Działania niewładne - umowy zawierane na podstawie ustawy o zamówieniach publicznych
ORGANY NACZELNE I CENTRALNE
Możemy je wyróżnić poprzez kryterium:
sposób powoływania organów,
usytuowanie w aparacie administracyjnym,
zasięg działania tych organów.
Organy naczelne to takie organy, które spełniają pierwsze lub drugie kryterium. Są powoływane przez Prezydenta RP lub Sejm i są zwierzchnie wobec wszystkich pozostałych organów administracji. Organy naczelne są aparatem wykonawczym i należą do nich: Prezydent, Rada Ministrów, Prezes Rady Ministrów, ministrowie.
Prezydent to organ władzy. Do jego kompetencji należy:
w zakresie spraw zagranicznych - ratyfikuje i wypowiada umowy międzynarodowe
w zakresie prawodawstwa nadzwyczajnego - może wprowadzić stan wyjątkowy, wojenny,
w zakresie prawodawstwa zwykłego - rozporządzenia, ale w ograniczonym charakterze (w zakresie określonym przez Sejm),
w zakresie spraw personalnych 0 desygnuje Prezesa rady ministrów i na wniosek jego wniosek poszczególnych ministrów,
w zakresie organizacyjnym, reprezentacyjnym - nadaje ordery, odznaczenia, tytuły, stosuje prawo łaski.
Rada Ministrów jest organem kolegialnym
skład: Prezes Rady Ministrów, ewentualnie wiceprezesi Rady Ministrów, ministrowie kierujący działem administracji rządowej (resortowy), minister wykonujący zadania wskazane przez Prezesa Rady Ministrów (nieresortowy, nazywany „bez teki”, w składzie Rady Ministrów, członek Rady Ministrów). Prezes Rady Ministrów i wiceprezesi Rady Ministrów nie musza kierować resortami.
zadania:
administrowanie,
wykonywanie ustaw, budżetu,
wykonywanie polityki rządu.
Prezes Rady Ministrów jest organem monokratycznym, a jako szef Rady Ministrów jako organ kolegialny Rady Ministrów (powołuje i odwołuje wojewodę, kierowników urzędów centralnych, czyli zakres spraw personalnych). W zakresie służbowym kieruje pracami ministrów, sprawuje kontrolę nad pracami poszczególnych ministrów.
Ministrowie:
kieruje resortem, zwierzchnik służbowy wszystkich osób w resorcie.
organy wyższego stopnia w rozumieniu przepisów z zakresu kpa, np. w sprawach mienia zaburzańskiego, odwołanie od decyzji wojewody kierowane było do Ministra Skarbu
funkcje nadzorcze w stosunku do podległych jednostek
Zasięg działania organów naczelnych i centralnych obejmuje zasięgiem cały kraj. Organy centralne podlegają organom naczelnym.
Ministerstwo - ustawa o utworzeniu ministerstwa i ustawa o zakresie przedmiotowym działania ministerstwa.
RYSUNEK
Na czele urzędu centralnego stoi np. prezes, dyrektor, kierownik.
Zespolenie to:
zwierzchność osobowa (obsada kierowników zespolonych służb, inspekcji i straży (starosta, wojewoda),
zwierzchność służbowa (ma możliwość wydawania poleceń służbowych (wydawanie poleceń, wyróżnianie, nagradzanie, kary, dyscyplinowanie, decyzje)
Administracja niezespolona (dawniej nazwana specjalna) podlega bezpośrednio organom odrębnie nazwanym, a podległych ministrowi, bo nie muszą obejmować terytorialnie całego kraju, nie muszą obejmować ulokowane w całym kraju poprzez oddziały, choć zasięg przedmiotowy jest dla całego kraju, np. urząd morski,
Cechy:
specyficzny zakres zadań,
zasięg terytorialny nie pokrywa się z ulokowaniem struktur i nie musi pokrywać się z podziałem terytorialnym państwa, np. GUS,
niektóre ograniczają się, np. do kontroli (NIK),
wydają np. decyzje,
tworzone są w drodze ustawy lub rozporządzenia i istniały zawsze.
organizacje rządowe,
organizacje samorządowe (organy administracji publicznej)
zakłady administracyjne - jednostki powołane do świadczenia usług o charakterze niematerialnym, np. więzienia, szkoły (tworzy się je ze względów organizacyjnych, finansowych, społecznych, technicznych, ekonomicznych)
jednostki spoza sektora finansów publicznych (zleca się realizację zadań dając dotację) - w trybie ustawy i zamówieniach publicznych lub ustawy o stowarzyszeniach, fundacji, o instytucji pożytku publicznego i wolontariatu.:
stowarzyszenia
fundacje,
podmioty „non profit”
podmioty prywatne niepubliczne: osoby fizyczne, spółki prawa handlowego, kościół,
przedsiębiorstwa państwowe 9ustrawa o przedsiębiorstwach państwowych).
Centralizacja - sposób zorganizowania aparatu państwowego, gdzie organy niższego stopnia są hierarchicznie podporządkowane organom wyższego stopnia. Brak samodzielności i ścisłe uzależnienie organu od organu nadrzędnego.
Cechy:
powiązania pracownicze - powoływanie, odwoływanie kierowników,
możliwość wydawania poleceń, instrukcji, wytycznych
kierowanie pracą podporządkowanym organom.
W ramach administracji scentralizowanej (dotyczy wykonywania tych samych zadań):
1. skupienie kompetencji w rękach nielicznej grupy organów, tzw. koncentracja,
2. rozproszenie kompetencji na liczne organy, tzw. dekoncentracja.
PRAWO ADMINISTRACYJNE WYKŁAD V
2