteczne dla organizacji. Koncepcja ta jednak została zdewaluowana ze względu na zbyt daleko idącą ingerencję , która spowodowała działania odwrotne niż zakładane.
Koncepcja rozwoju organizacyjnego - w koncepcji tej należy wyeliminować wszystkie czynniki , które przeszkadzają w rozwoju pracownika . Przyjęto założenie , że każdy człowiek z natury posiada zdolności rozwoju , a organizacja ma jedynie stworzyć warunki do tego rozwoju . Często faktycznie przyczyniało się to do rozwoju pracowników , jednak działania przesadne mijały się z zakładanymi założeniami. Ideą tej koncepcji było też stwierdzenie że:
- człowiek potrzebuje akceptacji społecznej,
- relacje występujące pomiędzy pracownikami wywierają lepszą efektywność pracy,
- metody zarządzania mają wpływ na efektywność pracy , w zależności czy jest to styl demokratyczny , czy autokratyczny,
- poszukiwanie metod rozwiązań konfliktów na zasadzie „ wygrana-wygrana”.
e) Lata 80-te zaowocowały pojawieniem się pojęcia : Zarządzania Zasobami Ludzkimi- ludzie są kluczowym zasobem wyznaczającym możliwości rynkowe przedsiębiorstwa .
( poziom zasobów przekłada się na wymiar sukcesu firmy).
Czyli organizacja musi stworzyć takie warunki , aby zbudować odpowiedni zasób ludzi - odpowiedni pracownicy na odpowiednich stanowiskach. Idea tej koncepcji to :
- integrowanie ludzi z organizacją ,
- ustalanie zasad polityki personalnej wynikającej z wartości kulturowych organizacji,
- stworzenie warunków pozwalających pracownikom wyzwolić kreatywność , innowacje.
- utrzymanie wysokiego poziomu zdolności pracowników przez dłuższy okres czasu.
( Warunek ten obecnie uległ zmianie, dzisiaj wiele organizacji stosuje metodę : maksymalizacja twórczości , efektywności pracowników w krótkim okresie czasu , a następnie wymiana na nowych ).
Miało to na celu spowodowanie zadowolenia z pracy i stworzenie więzi łączących pracownika z organizacją.
Koncepcje powyższe zaznaczyły się w rozwoju gospodarczym w poszczególnych krajach w różnym stopniu.
Definicje HUMANIZACJI
Humanizacja pracy - jest to nurt w skład , którego wchodzi wiedza z różnych dyscyplin nauki ( np. socjologii, psychologii, ekonomii, medycyny itp.) . Nurt ten stara się pokazać w jaki sposób można pogodzić interes pracowników z interesem pracodawcy.
Humanizacja pracy w organizacji - ma na celu optymalne dostosowanie ludzi do pracy lub pracy do ludzi.
Cele organizacji rozwijane są dwukierunkowo :
dostosowanie się człowieka do warunków pracy,
dostosowanie warunków pracy do możliwości człowieka.
Wyróżniamy 4 płaszczyzny humanizacji pracy:
płaszczyzna przebiegu pracy - polega na zastosowaniu odpowiednich technik i metod dotyczących procesu i przebiegu pracy . Doborze odpowiednich ludzi do stanowisk , którzy mają zarządzać czasem, przestrzenią.
płaszczyzna społecznego środowiska pracy - racjonalizacja systemu zarządzania personelem ( mają tu znaczenie : style kierowania, udział pracowników w zarządzaniu, kultura organizacji).
płaszczyzna materialnego środowiska pracy - eliminacja elementów materii przeszkadzających ( organizowanie przestrzeni, wyposażenia).
płaszczyzna możliwości człowieka - przedmiotem zainteresowania jest tu zaopatrzenia każdego pracownika w takie możliwości , które umożliwią mu eliminowanie negatywnych czynników w pracy ( dehumanizacyjnych) - umiejętne radzenie sobie z wykorzystaniem czasu , zadań itp.
2